рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры

Раздел Философия
/
Maddenİn Tekİllİk Noktaları: Mİnİ (Atomİk) Karadelİkler

Реферат Курсовая Конспект

Выберите учебное заведение

Maddenİn Tekİllİk Noktaları: Mİnİ (Atomİk) Karadelİkler

Maddenİn Tekİllİk Noktaları: Mİnİ (Atomİk) Karadelİkler - раздел Философия, BİRLEŞİK ALAN Gьnьmьz Fiziğinin En Bьyьk Keşiflerinden Birisi De Maddenin Bьyьk B...

Gьnьmьz fiziğinin en bьyьk keşiflerinden birisi de maddenin bьyьk bir kьtle yoğunluğu şeklinde iзeri зцkmesiyle oluşan tekillik noktalaları, yani karadeliklerdir. Işığı dahi yansıtmayarak soğurabilen bu tekillik noktaları evrenin her tarafında bulunmaktadır. Hatta son zamanlarda yapılan araştırmalara gцre maddenin yapıtaşları olan, atomların iзerisinde bile bu tekillik noktaları bulunabilir. Birleşik Alan Teorisi kendi bьtьnsel yapısı iзerisinde zaten bu fikri цngцrmekle birlikte, doğanın bazı temel kuvvet alanlarıyla (Цrneğin, Kьtleзekimi ve Gьзlь Nьkleer kuvvet gibi) bu tekilliklerle sıkı bir ilişkisi olduğunu ve tьm kuvvetlerin nihвi birleşme noktasının bu mekanizmanın iзerisinde gerзekleştirilebileceğini цngцrьr. Einstein’dan зok цnce, 1799 yılında Pierre de Laplace eğer yцrьngesi ьzerinde dolaşan bir cismin, kьtleзekim merkezinden kurtulma hızı ışık hızını geзerse, bu cisimden kurtulmanın hiзbir şekilde mьmkьn olamayacağını ileri sьrmьştь. İşte Laplace’ın yaklaşık 200 sene цnce цngцrdьğь bu cisimler, fizikзi John Wheeler tarafından verilen adlarıyla Karadeliklerdir. Bir karadelikte o kadar yoğun bir kьtle, o kadar kьзьk bir hacimden oluşan bir Uzay-Zaman bцlgesi iзerisine sıkışmıştır ki, burada oluşan kьtleзekim kuvveti evrendeki en bьyьk hıza sahip olan niceliği, yani ışığı dahi iзerisine hapsedebilir.

Gьnьmьzde evrende tespit edilen karadelikler, kьtleleri gьneşin kьtlesinin 50 katından daha bьyьk yıldızların цlьmь sonucunda; gьneşin kьtlesinin 10⁶-10⁹ katı madde iзeren daha bьyьk kьtleli karadelikler ise, galaksilerin merkezlerinde oluşmaktadır. Bu olağanьstь bьyьk kьtleli karadeliklerin kuasarların gьcьnь sağlayan enerji kaynakları olduğu tahmin ediliyor. Kьtleleri gьneşinkinden зok daha kьзьk olan karadeliklere ise, mini karadelikler adı veriliyor. Eğer bцyle karadeliklerin varlığı tespit edilebilirse ki, Birleşik Alan Teorisi bu mini karadeliklerin varlığını цngцrmektedir, evrenin ilk yaratıldığı başlangıз dцnemlerinden kalmış olmalıdır, зьnkь gьnьmьzdeki astrofiziksel sьreзler yalnızca kьtleleri gьneşinkinden зok daha bьyьk olanların varlığını ispatlamış durumdadır. Dolayısıyla aşırı yьksek enerjilerde, atomun Planck цlceğindeki derinliğine indiğimizde, evrenin ilk dцnemlerinden kalma bir yapıtaşı ile karşılaşabiliriz ve bu en kьзьk yapıtaşı ise, teorik olarak Planck цlзeğinde yer alması gereken mini bir karadelik olmalıdır. Birleşik Alan Teorisi, bu mini karadelikleri Atomun tekillik noktasında bulunan Manyetik Monopol Mekanizması olarak tasvir eder ve bu mekanizmanın en kьзьk partikьlьnь ise, Graviton olarak цngцrьr. Kьtlesi M ve yarıзapı R olan bir cisimden kurtulma hızı neyi ifade eder? Bir kuyudan aşağıya bırakılan taş цrneğinde olduğu gibi, kьtle зekim alanı iзinde dьştьkзe enerji kazanır ve gittikзe hızlanır. Kьtleзekim alanından kurtulabilmek iзin taşın kinetik enerjisi olarak tanımlanan ilk hareket enerjisinin, kьtleзekim potansiyel enerjisi adı verilen, taşın kьtleзekim alanı iзinde dьşerken kazanacağı enerjiden bьyьk olması gerekir. Yani matematiksel olarak:

ASTRONOMİK KARADELİK TEOREMİ

İşte iзinden hiзbir şeyin kaзamayacağı Karadelik yarıзapı budur. Kьresel bir karadelik durumunda buna, Schwarzschild yarıзapı denir. Gьneş kьtlesine sahip bir karadelik iзin bu yarıзap, yaklaşık bir kilometre ya da gьneş yarıзapının yaklaşık yьz binde birinden daha kьзьk bir sayıya eşittir. Bu durum aynen, atomun toplam hacminin зekirdeğinin hacmine olan oranına eşittir. Dolayısıyla buradan şu sonucu da зıkarabiliriz, bьyьk цlзekteki karadelik mekanizması ile atomik цlзekteki karadelik mekanizması hemen hemen eşit orantılara sahiptir ve birbirine benzemektedir.

Karadeliklerin gьзlь kьtleзekim alanları, boşluğu oluşturan esirin kendi kendisini yok etmesi olarak yorumlanabilecek bir olaya da neden olur. Olay ufku olarak adlandırılan, ışığın bile hapsedildiği yьzeyin yakınlarında parзacık dalgalanmaları ortaya зıkar ve bu ortam iзerisinde yoğun bir elektriksel yьk yoğunluğuyla birlikte gьзlь bir elektromanyetik ışıma gцzlemlenir. Dolayısıyla bцyle bir ışıma, yeni parзacık зiftleri ve elektrik yьkleri oluşturur. Bu зiftlerden birisi (Antiparзacık veya yьk) karadeliğe dьşerken; diğeri kurtulur ve bu ışıma yoluyla evrene aktarılır. Karadeliklerin Sınır-Teğet yьzeyinin eğriliği (R_AKD) ne kadar fazla ise, bu ışıma gьcь o kadar fazla olur. Karadeliğin yarıзapı, kьtlesiyle doğru orantılı olacağından, kьзьk karadeliklerde kьtle daha fazladır ve sonuз olarak bu eğrilik daha fazladır.

Maddenİn KararlılıĞı: Proton Bozunması Deneyİ

Birleşik Alan Teorisinin цngцrdьğь bir diğer fiziksel durum da, Proton Bozunması olayıdır. Şimdiye kadar bildiğimiz anlamdaki fizik, protonun tьm evrende kararlı olduğunu ve hiзbir şekilde bozunamayacağını цngцrdь. Fakat bu durum, acaba evrenin ilk yaratıldığı dцnemde de geзerli miydi? Veya bu durumun ihlal edildiği herhangi bir зekirdek reaksiyonu meydana gelebilir mi?

Şimdilik yeni fizik, bu soruların cevabını tam olarak veremeyecek durumda olsa da, evrenin herhangi bir kцşesinde tespit edilebilecek зok az miktardaki bir proton bozunması bile, maddenin kararlı ve sonsuz olduğu, daha doğrusu enerjinin bьtьn fiziksel tepkimelerde korunduğu şeklindeki temel yasalarını tьmden yıkabilir. Eğer bu doğruysa, protonlar şimdiye kadar evrende зok yavaş bir biзimde bozunuyor olmalılar ve eğer evrenin toplam sıcaklığı dьşerek mutlak sıfır Kelvin derecesi olan -273 ⁰C’ye gelirse bu bozunma eksponansiyal bir şekilde artabilir. Protonun şimdiye kadar hesaplanan yaşı bьyьk birleşme цlзeğinde 10³⁰yıldır. Fakat bu hesaplanan değer, sadece atomik sьreзler iзerisinde gerзekleşen parametreler cinsindendir, tek yцnlь skaler alanların (Цrneğin, sıcaklık, termodinamik ısı denge yцnь ve evrenin genişlemesi gibi) etkisi burada ihmal edilmektedir. Eğer bu parametreler de bu hesaba katılırsa bu sьre oldukзa azalabilir.

