Ðåôåðàò Êóðñîâàÿ Êîíñïåêò
Mahabharatam VI, Bhishmaparvan 830 — 1532 - ðàçäåë Ôèëîñîôèÿ, ÁÕÀÃÀÂÀÄÃÈÒÀ. (ÊÍÈÃÀ VI, ãë. 25—42) ...
|
I
DHÊTARAÛÅRA UVÔCA
1. Dharmakshetre Kurukshetre samayeta yuyutsavað |
mamakað Panâavañ caiva kim akurvata Sanjaya ||
SAÜJAYA UVÔCA
2. drishtva tu Panâavanikan vyãâhan Duryodhanas tada |
acaryam upasangamya raja vacanam abravit ||
3. pañyaitan Panâuputranam ôcôrya mahatøü camãm |
vyãâhaü Drupadaputreòa tava ñishyeòa dhømata ||
4. atra ñãra maheûvôsô Bhømarjunasama yudhi |
Yuyudhano Viraåañ ca Drupadañ ca maharathað ||
5. Dhêûåaketuñ Cekitanað Kañirajañ ca vøryavan |
Purujit Kuntibhojañ ca Ñaibyañ ca narapuügavað ||
6. Yudhamanyuñ ca vikranta Uttamaujôñ ca vøryavan |
Saubhadro Draupadeyôñ ca sarva eva maharathað ||
7. asmakaü tu viñishåô ye tan nibodha dvijottama |
nayaka mama sainyasya saüjèôrthaü tan bravømi te ||
8. bhavan Bhøûmañ ca Karòañ ca Kêpañ ca samitiüjayað |
Añvatthama Vikaròañ ca Saumadattis tathaiva ca ||
9. anye ca bahavað ñãra madarthe tyaktajøvitað |
nanañastra praharaòôð sarve yuddhaviñôradôð ||
10. aparyôptaü tad asmakaü balaü Bhøûmabhirakûitam |
paryôptaü tv idam eteûôü balaü Bhømabhirakûitam ||
11. ayaneûu ca sarveûu yathabhagam avasthitað |
Bhøûmam evôbhirakshantu bhavantað sarva eva hi ||
12. tasya saüjanayan harshaü Kuruvêddhað pitamahað |
siühanadaü vinadyoccaið ñaþkhaü dadhmau pratapavan ||
13. tatað ñaþkhañ ca bheryañ ca paòavanakagomukhað |
sahasaivôbhyahanyanta sa ñabdas tumulo ’bhavat ||
14. tatað ñvetair hayair yukte mahati syandane sthitau |
Madhavað Pôòâavañ caiva divyau ñaþkhau pradadhmatuð ||
15. Pôècajanyaü Hêûøkeño Devadattaü Dhanaüjayað |
Pauòâraü dadhmau mahañaþkhaü bhømakarma Vêkodarað ||
16. Anantavijayaü rajô Kuntøputro Yudhishåhirað |
Nakulað Sahadevañ ca Sughoshamaòipuûpakau ||
17. Kañyañ ca parameûvôsað Ñikhaòâø ca maharathað |
Dhêûåadyumno Viraåañ ca Sôtyakiñ côparajitað ||
18. Drupado Draupadeyôñ ca sarvañað pêthivøpate |
Saubhadrañ ca mahabôhuð ñaþkhan dadhmuð pêthak pêthak ||
19. sa ghoûo Dhartaraûåraòôü hêdayani vyadôrayat |
nabhañ ca pêthivøü caiva tumulo vyanunadayan ||
20. atha vyavasthitan dêûåvô Dhartaraûåran Kapidhvajað |
pravêtte ñastrasampôte dhanur udyamya Pôòâavað ||
21. Hêûøkeñaü tadô vôkyam idam ôha mahøpate |
senayor ubhayor madhye rathaü sthapaya me ’cyuta ||
22. yôvad etan nirikûe ’haü yoddhukaman avasthitan |
kair mayô saha yoddhavyam asmin raòasamudyame ||
23. yotsyamanan avekûe ’haü ya ete ’tra samagatað |
Dhartaraûårasya durbuddher yuddhe priyacikørshavað ||
24. evam ukto Hêûøkeño Guâôkeñena Bharata |
senayor ubhayor madhye sthapayitvô rathottamam ||
25. Bhøûmadroòapramukhatað sarveûôü ca mahøkûitam |
uvôca Pôrtha pañyaitan samavetan Kurãn iti ||
26. tatrapañyat sthitan Pôrthað pitên atha pitamahan |
ôcôryan matulan bhratên putran pautran sakhøüs tatha ||
27. ñvañuran suhêdañ caiva senayor ubhayor api |
tan samøkûya sa Kaunteyað sarvan bandhãn avasthitan ||
28. kêpayô parayôvishåo vishødann idam abravøt |
dêûåvevamaü* svajanaü* Kêûòa yuyutsãü* samupasthitam* ||
29. sødanti mama gôtraòi mukhaü ca pariñuûyati |
vepathuñ ca ñarire me romaharshañ ca jôyate ||
30. Gôòâøvaü sraüsate hastat tvakcaiva paridahyate |
na ca ñaknomy avasthatuü bhramatøva ca me manað ||
31. nimittani ca pañyômi viparitani Keñava |
na ca ñreyo ’nupañyômi hatvô svajanam ôhave ||
32. na kaþkûe vijayaü Kêûòa na ca rajyaü sukhani ca |
kiü no rajyona Govinda kiü bhogair jøvitena vô ||
33. yeûôm arthe kaþkûitaü no rajyaü bhogôð sukhani ca |
ta ime ’vasthita yuddhe praòôüs tyaktvô dhanani ca ||
34. ôcôryôð pitarað putras tathaiva ca pitamahað |
matulôð ñvañurað pautrað syôlôð saübandhinas tatha ||
35. etan na hantum icchami ghnato ’pi Madhusãdana |
api trailokyarajyasya hetoð kiü nu mahøkête ||
36. nihatya Dhartaraûåran nað ka pritið syôj Janardana |
pôpam evôñrayed asman hatvaitan ôtatayinað ||
37. tasman narha vayaü hantuü Dhartaraûåran svabandhavan* |
svajanaü hi kathaü hatvô sukhinað syôma Madhava ||
38. yady apy ete na pañyanti lobhopahatacetasað |
kulakshayakêtaü doshaü mitradrohe ca pôtakam ||
39. kathaü na jèeyam asmabhið pôpad asman nivartitum |
kulakshayakêtaü doshaü prapañyadbhir Janardana ||
40. kulakshaye praòañyanti kuladharmað sanatanað |
dharme naûåe kulaü kêtsnaü adharmo ’bhibhavaty uta ||
41. adharmabhibhavôt Kêûòa praduûyanti kulastriyað |
strishu duûåôsu Vôrûòeya jôyate varòasaükarað ||
42. saükaro narakayaiva kulaghnanaü kulasya ca |
patanti pitaro hy eûôü luptapiòâodakakriyôð ||
43. doshair etaið kulaghnanaü varòasaükarakarakaið |
utsadyante jôtidharmað kuladharmañ ca ñôñvatað ||
44. utsannakuladharmaòôü manuûyôòôü Janardana |
narake niyataü vôso bhavatøty anuñuñruma ||
45. aho bata mahatpôpaü kartuü vyavasita vayam |
yad rajyasukhalobhena hantuü svajanaü udyatað ||
46. yadi mam apratøkaram añastraü ñastrapôòayað |
Dhartaraûåra raòe hanyus tan me kûemataraü bhavet ||
SAÜJAYA UVÔCA
47. evam uktvarjunað sankhye rathopastha upaviñat |
visrijya sañaran capan ñokasanvignamanasað ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade Arjunavishadayogo nama prathamo ’dhyayað
II
SAÜJAYA UVÔCA
1. tan tatha kripayavishtam añrupãrnakulekshanam |
vishidantam idan vakyam uvaca Madhusãdanað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. kutas tva kañmalam idan vishame samupasthitam |
anaryajushtam asvargyam akirtikaram Arjuna ||
3. klaibyan ma sma gamað Partha naitat tvayy upapadyate |
kshudran hridayadaurbalyan tyaktvottishtha parantapa ||
ARJUNA UVÔCA
4. kathan Bhishmam ahan sankhye Dronan ca Madhusãdana |
ishubhið pratiyotsyami pãjarhav arisãdana ||
5. gurãn ahatva hi mahanubhavan
ñreyo bhoktun bhaiksham apiha loke |
hatvarthakamaüs tu gurãn ihaiva
bhuèjøya bhogan rudhirapradigdhan ||
6. na caitad vidmað kataran no gariyo
yad vô jayema yadi vô no jayeyuð |
yan eva hatvô na jijøvishômas
te ’vasthitað pramukhe Dhartaraûårað ||
7. karpaòyadoûopahatasvabhavað
pêcchami tvôü dharmasaümãâhacetað |
yac chreyað syan niñcitaü brãhi tan me
ñishyas te ’haü ñadhi maü tvôü prapannam ||
8. na hi prapañyômi mamapanudyad
yac chokam ucchoshaòam indriyôòôm |
avôpya bhãmav asapatnam êddhaü
rajyaü suraòôm api cadhipatyam ||
SAÜJAYA UVÔCA
9. evam uktva Hrishikeñan Guâakeñað parantapa |
na yotsya iti Govindam uktva tãshnin babhãva ha ||
10. tam uvaca Hrishikeñað prahasann iva Bharata |
senayor ubhayor madhye vishidantam idan vacað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
11. añocyan anvañocas tvan prajèôvadôüñ ca bhashase |
gatasãn agatasãüñ ca nanuñocanti paòâitað ||
12. na tv evôhaü jôtu nasaü na tvaü neme janadhipôð |
na caiva na bhavishyômað sarve vayam atað param ||
13. dehino ’smin yatha dehe kaumaraü yauvanaü jara |
tatha dehantarapraptir dhøras tatra na muhyati ||
14. matrasparñôs tu Kaunteya ñøtoûòasukhaduðkhadôð |
ôgamapôyino ’nityôs taüs titikshasva Bharata ||
