Гі занятак

1. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае ўладкаванне беларускіх зямель.

2. Арганізацыя кіравання. Кадравая палітыка царскага ўрада.

3. Усталяванне судовай сістэмы.

4. Вайсковая ахова беларускіх зямель.

 

Паняцці: дваравыя людзі, дэпартацыя, кагал, кансісторыя, канфіскацыя, рэвізія, рэкруцтва, секвестар, уездны ключ.

 

Персаналіі: А. Нарышкін, А. Сапега, А. Тызенгаўз, А. Чартарыйскі, Аляксандр І, З. Чарнышоў, І. Патоцкі, К. Козьмян, К. Радзівіл, Кацярына ІІ, Л. Пацей, М. Агінскі, М. Кахоўскі, М. Крачэтнікаў, М. Любаўскі, М. Рапнін, П. Пасек, Павел І., Р. Пацёмкін, Ц. Годэбскі.

 

Абсталяванне: карта Далучэнне Беларусі да Расіі.

 

Крыніцы: Даравальная грамата гарадам, Даравальная грамата дваранству, Учреждения для управления губернией.

Літаратура:

1. Анищенко, Е.К. Евреи Белорусской губернии : Исторический очерк и документы / Е.К. Анищенко. – Минск : Пейта, 2002. – 200 с.

2. Анішчанка, Я.К. Дваранскія выбары ў Полацкім намесніцтве 1789 г. / Я.К. Анішчанка // Весці АН Беларусі. сер. гум. навук. – 1992. – № 3–4.

3. Анішчанка, Я.К. Інкарпарацыя: Літоўская правінцыя ў падзелах Рэчы Паспалітай / Я.К. Анішчангка. – Мінск : Хурсік, 2003. – 470 с.

4. Анішчанка, Я.К. Перадумовы Генеральнага межавання Усходняй Беларусі / Я.К. Анішчанка // Старонкі гісторыі Беларусі. – Мінск, 1992. – С. 104–113.

5. Анішчанка, Я.К. Прававы статус белаурскіх зямель у палітыцы адміністрацыі Кацярыны ІІ / Я.К Анішчанка // Весці АН Беларусі сер. гум. навук. – 1994. – № 2.

6. Анішчанка, Я.К. Рускія мігранты на Беларусі / Я.К. Анішчанка // Весці АН Беларусі сер.гум. навук. – 1995. – № 4.

7. Анішчанка, Я.К. Беларусь у часы Кацярыны ІІ (1772–1790-я гады) / пад рэд. У.А. Сосна. – Мінск : Веды, 1998. – 210 с.

8. Арлоў, У. Трэба казаць пра акупацыю. Уз’яднанне Беларусі з Расіяй (канец ХУШ ст.) / У. Арлоў // Спадчына. – 1991. – № 2. – С. 18–20.

9. Атрушкевіч, М. Гарадское кіраванне на Беларусі ў канцы ХУШ – пачатку ХІХ стст. / М. Атрушкевіч // Беларусі гістарычны часопіс. – 1999. – № 3. – С. 57–60.

10. Белоруссия в эпоху феодализма : сборник документов и материалов / Институт истории АН БССР, Архивное управление при Совете Министров БССР. – Минск : Из-во АН БССР Т. 3 : Воссоединение Белоруссии с Россией и её экономическое развитие в конце ХУІІІ – первой половине ХІХ века (1772–1860) / сост. В.В. Чепко и В.В. Шатило, 1961. – 665 с.

11. Гісторыя Беларусі : у 6 т. / рэд.кал. М. Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. – Мінск : Экаперспектыва. Т. 4 : Беларусь у складзе Расійскай імперыі (канец ХУШ – пачатак ХХ ст.) / М. Біч [і інш.] ; рэд. тома В. Яноўская, С. Рудовіч. – 2005. – 519 с.

12. Гісторыя сялянства Беларусі са старажытных часоў да 1996 г. : у 3 т. – Мінск : Бел. навука, Т. 1 : Гісторыя сялянства Беларусі ад старажытнасці да 1861 г. / Я.К. Анішчанка [і інш.] : пад рэд. В. Мялешкі. – 1997. – 431 с.

13. Доўнар-Запольскі, М.В. Гісторыя Беларусі / М.В. Доўнар-Запольскі // Бел. энцыкл., Нац. арх. рэсп. Беларусь. – Мінск : БелЭН, 1994. – 510 с.

