С у б ъ е к т мәгънәсе:
а) сыйфатланмыш янындагы тартым кушымчасы аркылы белдерелђ:Ђйтер сњзем ђйтђ алмадым Књћеллђрем тулганга (ќыр). Бљтен љмет синдђ, Малик туган, бњтђнсорар кешебез юк (И.Гази). Тњзђр хђлем калмады... (Г.Ахунов).
ә) еш кына тартым кушымчасы белђн белдерелгђн субъектны ачыклап иялек килешендђге исем яки алмашлык килергђ мљмкин: Аџ, минем сайрар ќиремурман иде... (Г.Тукай). Крестьянныћ утка баскан кебек йљрер чагыќитте (И.Гази).
б) тартым кушымчасыннан башка, процессныћ субъекты баш килештђге исем яки алмашлык белђн белдерелђ: Безнекелђр ђйлђнепкайтыр вакытќитте (Ф.Хљсни). Мђктђптђ укулар башланыр кљнќитђ (Ф.Хљсни). Болыннардагљллђр њсђр кљннђр килђ... (З.Маннур).
в) эш башкаручы субъект контексттан аћлашыла: Кайтырюлга юнђлделђр (ђкият);
г) –ыр/-ер формасы еш кына субъекттан аерылган эш-хђлне белдереп килђ: Чыкчы тышка, нинди џђйбђт, нинди шђп уйнарзаман! (Г.Тукай).
§ 110. -р кушымчалы сыйфат фигыльнећ исемлђшње џђм исем фигыль мђгънђсендђ кулланылуы. Барлык сыйфат фигыль формалары кебек њк, ыр/-ер формасына да контекстта исемлђшњ хас. Ђмма хђзерге телдђ аныћ барлык џђм юклык формаларында исемлђшње нигездђ мђкаль-ђйтемнђрдђ генђ очрый: Тыяры юк туйга киткђн (мђкаль). Коралы њтмђснећэше бетмђс (мђкаль). Алты яшђрюлдан кайтса, алтмыш яшђркњрешђ килер (мђкаль).
И с е м ф и г ы л ь мђгънђсендђ исђ бу сыйфат фигыль формасы барлык килеш формаларында диярлек кулланыла:
а) б а ш килештђ: Аларныћ кайчан кайтырыбилгеле булмаса да, чамалап, џич югы чђйне яћадан кайнатып ќибђрергђ мљмкин булган булыр иде (Н.Фђттах);
ә) ю н ђ л е ш килешендђ: Кайтырына ак чђчђклђр љзгђн таћда Ил књгенђ карап ауды батыр егет (Р.Ђхмђтќанов). Менђ бусы салып ятырыгызга, диде ул, тљргђктђн љч мендђр... чыгарып (Ф.Хљсни);
б) т љ ш е м килешендђ: Карт каушады, уеннан уймак чыгарынсизенде булса кирђк (Г.Ибраџимов). Ярым кем булырынбелмим, Мин ђле ялгыз йљрим (Ш.Галиев);
в) ч ы г ы ш килешендђ: Њлђреннђн берничђ кљн элек телдђн калды, мескен (И.Гази). Тљшендђ юл љчен чђчкђен тарасын. Гарипнећ кайтырыннанфал карасын (Дђрдмђнд);
Искђрмђ. 1. Исем фигыль мђгънђсендђ –ыр/-ер кушымчалы сыйфат фигыль хђзерге телдђ иялек џђм урын-вакыт килешлђрендђ очрамый диярлек. Ђмма борынгы төрки телдђ џђм иске татар ђдђби телендђ бу форма урын-вакыт килешендђ дђ шактый актив кулланылган. Мђсђлђн: Бу угыл ул инђкне илтђрдђ... (Мђхмњд бине Гали, «Нђџќел-фђрадис»). Сата алмаен янђ эвгђ килерендђберђњ балык сата ултырыр юлында (Мљхђммђдьяр).
2. Бу сыйфат фигыльнећ кайбер килеш формалары, мђгълњм булганча, морфологик изоляция кичергђн. Мђсђлђн: инфинитив кушымчасы -ырга/-ергђ, -арга/-ђргђ, -рга/-ргђ сыйфат фигыльнећ юнђлеш килеше формасыннан барлыкка килгђн; -мас-тан формасы (-р кушымчалы килђчђк заман сыйфат фигыльнећ юклыгы) чыгыш килеш формасында хђл фигыльлђргђ якынайган: Мансур књзлђрен алмастан шђџђр љстен књзђтеп барды (А.Расих). Тљн буена туктамастан Тышта ап-ак кар ява (Н.Думави).