15. yaü hi na vyathayanty ete purushaü purusharshabha |
samaduðkhasukhaü dhøraü so ’mêtatvôya kalpate ||
16. nasato vidyate bhavo nabhavo vidyate satað |
ubhayor api dêûåo ’ntas tv anayos tattvadarñibhið ||
17. avinañi tu tad viddhi yena sarvam idaü tatam |
vinañam avyayasyôsya na kañcit kartum arhati ||
18. antavanta ime deha nityasyoktað ñaririòað |
anañino ’prameyasya tasmad yudhyasva Bharata ||
19. ye enaü vetti hantaraü yañ cainaü manyate hatam |
ubhau tau na vijanøto nayaü hanti na hanyate ||
20. na jôyate mriyate vô kadôcin nayaü bhãtvô bhavita vô na bhãyað |
ajo nityað ñôñvato ’yaü puraòo na hanyate hanyamane ñarire ||
21. vedôvinañinaü nityaü ya enam ajam avyayam |
kathaü sa purushað Pôrtha kaü ghatayati hanti kam ||
22. vôsôüsi jøròani yatha vihaya navani gêhòôti naro ’paraòi |
tatha ñariraòi vihaya jøròany anyani saüyôti navani dehø ||
23. nainaü chindanti ñastraòi nainaü dahati pôvakað |
na cainaü kledayanty ôpo na ñoshayati marutað ||
24. acchedyo ’yam adôhyo ’yam akledyo ’ñoûya eva ca |
nityað sarvagatað sthaòur acalo ’yaü sanatanað ||
25. avyakto ’yam acintyo ’yam avikaryo ’yam ucyate |
tasmad evaü viditvainaü nanuñocitum arhasi ||
26. atha cainaü nityajôtaü nityaü vô manyase mêtam |
tathapi tvaü mahabôho nainaü ñocitum arhasi ||
27. jôtasya hi dhruvo mêtyur dhruvaü janma mêtasya ca |
tasmad apariharye ’rthe na tvaü ñocitum arhasi ||
28. avyaktadøni bhãtani vyaktamadhyani Bharata |
avyaktanidhanany eva tatra ka paridevana ||
29. ôñcaryavad pañyati kañcid enam ôñcaryavad vadati tathaiva canyað |
ôñcaryavac cainam anyað ñêòoti ñrutvôpy enaü veda na caiva kañcit ||
30. dehø nityam avadhyo ’yaü dehe sarvasya Bharata |
tasmat sarvôòi bhãtani na tvaü ñocitum arhasi ||
31. svadharmam api côvekûya na vikampitum arhasi |
dharmyad dhi yuddhac chreyo ’nyat kshatriyasya na vidyate ||
32. yadêcchayô copapannaü svargadvôram apôvêtam |
sukhinað kshatriyað Pôrtha labhante yuddham ødêñam ||
33. atha cet tvam imaü dharmyaü saügramaü na karishyasi |
tatað svadharmaü kørtiü ca hitvô pôpam avôpsyasi ||
34. akørtiü côpi bhãtani kathayishyanti te ’vyayôm |
saübhavitasya côkørtir maraòad atiricyate ||
35. bhayad raòad uparataü maüsyante tvôü maharathað |
yeûôü ca tvaü bahumato bhãtvô yôsyasi lôghavam ||
36. avôcyavadôüñ ca bahun vadishyanti tavôhitað |
nindantas tava sômarthyaü tato duðkhataraü nu kim ||
37. hato vô prapsyasi svargaü jitvô vô bhokûyase mahøm |
tasmad uttishåha Kaunteya yuddhaya kêtaniñcayað ||
38. sukhaduðkhe same kêtvô lôbhalôbhau jayôjayau |
tato yuddhaya yujyasva naivaü pôpam avôpsyasi ||
39. eûô te ’bhihita sôükhye buddhir yoge tv imaü ñêòu |
buddhyô yukto yayô Pôrtha karmabandhaü prahasyasi ||
40. nehabhikramanaño ’sti pratyavôyo na vidyate |
svalpam apy asya dharmasya trayate mahato bhayôt ||
41. vyavasôyôtmika buddhir ekeha Kurunandana |
bahuñôkha hy anantañ ca buddhayo ’vyavasôyinam ||
42. yôm imaü puûpitaü vôcaü pravadanty avipañcitað |
vedavadaratað Pôrtha nanyad astøti vadinað ||
43. kamatmanað svargapara janmakarmaphalapradôm |
kriyôviñeshabahulôü bhogaiñvaryagatiü prati ||
44. bhogaiñvaryaprasaktanaü tayôpahêtacetasôm |
vyavasôyôtmika buddhið samadhau na vidhøyate ||
45. traiguòyavishayô vedô nistraiguòyo bhavôrjuna |
nirdvandvo nityasattvastho niryogakûema ôtmavan ||
46. yôvan artha udapane sarvatað saüplutodake |
tavan sarveûu vedeûu brahmaòasya vijanatað ||
47. karmaòy evadhikaras te ma phaleûu kadôcana |
ma karmaphalahetur bhãr ma te saþgo ’stv akarmaòi ||
48. yogasthað kuru karmaòi saþgaü tyaktvô Dhanaüjaya |
siddhyasiddhyoð samo bhãtvô samatvaü yoga ucyate ||
49. dãreòa hy avaraü karma buddhiyogad Dhanaüjaya |
buddhau ñaraòam anviccha kêpaòôð phalahetavað ||
50. buddhiyukto jahatøha ubhe sukêtaduûkête |
tasmad yogôya yujyasva yogað karmasu kauñalam ||
51. karmajaü buddhiyukta hi phalaü tyaktvô manøûiòað |
janmabandhavinirmuktað padaü gacchanty anamayam ||
52. yadô te mohakalilaü buddhir vyatitarishyati |
tadô gantasi nirvedaü ñrotavyasya ñrutasya ca ||
53. ñrutivipratipanna te yadô sthasyati niñcalô |
samadhav acalô buddhis tadô yogam avôpsyasi ||
ARJUNA UVÔCA
54. sthitaprajèasya ka bhasha samadhisthasya Keñava |
sthitadhið kin prabhasheta kim asita vrajeta kim ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
55. prajahati yada kaman sarvan Partha manogatan |
atmany evatmana tushtað sthitaprajèas tadocyate ||
56. duðkheshv anudvignamanað sukheûu vigataspêhað |
vøtaragabhayakrodhað sthitadhør munir ucyate ||
57. yað sarvatranabhisnehas tat tat prapya ñubhañubham |
nabhinandati na dveûåi tasya prajèô pratishåhita ||
58. yadô saüharate côyaü kãrmo ’þganøva sarvañað |
indriyôòøndriyôrthebhyas tasya prajèô pratishåhita ||
59. vishayô vinivartante niraharasya dehinað |
rasavarjaü raso ’pyasya paraü dêûåvô nivartate ||
60. yatato hy api Kaunteya purushasya vipañcitað |
indriyôòi pramathøni haranti prasabhaü manað ||
61. tani sarvôòi saüyamya yukta ôsøta matparað |
vañe hi yasyendriyôòi tasya prajèô pratishåhita ||
62. dhyôyato vishayan puüsað saþgas teûãpajôyate |
saþgôt saüjôyate kamað kamat krodho ’bhijôyate ||
63. krodhad bhavati saümohað saümohat smêtivibhramað |
smêtibhraüñad buddhinaño buddhinañôt praòañyati ||
64. ragadveshaviyuktais tu vishayan indriyaiñ caran |
ôtmavañyair vidheyôtma prasadam adhigacchati ||
65. prasade sarvaduðkhanaü hanir asyopajô yate |
prasannacetaso hy ôñu buddhið paryavatishåhate ||
66. nasti buddhir ayuktasya na côyuktasya bhavana |
na côbhavayatað ñantir añantasya kutað sukham ||
67. indriyôòôü hi carataü yan mano ’nuvidhøyate |
tad asya harati prajèôü vôyur navam ivômbhasi ||
68. tasmad yasya mahabôho nigêhøtani sarvañað |
indriyôòøndriyôrthebhyas tasya prajèô pratishåhita ||
69. yô niñô sarvabhãtanaü tasyôü jôgarti saüyamø |
yasyôü jôgrati bhãtani sô niñô pañyato muneð ||
70. ôpãryamaòam acalapratishåhaü samudram ôpað praviñanti yadvat |
tadvat kama yaü praviñanti sarve sa ñantim ôpnoti na kamakamø ||
71. vihaya kaman yað sarvan pumaüñ carati niðspêhað |
nirmamo nirahaükarað sa ñantim adhigacchati ||
72. eûô brahmø sthitið Pôrtha nainaü prapya vimuhyati |
sthitvôsyôm antakale ’pi Brahmanirvôòam êcchati ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade sôükhyayogo nama dvitøyo ’dhyôyað
III
ARJUNA UVÔCA
1. jyayasi cet karmanas te mata buddhir Janardana |
tat kin karmani ghore man niyojayasi Keñava ||
2. vyamiñreneva vakyena buddhin mohayasiva me |
tad ekan vada niñcitya yena ñreyo ’ham apnuyam ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
3. loke ’smin dvividha nishtha pura prokta mayanagha |
jèanayogena sôükhyanaü karmayogena yoginam ||
4. na karmaòôm anarambhan naishkarmyaü puruûo ’ñnute |
na ca saünyasanad eva siddhiü samadhigacchati ||
5. na hi kañcit kshaòam api jôtu tishåhaty akarmakêt |
karyate hy avañað karma sarvað prakêtijair guòaið ||
6. karmendriyôòi saüyamya ya ôste manasô smaran |
