рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры
- Раздел Философия
- /
- Конституциялық құқықтық нормалар және олардың түрлері.
Реферат Курсовая Конспект
Конституциялық құқықтық нормалар және олардың түрлері.
Конституциялық құқықтық нормалар және олардың түрлері. - раздел Философия, Ық және мемлекет ұғымдарының анықтамасы және арақатынасы Конституциялық құқықтық Норма – Бұл...
Конституциялық құқықтық норма – бұл конституциялық құқықтың пәні болып табылатын қатынастарды реттеп, бекітетін жүріс-тұрыс ережесі. Ол конституциялық құқықтық қатынасқа қатысушылардың жүріс-тұрысын анықтайды. Конституциялық құқықтық нормалардың негізгі нышандары болып келесілер табылады:
- Конституциялық құқықтық норма – жалпыға міндетті ереже, яғни ол тұлғалар мен түрлі ұйымдарға қоса мемлекеттің өзі үшін де орындалуы міндетті болып табылады.
- Конституциялық құқықтық норма – нысанды анықталған ереже, яғни олар белгілі бір актінің нысанында шығарылады (мысалы, жарлық, қаулы, заң т.б.).
- Конституциялық құқықтық норма – нақты анықталған жүріс-тұрыс ереже. Бұл оның нақты құқықтар мен міндеттерді, жүріс-тұрысты белгілейтіндігін анықтайды.
- Конституциялық құқықтық норма – мәжбүрлі ереже, яғни оның орындалуы мемлекеттің ықпалымен, мәжбүр ету күшімен қамтамасыз етіледі.
Конституциялық құқықтық нормалардың өзге құқықтық нормалардан ерекшеліктері:
- конституциялық құқықтық нормалардың негізінде белгілі бір құқықтық қатынастардың түрі пайда болады.
- конституциялық құқықтық нормалар реттеу пәні бойынша ерекшеленеді. Яғни, конституциялық құқықтың нормалары ерекше сипаттағы, негізгі, фундаменталдық қатынастарды реттейді.
- қайнар көздері (бастаулары) бойынша ерекшелінеді, яғни конституциялық құқықтық нормалар басқа құқықтық нормаларға қарағанда мемлекеттің негізгі заңы – Конституцияда көбірек белгіленген. Тиісінше заңи күші де көбінесе жоғарырақ болып келеді;
- конституциялық құқықтық нормалар бірнеше бағытты қамтуға арналған.
- конституциялық құқықтық нормалар құрылымына қарай ерекшеленеді. Нақты айтсақ, конституциялық құқықтық нормаларда өзге құқықтық нормаларға қарағанда санкция өте сирек кездеседі.
- конституциялық құқықтық нормалар көбіне нақты реттеушілік емес, жалпы реттеушілік сипатта болады. Мұнда мақсат, міндет, анықтама, мәртебе, қағида нормалары көп болады.
- конституциялық құқықтық нормаларға құрылтайшылық немесе ұйымдастырушылық сипат тән.
Конституциялық құқықтық нормалардың түрлері:
1) мазмұны немесе пәні бойынша:
- конституциялық құрылыс негіздерін бекітетін нормалар;
- жеке адамның құқықтық жағдайының негіздерін бекітетін нормалар;
- мемлекеттік биліктің ұйымдастырылуы мен қызметінің қағидаларын бекітетін нормалар;
- жергілікті өзін-өзі басқарудың ұйымдастырылуы негіздерін бекітетін нормалар.
2)заңи күші бойынша:
- конституциялық - конституцияда көрініс тапқан нормалар
- субконституциялық - конституциядан өзге актілерде, яғни заңдарда, Президенттің жарлықтарында, Парламенттің қаулыларында, Үкіметтің актілерінде, орталық және жергілікті атқарушы органдардың актілерінде, маслихаттың шешімдерінде, Конституциялық Кеңестің қаулыларында және т.б. көрініс тапқан нормалар.
3)әрекет ету аумағы бойынша:
- республикалық - республиканың бүкіл аумағында әрекет ететін нормалар;
- жергілікті - республиканың белгілі бір аумағының шегінде әрекет ететін нормалар.
4)құрамында көрсетілген ережелердің сипатына байланысты:
- өкілеттік (құқық) беруші нормалар - субъектіге (мемлекеттік органға, қоғамдық бірлестікке, азаматтарға) қандай да бір жағымды әрекет жасауға құқық беретін нормалар;
- міндет жүктеуші нормалар - адамдардың, қоғамдық бірлестіктердің, мемлекеттік органдардың белгілі бір жағымды әрекеттер жасау жауапкершілігін, міндеттілігін белгілейтін нормалар;
- тиым салушы нормалар - қандай да бір әрекеттерді жасауға болмайтындығын белгілейтін нормалар.
5)құрамындағы көрсетілген ережелердің анықталғандық, нақтылық дәрежесіне байланысты:
- императивтік нормалар;
- диспозитивтік нормалар;
Императивтік нормаларға өте бір қатаңдық, өктемдік тән, оның орындалуы біржақты өктем болып келеді. Мысалы, заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады /35бап/. Ал, диспозитивтік нормаларда құқықтық қатынасқа түсушілерге белгілі дәрежеде еркіндіктер беріледі.
6)құқықтық реттеу механизміндегі атқаратын рөлі бойынша:
- жалпы – анықтама, қағида, мақсат, міндет нормалары;
- материалдық - мемлекеттік органдардың және басқа да субъектілердің қызметтерінің негіздерін, олардың құқықтық мәртебелерін, құзыреттерін, құқықтарын т.б. жағдайларын айқындайтын нормалар;
- процессуалдық - материалдық норманың жүзеге асырылу процедурасын белгілейтін нормалар.
– Конец работы –
Эта тема принадлежит разделу:
Ық және мемлекет ұғымдарының анықтамасы және арақатынасы
Аза стан Республикасы Конституциялы Ке есіні м ртебесі... Конституциялы Ке естi Т ра асы мен... Конституциялы Ке естi Т ра асы мен м шелерi мемлекеттi лауазымды...
Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: Конституциялық құқықтық нормалар және олардың түрлері.
Что будем делать с полученным материалом:
Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:
| Твитнуть |
Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Подпишитесь на Нашу рассылку
Реклама
Информация в виде рефератов, конспектов, лекций, курсовых и дипломных работ имеют своего автора, которому принадлежат права. Поэтому, прежде чем использовать какую либо информацию с этого сайта, убедитесь, что этим Вы не нарушаете чье либо право.
© copyright 1999 - 2024 allRefs.net. Все права защищены. Страница сгенерирована за: 0.022 сек.
Новости и инфо для студентов