Бағыттап бұрғылаудың тиімділігі және ұтымдылығы

Геологиялық барлау жұмыстары кезіндегі бағыттап бұрғылау қосымша жұмыс пен бұрғылау көлемінің, апаттарды жою уақытының қысқаруының, сондай-ақ, барлау сапасының артуының арқасында құрылғыларды пайдаланудың едәуір тиімділігін алуға болады.

Жаңа бұрғылау техникасын енгізудің экономикалық тиімділігін анықтау кезінде 1 м ұңғыны бұрғылау құнын төмендетуге және бұрғылау өнімділігін арттыруға, меншікті капитал салымын және 1 м бұрғылаудың өзіндік құнының негізгі көрсеткішітерін қабылдайды. Мұндай жағдайда есептеу мына формуламен жүргізіледі:

 

Э=[(С_с+ЕК_С)-(С_и+ЕК_И)]А_н (63)

 

мұндағы: Э — жаңа техниканы қолданғандағы жылдық экономикалық тиімділігі; С_н и С_с — жаңа және бар техникалармен орындағандаудағы жұмыстың өзіндік құнының бірлігі, тенге; Е — тиімділікпен салыстырғандағы салалық нормативтік коэффициент, бұрғылау жұмыстары үшін 0,2 тең; К_с и К_н — жаңа және бар техникаларға меншікті капитальдық салым, тенге; А_н — жаңа техниканы енгізгеннен кейінгі орындалатан жылдық жұмыс көлемі.

Қаншалықты бағыттап бұрғылаудың тиімді әдісін пайдалану кезінде, тәртіп бойынша, 1 м бұрғылаудың өзіндік құнын төмендеуінің арқасында жету емес, керісінше жұмыс көлемін қысқарту жолымен, (63) формуладағы көрсеткіштермен есептеу мүмкін емес. Экономикалық тиімділігін анықтаудың әдістамелерін ізденудің ұсынысы көптүпті ұңғыларды бұрғылауға ғана тұрарлық және кейбір шығындар есептелінбейді. Есептеулерді жүргізетін формуламен әдістерді қолдана экономикалық тиімділіктің ең дәлділігі анықталған.

(64)

мұндағы: және — бар және жаңа техникамен берілген тапсырманы шешу үшін орындалаын барлық жұмыс көлемінің өзіндік құны.және -- бар және жаңа техниканың капитальдық салымы.

Техникалық және геологиялық тапсырмаларды шешу кезінде бағыттап бұрғылауды қолданудың жетістіктерінің экономикалық тиімділіктерін анықтау үшін (64) формуланы қолдана берілген жұмыстың технико-экономикалық ерекшеліктерін есептеу керек.

Көптүпті ұңғыны бұрғылаудың тиімділігі. Көптүпті ұңғыны бұрғылаған кезде әрқайсысының орналасуынан алынған тиімділікті білу қызықты. Мұндай жағдайда формулалардың қосылғыштарын былай көрсетуге болады:

(65)

(66)

 

мұндағы: Т_с және Т_Н — жаңа және бар әдістермен орындалатын барлық жұмыс көлемінің уақыт шығыны, ст.см.; Q_c және Q_Н — жаңа және бар әдістермен орындалатын барлық жұмыс көлемін орындау кезіндегі өзге(инклинометрию) жұмыс көлемінің уақыт шығыны, ст.см.; С — бір рет көшіп –монтаждау- демонтаждаудың шығынының 1 ст.-см өзіндік құны; D —монтаждауға (су қбырларын, электр жүйелерін, жол және т.б.) байланысты қосымша жұмыс құрал шығыны. п_с және п_н — жаңа және бар әдістермен орындаудағы бұзып – құрау саны; - бағыттап бұрғылаудағы техникалық құрылғыларды орнату саны; Т_и – қисайтып бұрғылау үрдісі кезіндегі шығынсыз техникалық құрылғыларды бір рет орнатудағы уақыт шығыны ст.см.;

(90) және (91) формулаларды (89) формулаға қойып, аламыз:

(67)

 

Нег.1 [бет.245-354], Нег. 2 [бет.201-209]

Бақылау сұрақтары:

1. Бағыттап бұрғылаудағы құрылғылардың жұмыс істеу тиімділігін қандай техникалық көрсеткіштер сипаттайды?

2. Ұңғыны жасанды қисайту кезіндегі жұмыс өнімділігі қалай анықталады?

3. Жеке ұңғыларда бағыттап бұрғылауды қолданудың экономикалық тиімділігі қалай анықталады?

4. Көптүпті ұңғыларды бағыттап бұрғылауды қолданудың экономикалық тиімділігі қалай анықталады?