indriyôrthan vimãâhatma mithyôcôrað sa ucyate ||
7. yas tv indriyôòi manasô niyamyôrabhate ’rjuna |
karmendriyaið karmayogam asaktað sa viñishyate ||
8. niyataü kuru karma tvaü karma jyôyo hy akarmaòað |
ñarirayôtrapi ca te na prasidhyed akarmaòað ||
9. yajèôrthat karmaòo ’nyatra loko ’yaü karmabandhanað |
tadarthaü karma Kaunteya muktasaþgað samacara ||
10. sahayajèôð prajôð sêûåvô purovôca Prajôpatið |
anena prasavishyadhvam esha vo ’stv ishåakamadhuk ||
11. devan bhavayatanena te devô bhavayantu vað |
parasparaü bhavayantað ñreyað param avôpsyatha ||
12. ishåan bhogan hi vo devô dôsyante yajèabhavitað |
tair dattan apradôyaibhyo yo bhuþkte stena eva sað ||
13. yajèañishåôñinað santo mucyante sarvakilbishaið |
bhuèjate te tv aghaü pôpô ye pacanty ôtmakaraòôt ||
14. annad bhavanti bhãtani parjanyad annasaübhavað |
yajèad bhavati parjanyo yajèað karmasamudbhavað ||
15. karma Brahmodbhavaü viddhi Brahmaksharasamudbhavam |
tasmat sarvagataü Brahma nityaü yajèe pratishåhitam ||
16. evaü pravartitaü cakraü nanuvartayatøha yað |
aghayur indriyôramo moghaü Pôrtha sa jøvati ||
17. yas tv ôtmaratir eva syad ôtmatêptañ ca manavað |
ôtmany eva ca saütuûåas tasya karyaü na vidyate ||
18. naiva tasya kêtenartho nakêteneha kañcana |
na côsya sarvabhãteûu kañcid artha vyapôñrayað ||
19. tasmad asaktað satataü karyaü karma samacara |
asakto hy ôcaran karma param ôpnoti pãrushað ||
20. karmaòaiva hi saüsiddhim ôsthita Janakadayað |
lokasaügraham evôpi saüpañyan kartum arhasi ||
21. yad yad ôcarati ñreûåhas tat tad evetaro janað |
sa yad pramaòaü kurute lokas tad anuvartate ||
22. na me Pôrthasti kartavyaü trishu lokeûu kiücana |
nanavôptaü avôptavyaü varta eva ca karmaòi ||
23. yadi hy ahaü na varteyaü jôtu karmaòy atandritað |
mama vartmanuvartante manuûyôð Pôrtha sarvañað ||
24. utsødeyur ime loka na kuryôü karma ced aham |
saükarasya ca karta syôm upahanyôm imað prajôð ||
25. saktað karmaòy avidvôüso yatha kurvanti Bharata |
kuryad vidvôüs tathasaktañ cikørûur lokasaügraham ||
26. na buddhibhedaü janayed ajèanaü karmasaþginam |
joshayet sarvakarmaòi vidvan yuktað samacaran ||
27. prakêteð kriyamaòani guòaið karmaòi sarvañað |
ahaükaravimãâhatma kartaham iti manyate ||
28. tattvavit tu mahabôho guòakarmavibhagayoð |
guòô guòeûu vartanta iti matvô na sajjate ||
29. prakêter guòasaümãâhað sajjante guòakarmasu |
tan akêtsnavido mandan kêtsnavin na vicôlayet ||
30. mayi sarvôòi karmaòi saünyasyadhyôtmacetasô |
nirañør nirmamo bhãtvô yudhyasva vigatajvarað ||
31. ye me matam idaü nityam anutishåhanti manavôð |
ñraddhavanto ’nasãyanto mucyante te ’pi karmabhið ||
32. ye tv etad abhyasãyanto nanutishåhanti me matam |
sarvajèanavimãâhaüs tan viddhi naûåan acetasað ||
33. sadêñaü ceûåate svasyôð prakêter jèanavan api |
prakêtiü yanti bhãtani nigrahað kin karishyati ||
34. indriyasyendriyasyarthe ragadveshau vyavasthitau |
tayor na vañam agacchet tau hy asya paripanthinau ||
35. ñreyan svadharmo vigunað paradharmat svanushthitat |
svadharme nidhanan ñreyað paradharmo bhayavahað ||
ARJUNA UVÔCA
36. atha kena prayukto ’yan papan carati pãrushað |
anicchannapi Varshneya balad iva niyojitað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
37. kama esha krodha esha rajogunasamudbhavað |
mahañano mahapapma viddhy enam iha vairinam ||
38. dhãmenavriyate vahnir yathadarño malena ca |
yatholbenavêto garbhas tatha tenedam ôvêtam ||
39. ôvêtaü jèanam etena jèanino nityavairiòô |
kamarãpeòa Kaunteya duûpãreòanalena ca ||
40. indriyôòi mano buddhir asyadhishåhanam ucyate |
etair vimohayaty esha jèanam ôvêtya dehinam ||
41. tasmat tvam indriyôòy adau niyamya Bharatarshabha |
pôpmanaü prajahi hy enaü jèanavijèananañanam ||
42. indriyôòi paraòy ôhur indriyebhyað paraü manað |
manasas tu para buddhir yo buddheð paratas tu sað ||
43. evaü buddheð paraü buddhvô saüstabhyôtmanam ôtmana |
jahi ñatruü mahabaho kamarãpan durasadam ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade karmayogo nama tritiyo ’dhyayað
IV
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. iman Vivasvate yogan proktavan aham avyayam |
Vivasvan Manave praha Manur Ikshvakave ’bravit ||
2. evan paranparapraptam iman rajarshayo viduð |
sa kaleneha mahata yogo nashtað parantapa ||
3. sa evayan maya te ’dya yogað proktað puratanað |
bhakto ’si me sakha ceti rahasyan hy etad uttamam ||
ARJUNA UVÔCA
4. aparan bhavato janma paran janma Vivasvatað |
katham etad vijaniyan tvam adau proktavan iti ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
5. bahãni me vyatitani janmani tava carjuna |
tany ahan veda sarvani na tvan vettha parantapa ||
6. ajo ’pi sann avyayatma bhãtanam iñvaro ’pi san |
prakritin svam adhishåhaya saübhavômy ôtmamayayô ||
7. yadô yadô hi dharmasya glanir bhavati Bharata |
abhyutthanam adharmasya tadôtmanaü sêjômy aham ||
8. paritraòôya sadhãnaü vinañôya ca duûkêtam |
dharmasaüsthapanarthaya saübhavômi yuge yuge ||
9. janma karma ca me divyam evaü yo vetti tattvatað |
tyaktvô dehaü punar janma naiti mam eti so ’rjuna ||
10. vøtaragabhayakrodha manmayô mam upôñritað |
bahavo jèanatapasô pãta madbhavam ôgatað ||
11. ye yatha maü prapadyante taüs tathaiva bhajômy aham |
mama vartmanuvartante manuûyôð Pôrtha sarvañað ||
12. kaþkshantað karmaòôü siddhiü yajanta iha devatað |
kûipraü hi manuûe loke siddhir bhavati karmajô ||
13. côturvaròyaü mayô sêûåaü guòakarmavibhagañað |
tasya kartaram api maü viddhy akartaram avyayam ||
14. na maü karmaòi limpanti na me karmaphale spêha |
iti maü yo ’bhijanati karmabhir na sa badhyate ||
15. evaü jèôtvô kêtaü karma pãrvair api mumukûubhið |
kuru karmaiva tasmat tvaü pãrvaið pãrvataraü kêtam ||
16. kiü karma kim akarmeti kavayo ’py atra mohitað |
tat te karma pravakûyômi yaj jèôtvô mokûyase ’ñubhat ||
17. karmaòo hy api boddhavyaü boddhavyaü ca vikarmaòað |
akarmaòañ ca boddhavyaü gahana karmaòo gatið ||
18. karmaòy akarma yað pañyed akarmaòi ca karma yað |
sa buddhiman manuûyeûu sa yuktað kêtsnakarmakêt ||
19. yasya sarve samarambhað kamasaükalpavarjitað |
jèanagnidagdhakarmaòaü tam ôhuð panâitaü budhað ||
20. tyaktvô karmaphalôsaþgaü nityatêpto nirañrayað |
karmaòy abhipravêtto ’pi naiva kiücit karoti sað ||
21. nirañør yatacittatma tyaktasarvaparigrahað |
ñôriraü kevalaü karma kurvan napnoti kilbisham ||
22. yadêcchalôbhasaütuûåo dvaádvôtøto vimatsarað |
samað siddhav asiddhau ca kêtvôpi na nibadhyate ||
23. gatasaþgasya muktasya jèanavasthitacetasað |
yajèôyôcaratað karma samagraü praviløyate ||
24. Brahmarpaòaü Brahma havir Brahmagnau Brahmaòô hutam |
Brahmaiva tena gantavyaü Brahmakarmasamadhina ||
25. daivam evôpare yajèaü yoginað paryupôsate |
Brahmagnav apare yajèaü yajèenaivopajuhvati ||
26. ñrotradønøndriyôòy anye saüyamagnishu juhvati |
ñabdadøn vishayan anya indriyôgnishu juhvati ||
27. sarvôòøndriyakarmaòi praòakarmaòi côpare |