Evren yalnızca 1,5.10¹⁰ yıl yaşında olduğundan, bizim bu bozunma sьrecini gцrьp gцrmeyeceğimiz meзhuldьr. Fakat цnьmьzdeki yьzyıllar iзerisinde, tьm evren зapında gerзekleşen hızlı bir sıcaklık dьşьşь bu reaksiyon zincirini tetikleyebilir. Dolayısıyla bu sьreci, bizden sonraki nesiller tespit edebilir. Eğer bцyle bir bozunma şu anda da gerзekleşiyorsa yaklaşık 10³⁰ protondan her on yılda yalnız bir tanesi bozunacağı iзin bunu tespit edebilmemiz mьmkьn değildir. Her ne kadar yavaş da olsa, Birleşik Alan Teorisinin de цngцrdьğь proton bozunma hızı цlзьlebilir. Eğer elimizde 10³⁰ tane proton iзeren 100 ton su varsa, ortalama olarak her yıl 100 proton bozunur. Protonun bozunması sırasında зok miktarda enerji aзığa зıktığından (yьksek enerjili mьonlar ve gama ışınları şeklinde) bu etki en azından ilke olarak saptanabilir. Bunun iзin bu şekilde oluşturulacak deney dьzeneğini mьon yağmurlarına neden olan kozmik ışınlardan yalıtmak gerekir. Şu anda dьnyanın birзok yerinde proton bozunmalarını saptayacak olan deney dьzenekleri kurulma aşamasındadır. Bu deneylerin her birinde yeraltında dev fıзılar iзinde bulunan binlerce ton su kullanılmaktadır. Bu fıзıların зevresine зok nadir olarak ortaya зıkan proton bozunmalarının yaptığı ışımaları saptayabilmek amacıyla ışıma dedektцrleri yerleştirilmiştir. Bununla birlikte, gьnьmьze kadar hiзbir proton bozunması gцzlemlenememiştir. Buradan yola зıkarak protonun цmrьnьn 10³² yıl olduğu sonucu зıkarılmıştır. Eğer bцyle bir bozunma gцzlemlenirse, atom altı parзacık teorileri iзin bu durumda зıkarılacak sonuз, зoğunun bьyьk birleşme modelleri yцnьndeki fikirlerinin yanlış olduğu olacaktır. Fakat bu durumda protonun yaşını ve kararlılık sьresini belirleyen yeni bir teorem ortaya konulmalıdır. Dolayısıyla bцyle bir teorem de tьm fiziğin yeniden gцzden geзirilmesini gerekli kılacaktır.

MADDENİN EN KЬЗЬK BİRİMİ: Planck ЦlзeĞİ

Eğer mini karadelikler gerзekten varsa, bunlar maddenin yaratılması sırasındaki ilk tekillik noktasındaki veya ondan hemen sonraki durumunda ortaya зıkmış olmalıdırlar. Ne yazık ki bu şekildeki sınır koşullarını tanımlayan bir kuantum kьtleзekimi teorisi yapılamamıştır. Eğer yapılmış olsaydı, Birleşik Alan Teorisinin bu tekilliklerin varlığını niзin цngцrdьğьnь daha iyi anlayabilirdik. Fakat biz bu зalışmamızda, bцyle bir teorinin yapılması durumunda hangi tьr temel parзacıkların ve ne tьr bir karadelik mekanizmasının işlev gцreceğini, biraz tьmdengelimci bir yaklaşımla tanımlayarak, 5-Boyutlu Relativite ьzerinden bu tekillik teorisini tanımlayarak birleşik alan teorisine geзeceğiz.

Bцylelikle ayrı bir Kuantum Kьtleзekimi teorisi oluşturmaya зalışmayacağız. Fakat şunu da gцzden kaзırmamamız gerekir ki, tam bir Birleşik Alan Teorisi oluşturmak iзin bцyle bir teorinin varlığı mutlaka gereklidir. Bu yцnde yapılan зalışmalar oldukзa detaylı ve yoğun bir şekilde sьrmesine rağmen henьz tam bir fikir birliğine varılamamıştır. Fakat yukarıda da değindiğimiz gibi, kendiliğinden gerзekleşen bir proton bozunması deneyiyle bu teori iyi bir şekilde tanımlanabilir. Bцyle bir durumda hangi tьr bir tepkimenin gerзekleceğini ve bu durumda kuantum kьtleзekimi teorisinin hangi fiziksel modele yakınsayacağını ilerleyen bцlьmlerde irdeleyeceğiz. Bu şekilde oluşturulacak bir kuantum kьtleзekimi teorisi, kьtleзekim teorisindeki kuantum etkileri kapsamalı ve зok temel değişikliklerin yapılmasını gerektirmelidir.

Bцyle bir teoride; madde, bir temel parзacık, цrneğin proton, karadelik olma sınırına gelecek цlзьde sıkıştırıldığından, en son biзimini almış ve bir tekillik noktasına зцkmьş olur. Birleşik Alan Teorisinde biz bu зцken toplam maddenin oluşturacağı temel gьзlь kuvvet parзacığının, Manyetik monopoller (Manyeton) olduğunu varsayacağız. Bu durumda tekillik noktasındaki bu manyetik monopollerin oluşturacağı, kьtleзekim kuvvetinin temel kuvvet taşıyıcısı olan Graviton’ların Planck цlзeğindeki Compton dalgaboyu, Schwarzschild karadelik yarıзapına eşit olacaktır. Bu durumda Planck цlзeğindeki karadelik yarıзapı denklemi:

KUANTUM KARADELİK TEOREMİ

olarak bulunur. Bu denklemdeki “θ”, parзacığın tekillik noktası etrafındaki aзısal dцnme miktarı, “ω” parзacığın tekillik noktası etrafındaki aзısal hızı ve “n” parзacığın spinidir. “R_KKD” ise, kuantum цlзeklerdeki Sınır-Teğet yьzeyine ait eğrilik yarıзapıdır.

Eğer bцyle bir parзacık teorisi yapabilirsek, evrenin en yьksek yoğunluğuna sahip olduğu madde varlığının en eski durumunu elde edebiliriz. Planck цlзeğindeki en kьзьk parзacığı oluşturabilmek iзin, kuantum teorisinden bildiğimiz en kьзьk uzunluk цlзeğini, yani Compton dalgaboyunu () seзer ve bunu kьtleзekim teorisinde tanımlanan belirli bir kьtlenin en kьзьk uzunluk цlзeğine, yani Schwarzschild yarıзapına () eşitleriz. Bu karşılaştırma ile, Planck kьtlesi (m_p) olarak bilinen ve şeklinde tanımlanan kьtle цlзeğini tanımlar ki, bunun da değeri yaklaşık olarak 10^-5 gramdır. Dikkat edersek, ele aldığımız цlзekler зok kьзьk olmasına rağmen Planck kьtlesi, deneysel olarak parзacık hızlandırıcılarında tespit edilebilecek bir цlзekte yer almaktadır. İşte 5- Boyutlu Relativite bu noktada, yani Planck цlзeğine inmeden de deneysel olarak bu kьtlenin gцzlemlenebileceğini цngцrьr. Dolayısıyla parзacık hızlandırıcılarında tespit edilebilecek olan зok ağır bir partikьl, yani diğer partikьllerle karşılaştırıldığında gцreceli olarak зok ağır olan bir kьtle, eşdeğer olarak Planck kьtlesine, yani kuantum kьtleзekiminin uygulanabileceği en kьзьk partikьle eşit olabilir. Planck kьtlesi, klasik kьtleзekim teorisinin uygulanabileceği en kьзьk цlзek ve en yьksek yoğunluklardaki parзacığa eşdeğerdir. Bu цlзek kozmolojik olarak, 10¹⁹ GeV’luk bir enerji цlзeği, 10^{-33 cm} değerinde bir uzunluk цlзeği ve 10^-43 s değerinde bir zaman цlзeğini tanımlar. Fakat az цnce de değindiğimiz gibi, 5- Boyutlu Relativite bu цlзeklere inilmeden de, цrneğin 10⁹ GeV, 10^{-17 cm} ve 10^-21 s цlзeklerinde de, temel kuvvetlere ait bьyьk birleşmenin gerзekleştirilebileceğini цngцrьr.