14. Кузнецов, И.Н., Шелкопляс, В.А. История государства и права Беларуси / И.Н. Кузнецов, В.А. Шелкопляс – Минск : Дикто, 1999. – 272 с.

15. Луговцова, С.Л. Политика российского самодержавия по отношению к дворянству Белоруссии в конце ХУШ – первой половине ХІХ века / С.Л. Луговцова. – Минск : Бел. гос. пед. ун-т, 1999. – 18 с.

16. Люты, А.М. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў другой палове ХУШ – першай палове ХІХ стагоддзя / А.М. Люты. – Мінск : Бел. гос. пед. ун-т, 2004. – 181 с.

17. Лютый, Л.М. Социально-экономическое развитие городов Белоруссии в конце ХУШ – первой половине ХІХ века / Л.М. Лютый. – Минск : Наука и техника, 1987. – 176 с.

18. Радзюк, А. Канфіскацыя прыватнай уласнасці ў Беларусі ў канцы ХУШ – першай трэці ХІХ стст. / А. Радзюк // Беларускі гістарычны часопіс. – 2002. – № 6. – С. 15–23.

19. Сосна, У. Царскія падараванні сялян на Беларусі і іх сацыяльна–палітычныя наступствы / У. Сосна // Беларускі гістарычы часопіс. – 1999. – № 2. – С. 14–18.

20. Токць, С. Чужынцы тут спраўлялі баль. Расейскія чыноўнікі на беларускай глебе / С. Токць // Беларуская мінуўшчына. – 1993. – № 3–4.

21. Троицкий, Н.А Россия в ХІХ веке : курс лекций : уч. пособие для ВУЗов по напр. и спец. “История” / Н.А. Троицкий. – М. : Выс. школа, 2003. – 431 с.

22. Філатава, А. Саслоўная палітыка царскага ўраду ў Беларусі (1772–1860) / А. Філатава // Гістарычны альманах. – Гродна : ГрДУ, 2002. – Т. 6. – С. 56–83.

23. Швед, В. Паміж Польшчай і Расіяй: Грамадска-палітычнае жыццё на землях Беларусі (1772–1863) / Навук. рэд. П.І. Брыгадзін. – Гродна : ГрДУ, 2001. – 416 с.

24. Шыбека, З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795–2002) / З. Шыбека . – Мінск : Энцыклапедыкс, 2003. – 489 с.

25. Эканамічная гісторыя Беларусі / пад гал. рэд. В.І. Галубовіча. – Мінск : Экаперспектыва, 1998. – 288 с.

26. Юхо, Я. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі / Я. Юхо. – Мінск : Універсітэцкае, 1992. – 270 с.

 

Тэма 28. Рэлігійная палітыка Расійскага ўрада на тэрыторыі Беларусі ў апошняй трэці ХVШ – першай чвэрці ХІХ стст.( 2 гадзіны)

1. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях падчас падзелаў Рэчы Паспалітай.

2. Умацаванне пазіцій праваслаўя.

3. Палітыка расійскіх уладаў у адносінах да каталіцкага касцёла.

4. Езуіты ў палітыцы Кацярыны ІІ, Паўла І і Аляксандра І.

5. Становішча ўніяцкай царквы.

 

Паняцці: була, духоўная калегія, дысідэнты, дыяцэзія, епархія, кансісторыя, канфесія, кляштар, курыя, легат, нунцый, парафія, прыход, прэлат, сінод, эмісар.

 

Персаналіі: Аляксандр І., В. Садоўскі, Г. Каніскі, І. Булгак, І. Лісоўскі, Кацярына ІІ, Клімент ХІУ, Павел І, С. Богуш-Сестранцэвіч, Я. Касакоўскі, Я. Смагаржэўскі.

Абсталяванне: карта Далучэнне Беларусі да Расіі.

Крыніцы: Учреждения для управления губернией.

Літаратура:

1. Анішчанка, Я.К. Беларусь у часы Кацярыны ІІ (1772–1790-я гады) / пад рэд. У.А. Сосна. – Мінск : Веды 1998. – 210 с.

2. Белоруссия в эпоху феодализма : сборник документов и материалов / Институт истории АН БССР, Архивное управление при Совете Министров БССР. – Минск : Из-во АН БССР, 1961. – Т. 3 : Воссоединение Белоруссии с Россией и её экономическое развитие в конце ХУІІІ – первой половине ХІХ века (1772–1860) / сост. В.В. Чепко и В.В. Шатило, 1961. – 665 с.