ôtmasaüyamayogôgnau juhvati jèanadøpite ||
28. dravyayajèôs tapoyajèô yogayajèôs tathapare |
svadhyôyajèanayajèôñ ca yatayað saüñitavratað ||
29. apane juhvati praòaü praòe ’panaü tathapare |
praòôpanagatø ruddhvô praòôyômaparayaòôð ||
30. apare niyataharað praòan praòeûu juhvati |
sarve ’py ete yajèavido yajèakshapitakalmaûôð ||
31. yajèañishåômêtabhujo yanti Brahma sanatanam |
nayaü loko ’sty ayajèasya kuto ’nyað Kurusattama ||
32. evaü bahuvidha yajèô vitata Brahmaòo mukhe |
karmajan viddhi tan sarvan evaü jèôtvô vimokûyase ||
33. ñreyan dravyamayad yajèôj jèanayajèað paraátapa |
sarvaü karmakhilaü Pôrtha jèane parisamapyate ||
34. tad viddhi praòipôtena pariprañnena sevayô |
upadekûyanti te jèanaü jèaninas tattvadarñinað ||
35. yaj jèôtvô na punar moham evaü yôsyasi Pôòâava |
yena bhãtany añeûeòa drakûyasy ôtmany atho mayi ||
36. api ced asi pôpebhyað sarvebhyað pôpakêttamað |
sarvaü jèanaplavenaiva vêjinaü saütarishyasi ||
37. yathaidhaüsi samiddho ’gnir bhasmasôt kurute ’rjuna |
jèanagnið sarvakarmaòi bhasmasôt kurute tatha ||
38. na hi jèanena sadêñaü pavitram iha vidyate |
tat svayaü yogasaüsiddhað kalenatmani vindati ||
39. ñraddhavôál labhate jèanaü tatparað saüyatendriyað |
jèanaü labdhvô paraü ñantim acireòadhigacchati ||
40. ajèañ côñraddadhanañ ca saüñayôtma vinañyati |
nayaü loko ’sti na paro na sukhaü saüñayôtmanað ||
41. yogasaünyastakarmaòaü jèanasaüchinnasaüñayam |
ôtmavantaü na karmaòi nibadhnanti Dhanaüjaya ||
42. tasmad ajèanasanbhãtan hritsthan jèanasinatmanað |
chittvainan sanñayan yogam atishthottishtha Bharata ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyayan yogañastre
ñri Krishnarjuna-sanvade karmabrahmarpanayogo nama caturtho ’dhyayað
V
ARJUNA UVÔCA
1. sannyasan karmanan Krishna punar yogan ca ñansasi |
yac chreya etayor ekan tan me brãhi suniñcitam ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. sannyasað karmayogañ ca niðñreyasakarav ubhau |
tayos tu karmasannyasat karmayogo viñishyate ||
3. jèeyað sa nityasannyasi yo na dveshti na kaþkshati |
nirdvaádvo hi mahabôho sukhaü bandhat pramucyate ||
4. sôükhyayogau pêthag bôlôð pravadanti na paòâitað |
ekam apy ôsthitað samyag ubhayor vindate phalam ||
5. yat sôükhyaið prapyate sthanaü tad yogair api gamyate |
ekaü sôükhyaü ca yogaü ca yað pañyati sa pañyati ||
6. saünyôsas tu mahabôho duðkham ôptum ayogatað |
yogayukto munir Brahma nacireòadhigacchati ||
7. yogayukto viñuddhatma vijitatma jitendriyað |
sarvabhãtatmabhãtatma kurvann api na lipyate ||
8. naiva kiücit karomøti yukto manyeta tattvavit |
pañyaè ñêòvan spêñaè jighrann añnan gacchan svapaè ñvasan ||
9. pralapan visêjan gêhòann unmishan nimishann api |
indriyôòøndriyôrtheûu vartanta iti dharayan ||
10. Brahmaòy adhaya karmaòi saþgaü tyaktvô karoti yað |
lipyate na sa pôpena padmapatram ivômbhasô ||
11. kayena manasô buddhyô kevalair indriyair api |
yoginað karma kurvanti saþgaü tyaktvôtmañuddhaye ||
12. yuktað karmaphalaü tyaktvô ñantim ôpnoti naishåhikøm |
ayuktað kamakareòa phale sakto nibadhyate ||
13. sarvakarmaòi manasô saünyasyôste sukhaü vañø |
navadvôre pure dehø naiva kurvan na karayan ||
14. na kartêtvaü na karmaòi lokasya sêjati prabhuð |
na karmaphalasaüyogaü svabhavas tu pravartate ||
15. nadatte kasyacit pôpaü na caiva sukêtaü vibhuð |
ajèanenavêtaü jèanaü tena muhyanti jantavað ||
16. jèanena tu tad ajèanaü yeûôü nañitam ôtmanað |
teûôm adityavaj jèanaü prakañayati tat param ||
17. tadbuddhayas tadôtmanas tannishåhas tatparayaòôð |
gacchanty apunaravêttiü jèananirdhãtakalmaûôð ||
18. vidyôvinayasaüpanne brahmaòe gavi hastini |
ñuni caiva ñvapôke ca paòâitað samadarñinað ||
19. ihaiva tair jitað sargo yeûôü sômye sthitaü manað |
nirdoshaü hi samaü Brahma tasmad Brahmaòi te sthitað ||
20. na prahêûyet priyaü prapya nodvijet prapya côpriyam |
sthirabuddhir asaümãâho Brahmavid Brahmaòi sthitað ||
21. bôhyasparñeûv asaktatma vindaty ôtmani yat sukham |
sa Brahmayogayuktatma sukham akshayam añnute ||
22. ye hi saüsparñajô bhogô duðkhayonaya eva te |
adyantavantað Kaunteya na teûu ramate budhað ||
23. ñaknotøhaiva yað soâhuü prak ñariravimokshaòôt |
kamakrodhodbhavaü vegaü sa yuktað sa sukhø narað ||
24. yo ’ntaðsukho ’ntararamas tathantarjyotir eva yað |
sa yogi Brahmanirvôòaü Brahmabhãto ’dhigacchati ||
25. labhante Brahmanirvôòaü êshayað kûøòakalmaûôð |
chinnadvaidha yatatmanað sarvabhãtahite ratað ||
26. kamakrodhaviyuktanaü yatønaü yatacetasôm |
abhito Brahmanirvôòaü vartate viditatmanam ||
27. sparñan kêtvô bahir bôhyôüñ cakûuñ caivantare bhruvoð |
praòôpanau samau kêtvô nasôbhyantaracôriòau ||
28. yatendriyamanobuddhir munir mokshaparayaòað |
vigatecchabhayakrodho yað sadô mukta eva sað ||
29. bhoktaraü yajèatapasôü sarvalokamaheñvaram |
suhêdaü sarvabhãtanaü jèôtvô maü ñantiü êcchati ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade karmasaünyôsayogo nama paècamo ’dhyôyað
VI
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. anañritað karmaphalan karyan karma karoti yað |
sa sannyasi ca yogi ca na niragnir na cakriyað ||
2. yan sannyasam iti prahur yogan tan viddhi Panâava |
na hy asannyastasankalpo yogi bhavati kañcana ||
3. arurukshor muner yogan karma karaòam ucyate |
yogôrãâhasya tasyaiva ñamað karaòam ucyate ||
4. yadô hi nendriyôrtheûu na karmasv anushajjate |
sarvasaükalpasaünyôsø yogôrãâhas tadocyate ||
5. uddhared ôtmanatmanaü natmanam avasadayet |
ôtmaiva hy ôtmano bandhur ôtmaiva ripur ôtmanað ||
6. bandhur ôtmatmanas tasya yenatmaivôtmana jitað |
anatmanas tu ñatrutve vartetatmaiva ñatruvat ||
7. jitatmanað prañantasya paramatma samahitað |
ñøtoûòasukhaduðkheûu tatha manapamanayoð ||
8. jèanavijèanatêptatma kãåastho vijitendriyað |
yukta ity ucyate yogi samaloûåôñmakaècanað ||
9. suhênmitraryudôsønamadhyasthadveûyabandhuûu |
sadhuûv api ca pôpeûu samabuddhir viñishyate ||
10. yogi yuèjøta satatam ôtmanaü rahasi sthitað |
ekakø yatacittatma nirañør aparigrahað ||
11. ñucau deñe pratishåhapya sthiram ôsanam ôtmanað |
natyucchritaü natinøcaü cailôjinakuñottaram ||
12. tatraikagraü manað kêtvô yatacittendriyakriyað |
upaviñyôsane yuèjyad yogam ôtmaviñuddhaye ||
13. samaü kayañirogrivaü dharayann acalaü sthirað |
saüprekûya nasikagraü svaü diñañ canavalokayan ||
14. prañantatma vigatabhør brahmacôrivrate sthitað |
manað saüyamya maccitto yukta ôsøta matparað ||
15. yuèjannevaü sadôtmanaü yogi niyatamanasað |
ñantiü nirvôòaparamaü matsaüstham adhigacchati ||
16. natyañnatas tu yogo ’sti na caikantam anañnatað |
na côtisvapnañølasya jôgrato naiva côrjuna ||
17. yuktaharaviharasya yuktaceûåasya karmasu |
yuktasvapnavabodhasya yogo bhavati duðkhaha ||
18. yadô viniyataü cittam ôtmany evôvatishåhate |
niðspêhað sarvakamebhyo yukta ity ucyate tadô ||
19. yatha døpo nivôtastho neþgate sopama smêta |
yogino yatacittasya yuèjato yogam ôtmanað ||
20. yatroparamate cittaü niruddhaü yogasevayô |