Bununla birlikte, daha yьksek yoğunluklara, daha kısa цlзeklere ve kozmik zamanın daha eski anlarına ulaşabilmek iзin bir kuantum kьtleзekimi teorisi mutlaka gereklidir. Her ne kadar geliştirilme aşamasında iseler de, bцyle bir kuantum kьtleзekimi teorisi henьz yapılamamıştır. Fakat buna yaklaşan bir teori Sьpersicim (Superstring) adıyla anılmaktadır. Bu teori, her biri atom altı parзacıkları ya da onların etkileşimlerinin tьm kombinasyonlarını temsil eden, 10 ile 26 boyut arasında değişen bir Uzay-Zamanı цngцrьr. Bцyle bir Uzay-Zaman ise, yalnızca Planck цlзeğinde var olabilir. Bu extra boyutları hepsi, iзeriye doğru helezon şeklinde kıvrılmış olup, yalnızca 4- Boyutlu Uzay-Zamanın dışına зıkıldığında ulaşılabilir. İşte, evrenin en eski durumuna ulaşabileceğimiz Uzay-Zaman цlзekleri bu saklı boyutlarda gizlenmiş durumdadır.

MADDENİN EN BЬYЬK BİRİMİ: Bьyьk Bİrleşme ЦlзeĞİ

Tьm parзacıkların en temeline ait yapılmaya зalışılan kuantum kьtleзekimi teorisinin tam olarak elde edilemeyişi sonucunda sьpersicim teorisyenleri sonunda tьm parзacıkların bilinen tьm цzelliklerini aзıklayabilecek bir “Her Şeyin Teorisi (HEŞET)”nin peşine dьştьler. Fakat fiziğin şu anda geldiği nokta, Planck цlзekli sьpersicimler ve gцzlemlenebilir herhangi bir olay arasındaki kuantum engelini aşmanın bile зok uzağındadır. Bununla birlikte, evrenin sıcaklığı Planck цlзeğinin altına dьştьğьnde elde edilecek şartlarla, kьtleзekiminin dışındaki diğer temel kuvvetlerin birleşmesi цngцrьlebilmektedir. Зok yьksek enerjilerde elektromanyetik kuvvet gьзlenir, diğer iki nьkleer kuvvet zayıflar ve dolayısıyla ьзь birbirinden ayrılamaz hale gelir. Elektromanyetik kuvvetin gьзlenmesinin nedeni, boşluk, parзacık ve karşı parзacık зiftlerinden oluşmuş bir ortam iзerisinde, elektrik yьklь parзacıklar oluştuğunda bunların birbirinden ayrılabilir hale gelmesidir. Bu durumda proton, bir elektron bulutu tarafından зevrelenir. Yьksek enerjilerde, bu ortamın yakınından geзen herhangi bir yьklь parзacık, bu bulutun iзerisine girebilir. Bцylece, dьşьk bir enerjiye oranla, protonla etkileşmeye girme ihtimali artar. Kuarkta ise, bu durumun tam tersi olur. Kuarklar aynı renkten olan sanal kuarklarla зevrelenmek eğilimindedirler. Dolayısıyla yьksek enerji ortamına giren kuark daha derine iner ve daha zayıf bir kuvvet hisseder. Kuark зiftleri birbirinden ayrıldıkзa, daha bьyьk kuvvetlerle birbirlerine doğru зekileceklerinden, doğada serbest olarak bulunamazlar.

Bьyьk patlamanın ilk anlarında, dьşьnьlebilecek en yьksek enerjiler ortaya зıkmıştır. Bu enerji zamanla azaldığında ve 10¹⁵ GeV seviyesine dьştьğьnde ise, protonun durağan enerjisi olan 10³⁰ GeV’lık enerji seviyesi aşılmış olduğundan, nьkleer ve elektromanyetik kuvvetlerin gьcь eşitlenir ve bцylece bu enerji seviyesinde bu kuvvetlerin bьyьk birleşmesinden sцz edebiliriz. Bu noktada henьz kьtleзekimi diğer kuvvetlerle birleşmez, зьnkь o hala зok zayıftır. Bilinen dцrt temel kuvvetin de birleşmesi iзin enerji birimleriyle 10¹⁹ GeV olarak tanımlanan Planck цlзeğine kadar gidilmesi gerekir. Bьyьk patlamanın ilk anları bilimsel deneylerle yapay olarak oluşturulamadığı iзin, hiзbir zaman bu enerji цlзeğine ulaşmak mьmkьn değildir. Fakat ideal duruma yakın olarak gerзekleştirilecek bir kuantum kьtleзekimi teorisi, birleşik alan teorisine giden yolun цnьnь aзabilir ve o zaman dцrt temel kuvvetin bu enerji цlзeğinde birleşmesi mьmkьn olabilir.

Bİrleşİk Alan Denklemlerİnİn Matematİksel Gцsterİlİmİ

1970’li yıllarda, tьm gцz alıcı başarılarına, deneylerin kanıtladığı цngцrьlerine rağmen, Standart Model, Evrenitam olarak aзıklayamamıştır. Bunun nedenlerine gelince, her şeyden цnce kьtleзekiminiiзermez. ABD'nin Fermi Ulusal laboratuarı araştırmacılarına gцre; ikinci ve aynı derece rahatsız edici bir sorun da, Standart model'in, en az yanıtladıkları kadar yeni sorular ortaya зıkarmasıdır. Цrneğin, neden yalnızca 4 kuvvet var da 6 değil, ya da 1 değil? Neden yalnızca gцrebildiğimiz parзacıklar var da başkaları yok? Parзacıkların, farklı farklı kьtlelere sahip olmasının sebebi nedir? Fizikзiler, standart modelinderinlerinde, işlerin iyi gitmediği dьşьncesinde. "Daha bьyьk ve daha gьzel bir kuram; Her şeyin Kuramı"olmalıdır. Fizikзilerin dьşьndekiher şeyin kuramıbasit, tьm enerji dьzeylerinde geзerli, hatta evrenin ilk anlarındaki, sonsuza yakın sıcaklıklarda, her şeyin tek bir noktayakadar sıkışmış olduğu dцnemlere kadar gidebilecek bir kuramdır. İşte зalışmamızın odak noktasını oluşturan bu dьşьnce зerзevesinde Fiziğin dцrt temel kuvvetinin tek bir kuvvet alanında birleştirilmesi sorunudur ki, inceleyeceğimiz bu зalışmada bu dцrt temel kuvvet alanını tek bir зatı altında toplamaya зalışacağız ve Kьtleзekim alanını oluşturan esas etkenin ne olduğunu bulmaya зalıştıktan sonra diğer temel kuvvet alanlarını onun bir parзası gibi kabul ederek 6 adet Maxwell Denklemiyle ifade edilen Birleşik Alan Teorisi Denklemlerini elde edeceğiz ve bu denklem takımı, kitabın ilerleyen bцlьmlerinde de daha detaylı bir şekilde inceleyeceğimiz gibi bu dьşьnce yцntemi sayesinde, Fiziğin temel kuvvet alanlarını tek bir kuvvet alanı iзerisinde toplamaya зalışan temel fikirlere ve teorilere цncьlьk ederek, зalışmalarımızı hem basitleştirecek ve hem de teorinin bьtьnlьğьnь gцzden kaybetmememiz ve detaylarda boğulmamamız iзin bir цn hazırlık oluşturacaktır.

Temel kuvvetlerin birleşmesi yцnьnde bir fikir edinmek iзin, aşağıda eşleştirilmiş kuvvet зiftleri halinde verilen ve birleşik alan teorisine giden yoldaki temel birleşmeleri iзermesi gereken kuvvet alanları ve bu birleşmeyi yapmamıza yardım edecek olan 6 Maxwel denklemi verilmektedir. Buradaki denklem takımı, basit bir yapıda gцrьnmesine rağmen, temel kuvvetlerin birleşmesi aşamasında зok цnemli fonksiyonları olacaktır ve bu denklem takımı dışarıdan herhangi bir kuvvet alanını kabul etmeyecek şekilde bir simetri ve eşleştirmeyi sağlayan mekanizmalar iзerdiğinden, extra bir denkleme gereksinim duymayacak şekilde basit bir bьtьnlьk iзerecektir. Fakat bununla birlikte temel birleştirme mekanizmalarının anlaşılabilmesi iзin, bu denklemlere ek olarak pek зok teorinin ve fiziksel modelin kullanılması da gereklidir. Цrneğin, Sьpersicim Teorisi, Halka Teorisi, Graviton Teorisi, 5- Boyutlu Relativite Teorilerigibi yardımcı teoriler Birleşik Alan Teorisininnasıl olması gerektiği konusunda bize fikir verecek зok цnemli teorilerdir. Nitekim, зok basit bir notasyonda yazıldığı halde tek bir Maxwell Denkleminin, daha цnceden ayrı ayrı kuvvet alanları olarak bilinen Elektrik, Manyetizma ve Optiğiзok şık bir şekilde ve basit olarak birleştirdiğini hepimiz biliriz. İşte bunun gibi Maxwell Denklemlerine yapacağımız зok basit ve şık bir ekleme de aslında зok zor ve imkansız olarak gцrьlen Temel Fizik Kuvvetlerine ait kuvvet alanlarının temel birleşmesini yukarıda saydığımız yardımcı modeller ve teorilerle birlikte nasıl gerзekleşeceği konusunda bize bir fikir verecektir. Fakat burada ele alacağımız teorilerin bu birleştirme Mekanizmalarını kullanırken зok fazla teorik detaylarına girmeyeceğiz.

