СССР кезінде өндірістік геологиялық барлау ұйымдарында ең көп тараған ауытқыштардың конструкциясы келесідегідей: тұрақты сына КОС, алынбалы ауытқыштар СО, СНБ-АС және СНБ-КО.
Кейбір бұрғыланғыштық категориялары VII-VIII қатты жыныстарға қатысты қималары күрделі кен орындарында үздіксіз әсер ететін ТЗ-76 снарядын пайдалану кезінде тұрақты нәтижелерді ала бастайды.
КОС тұрақты сынасын қосымша оқпандарды бұрғылау үшін қолданады. Орындалу тәртібі және олардың орындалудағы технологиялық көрсеткіштері КОС-57-2°30 мысал ретінле 2 кестде көрсетілген.
Нақты геологиялық жағдайларға байланысты КОС тұрақты сынасының көмегімен қисайту біршама өзгертулер енгізуі мүмкін. Сондықтан, сынаны жарықшақ тау жыныстарында орнату кезінде көбінесе цементтеу жүргізіледі. Аса қатты жыныстарда төрт-бес рейспен, жинақтың ұзындығын аздап сатылап өсірумен қысқа жинақпен бұрғылау жүргізіледі. Бұл қйсаюмен бірге ұңғы оқпанын дұрыс өңделуіне қамтамасыз етеді. ДДА қашауының орнына өзге типті қашауларды қолдануға, содай-ақ алмаз қашауларды да болады.
СО-57/36 және СО-76/4С ауытқыту снарядтары арнайы жынысталқандаушы аспаптармен және арнайы құралдармен(алмазды коронкалар ИКШ, өзгерткіштер РС-46/59 және РС-59/76, әмбебап топсалар, кері клапан және шламды шығаратын құрылғы) жинақталып қолданылады. Ұңғының қисаюын СО ауытқыш жинағының көмегімен ұңғы түбінде жүргізілетін бірнеше рет тізбектеле жүргізілетін жұмыстың орындалу циклі бітеді.
2 кесте
| Операцияның ретімен орындалуы және техникалық құрылғылар | Жыныс талқандаушы аспаптың түрі | Осьтік күш, кгс | Шпинделдің айналу жиілігі, минут | Жуу сұйғының мөлшері, л/м | Рейс тереңдігі, м |
| Жасанды түпті орнату. Түп тығыны ПЗ-57 Сынаны бағыттап орнату және бектіпелерді кесу КОС- 57 сынасы және бағдарлағыш. Сынаның қалақшасымен ұңғының пилотын бұрғылау. 42 мм диамертлі бұрғы құбырындағы шарошкалы қашау. Ұңғының пилотын кеңейту. 42 мм диамертлі бұрғы құбырындағы шарошкалы қашау. 42 мм диамертлі бұрғы құбырындағы 0,5 м ұзындықтағы қысқа колонкалық жиынмен бұрғылау 42 мм диамертлі бұрғы құбырындағы 1 м ұзындықтағы қысқа колонкалық жиынмен бұрғылау 42 мм диамертлі бұрғы құбырындағы 2,5 м ұзындықтағы қысқа колонкалық жиынмен бұрғылау Кәдімгі колонкалық жинақпен бұрғылау | – – шарошкалы қашау ДДА -46 шарошкалы қашау ДДА – 59 Аомазды немесе қатты қорытпалы коронка Ø 59 мм Аомазды немесе қатты қорытпалы коронка Ø 59 мм Аомазды немесе қатты қорытпалы коронка Ø 59 мм Аомазды немесе қатты қорытпалы коронка Ø 59 мм | 5000 – 6000 3000 – 5000 150 – 600 200 – 400 800 – 1000 800 – 1000 800 – 1000 | – – 150 – 300 130 -150 150 – 300 150 – 300 150 – 300 | – – 40 – 60 40 – 60 40 – 60 40 – 60 40 – 60 | – – 1,2 – 1,3 1,2 – 1,3 0,4 0,9 2 – 2,2 |
| Жергілікті жағдай үшін қабылданған бұрғылау тәртібі. |
Бірнеше технологиялық сызбалар жасалынған. Олардың ішінде өндірісте көптеп қолданылатыны 1-ші және 2-ші сызбадағылар (кесте 3). 1-ші технологиялық сызбадағы СО снарядын пайдалану кезінде оның орнатылуымен бірге бұрғылаудың бір цикліндегі ұңғы оқпанының қисаюының шамамен 0,8 ± 0,5° болады, ал 3-ші технологиялық сызбадағы снарядты қолданғанда циклдегі қисаюдың шамасы 1,5-тен 30 –қа дейінгі шаманы аламыз.
3 кесте
| Ретімен орындалатын опероациялар және техникалық құрылғылар | Жыныс талқандаушы аспаптың түрі | Осьтік күш, кгс | Шпинделдің айналу жиілігі, минут | Жуу сұйғының мөлшері, л/м |
| 1-ші сызба бойынша | 3-ші сызба бойынша | |||
| 0,1 м тереңдікке түпті тегістеу үшін бұрғылау Ауытқышты бекітиу және бағдарлау. 1 м тереңдіктен кем емес ұңғы пилотын бұрғылау. 0,7 м тереңдікке дейін 59 диаметрге дейінгі ұңғы пилотын кеңейту. | Ø 59 мм Ке-келген қашау Ø 36 мм Стандартты алмаз коронка РС – 46/59 Ø 59 мм ИКШ алмаз коронкасы Ø 59 мм ИКШ алмаз коронкасы Ø 59 мм ИКШ алмаз коронкасы Ø 59 мм ИКШ алмаз коронкасы Ø 59 мм ИКШ алмаз коронкасы Ø 59 мм ИКШ алмаз коронкасы | 1000-1200 150-600 150-1000 300 – 800 300 – 800 300 – 800 300 – 800 300 – 800 300 - 800 | Ке-келген 150 – 300 150 – 300 150 – 300 150 – 300 150 – 300 150 – 300 150 – 300 150 – 300 | 100 – 150 25 – 40 40 – 60 40 – 60 40 – 60 40 – 60 0 – 60 40 – 60 40 – 60 |
| ұзындығы 1м қысқа колонкалық жинақпен 1 м дейін бұрғылау ұзындығы 1,5м қысқа колонкалық жинақпен 1,5 м дейін бұрғылау ұзындығы 2м колон-калық жинақпен 2 м дейін бұрғылау ұзындығы 2,5-3 м колонкалық жинақпен 2,5-3 м дейін бұрғылау | Төменгі бөлігі 1м болатын топсалы жинақпен 1 м дейін бұрғылау Төменгі бөлігі 2м болатын топсалы жинақпен 2 м дейін бұрғылау Төменгі бөлігі 3 м болатын топсалы жинақпен 3 м дейін бұрғылау Ұзындығы 1 м колонкалы жинақпен 1 м тереңдетіп бұрғылау Ұзындығы 1 м колонкалы жинақпен 1 м тереңдетіп бұрғылау Ұзындығы 1 м колонкалы жинақпен 1 м тереңдетіп бұрғылау Ұзындығы 1 м колонкалы жинақпен 1 м тереңдетіп бұрғылау |