yatra caivôtmanatmanaü pañyann ôtmani tuûyati ||
21. sukhaü ôtyantikaü yat tad buddhigrahyam atøndriyam |
vetti yatra na caivôyaü sthitañ calati tattvatað ||
22. yaü labdhvô côparaü lôbhaü manyate nadhikaü tatað |
yasmin sthito na duðkhena guruòôpi vicôlyate ||
23. taü vidyad duðkhasaüyogaviyogaü yogasaüjèitam |
sa niñcayena yoktavyo yogo ’nirviòòacetasô ||
24. saükalpaprabhavan kamaüs tyaktvô sarvan añeshatað |
manasaivendriyagramaü viniyamya samantatað ||
25. ñanaið ñanair uparamed buddhyô dhêtigêhøtayô |
ôtmasaüsthaü manað kêtvô na kiücid api cintayet ||
26. yato yato niñcarati manañ caècalam asthiram |
tatas tato niyamyaitad ôtmany eva vañaü nayet ||
27. prañantamanasaü hy enaü yoginaü sukham uttamam |
upaiti ñantarajasaü Brahmabhãtam akalmasham ||
28. yuèjann evaü sadôtmanaü yogi vigatakalmashað |
sukhena Brahmasaüsparñaü atyantaü sukham añnute ||
29. sarvabhãtastham ôtmanaü sarvabhãtani côtmani |
økshate yogayuktatma sarvatra samadarñanað ||
30. yo maü pañyati sarvatra sarvaü ca mayi pañyati |
tasyôhaü na praòañyômi sa ca me na praòañyati ||
31. sarvabhãtasthitaü yo maü bhajaty ekatvam ôsthitað |
sarvatha vartamano ’pi sa yogi mayi vartate ||
32. ôtmaupamyena sarvatra samaü pañyati yo ’rjuna |
sukhaü vô yadi vô duðkhaü sa yogi paramo matað ||
ARJUNA UVÔCA
33. yo ’yan yogas tvaya proktað samyena Madhusãdana |
etasyahan na pañyami caècalatvat sthitin sthiram ||
34. caècalan hi manað Krishna pramathi balavad driâham |
tasyahan nigrahan manye vayor iva sudushkaram ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
35. asanñayan mahabaho mano durnigrahan calam |
abhyasena tu Kaunteya vairagyena ca grihyate ||
36. asanyatatmana yogo dushprapa iti me matið |
vañyatmana tu yatata ñakyo ’vaptum upayatað ||
ARJUNA UVÔCA
37. ayatið ñraddhayopeto yogac calitamanasað |
aprapya yogasansiddhin kan gatin Krishna gacchati ||
38. kaccin nobhayavibhrashtañ chinnabhramiva nañyati |
apratishtho mahabaho vimãâho Brahmanað pathi ||
39. etan me sanñayan Krishna chettum arhasy añeshatað |
tvadanyað sanñayasyasya chetta na hy upapadyate ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
40. Partha naiveha namutra vinañas tasya vidyate |
na hi kalyôòakêt kañcid durgatiü tata gacchati ||
41. prapya puòyakêtaü lokan uûitvô ñôñvatøð samað |
ñucønaü ñrimataü gehe yogabhraûåo ’bhijôyate ||
42. atha vô yoginam eva kule bhavati dhømatam |
etad dhi durlabhataraü loke janma yad ødêñam ||
43. tatra taü buddhisaüyogaü labhate paurvadaihikam* |
yatate ca tato bhãyað saüsiddhau Kurunandana ||
44. pãrvôbhyôsena tenaiva hriyate hy avaño ’pi sað |
jijèôsur api yogasya ñabdabrahmativartate ||
45. prayatnad yatamanas tu yogi saüñuddhakilbishað |
anekajanmasaüsiddhas tato yôti paraü gatim ||
46. tapasvibhyo ’dhiko yogi jèanibhyo ’pi mato ’dhikað |
karmibhyañ cadhiko yogi tasmad yogi bhavôrjuna ||
47. yoginam api sarveûôü madgatenantaratmana |
ñraddhavan bhajate yo maü sa me yuktatamo matað ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade ôtmasaüyamayogo nama shaûåho ’dhyôyað
VII
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. mayy asaktamanað Partha yogan yuèjan madañrayað |
asanñayan samagran man yatha jèasyasi tac chrinu ||
2. jèanan te ’han savijèanam idan vakshyamy añeshatað |
yaj jèatva neha bhuyo ’nyaj jèatavyam avañishyate ||
3. manushyanan sahasreshu kañcid yatati siddhaye |
yatatam api siddhanaü kañcin maü vetti tattvatað ||
4. bhãmir ôpo ’nalo vôyuð khaü mano buddhir eva ca |
ahaükara itøyaü me bhinna prakêtir aûåadha ||
5. apareyam itas tv anyôü prakêtiü viddhi me param |
jøvabhãtaü mahabôho yayedaü dharyate jagat ||
6. etadyonøni bhãtani sarvôòøty upadharaya |
ahaü kêtsnasya jagatað prabhavað pralayas tatha ||
7. mattað parataraü nanyat kiücid asti Dhanaüjaya |
mayi sarvam idaü protaü sãtre maòigaòô iva ||
8. raso ’Ham apsu Kaunteya prabhasmi ñañisãryayoð |
praòavað sarvavedeûu ñabdað khe paurushaü nêûu ||
9. puòyo gandhað pêthivyôü ca tejañ côsmi vibhavasau |
jøvanaü sarvabhãteûu tapañ côsmi tapasvishu ||
10. bøjaü maü sarvabhãtanaü viddhi Pôrtha sanatanam |
buddhir buddhimatam asmi tejas tejasvinam aham ||
11. balaü balavataü côhaü kamaragavivarjitam |
dharmaviruddho bhãteûu kamo ’smi Bharataêshabha ||
12. ye caiva sôttvika bhavô rajasôs tamasôñ ca ye |
matta eveti tan viddhi na tv ahaü teûu te mayi ||
13. tribhir guòamayair bhavair ebhið sarvam idaü jagat |
mohitaü nabhijanati mam ebhyað param avyayam ||
14. daivø hy eûô guòamayø mama mayô duratyayô |
mam eva ye prapadyante mayôm etaü taranti te ||
15. na maü duûkêtino mãdhað prapadyante naradhamað |
mayayôpahêtajèana ôsuraü bhavam ôñritað ||
16. caturvidha bhajante maü janað sukêtino ’rjuna |
ôrto jijèôsur artharthø jèanø ca Bharatarshabha ||
17. teûôü jèanø nityayukta ekabhaktir viñishyate |
priyo hi jèanino ’tyartham ahaü sa ca mama priyað ||
18. udôrað sarva evaite jèanø tv ôtmaiva me matam |
ôsthitað sa hi yuktatma mam evanuttamaü gatim ||
19. bahãnaü janmanam ante jèanavan maü prapadyate |
Vôsudevað sarvam iti sa mahatma sudurlabhað ||
20. kamais tais tair hêtajèanað prapadyante ’nyadevatað |
taü taü niyamam ôsthaya prakêtyô niyatað svayô ||
21. yo yo yôü yôü tanuü bhaktað ñraddhayôrcitum icchati |
tasya tasyôcalôü ñraddhaü tam eva vidadhamy aham ||
22. sa tayô ñraddhayô yuktas tasyô radhanam øhate |
labhate ca tatað kaman mayaiva vihitan hi tan ||
23. antavat tu phalaü teûôü tad bhavaty alpacetasôm* |
devan devayajo yanti madbhakta yanti mam api ||
24. avyaktaü vyaktim ôpannaü manyante mam abuddhayað |
paraü bhavam ajananto mamavyayam anuttamam ||
25. nahaü prakañað sarvasya yogamayôsamavêtað |
mãâho ’yaü nabhijanati loko mam ajam avyayam ||
26. vedôhaü samatøtani vartamanani côrjuna |
bhavishyani ca bhãtani maü tu veda na kañcana ||
27. icchadveshasamutthena dvaádvamohena Bharata |
sarvabhãtani saümohaü sarge yanti paraütapa ||
28. yeûôü tv antagataü pôpaü jananaü puòyakarmaòôm |
te dvaádvamohanirmukta bhajante maü dêâhavratað ||
29. jaramaraòamokûôya mam ôñritya yatanti ye |
te Brahma tad viduð kêtsnam Adhyôtmaü Karma côkhilam ||
30. sadhibhãtadhidaivaü maü sadhiyajèaü ca ye viduð |
prayôòakale ’pi ca maü te vidur yuktacetasað ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade jèanavijèanayogo nama saptamo ’dhyôyað
VIII
ARJUNA UVÔCA
1. kin tad Brahma kin Adhyatman kin Karma Purushottama |
Adhibhãtan ca kin proktam Adhidaivan kin ucyate ||
2. Adhiyajèað kathan ko ’tra dehe ’smin Madhusãdana |
prayanakale ca kathan jèeyo ’si niyatatmabhið ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
3. aksharan Brahma paramaü svabhavo ’dhyôtmam ucyate |
bhãtabhavodbhavakaro visargað Karmasaüjèitað ||
4. Adhibhãtaü ksharo bhavað Purushañ cadhidaivatam |
Adhiyajèo ’ham evôtra dehe dehabhêtaü vara ||
5. antakale ca mam eva smaran muktvô kalevaram |
yað prayôti sa madbhavaü yôti nasty atra saüñayað ||