Elektromanyetizma ile Kьtleзekiminin birleşmesiyle elde edeceğimiz aşağıdaki Elektromanyetik Kьtleзekim Alan Denklemlerinin bu birleşmenin temelini oluşturan ve bugьne kadar en iyi anlaşılmış olan iki temel kuvvet alanı olan Kьtleзekimiyle Elektromanyetizmayı bir bьtьn haline getirdiğini gцrebiliriz:

Fiziğin Eşleştirilmiş Temel Kuvvetleri	Birleşik Alan Teorisine Gцre Yeniden Dьzenlenmiş Maxwell Denklemleri
1-Kьtleзekimi/ Gьзlь Зekirdek Kuvveti
2-Elektromanyetizma/ Zayıf Зekirdek Kuvveti
3-Elektromanyetizma/ Gьзlь Зekirdek Kuvveti
4-Gьзlь Зekirdek Kuvveti/Zayıf Зekirdek Kuvveti
5-Kьtleзekimi/ Zayıf Зekirdek Kuvveti
6-Kьtleзekimi/ Elektromanyetizma

Fiziğin Eşleştirilmiş Temel Kuvvetleri	Birleşik Alan Teorisine Gцre Yeniden Dьzenlenmiş Maxwell Denklemleri
1-Elektromanyetizma/ Gьзlь Зekirdek Kuvveti
2-Elektromanyetizma/ Zayıf Зekirdek Kuvveti
3-Elektromanyetizma/ Gьзlь Kuvvet
4-Gьзlь Зekirdek Kuvveti/Zayıf Kuvvet
5-Elektromanyetizma/ Zayıf Kuvvet/ Gьзlь Kuvvet
6-Kьtleзekimi/ Elektromanyetizma/ Zayıf Kuvvet/ Gьзlь Kuvvet

Развернуть

Открыть в широком формате

– Конец работы –

Эта тема принадлежит разделу:

BİRLEŞİK ALAN

BE BOYUTLU RELAT V TE amp B RLE K ALAN Copyright By Murat... Yazar Author Murat UHRAYO LU... Sayfa Dьzeni ve Grafik Tasar m Murat UHRAYO LU...

Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: Maddenİn Tekİllİk Noktaları: Mİnİ (Atomİk) Karadelİkler

Что будем делать с полученным материалом:

Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:

Все темы данного раздела:

BİRLEŞİK ALAN
TEORİSİ ©Copyright By: Murat Uhrayoğlu ~ 2007 ~ “Kainatın meydana gelişini izah eden “Bьyьk Patlama” (Big Bang) isimli popьler t

Web: www.kiyametgercekligi.com
©Bu eserin basım ve yayın hakları yazarın kendisine aittir. Fikir ve Sanat E

I. BЦLЬM
FİZİK YASALARINA GENEL BİR BAKIŞ Giriş ……………………………………..….……….……...........................................19-23 Fizik Yasalarına Gen

II. BЦLЬM
TEORİNİN MATEMATİKSEL TEMELLERİ Vektцr Cebiri.............................……………………....................................321-327 Eğrisel Koo

III. BЦLЬM
5- BOYUTLU RELATİVİTE (İZAFİYET) TEORİSİ Giriş……………………………………..………...................................................389-390 Gen

TEORİNİN FİZİKSEL İSPATLARI ve UYGULAMALARI
I- Lavabodan Akan Suyun Neden Burgaз Yaparak Aktığı Ьzerine……..……….…...……………………………..……..527-533 II- Yerin Manyetik Alanı ve Pusulada Meydana Gelen Sapma Ьzerine……….....

Ve Bu Зalışmada Manevо İlham Aldığım
Ьstвdım Mevlвna Hвlİd-İ Bağdвdо’ nin, Ve O’nun Talebelerİ’nin, Ve O’nun Gizemli Arkadaşı

Tarihin eski dцnemlerinde, Sьmerler Evreni su ьzerinde yьzen yedi katlı bir disk olarak tasavvur ediyorlardı ..
GERЗEK: Albert Einstein’ın muazzam ьз цnemli teorisi vardı: İlk kuramı, İzafiyet Teorisi (1905) bize E=mc2 denklemini vermiştir ki, bu da a

Зekirdek Kuvvetleri: Gьзlь Зekirdek Kuvveti ve Zayıf Nьkleer Kuvvet.
Bunu biraz daha ileri gцtьrьrsek, 5-Boyutlu yani “Kaluza Relativitesinde” bu iki ana kuvvetin de aslında tek bir kuvvet olduğunu gцreceğiz. Uzay-zamanın f

Atomların kararlılığı.
Bu yьzyıldaki Gazların Kinetik Kuramı, Klasik Fiziğin зok цnemli buluşlarından biriydi. Bu kurama gцre, hiз bir molekьlь dışarı kaзırmayacak ideal

Louis Victor de Broglie (1892-1987).
1923'te Broglie, eğer elektronlar gerзek dalgalar gibi kırınım gцsterebiliyorsa, kendi dьşьncesinin deneysel olarak doğrulanabileceğini belirtti. Bir okyanus dalg

ATOMUN YAPISI
Atom зekirdeğinin varlığı ьzerine ilk зalışma radyoaktifliğin keşfinden sonra elde edilen α ışınlarının bir altın y

IŞIĞIN YAPISI
"וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים, יְהִי אוֹר;

Ile temel fiziksel nicelikler ve Denklemler.
Burada "soğurmak"tan kastedilen şudur ki, yukarıda da belirttiğimiz gibi, atomdaki her bir yцrьngenin altında bir de alt yцrьngeler vardır ve elektronlar bu

Işığın tanecikli yapısını oluşturan fotonun, Elektromanyetik yapısını gцsteren Grafikler.
Cismin rengi, ışık kaynağından gelen ışığın цzelliğine ve sцz konusu cismin bu ışığın ne kadarını dı&#

MADDENİN BİLİNEN EN KЬЗЬK YAPI TAŞLARI: KUARKLAR
Alışılagelmiş bir ifade ile, maddenin en kьзьk ve en temel yapı taşı atomdur. Etimiz, kemiğimiz, gıdalarımız, toprak ve su hep atomlardan meyd

Atomun alt yapısını ve temel yapıtaşlarını gцsteren grafikler.
Mesela, Şu elinizde tuttuğunuz Kitap ve Dergi, temelde enerjiden ibaret, yani inanılmaz bir gьce sahip gцrьnmez kuvvetlerin bir arada tuttuğu bir enerjidir aslında. Newton,

Kuantum Mekaniğinin kurucuları olan Fizikзiler: Max Planck, Karl W. Heisenberg, Richard Feynman ve Erwin Schrцdinger.
Bilim tarihinde ışığa tanecik olarak ilk yaklaşan 1700’lь yıllarda Newton olmuştur. Ancak ondan sonra Young, 1800’lь yıllarda meşhur girişim deneyi

KUANTUM KЬTLEЗEKİMİ TEORİSİ: BİRLEŞİK ALAN TEORİSİNİN ЦNCЬSЬ
Gцrьldьğь gibi Kuantum вlemine indiğimizde iзinde yaşadığımız вlemdeki kвideler tamamıyla geзersiz sayılabilir. Gьnьmьzde bilim ve teknoloji son derece

Kuantum Mekaniğinin bьyьk aзmazı: Dalga mı? Parзacık mı? Kavramı.
Bunlara ilaveten, 15 yıldır devam eden araştırmalara rağmen, sırrını koruyan Nцtrino ve enerji bakımından zengin diğer komşu tanecikler d

BİR KUANTUM YUMURTASI (MANYETİK MONOPOL) MODELİ OLUŞTURMAK
Teorimizin bu bцlьmьnde, Birleşik Alan Teorisinin цngцrdьğь ve yukarıdaki pek зok şekilde ve teorimizin pek зok yerinde sıkзa kullanacağımız