3. Ганчарук, І. Палітыка царызму ў адносінах да каталіцкай царквы (1772–1830 гг.) / І. Ганчарук // Беларускі гістарычны часопіс. – 2002. – № 1. – С. 39–47.

4. Ганчарук, І. Становішча і арганізацыйная структура рымска–каталіцкага касцёла на беларускіх землях у складзе Расейскай імперыі (1772–1830 гг.) / І. Ганчарук // Гістарычны альманах. – Гродна : ГрДУ, 2002. – Т.3. – С. 97–117.

5. Гісторыя Беларусі : у 6 т. / рэдкал.: М. Касцюк (гал.рэд.) [і інш.]. – Мінск : Экаперспектыва. – 2005. – Т. 4 : Беларусь у складзе Расійскай імперыі (канец ХУШ – пачатак ХХ ст.) / М. Біч [і інш.] ; рэд. тома В. Яноўская, С. Рудовіч. – 2005. – 519 с.

6. Драгун, Ю. Уніяцкая царква Беларусі і дзяржаўная палітыка / Ю. Драгун // З гісторыяй на “Вы” : вып. 2 / уклад. У. А. Арлова. – Мінск : Маст. літ., 1994. – С.89–107.

7. Казлоўскі, П.Г. Землеўладанне і землекарыстанне ў Беларусі ў ХУІІІ – першай палове ХІХ стст. / рэд. Н.Н. Улашчык. – Мінск : Наука и техника, 1982. – 206 с.

8. Канфесіі на Беларусі (к. ХУШ–ХХ стст.) / В.В. Грыгор’ева, У.М. Завальнюк; У.І. Навіцкі, А.М. Філатава навук. рэд. У.І. Навіцкі. – Мінск : ВП “Экапеспектыва”, 1998. – 340 с.

9. Касяк, І. З гісторыі праваслаўнай царквы / І. Касяк // Спадчына. – 1998. – № 2. – С. 139–155.

10.Лушпай, В.Б. Иезуиты в политике Екатерины ІІ / В.Б. Лушпай // Вопросы истории. – 1999. – № 8. – С. 130–137.

11.Мараш, Я.Н. Ватикан и католическая церковь в Белоруссии / Я.Н. Мараш. – Минск : Выс. школа, 1971. – 272 с.

12.Марозава, С.В. Уніяцкая царква ў кантэкце гістарычнага развіцця Беларусі (1596–1839 гг.) : навуч. дапаможнік / С.В. Марозава. – Гродна : ГрДУ, 1996. – 257 с.

13.Марозава, С.В. Уніяцкая царква ў этнакультурным развіцці Беларусі (1596–1839 гг.) / С.В. Марозава. – Гродна : ГрДУ, 2001. – 268 с.

14.Мартос, А. Беларусь в исторической, государственной и церковной жизни / А. Мартос. – Минск : БелЭкзархат, 2000. – 351 с.

15.Смяховіч, М. Узаемаадносіны самадзяржа’я з каталіцкай царквой на Беларуі ( 1772–1867 гг.) / М. Смяховіч // Беларускі гістарычны часопіс. – 1995. – №1. – С. 45–50.

16.Сосна, У. “ … с благочестивым свирепством всекал униат в православие” / У. Сосна // Беларуская мінуўшчына. – 1996. – № 4. – С. 4–11.

17. Таляронак, С. Палітыка царызму ў адносінах да каталіцкай і уніяцкай царквы на Беларусі (1772–1839 гг.) / С. Таляронак // Весці АН Беларусі. – Сер. гум. навук. – 1992. – № 2. – С. 60–66.

18.Троицкий, Н.А Россия в ХІХ веке : Курс лекций : учеб. пособие для ВУЗов по напр. и спец. “История” / Н.А. Троицкий. – М. : Выс. школа, 2003. – 431 с.

19. Філатава, А. Палітыка царскага ўраду ў адносінах да уніяцкай ццарквы (1772–1838 гг.) / А. Філатава // Брэсцкай царкоўнай уніі – 400 : матэрыялы Міжнароднай навуковай канферэнцыі. – Брэст : БрДУ, 1997. – С. 84–88.

 

Тэма 29. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў 1801-1825 гг.(4 гадзіны)