6. yaü yaü vôpi smaran bhavaü tyajaty ante kalevaram |
taü taü evaiti Kaunteya sadô tadbhavabhavitað ||
7. tasmat sarveûu kaleûu mam anusmara yudhya ca |
mayy arpitamanobuddhir mam evaishyasy asaüñayað ||
8. abhyôsayogayuktena cetasô nanyagômina |
paramaü Purushaü divyaü yôti Pôrthanucintayan ||
9. kaviü puraòam anuñôsitaram
aòor aòøyôüsam anusmared yað |
sarvasya dhataram acintyarãpam
adityavaròaü tamasað parastat ||
10. prayôòakale manasôcalena
bhaktyô yukto yogabalena caiva |
bhruvor madhye praòam ôveñya samyak
sa taü paraü Purusham upaiti divyam ||
11. yad aksharaü vedavido vadanti
viñanti yad yatayo vøtaragôð |
yad icchanto brahmacaryaü caranti
tat te padaü saügraheòa pravakûye ||
12. sarvadvôraòi saüyamya mano hêdi nirudhya ca |
mãrdhny adhayôtmanað praòam ôsthito yogadharaòôm ||
13. Om ity ekaksharaü Brahma vyôharan mam anusmaran |
yað prayôti tyajan dehaü sa yôti paramaü gatim ||
14. ananyacetað satataü yo maü smarati nityañað |
tasyôhaü sulabhað Pôrtha nityayuktasya yoginað ||
15. mam upetya punar janma duðkhalayam añôñvatam |
napnuvanti mahatmanað saüsiddhiü paramaü gatað ||
16. ô brahmabhuvanal lokað punar ôvartino ’rjuna |
mam upetya tu Kaunteya punar janma na vidyate ||
17. sahasrayugaparyantam ahar yad Brahmaòo viduð |
ratriü yugasahasrantaü te ’horatravido janað ||
18. avyaktad vyaktayað sarvôð prabhavanty aharagame |
ratryôgame praløyante tatraivôvyaktasaüjèake ||
19. bhãtagramað sa evôyaü bhãtvô bhãtvô praløyate |
ratryôgame ’vañað Pôrtha prabhavaty aharagame ||
20. paras tasmat tu bhavo ’nyo ’vyakto ’vyaktat sanatanað |
yað sa sarveûu bhãteûu nañyatsu na vinañyati ||
21. avyakto ’kshara ity uktas tam ôhuð paramaü gatim |
yaü prapya na nivartante tad dhama paramaü mama ||
22. Purushað sa parað Pôrtha bhaktyô labhyas tv ananyayô |
yasyantaðsthani bhãtani yena sarvam idaü tatam ||
23. yatra kale tv anavêttim ôvêttiü caiva yoginað |
prayôta yanti taü kalaü vakûyômi Bharataêshabha ||
24. agni jyotir ahað ñuklað shaòmasô uttarayaòam |
tatra prayôta gacchanti Brahma Brahmavido janað ||
25. dhãmo ratris tatha kêûòað shaòmasô dakûiòôyanam |
tatra candramasaü jyotir yogi prapya nivartate ||
26. ñuklakêûòe gatø hy ete jagatað ñôñvate mate |
ekayô yôty anavêttim anyayôvartate punað ||
27. naite sêtø Pôrtha janaü yogi muhyati kañcana |
tasmat sarveûu kaleûu yogayukto bhavôrjuna ||
28. vedeûu yajèeûu tapaðsu caiva daneûu yat puòyaphalaü pradishåam |
atyeti tat sarvam idaü viditvô yogi paraü sthanam upaiti cadyam ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade Aksharabrahmayogo namaûåamo ’dhyôyað
IX
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. idan tu te guhyataman pravakshyamy anasãyave |
jèanan vijèanasahitan yaj jèatva mokshyase ’ñubhat ||
2. rajavidya rajaguhyan pavitram idam uttamam |
pratyakshavagaman dharmyan susukhan kartum avyayam ||
3. añraddadhanað purusha dharmasyasya paraátapa |
aprapya maü nivartante mêtyusaüsôravartmani ||
4. mayô tatam idaü sarvaü jagad avyaktamãrtina |
matsthani sarvabhãtani na côhaü teûv avasthitað ||
5. na ca matsthani bhãtani pañya me yogam aiñvaram |
bhãtabhênna ca bhãtastho mamatma bhãtabhavanað ||
6. yathakañasthito nityaü vôyuð sarvatrago mahan |
tatha sarvôòi bhãtani matsthanøty upadharaya ||
7. sarvabhãtani Kaunteya prakêtiü yanti mamikam |
kalpakshaye punas tani kalpadau visêjômy aham ||
8. prakêtiü svôm avaûåabhya visêjômi punað punað |
bhãtagramam imaü kêtsnam avañaü prakêter vañôt ||
9. na ca maü tani karmaòi nibadhnanti Dhanaüjaya |
udôsønavad ôsønam asaktaü teûu karmasu ||
10. mayadhyakûeòa prakêtið sãyate sacaracaram |
hetunanena Kaunteya jagad viparivartate ||
11. avajananti maü mãâha manuûøü tanum ôñritam |
paraü bhavam ajananto mama bhãtamaheñvaram ||
12. moghañô moghakarmaòo moghajèana vicetasað |
rakshasøm ôsuriü caiva prakêtiü mohinøü ñritað ||
13. mahatmanas tu maü Pôrtha daivøü prakêtim ôñritað |
bhajanty ananyamanaso jèôtvô bhãtadim avyayam ||
14. satataü kørtayanto maü yatantañ ca dêâhavratað |
namasyantañ ca maü bhaktyô nityayukta upôsate ||
15. jèanayajèena côpy anye yajanto mam upôsate |
ekatvena pêthaktvena bahudha viñvatomukham ||
16. ahaü kratur ahaü yajèað svadhaham aham aushadham |
mantro ’ham aham evôjyam aham agnir ahaü hutam ||
17. pitaham asya jagato mata dhata pitamahað |
vedyaü pavitram Oükara êk sôma yajur eva ca ||
18. gatir bharta prabhuð sôkûø nivôsað ñaraòaü suhêt |
prabhavað pralayað sthanaü nidhanaü bøjam avyayam ||
19. tapômy aham ahaü varshaü nigêhòômy utsêjômi ca |
amêtaü caiva mêtyuñ ca sad asac côham Arjuna ||
20. traividyô maü somapôð pãtapôpô
yajèair ishåvô svargatiü prarthayante |
te puòyaü ôsadya surendralokam
añnanti divyan divi devabhogan ||
21. te taü bhuktvô svargalokaü viñôlaü
kûøòe puòye martyalokaü viñanti |
evaü trayødharmamanuprapanna
gatagataü kamakama labhante ||
22. ananyôñ cintayanto maü ye janað paryupôsate |
teûôü nityôbhiyuktanaü yogakûemaü vahamy aham ||
23. ye ’py anyadevata bhakta yajante ñraddhayanvitað |
te ’pi mam eva Kaunteya yajanty avidhipãrvakam ||
24. ahaü hi sarvayajèanaü bhokta ca prabhur eva ca |
na tu mam abhijananti tattvenatañ cyavanti te ||
25. yanti devavrata devan pitên yanti pitêvratað |
bhãtani yanti bhãtejyô yanti madyôjino ’pi mam ||
26. patraü puûpaü phalaü toyaü yo me bhaktyô prayacchati |
tad ahaü bhaktyupahêtam añnami prayatatmanað ||
27. yat karoûi yad añnasi yaj juhoûi dadôsi yat |
yat tapasyasi Kaunteya tat kuruûva madarpaòam ||
28. ñubhañubhaphalair evaü mokûyase karmabandhanaið |
saünyôsayogayuktatma vimukto mam upaishyasi ||
29. samo ’haü sarvabhãteûu na me dveûyo ’sti na priyað |
ye bhajanti tu maü bhaktyô mayi te teûu côpy aham ||
30. api cet suduracôro bhajate mam ananyabhak |
sadhur eva sa mantavyað samyag vyavasito hi sað ||
31. kûipraü bhavati dharmatma ñañvac chantiü nigacchati |
Kaunteya pratijèanøhi na me bhaktað praòañyati ||
32. maü hi Pôrtha vyayôñritya ye ’pi syuð pôpayonayað |
striyo vaiñyôs tatha ñãdras te ’pi yanti paraü gatim ||
33. kiü punar brahmaòôð puòyô bhakta rajarshayas tatha |
anityam asukhaü lokam imaü prapya bhajasva mam ||
34. manmana bhava madbhakto madyôjø maü namaskuru |
mam evaishyasi yuktvaivam ôtmanaü matparayanað ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade rajavidyôrajaguhyayogo nama navamo ’dhyôyað
X
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
1. bhãya eva mahabaho ñrinu me paraman vacað |
yat te ’han priyamanaya vakshyami hitakamyaya ||
2. na me viduð suraganað prabhavan na maharshayað |
aham adir hi devanan maharshinan ca sarvañað ||
3. yo mam ajam anadin ca vetti lokamaheñvaram |
asaümãâhað sa martyeûu sarvapôpaið pramucyate ||
4. buddhir jèanam asaümohað kshama satyaü damað ñamað |
sukhaü duðkhaü bhavo ’bhavo bhayaü côbhayam eva ca ||
5. ahiüsô samata tuûåis tapo danaü yaño ’yañað |
bhavanti bhavô bhãtanaü matta eva pêthagvidhað ||