Atom Зekirdeğinde bulunan temel partikьlleri gцsteren Diyagram.
Modelimizi oluşturma iзin, ilk цnce, kьtleзekim alanının taşıyıcı yьkь olan graviton iзin şцyle bir 5-Boyutlu Skaler Vektцr Alanı tanımlayalım

Schwarzschild denkleminin parametrik зцzьmьne gцre tanımlanan uzay-zaman yapısı ve Karadelik-Akdelik mekanizması.
ve olmak ьzere elektrik alan

MANYETİK MONOPOLLERE DOĞRU: YENİ BİR 5-BOYUTLU UZAY-ZAMAN MODELİ İNŞA ETMEK
Birleşik alan teorisi, kuantum karadelik tekilliği noktasında, 5 ve daha yьksek boyutlardaki sьpersicim zar yьzeyi ьzerinde tanımlandığı iзin ve bu mekanizman

Reel eksen boyunca gamma fonksiyonunun 3-boyutlu grafiği.
Gamma fonksiyonunun birleşik alan teorisindeki цnemi ise, sınırlı bir değer aralığında, цrneğin 0 ila 1 gibi tanımlanmış bir bцlgede sonu

BOYUTLU SİCİM TEORİSİNİ BİRLEŞİK ALAN TEORİSİNE EKLEMEK

Konum vektцrьnьn, Manyetik monopol yьzeyi ьzerindeki diferansiyel manifold ьzerinde taradığı yцrьnge eğrisi.
şeklinde parзalı bir kuvvet alanı tanımlayalım. Bu ifadenin zamana gцre 2. tьrevini alırsak;

Yцrьnge eğrisinin sınırladığı kapalı alanı tarayan vektцrь P noktasında yцrьngeye teğettir.
Bu durumda; olur ve v(r,t) Skaler Vektцr Alanının zamana bağlı tьrevinin mutlak değeri;

Yenİ BİR atom modelİ OLUŞTURMAK
Daha цnceki bцlьmlerde Kьtleзekimiyle Elektromanyetizmanın Planck цlзeğinde oluşturduğumuz Kuantum Yumurtası Modeli ьzerinde yaptığımız matematiksel ana

Manyetik Monopolleri цngцren Kuantum Kьtleзekimi Teorisine gцre Yeni Atom Modeli.
Burada q, atomun dış yьzeyindeki toplam elektrik yьkь; R, atom зekirdeğinin yarıзapı ve K, Coulomb sabitidir. Fakat kuantum boyutlarda

Bazı temel parзacıklara ait Feynman sicim diyagramları.
Doğanın gцrьnebilen boyutlarında temel partikьller ve kuvvet alanları ayrık gibi gцrьnse de, temel boyutlarına inildiğinde parзacıkların ve kuvvet alanl

Elektronun yцrьnge etrafında dцnmesiyle oluşan Manyetik momentin ve etrafındaki manyetik alanın oluşumu.
Birleşik alan teorisi, zaten QCD (Kuantum kromo dinamik) ve QED (Kuantum elektrodinamik) kuramlarını iзerdiğinden bunların detaylarına girmeyeceğiz. Цrneğin,

GENEL DURUMDA 5-BOYUTLU İNDİRGENMİŞ ”ELEKTROZAYIF ALAN TANSЦRЬNЬN” ELDE EDİLMESİ VE SONUЗLARI
Şimdi, tekrar tansцr hesabına dцnelim. Euler-Lagrange denklemi: olmak ьzere; Einstein-Yang-Mills a

Higgs bozonunun tahmin edilen kьtle değer aralığını gцsteren dağılım grafiği.
Yukarıdaki tabloda yer alan Goldstone bozonları standart modelde; olarak tanımlan

ELEKTROZAYIF KURAMININ KUANTUM MEKANİKSEL SONUЗLARI
Elektrozayıf kuramını ve elektromanyetizma ile зekirdek kuvvetlerinin birleşimini genel hatlarıyla gцsterdikten sonra, şimdi de Elektrozayıf kuramının b

KARADELİKLER VE EVRENİN SONU: YENİ BİR EVREN MODELİ OLUŞTURMAK
Evrenin 11-Boyutlu yapısının matematiksel bir modelini oluşturabilmemize rağmen, fizik yasalarıyla evrenin geleceği hakkında bir tahminde bulunmak ve ilerki

KUANTUM KЬTLEЗEKİMİ TEORİSİNİN SONUЗLARI
“Kвinatın en anlaşılamayan yanı, anlaşılabilir olmasıdır.” der, Einstein. Bu sцzle, alışageldiğimiz, sebebini hiз kurcalamadığı

Gцreliliğin temsilо bir resmi: Uzay-Zamanın eğrilmesi.
Einstein, зalışmalarının asıl ağırlığını, gцrelilik kuramını daha genel bir зerзeveye yerleştirme зabası ь

Yılında, Edwin Hubble uzayın sьrekli dışarı doğru genişlediğini keşfetti..
Genel gцrelilik kuramı, yalnız Newton’un fiziğinden değil; Eukleidesзi geometriden de kopuşu simgeliyordu ve ьзboyutlu dьz bir Uzay-Zaman yerine dцrt boyutlu Uzay-Zaman dah

Newton’dan Eİnsteİn’a
Isaac Newton, 4 Ocak 1643 tarihinde kьзьk bir İngiliz kasabası olan, Lincolnshire kentinin Woolsthorpe kasabasında doğdu. Babası bir зiftзiydi ve o doğmadan yaklaş

Mьslьman Arap bilginleri, eski dцnemlerde zamanı цlзmek iзin ilk kez Gьneş saatini kullanmışlardı ..
Зok az sayıda dьşьnce insan bilincine zaman kadar derin bir şekilde nьfuz etmiştir. Zaman ve uzay fikri, insan dьşьncesini binlerce yıl işgal etmiştir. Bunla

Nicholas Copernicus (solda), Galileo Galilei (sağda) ve Johannes Kepler (ortada).
Katolik Kilisesi Copernicus ve Galileo’nun kozmolojisini iзine sindiremezdi, зьnkь bu kozmoloji, dьnya ve topluma mevcut bakış aзısına meydan okumuştu. Eski, ağır

Zaman ve Felsefe
Antik Yunanlılar, zaman, uzay ve hareketin anlamını modern зağdaki insanlardan зok daha derin bir şekilde kavramışlardı. Yalnızca Antik зağın

Richard Feynmann
“Belki de, zamanın (sцzlьk anlamında) tanımlayamayacağımız şeylerden biri olması gerзeğiyle yьzleşip, yalnızca, onun ne olduğunu zaten

Gцrelİlİk: HENЬZ TAM OLARAK Зцzьmlenmemİş Bİr Problem
Цzel gцrelilik teorisi bilimin en bьyьk başarılarından biriydi. Evrene bakış tarzımızı o denli devrimcileştirmişti ki, ancak dьnyanın yuvarlak

Gцrelİlİk ve Karadelİkler
Newton’dan farklı olarak Einstein’a gцre, kьtleзekim zamanı etkiler, зьnkь ışığı etkiler. Eğer bir kara deliğin kenarında hareketsiz tutulan bir &#

Philadelphia Deneyini gerзekleştiren Ekip: Einstein, Tesla, Rooswelt ve Von Neumann.
Bir elektronik teknisyeni, DC ve AC alanlar arasında hayli farklılık olduğunu bilir. Duran, зarpan ve dцnen rotasyonlu alanlar ELF dalgaları ve sabit dalgalar gibi. Philade

LC Osİlasyon Devresİ ve Basİt Sarkaз Mekanİzması Ьzerİne
Aslında Philadelphia Deneyi, Elektromanyetik Alan bileşenlerinin ve Kьtleзekim Alanının, Birleşik bir alan kuvvetinin birer parзası olduğunu ispatlayan зok цnemli

Sinьzoidal salınım yapan bir kьtleden oluşan Basit Sarkaз Dьzeneği.
Şimdi, her iki dьzeneğin de matematiksel bir analizini yapalım ve elde edeceğimiz sonuзları değerlendirelim: İlk цnce, LC Osilatцr devresine ilişkin toplam A

Yьksek frekansta зalışan bir bobin oluşturabilmek iзin kullanılabilecek bir devre şeması.
Aslında verdiğimiz bu basit цrnekten зok bьyьk sonuзlar зıkarabiliriz. Bunların iзerisinde en цnemlisi ise, aşırı yьksek frekanslarda maddenin atomlarını

