Åäèíñòâåííîå ÷èñëî (liczba pojedyncza) | ||||||||
M. | chłop | naród | syn | robotnik | gołąb | koń | dworzec | chłopec |
D. | chłopa | narodu | syna | robotnika | gołębia | konia | dworca | chłopca |
C. | chłopu | narodowi | synowi | robotnikowi | gołębiowi | koniowi | dworcowi | chłopcu |
B. | chłopa | naród | syna | robotnika | gołębia | konia | dworzec | chłopca |
N. | chłopem | narodem | synem | robotnikiem | gołębiem | koniem | dworcem | chłopcem |
Msc. | o chłopie | o narodzie | o synu | o robotniku | o gołębiu | o koniu | o dworcu | o chłopcu |
M. | chłopie! | narodzie! | synu! | robotniku! | gołębiu! | koniu! | dworcu! | chłopcze! |
Ðîäèòåëüíûé ïàäåæ (dopiełnacz):
Îêîí÷àíèå -à èìåþò ñóùåñòâèòåëüíûå:
1) Îäóøåâë¸ííûå: chłop – chłopa, syn – syna, lekarz – lekarza, koń – konia, gołąb – gołębia. Èñêë.: wół – wołu, bawół – bawołu.
2) Íàçâàíèÿ ìåñÿöåâ, ÷àñòåé òåëà, ïîñóäû, èíñòðóìåíòîâ, ìåð, âåñà, äåíåæíûõ åäèíèö, òàíöåâ: czerwiec – czerwca, palec – palca, dzban – dzbana, nóż – noża, metr – metra, gram – grama, dolar – dolara, walc – walca.
3) Óìåíüøèòåëüíî-ëàñêàòåëüíûå: nożyk – nożyka, stolik – stolika, kwiatek – kwiatka, papierek – papierka. Èñêë.: domek – domku.
4) Ñ ñóôôèêñàìè -ik/-yk: słownik – słownika, imbryk – imbryka.
5) Ñëàâÿíñêèå è íåêîòîðûå çàèìñòâîâàííûå íàçâàíèÿ ãîðîäîâ è íàçâàíèÿ íà -burg (Kraków – Krakowa, Bierlin – Bierlina, Wiedeń – Wiednia, Hamburg – Hamburga).
Îêîí÷àíèå -u èìåþò ñóùåñòâèòåëüíûå:
1) Àáñòðàêòíûå: czas – czasu, nastroj – nastroju, ból – bolu, spokój – spokoju.
2) Íåîäóøåâëåííûå çàèìñòâîâàííûå: sztandar – sztandaru, autobus – autobusu, komitet – komitetu, atrament – atramentu.
3) Ñîáèðàòåëüíûå: las – lasu, tłum – tłumu, jddział – oddziału, narod – narodu, lud – ludu, deszcz – deszczu, śnieg – śniegu, ogrod – ogrodu.
4) Âåùåñòâåííûå: granit – granitu, miód – miodu, cukier – cukru, piasek – piasku.
5) Íàçâàíèÿ äíåé íåäåëè: wtorek – wtorku.
6) Íàçâàíèÿ ñòðàí èëè èõ ÷àñòåé: Uralu, Egiptu, Kazachstanu, Kaukazu, Krymu, Iranu.
7) Íàçâàíèÿ ãîðîäîâ, êîòîðûå çàêàí÷èâàþòñÿ íà -grad, -gród, -gard, + íåêîòîðûå çàèìñòâîâàíèÿ: Belgradu, Leningradu, londynu, Budapesztu, Rzymu, Amsterdamu.
Äàòåëüíûé ïàäåæ (celownik):
Îñíîâíîå îêîí÷àíèå –owi, íî íåáîëüøàÿ ãðóïïà ñóùåñòâèòåëüíûõ èìååò îêîí÷àíèå -u: Bogu, bratu, chłopu, diabłu, katu, kotu, księdzu, lwu, ojcu, orłu, osłu, owsu, panu, psu, światu.
Âèíèòåëüíûé ïàäåæ (biernik):
Ó îäóøåâëåííûõ ñóù. Èì. = Ðîä., ó íåîäóøåâëåííûõ – Èì. = Âèí.
Ïðåäëîæíûé è çâàòåëüíûé ïàäåæè (miejscownik, wołacz):
Ñóùåñòâèòåëüíûå syn, dom, dziad â Ïð. è Çâ. ïàäåæàõ, à ñóùåñòâèòåëüíîå pan, Bóg â ïðåäëîæíîì ïàäåæå èìåþò îêîí÷àíèå –u: o synu – synu!, o domu – domu!, o dziadu – dziadu!, o panu – panie!, o Bogu – Boże!
Ñóù. ñ èñòîðè÷åñêè ìÿãêîé îñíîâîé è ñ îñíîâîé íà g, k, ch â Ïð. è Çâ. èìåþò îêîí÷àíèå -u.
Ñóùåñòâèòåëüíûå, îêàí÷èâàþùèåñÿ íà -ec, â Çâ. èìåþò îêîí÷àíèå -å, ïåðåä êîòîðûì ñ (èç *k)èçìåíÿåòñÿ â cz: chłopcze.
Ñóù. ñ òâåðäîé îñíîâîé â Ïð. è Çâ. èìåþò îêîí÷àíèå -‘e, ïåðåä êîòîðûì ïðîèñõîäèò ÷åðåäîâàíèå ñîãëàñíûõ.