6. maharshayað sapta pãrve catvôro Manavas tatha |
madbhavô manasô jôta yeûôü loka imað prajôð ||
7. etaü vibhãtiü yogaü ca mama yo vetti tattvatað |
so ’vikampena yogena yujyate natra saüñayað ||
8. ahaü sarvasya prabhavo mattað sarvaü pravartate |
iti matvô bhajante maü budha bhavasamanvitað ||
9. maccitta madgatapraòô bodhayantað parasparam |
kathayantañ ca maü nityaü tuûyanti ca ramanti ca ||
10. teûôü satatayuktanaü bhajataü pritipãrvakam |
dadômi buddhiyogaü taü yena mam upayanti te ||
11. teûôm evanukampôrtham aham ajèanajaü tamað |
nañayômy ôtmabhavastho jèanadøpena bhasvata ||
ARJUNA UVÔCA
12. paran Brahma paran dhama pavitran parama bhavan |
Purushan ñañvatan divyam adidevam ajan vibhum ||
13. ahus tvan rishayað sarve devarshir Naradas tatha |
Asito Devalo Vyasað svayan caiva bravishi me ||
14. sarvam etad ritan manye yan man vadasi Keñava |
na hi te bhagavan vyaktiü vidur devô na danavôð ||
15. svayam evôtmanatmanaü vettha tvaü Puruûottama |
bhãtabhavana bhãteña devadeva jagatpate ||
16. vaktum arhasy añeûeòa divyô hy ôtmavibhãtayað |
yôbhir vibhãtibhir lokan imaüs tvaü vyôpya tishåhasi ||
17. kathaü vidyôm ahaü yogiüs tvôü sadô paricintayan |
keûu keûu ca bhaveûu cintyo ’si bhagavan mayô ||
18. vistareòôtmano yogaü vibhãtiü ca Janardana |
bhãyað kathaya têptir hi ñêòvato nasti me ’mêtam ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
19. hanta te kathayishyami divya hy atmavibhãtayað |
pradhanyatað Kuruñreshtha nasty anto vistarasya me ||
20. aham atma Guâakeña sarvabhãtañayasthitað |
aham adiñ ca madhyan ca bhãtanam anta eva ca ||
21. Adityanam ahan Vishnur jyotishan ravir aüñuman |
Maricir Marutam asmi nakshatraòôm ahaü ñañø ||
22. vedanaü Sômavedo ’smi devanam asmi Vôsavað |
indriyôòôü manañ côsmi bhãtanam asmi cetana ||
23. Rudraòôü Ñaükarañ côsmi vitteño yaksharakshasôm |
Vasãnaü pôvakañ côsmi Meruð ñikhariòôm aham ||
24. purodhasôü ca mukhyaü maü viddhi Pôrtha Bêhaspatim |
senanønam ahaü Skandað sarasôm asmi sôgarað ||
25. maharûøòôü Bhrigur ahaü giram asmy ekam aksharam |
yajèanaü japayajèo ’smi sthavaraòôü Himalayað ||
26. añvatthað sarvavêkûôòôü devarûøòôü ca Naradað |
gandharvôòôü Citrarathað siddhanaü Kapilo munið ||
27. Uccaiðñravasaü añvanaü viddhi mam amêtodbhavam |
Airavataü gajendraòôü naraòôü ca naradhipam ||
28. ôyudhanam ahaü vajraü dhenãnam asmi Kamadhuk |
prajanañ côsmi Kandarpað sarpôòôm asmi Vôsukið ||
29. Anantañ côsmi naganaü Varuòo yadasôm aham |
pitêòôm Aryama côsmi Yamað saüyamatam aham ||
30. Prahladañ côsmi Daityanaü kalað kalayatam aham |
mrigôòôü ca mrigendro ’haü Vainateyañ ca pakûiòôm
31. pavanað pavatam asmi Ramað ñastrabhêtam aham |
jhaûôòôü Makarañ côsmi srotasôm asmi Jôhnavø ||
32. sargôòôm adir antañ ca madhyaü caivôham Arjuna |
Adhyôtmavidyô vidyanaü vadað pravadatam aham ||
33. aksharaòôm akaro ’smi dvandvað sômasikasya ca |
aham evôkshayað kalo dhatahaü viñvatomukhað ||
34. mêtyuð sarvaharañ côham udbhavañ ca bhavishyatam |
kørtið ñrir vôk ca nariòôü smêtir medha dhêtið kshama ||
35. Bêhatsôma tatha sômnaü gôyatri chandasôm aham |
masanaü margañørûo ’ham êtãnaü kusumakarað ||
36. dyãtaü chalayatam asmi tejas tejasvinam aham |
jayo ’smi vyavasôyo ’smi sattvaü sattvavatam aham ||
37. Vêûòønaü Vôsudevo ’smi Pôòâavanaü Dhanaüjayað |
munønam apy ahaü Vyôsað kavønam Uñana kavið ||
38. daòâo damayatam asmi nøtir asmi jigishatam |
maunaü caivôsmi guhyanaü jèanaü jèanavatam aham ||
39. yac côpi sarvabhãtanaü bøjaü tad aham Arjuna |
na tad asti vina yat syan mayô bhãtaü caracaram ||
40. nanto ’sti mama divyanaü vibhãtønaü paraütapa |
esha tãddeñatað prokto vibhãter vistaro mayô ||
41. yad yad vibhãtimat sattvaü ñrimad ãrjitam eva vô |
tat tad evôvagaccha tvaü mama tejoüñasaübhavam ||
42. atha vô bahunaitena kiü jèôtena tavôrjuna |
vishåabhyôham idaü kêtsnam ekaüñena sthito jagat ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade vibhãtiyogo nama dañamo ’dhyôyað
XI
ARJUNA UVÔCA
1. madanugrahaya paraman guhyam Adhyatmasanjèitam |
yat tvayoktan vacas tena moho ’yan vigato mama ||
2. bhavapyayau hi bhãtanan ñrutau vistaraño maya |
tvattað kamalapatraksha mahatmyam api cavyayam ||
3. evam etad yathattha tvam atmanan parameñvara |
drashtum icchami te rãpam aiñvaran Purushottama ||
4. manyase yadi tac chakyan maya drashtum iti prabho |
yogoñvara tato me tvan darñayatmanam avyayam ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
5. pañya me Partha rãpani ñataño ’tha sahasrañað |
nanavidhani divyani nanavarnakritini ca ||
6. pañyadityan Vasãn Rudran Añvinau Marutas tatha |
bahãny adêûåapãrvôòi pañyôñcaryôòi Bharata ||
7. ihaikasthaü jagat kêtsnaü pañyadya sacaracaraü |
mama dehe Guâôkeña yac canyad draûåum icchasi ||
8. na tu maü ñakyase draûåum anenaiva svacakûuûô |
divyaü dadômi te cakûuð pañya me yogam aiñvaram ||
SAÜJAYA UVÔCA
9. evam uktva tato rajan mahayogeñvaro Harið |
darñayam asa Parthaya paraman rãpam aiñvaram ||
10. anekavaktranayanam anekadbhutadarñanam |
anekadivyabharanan divyanekodyatayudham ||
11. divyamalyambaradharan divyagandhanulepanam |
sarvañcaryamayaü diptam* anantaü viñvatomukham ||
12. divi sãryasahasrasya bhaved yugapad utthita |
yadi bhað sadêñø sô syad bhasas tasya mahatmanað ||
13. tatraikasthaü jagat kêtsnaü pravibhaktam anekadha |
apañyad devadevasya ñarire Pôòâavas tadô ||
14. tatað sa vismayôvishåo hêûåaroma Dhanaájayað |
praòamya ñirasô devaü kêtaèjalir abhashata ||
ARJUNA UVÔCA
15. pañyami devans tava deva dehe
sarvans tatha bhãtaviñeshasanghan |
Brahmanam iñan kamalasanastham
rishinñ ca sarvan uraganñ ca divyan ||
16. anekabahãdaravaktranetran
pañyami tvan sarvato ’nantarãpam |
nantan na madhyan na punas tavadin
pañyômi viñveñvara viñvarãpa ||
17. kiriåinaü gadinaü cakriòaü ca
tejorañiü sarvato døptimantam |
pañyômi tvôü durnirikûyaü samantad
døptanalôrkadyutim aprameyam ||
18. tvam aksharaü paramaü veditavyaü
tvam asya viñvasya paraü nidhanam |
tvam avyayað ñôñvatadharmagopta
sanatanas tvaü Puruûo mato me ||
19. anadimadhyantam anantavøryam
anantabôhuü ñañisãryanetram |
pañyômi tvôü døptahutañavaktraü
svatejasô viñvam idaü tapantam ||
20. dyôvôpêthivyor idam antaraü hi
vyôptaü tvayaikena diñañ ca sarvôð |
dêûåvadbhutaü rãpam* ugraü* tavedaü*
lokatrayaü pravyathitaü mahatman ||
21. amø hi tvôü surasaügha viñanti
kecid bhøtað praèjalayo gêòanti |
svastøty uktvô maharûisiddhasaüghað
stuvanti tvôü stutibhið puûkalôbhið ||
22. Rudradityô Vasavo ye ca Sadhyô
Viñve ’ñvinau Marutañ coûmapôñ ca |
gandharvayakûôsurasiddhasaügha
vøkshante tvôü vismitañ caiva sarve ||
23. rãpaü mahat te bahuvaktranetraü
mahabôho bahubôhãrupadam |
bahãdaraü bahudaüûårakaralaü
dêûåvô lokað pravyathitas tathaham ||
24. nabhaðspêñaü døptam anekavaròaü
vyôttananaü døptaviñôlanetram |
dêûåvô hi tvôü pravyathitantaratma
dhêtiü na vindômi ñamaü ca Vishòo ||
25. daüûårakaralani ca te mukhani