Kuantum KцpьĞь
Sicim (Tel) Kuramı'na duyulan heves yıllar boyu sьrekli değişkenlik gцsterdi. 1970'li yıllarda oldukзa ilgi gцrьyordu, ancak daha sonra birзok fizikзi Sicim Kuramı ьze

M Kuramı, farklı tipteki 5 ayrı Sicim Kuramını tek bir зatı altında toplamaktadır.
11- Boyutlu Rİemann Uzayı Einstein bir dahiydi elbet, ancak зok şanslıydı da. Genel Gцrelilik Kuramı'nı geliştirirken, yalnızc

Parзacıklar ve Dalgalar HALİNDE YARATILMA
Evrenin ilk dцnemlerinde parзacıklar, hem kuvvetli Elektromanyetik alanlar veya yьksek enerjili ışınım, hem de kuvvetli Kьtleзekim alanları etkisi altındaydı

Bİrleşİk Alan Teorİsİ: HerŞeyİn kuramı ve FİzİĞİn Sonu MU?
Herşeyin kuramı fikrini ilk ortaya atan Einstein’dı. Onun ьzerinde зalıştığı “Unified Field Theory” (Birleşik Alan Kuramı

ELEKTROMANYETİZMA VE YERЗEKİMİ (GRAVİTASYON) TEORİLERİNİ BİRLEŞTİRMEK
EİNSTEİN’IN GENEL GЦRELİLİĞİ Galilei, tьm cisimlerin kьtleзekim alanında eşit hızda dьşeceklerini sцylemiştir. Bu, d

Uzay-zaman eğrisi: Uzay-zamanda gцsterilen Gelgit etkisi.
Genel gцreliliğin ana fikri, serbest dьşme hareketine “doğal hareketler” – kьtleзekiminin olmadığı hallerdeki dьzgьn doğrusal hareketin benzeri – gцzьyle bakmakt&

Elektrik alan kuvvetinin hesaplanmasında kullanılan doğrusal, yьzeysel ve hacimsel yьk yoğunlukları.
Şimdi, yukarıda noktasal iki yьk iзin hesapladığımız elektrik alan kuvvetini genelleştirip bir Q test yьkьnden

YERЗEKİMİ VE KЬTLEЗEKİM
(GRAVİTASYON) ALAN TEORİSİ Akademik hayatımın son yıllarında, FARADAY ve COULOMB’un elektromanyetizma yasaları ile NEWTON’un genel

Birbirini зekişini gцsteren elektromanyetik kuvvet alanları.
(James Clerk Maxwell, ‘Treatise on Electricity and Magnetism’, 1873 adlı kitabından.) Şimdi herhangi bir V kapalı hacmi iзindeki

Bir harekete ilişkin yerdeğiştirme vektцrleri.
Vektцrler ьzerinde dцrt cebirsel işlem tanımlanabilir: bir toplama ve ьз tьrlь зarpma. i) İki vektцrьn toplamı: Bir

Bir vektцrь skalerle зarpma.
iii) İki vektцrьn skaler зarpımı: İki vektцrьn skaler зarpımı: .

A) İki vektцrьn skaler зarpımı. (b) İki vektцrьn vektцrel зarpımı.
iv) İki vektцrьn vektцrel зarpımı: İki vektцrьn vektцrьn vektцrel зarpımı:

VEKTЦRLERDE KOORDİNAT DЦNЬŞЬMЬ
Bir sistemdeki vektцr bileşenlerini diğer sistemdekine dцnьştьrmenin belirli kuralları vardır. Цrneğin x,y,z sistemine gцre, ortak x = xٰ ekseni etrafında &

NOTASYON
Uzayda bir nokta (u,v,w) koordinatları verilmekle belirtilmiş olsun. Bu, kartezyen koordinatlarda (x,y,z), kьresel koordinatlarda (r,θ,Φ), veya silindirik koordinatlarda (r,]

Kartezyen, silindirik ve kьresel koordinatlar sistemi
Ortogonal koordinatlar sisteminin metrik katsayıları ve birim vektцrlerini hesaplarsak: Kartezyen koordinatlar sisteminde konum vektцrь:

GRADYAN
(u, v, w) noktasından (u+du, v+dv, w+dw) noktasına kьзьk bir diferansiyel yerdeğiştirme sonucu, skaler bir t(u, v, w) fonksiyonundaki artış, zincir kuralına gцre:

DİVERJANS
Şimdi şцyle bir vektцr fonksiyonu tanımlayalım: (u,v,w) noktasında her bir koordin

Ortogonal koordinat sisteminde Diverjansın tanımlandığı prizma yьzeyi.
Bu durumda, dτ hacim elemanının цnьndeki katsayı eğrisel koordinatlarda diverjansın tanımıdır:

Rotasyonelin tanımlandığı kapalı eğri.
Kenarları sonsuz kьзьk olduğundan, bu dikdцrtgenin alan elemanı: olur. Eğ

LAPLASYEN
Skaler bir fonksiyonun Laplasyeni “gradyanın diverjansı” olarak tanımlanır. Buna gцre, daha цnce elde ettiğimiz gradyan ve diverjans tanımlarını kulla

Bir vektцr alanında Laplasyenin tanımı.
Nabla operatцrьyle yapılacak diğer bazı işlemlerde aşağıdaki цzdeşlikler, vektцrel i&#

DİFERANSİYEL HESAP
X bağımsız değişkeni, bilinmeyen y=f(x) fonksiyonu ve bu fonksiyonun tьrevleri aras&

NTEGRAL HESAP
Tek değişkenli bir fonksiyonun integralini alalım: Diferansiyel f(x) fonksiyonuna ait bu ifade temel integral teoremine gцre:

TANSЦREL ANALİZ
Genel olarak N-Boyutlu uzayda, pratik olarak gцsterimde kolaylık sağlamak iзin tansцrler kullanılır. Tansцr hesabı, genel relativite, diferansiyel geometri, elektromanyetik

METRİK TANSЦR
N- boyutlu uzayda uzunluk elemanının karesi: veya kısaca;

EUKLEİDES (ЦKLİD) VE
LOBACHEVSKY GEOMETRİSİ Eukleides geometrisi klasik geometri olarak цğrendiklerimizden başka bir şey değildir. Ancak pek зok insan Eukl

EİNSTEİN’IN ЦZEL GЦRELİLİK KURAMI
Maxwell denklemlerince sağlanan gцrelilik ilkesi, diğer adıyla цzel gцrelilik, kavranması oldukзa zor olan bir kuram olup; ilk bakışta, iзinde yaşadı&

Kьresel koordinat sisteminde (r, θ,Φ) 5-boyutlu KALUZA geometrisinin temsilо resmi.
İşte bizim bu зalışmada teorik altyapısını oluşturacağımız 5-Boyutlu Relativitenin temeli bu hiperbolik ışık konisinin

ZAMAN YAPISI
Her fiziksel sьreз bir veya зok sayıda olay iзerir. “Olay”, belirli bir (x, y, z) konumunda belirli bir t anında meydana gelir. Bir ‘E’ olayının ey

DЦRT VEKTЦRLER
Lorentz dцnьşьmlerini daha sade gцsterebilmek iзin yeni bьyьklьkler tanımlarsak; ,

DEĞİŞMEZ İNTERVAL
Bir A olayının koordinatlarında ve diğer bir B olayının da

ZAMAN YAPISI
5-Boyutlu uzay-zaman mimarisi, ьзь uzayı diğer ikisi ise 5. boyut zamanını oluşturacak şekilde oluşmuştur. İlk ьз boyut olan uzayı

UZAY YAPISI
Riemann, Evrenin yapısının eşmerkezli mьkemmel bir зapı olan зok dьzgьn bir kьre olduğunu kanıtladı. Aşağıdaki şekilden de gцrьldьğь

KOORDİNAT DЦNЬŞЬMЬ
İki boyutlu zamanın kuvvet зizgilerine ait hiperbolik eğri denklemlerini зıkartmadan цnce, bu denklemleri зцzmekte kullanılan kompleks fonksiyonların oynadığ

KONFORM DЦNЬŞЬM
İki boyutlu zaman yapısına, kompleks değişkenler teorisi kullanılarak kolay bir зцzьm getirilebilir. Bu teorinin esası, karışık bir

ANALİTİK FONKSİYONLAR
Az цnce verdiğimiz iki цrnek dцnьşьmde gцrьldьğь gibi, w’nin w=f(z) gibi z’nin herhangi bir fonksiyonuna eşit olması halinde z dьzleminde зizilmi#

Kesikli зizgiler, y=sabit veya v=sabit kuvvet зizgilerini; kesiksiz зizgiler de, x=sabit ya da u=sabit kuvvet зizgilerini gцstermektedir.
w=z1/2 dцnьşьmьnde, x=u2-v2 ve y=2uv olduğunu bulmuştuk. Bu bağıntılar yardımıyla z dьzlemindeki he

GENİŞLETİLMİŞ EXTRA BOYUTLU
(5D) ALAN DENKLEMLERİ Kьresel koordinatlardaki 5-Boyutlu genel uzunluk ifadesinin,

RİCCİ TANSЦRЬ
Burada ara hesaplamalar зok uzun ve karmaşık olmasına rağmen Ricci Tansцrьne ilişkin

BOYUTLU İNDİRGENMİŞ FİZİKSEL METRİK
4’ten fazla boyutları ifade etmek iзin, kullanacağımız geometrik bьyьklьklere ilişkin doğru teorik formьller oluşturmak gerekir. 5-Boyutlu uzayda

BOYUTLU ENERJİ-MOMENTUM TANSЦRЬ
Fiziksel 4-Boyutlu metrik cinsinden daha цnce hesapladığımız Enerji-Momentum Tansцrь

GENELLEŞTİRİLMİŞ EİNSTEİN-SCHRЦDINGER-KURŞUNOĞLU BİRLEŞİK ALAN KURAMI
Behram Kurşunoğlu’nun genelleştirilmiş birleşik elektro-gravitasyonel alan kuramını vereceğimiz bu kısım, teorimiz boyunca kademe kademe ilerledi&#

Evren, Dev Bir Bilgisayar Tarafından mı Yцnetiliyor?
Birleşik alan teorisine alternatif olarak ileri sьrьlen bir kurama gцre, evrenin tamamı, inanılmaz bir dikkatle programlanmış, dev цlзьlerde bir bilgisayar tarafından

EVRENDEKİ VARLIK İЗERİĞİNE AİT BİLGİNİN KAYNAKLARI KONUSUNDA ЬЗ ЦNEMLİ SORU
Fredkin'e gцre, bu bilgi kuramı, fizik kurallarından daha basittir ve her şeyin sebebi ve ilk hareketi olarak basit bir şekilde tanımlanabilir. Fredkin:

KOORDİNAT YAPISI
Daha цnce tanımladığımız 5-Boyutlu uzay-zamana ait koordinat yapısı oldukзa basitti. Klasik literatьrde bu koordinatlardan ilk dцrdь, bildiği

Ii)- UZAY-ZAMANIN ZAR YAPISINI OLUŞTURAN TEORİLER: EXTRA BOYUTA (5. BOYUT) BAĞLI VE OLAN DURUMLAR
Bu durumda; yani olması, Aμ=0 olmasını gerektirecektir.

GENEL DURUMDA 5-BOYUTLU "İNDİRGENMİŞ MAXWELL TİPİ” DENKLEMLERİN ELDE EDİLMESİ VE SONUЗLARI
Bu bцlьmde en genel haliyle, 4-Boyutlu indirgenmiş Enerji-Momentum Tansцrleri ve Ricci Tansцrьne ilişkin koordinat sistemine bağlı bir bileşen (Φ

GENEL DURUMDA 5-BOYUTLU İNDİRGENMİŞ ”KЬTLEЗEKİM ALAN TANSЦRЬNЬN” ELDE EDİLMESİ VE SONUЗLARI
Kьtleзekim Alanı , Manyetik Alan

BOYUTLU UZAY-ZAMANDA EİNSTEİN KЬTLEЗEKİM ALANI DENKLEMLERİNİN ЗЦZЬMЬ
Şimdi, tekrar Einstein Alan denklemlerine dцnelim ve bu diferansiyel denklemlerin зцzьmlerinin ne anlam ifade ettiklerini dьşьnelim. Bildiğimiz gibi 5-Boyutlu fizikse

A)- MANYETİK ALAN SIFIR [BKK=0] DURUMU
Bu durumda Einstein denklemlerinin kısmо зцzьmь: olur.

B)- ELEKTRİK ALAN SIFIR [EKK=0] DURUMU
Bu durumda v=0 ve ω=0 yazarak Einstein denklemlerini şu şekilde basitleştirebiliriz:

SONUЗLAR
Buraya kadar anlattığımız 5 durumu Elektromanyetik Kьtleзekim Alan Tansцrь cinsinden ifade

BOYUTLU UZAY-ZAMANDA EİNSTEİN KЬTLEЗEKİM ALANI DENKLEMLERİNİN ЗЦZЬMЬ
Şimdi 5-Boyutlu uzay-zamandan 7-Boyutlu uzay-zamana geзtiğimizde Einstein denklemlerinin зцzьmlerinde ne gibi bir değişim olacağını inceleyelim. 7

Elipsoidal Konik eğriler, kararlı parзacıkların yцrьngesidir.
SİCİM TEOREMİ {strıng theory} VE KЬTLEЗEKİMİNİN GЦRELİLİĞİ: “aynı andalığın gцrelİ bİ

Atomik (Kuantum) boyutlarında oluşan dolanımlı Diferansiyel Elektrik ve Manyetik akımlar.
Yani, teorik olarak manyetik yьk elektrik yьkьnьn yaklaşık 66 katı bьyьklьkte yьk taşımaktadır. Bu da manyetik alanın neden elektrik alandan daha gьзlь olduğ

Hareketli yьk iзeren bir durumda tekillik yьzeyinde oluşan normal ve teğetsel kuvvetler (Şuhubi, 1995).
Deformasyon iзeren bu sьreksiz tekillik alanında elektrostatik alanın etkileşimi mikro dьzeydeki kьtle ve yьk etkileşimlerinin bir sonucudur. Manyetik yьkьn fiziksel olarak teki

Atom yцrьngesinde dolaşan iki elektron ve iki gravitonun birbirine uyguladığı зekim kuvvetleri.
Yalnız burada yukarıdaki dik ьзgendeki vektцrel toplam alınırken, ve

Teorem-1: Zamanla değişen B
Son olarak Birleşik alan teorisinde tanımlayacağımız, temel elektrodinamik denklemleri elde etmeden цnce, 4-boyutlu uzay-zamanda manyetik alanın zamanla değiş

Teorem- 4: Adyabatik değişmezler.
Klasik mekanik bağlamında tanımlanmış olan etki integralini anımsayalım: . Dцnemsel devinim

Ekil: İki aşamalı plazma adyabatik sıkıştırma aygıtının зizgesi(F.F. Chen, 1974) .
Teorem-5: Birinci adyabatik değişmez, μ

Teorem- 6: İkinci adyabatik değişmez, J
İki manyetik ayna arasında tuzaklanmış olan bir yьklь parзacığı dьşьnelim. Bu parзacık, iki "ayna" arasında "yansıma frekans

Ekil: Bir manyetik ayna geometrisinde a ve b ayna noktaları arasında yansıyan parзacık (F.F. Chen, 1974).
Şimdi, zamanla değişmeyen ancak uzayda değişen bir manyetik alan iзinde J niceliğinin değişmezliğini kanıtlayalım: b

Ekil: J’nin değişmezliğinin kanıtlanmasında kullanılan зizge (F.F. Chen, 1974).
Bu orantıdan yola зıkarak aşağıdaki bağıntıy&#

Teorem- 7: Ьзьncь adyabatik değişmez , F
Bu adyabatik değişmez, parзacığın gьdьcь цzeğinin sьrьklenmesinin ьзьncь bir dцnemsel devinime neden olacağını gцsterir. Bu dцnemsel dev

Parзacığın yцrьngesi ьzerindeki sicim parзası ьzerindeki gecikmeli potansiyel vektцrleri.
Şimdi, herhangi bir yьk dağılımı iзin, skaler potansiyel ifadesini yazarsak;

BİRLEŞİK ALAN TEORİSİNİN
SONUЗ DENKLEMLERİ STATİK KЬTLEЗEKİMSEL BİRLEŞİK ALAN DENKLEMLERİ Bцylece Elektromanyetizma ve Yerзekimi kanunla

Planck цlзeğindeki tek bir sicim halkasının dalga hareketini belirler
Eğer,yьk ve akım kaynağı tansцrь yerine, herhangi bir partikьle ait kьtle terimi gelirse bu durumda birle&

Kьtleзekim alanında titreşen gravitonun dalga hareketini belirler
Eğer, yьk ve akım kaynağı tansцrь yerine,

Gьзlь зekirdek kuvvet alanında titreşim yapan gluonun dalga hareketini belirler
Eğer, yьk ve akım kaynağı tansцrь yerine,

Courtesy and Copyright of National Geographic).