dêûåvaiva kalanalasaünibhani |
diño na jane na labhe ca ñarma
prasøda deveña jagannivôsa ||
26. amø ca tvôü Dhêtaraûårasya putrað
sarve sahaivôvanipôlasaüghaið |
Bhøûmo Droòað sãtaputras tathasau
sahasmadøyair api yodhamukhyaið ||
27. vaktraòi te tvaramaòô viñanti
daüûårakaralani bhayanakani |
kecid vilagna dañanantareûu
saüdêñyante cãròitair uttamaþgaið ||
28. yatha nadønaü bahavo ’mbuvegôð
samudram evôbhimukha dravanti |
tatha tavômø naralokavøra
viñanti vaktraòy abhivijvalanti ||
29. yatha pradøptaü jvalanaü pataágô
viñanti nañôya samêddhavegôð |
tathaiva nañôya viñanti lokas
tavôpi vaktraòi samêddhavegôð ||
30. lelihyase grasamanað samantal
lokan samagran vadanair jvaladbhið |
tejobhir ôpãrya jagat samagraü
bhasas tavograð pratapanti Vishòo ||
31. ôkhyôhi me ko bhavan ugrarãpo
namo ’stu te devavara prasida |
vijèatum icchami bhavantam adyan
na hi prajanami tava pravrittim ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
32. kalo ’smi lokakshayakrit pravriddho
lokan samahartum iha pravrittað |
rite ’pi tvan na bhavishyanti sarve
ye ’vasthitað pratyanøkeûu yodhað ||
33. tasmat tvam uttishåha yaño labhasva
jitvô ñatrãn bhuþkûva rajyaü samêddham |
mayaivaite nihatað pãrvam eva
nimittamatraü bhava savyasôcin ||
34. Droòaü ca Bhøûmaü ca Jayadrathaü ca
Karòaü tathanyan api yodhavøran |
mayô hataüs tvaü jahi ma vyathishåha
yudhyasva jetasi raòe sapatnan ||
SAÜJAYA UVÔCA
35. etac chrutva vacanan Keñavasya
kritaèjalir vepamanað kiriti |
namas kritva bhãya evaha Krishnan
sagadgadan bhitabhitað pranamya ||
ARJUNA UVÔCA
36. sthane Hrishikeña tava prakirtya
jagat prahrishyaty anurajyate ca |
rakshansi bhitani diño dravanti
sarve namasyanti ca siddhasaüghað ||
37. kasmac ca te na nameran mahatman
gariyase Brahmaòo ’py adikartre |
ananta deveña jagannivôsa
tvam aksharaü sad asat tat paraü yat ||
38. tvam adidevað Purushað puraòas
tvam asya viñvasya paraü nidhanam |
vettasi vedyaü ca paraü ca dhama
tvayô tataü viñvam anantarãpa ||
39. Vôyur Yamo ’gnir Varuòað ñañôþkað
Prajôpatis tvaü prapitamahañ ca |
namo namas te ’stu sahasrakêtvað
punañ ca bhãyo ’pi namo namas te ||
40. namað purastad atha pêûåhatas te
namo ’stu te sarvata eva sarva |
anantavøryômitavikramas tvaü
sarvaü samapnoûi tato ’si sarvað ||
41. sakheti matvô prasabhaü yad uktaü
he Kêûòa he Yadava he sakheti |
ajanata mahimanaü tavedaü
mayô pramadôt praòayena vôpi ||
42. yac côvahasôrtham asatkêto ’si
viharañayyôsanabhojaneûu |
eko ’tha vôpy Acyuta tatsamakshaü
tat kûômaye tvôm aham aprameyam ||
43. pitasi lokasya caracarasya
tvam asya pãjyañ ca gurur gariyan |
na tvatsamo ’sty abhyadhikað kuto ’nyo
lokatraye ’py apratimaprabhava ||
44. tasmat praòamya praòidhaya kayaü
prasadaye tvôm aham øñam øâyam |
piteva putrasya sakheva sakhyuð
priyað priyôyôrhasi deva soâhum ||
45. adêûåapãrvaü hêûito ’smi dêûåvô
bhayena ca pravyathitaü mano me |
tad eva me darñaya deva rãpaü
prasøda deveña jagannivôsa ||
46. kiriåinaü gadinaü cakrahastam
icchami tvôü draûåum ahaü tathaiva |
tenaiva rãpeòa caturbhujena
sahasrabôho bhava viñvamãrte ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
47. maya prasannena tavarjunedan
rãpan paran darñitam atmayogat |
tejomayan viñvam anantam adyan
yan me tvadanyena na drishtapãrvam ||
48. na vedayajèadhyayanair na danair
na ca kriyabhir na tapobhir ugraið |
evan rãpað ñakya ahan nriloke
drashtun tvadanyena Kurupravira ||
49. ma te vyatha ma ca vimãâhabhavo
drishtva rãpan ghoran idriþ mamedam |
vyapetabhið pritamanað punas tvan
tad eva me rãpam idan prapañya ||
SAÜJAYA UVÔCA
50. ity Arjunan Vasudevas tathoktva
svakan rãpan darñayam asa bhãyað |
añvasayam asa ca bhitam enan
bhãtva punað saumyavapur mahatma ||
ARJUNA UVÔCA
51. drishtvedan manushan rãpan tava saumyan Janardana |
idanim asmi sanvrittað sacetað prakritin gatað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
52. sudurdarñam idan rãpan dêûåavan asi yan mama |
devô apy asya rãpasya nityaü darñanakaþkûiòað ||
53. nahaü vedair na tapasô na danena na cejyayô |
ñakya evaüvidho draûåuü dêûåavan asi maü yatha ||
54. bhaktyô tv ananyayô ñakya aham evaüvidho ’rjuna |
jèôtuü draûåuü ca tattvena praveûåuü ca paraütapa |
55. matkarmakên matparamo madbhaktað saþgavarjitað |
nirvairað sarvabhãteûu yað sa mam eti Pôòâava ||
iti Ñrimad Bhagavadgitas Ãpanishatsu Brahmavidyôyôü yogañôstre
ñri Kêûòôrjuna-saüvade viñvarãpadarñanayogo namaikadaño ’dhyôyað
XII
ARJUNA UVÔCA
1. evan satatayukta ye bhaktas tvan paryupasate |
ye capy aksharam avyaktan teshan ke yogavittamað ||
ÑRIBHAGAVAN UVÔCA
2. mayy aveñya mano ye man nityayukta upasate |
ñraddhaya parayopetas te me yuktatama matað ||
3. ye tv aksharam anirdeñyam avyaktaü paryupôsate |
sarvatragam acintyaü ca kãåastham acalaü dhruvam ||
4. saüniyamyendriyagramaü sarvatra samabuddhayað |
te prapnuvanti mam eva sarvabhãtahite ratað ||
5. kleño ’dhikataras teûôm avyaktasaktacetasôm |
avyakta hi gatir duðkhaü dehavadbhir avôpyate ||
6. ye tu sarvôòi karmaòi mayi saünyasya matparað |
ananyenaiva yogena maü dhyôyanta upôsate ||
7. teûôm ahaü samuddharta mêtyusaüsôrasôgarat |
bhavômi nacirat Pôrtha mayy ôveñitacetasôm ||
8. mayy eva mana adhatsva mayi buddhiü niveñaya |
nivasishyasi mayy eva ata ãrdhvaü na saüñayað ||
9. atha cittaü samadhatuü na ñaknoûi mayi sthiram |
abhyôsayogena tato mam icchaptuü Dhanaüjaya ||
10. abhyôse ’py asamartho ’si matkarmaparamo bhava |
madartham api karmaòi kurvan siddhim avôpsyasi ||
11. athaitad apy añakto ’si kartuü madyogam añritað |
sarvakarmaphalatyôgaü tatað kuru yatatmavan ||
12. ñreyo hi jèanam abhyôsôj jèanad dhyanaü viñishyate |
dhyanat karmaphalatyôgas tyôgôc chantir anantaram ||
13. adveûåô sarvabhãtanaü maitrað karuòa eva ca |
nirmamo nirahaükarað samaduðkhasukhað kshamø ||
14. saütuûåað satataü yogi yatatma dêâhaniñcayað |
mayy arpitamanobuddhir yo madbhaktað sa me priyað ||
15. yasman nodvijate loko lokan nodvijate ca yað |
harûômarshabhayodvegair mukto yað sa ca me priyað ||
16. anapekshað ñucir daksha udôsøno gatavyathað |
sarvôrambhaparityôgi yo madbhaktað sa me priyað ||
17. yo na hêûyati na dveûåi na ñocati na kaþkshati |
ñubhañubhaparityôgi bhaktiman yað sa me priyað ||
18. samað ñatrau ca mitre ca tatha manapamanayoð |
ñøtoûòasukhaduðkheûu samað saþgavivarjitað ||
19. tulyanindôstutir maunø saütuûåo yena kenacit |
aniketað sthiramatir bhaktiman me priyo narað ||
20. ye tu dharmyômêtam idaü yathoktaü
– Êîíåö ðàáîòû –
Ýòà òåìà ïðèíàäëåæèò ðàçäåëó:
Íà ñàéòå allrefs.net ÷èòàéòå: "ÁÕÀÃÀÂÀÄÃÈÒÀ. (ÊÍÈÃÀ VI, ãë. 25—42)"
Åñëè Âàì íóæíî äîïîëíèòåëüíûé ìàòåðèàë íà ýòó òåìó, èëè Âû íå íàøëè òî, ÷òî èñêàëè, ðåêîìåíäóåì âîñïîëüçîâàòüñÿ ïîèñêîì ïî íàøåé áàçå ðàáîò: Mahabharatam VI, Bhishmaparvan 830 — 1532
Åñëè ýòîò ìàòåðèàë îêàçàëñÿ ïîëåçíûì ëÿ Âàñ, Âû ìîæåòå ñîõðàíèòü åãî íà ñâîþ ñòðàíè÷êó â ñîöèàëüíûõ ñåòÿõ:
Òâèòíóòü |
Íîâîñòè è èíôî äëÿ ñòóäåíòîâ