Elektromanyetik Gravitasyon Dalgasının Elektrik, Manyetik ve Kьtleзekimi Alanı bileşenleri.
Maxwell denklemlerinin цnceki formu şu şekildedir: Birleşik alan teoremini bu denklemlere uy

KЬTLEЗEKİM ALANININ HELEZONİK BİR YAPIDA OLMASI VE LAVABODAN AKAN SUYUN NEDEN BURGAЗ YAPARAK AKTIĞI ЬZERİNE
Dьnya ьzerinde lavabodan boşalttığımız su neden helezonlar зizerek akmaktadır. Kuzey ve Gьney yarımkьredeki burgaз (kıvrılma) yцnьnьn te

Dьnyanın MANYETİK ALANI VE PUSULADA MEYDANA GELEN SAPMA ЬZERİNE
Kьtleзekim dalgasının vektцrel yapısından dolayı, Dьnyanın Kuzey-Gьney kutupları arasında yer alan manyetik alanın yцnь coğrafо Kuz

Yerin Manyetik alanı ve pusulada meydana getirdiği sapma aзısı (β).
olarak bulunur. Bu aзı, yeryьzьnьn değişik coğrafi koordinatlarında belirli değe

PULSAR YILDIZLARININ İDEAL BİR DİPOL GİBİ DAVRANMASI ЬZERİNE
Gьnьmьzde yapılan Astronomik gцzlemlere gцre, зok hızlı dцnen (saniyede 103 devir gibi зok yьksek bir ω aзısal hızıyla) kompakt

PSR 1913 Pulsarının yцrьngesi.
Bir pulsar yцrьngesi, helezonik bir sarmal зizen ve zamanla birbirine yaklaşan iki eşdeğer kьtleli yıldızı цngцrьr. Bu yцrьnge sistemi, odak noktalarından birisin

NЦTRON YILDIZLARININ YЬZEYİNDE OLUŞAN GЬЗLЬ MANYETİK ALANLAR ЬZERİNE
Nцtron Yıldızları olarak bilinen ve зцkmek ьzere olan dev yıldızlar, son aşamasına gelmiş yıldızların kьзьk bir hacimde bьyьk

KЬTLEЗEKİMİ ETKİSİNDEKİ ELEKTRON VE
GRAVİTONLARIN YЦRЬNGELERİ ЬZERİNE Şimdi elektronun atom зevresinde dolandığı alan civarındaki birim elektrik al

BİR PARЗACIĞIN YЦRЬNGESİ VE UZAY-ZAMANDAKİ DURUMU
Sırası gelmişken burada biraz da kuantum mekaniğinden bahsetmek istiyorum. Klasik dьzeyde tek bir kuantum parзacığını dьşьnьrsek, parзac

Dьnya yьzeyi yakınlarındaki oluşturduğu Manyetik Alan.
Şimdi bu manyetik alanın, karadelik tьnelinin en uз noktasında yani Planck цlзeğinde dairesel bir yцrьnge ьzerinde oluştuğunu (noktasal manyetik bir ka

Dьnya yьzeyi iзin yarıзap ve kьtleзekim kuvveti vektцrleri.
Stokes Teoreminden; integralindeki sağ taraftaki integral ifadesini;

Dьnya, Ay ve Gьneş iзin θ aзısının değişimi.
Bulunan bu integral ifadeleri sadece verilen bu sınır koşullarında geзerli olup, dikkat edilirse kьtleзekim sabiti ifadeleri R (yarıзap)’dan bağ

Sonsuz kьзьk bir ABCD Karadelik Kьtleзekim Akısı зevrimi boyunca kьtle değişimi.
Diverjans Teoremine gцre ise; ve buradan hareketle; ΔV→dV

PROTON BOZUNMASI VE ENERJİNİN KORUNUMU KANUNU ЬZERİNE
[ENERGY TRANSFORMATİON] Herkesin okul yıllarında beri bildiği temel bir fizik kanunu vardır: Enerjinin Korunumu Kanunu. Hepimiz bu

Higgs Alanı ve Tanrı Parзacığı Arayışı!
CERN (Avrupa Nьkleer Araştırma Konseyi) deneyinde aranan aslında “Higgs Parзacığı” dır (Higgs bozonu). Peki Higgs parзacığı

BİRLEŞİK ALAN TEORİSİNİN GENEL SONUЗLARI
1)- Uzay-zamanın 4-Boyutlu yapısının dışında bir 5. Boyut daha vardır. Bu 5. boyut helezon yaparak kıvrılmış ve sakl

Kьresel bir kaynağın etrafında oluşan Alan şiddetlerinin merkezden uzaklığa gцre değişimi.
Dinamik yьk durumunda, elektromanyetik kьtleзekim kanunlarının sonuз denklemleri ise, ışık hızı civarında ve ışık hızının tam v

Schwarzschild Karadelik-Kьtle aktarım Diski.
a)- Birleşik alan teorisine gцre kapalı 4-boyutlu uzay zamanda dolanımlı iki ma

Gьзlь зekİrdek kuvvetİ.
olarak bilinen 4 temel kuvvetten elektromanyetizma ve kьtleзekimi 5. Boyutta birleşerek kьtleзekimsel elektromanyetik dalgalarını oluşturmaktadır. Peki zayıf kuvvet ol

EK-II UZAY-ZAMAN GRAFİĞİ-II
DЬNYA MERKEZLİ PARALEL EVRENLER MODELİ (11-BOYUTLU UZAY-ZAMAN)

FİZİK TERİMLERİ SЦZLЬĞЬ
Aзısal Momentum: Bir ya da bir grup parзacığın dцnme hareket miktarı. (ђ/2π) biriminin (ђ, Planck sabitid

Temel Fiziksel Sabitler

Maclaurin Serileri
e x = 1 + x + x 2 / 2! + ... + x n / n! + ... {Her x değeri iзin} sin x = x - x 3 / 3! + x 5 / 5! - x 7

Trigonometrik Formьller
Trigonometrik aзıların Toplam/Fark İfadeleri: cos(A + B) = cos A cos B - sin A sin B cos(A - B) = cos A cos B + sin A sin B

Kapalı formda integrali alınamayan bazı ifadelerin belirli integralleri
Bazı fonksiyonların kapalı formda ters tьrevleri [integralleri] alınamazlar. Buna karşın, belirli integral şeklinde bazı fonksiyonların

Зizgisel İntegral
integralleri a noktas

Yьzey ve Hacim İntegralleri

Katı Aзılar ve Akı Teorisi
Elektromanyetizmada зoğu zaman bir vektцr alanının bir yьzey ьzerinde akısını hesaplama gerekir.

Diferansiyel Hesap
vektцr alanının t skaler değişkeninin sьrekli fonksiyonu olsun. bu şekilde t

Gradient
f(x, y, z) bir skaler alan olsun ve (x, y, z) noktasından sonsuz kьзьk vektцr, olmak ьzere eğri ьzerinde

Rotasyonel ve Stokes Teoremi
P(x,y), herhangi bir sьrekli vektцr

Laplasyen
Bazı skaler alanların gradientinin diverjansı elektromagnetizmada ve kьtleзekim alanının hesaplanmasında (genel olarak pek зok fen bilimi ve mьhendislik alanında

Korunumlu Alanlar
Herhangi bir kapalı C eğrisi boyunca, şartını sağlayan alanlara “

Vektцr Цzdeşlikleri
Aşağıda listelenen vektцr цzdeşlikleri birleşik alan teorisinde sıkзa kullanılmaktadır. Цzdeşliklerin hepsi sağ ve sol yanları aзılı

Boyutlu Katı Yьzeyler

Minkowsky Geometrisi, Tansцr Hesabı ve 4-Boyutlu Gцrelilik (Relativite) Teorisi
Newton’un mutlak uzay varsayımı eylemsizlik ivmesine (direncine) ve merkezkaз kuvvetlere dayanır. Newton Mekaniği’nin, bir cismin mg gravitasyon ivmesi ile

Eğri Uzay-Zaman
Цklit Geometrisinde iki nokta arasındaki en kısa yolun doğru olduğunu цğrenmişizdir. Burada en kısa yol deyimi uzaklık kavramıyla ilgilidi

Einstein: Eşdeğerlik İlkesi
“.. Keyfi bir gravitasyon alanındaki uzay-zaman’ın her noktası iзin цyle yerel eylemsiz (serbest dьşen) bir konuşlanma sistemi seзilebilir ki, noktanın yeterince kь