Реферат Курсовая Конспект
БЕКІТЕМІН - раздел Информатика, Азақстан Республикасының Білім Және &...
|
Азақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
Азақ гуманитарлық заң университеті
ЭКОНОМИКА, БИЗНЕС ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
ГУМАНИТАРЛЫҚ ЖӘНЕ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ПӘНДЕРІ КАФЕДРАСЫ
«БЕКІТЕМІН»
Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар Жоғары мектебінің
проректор-директоры
т.ғ.к., доцент Мукатаева Л.К
_____________________________
Ж.
Пәннің оқу-әдістемелік кешенін гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедрасының аға оқытушысы, т.ғ.м. Анетова А.Ж., оқытушы Кошербаева Ж.Е. дайындады.
Азақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
Азақ гуманитарлық заң университеті
ЭКОНОМИКА, БИЗНЕС ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
«БЕКІТЕМІН»
Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар Жоғары мектебінің
проректор-директоры
т.ғ.к., доцент Мукатаева Л.К
_____________________________
Ж.
ПӘН МАЗМҰНЫ
Г қосымшасы
(анықтамалы)
СЕМИНАРЛЫҚ ЖӘНЕ ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРДЫ ЖҮРГІЗУГЕ АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
ТАҚЫРЫП. Информатика және ақпараттық технологиялар.
ТАҚЫРЫП. Қазіргі информатика құрылымы.
Ақпаратты кодтау АSСІІ (Ақпараттардың ЭЕМ-да берілуі).
ТАҚЫРЫП. Бульдік алгебра
Бульдік алгебра функциялары, қатынас және жиындар.
Компьютердің логикалық негіздері.
Информатиканың логикалық негіздері.
ЭЕМ қатысуымен шешілетін есептердің арасында дәстүр бойынша логикалық деп аталатын мұндай есептер аз емес.
Логика дегеніміз - адамның ойлау нысандары мен заңдары туралы, нақты айтқанда, дәлелді пікір заңдары туралы ғылым.
ТАҚЫРЫП. Негізгі компьютерлік технологиялар.
ЭЕМ архитектурасының негізгі түсініктері
Машинаны ұйымдастыру: Фон-Нейман принципі, басқару құрылғылары, командалар жүйелері мен типтері.
Компьютердің аппараттық қамтамасыздандырылуы. Енгізу-шығыру және тоқтату. компьютер жадысының құрылғысы. Енгізу-шығару құрылғылары.
Есептеу техникасы – кез келген ақпарат түрін автоматты түрде жылдам өңдеуге арналған электрондық құрылғылар жиыны.
Бір – бірімен нақты түрде байланысып, біртұтас кешендік қызмет атқара алатын құрылғылар жиыны есептеу жүйесі деп аталады. Есептеу жүйелерінің орталық құрылғысы электрондық есептеу машинасы (ЭЕМ) немесе компьютер болып саналады. ЭЕМ құрылғылары белгілі бір заңдылықтармен өз деңгейлеріне, яғни архитектурасына сәйкес жұмыс атқарады. Барлық ЭЕМ – дер жұмысы осы негізгі архитектураға сәйкес жүзеге асырылады.
Архитектура сөзі әдетте ғимараттаға байланысты айтылады да, оның сыртқы пішінін, ішкі бөлмелерінің орналасуын көрсетеді. Әйтсе да архитектура тек ғимарат жоспары ғана емес, соның барлық бөліктерінің бір – біріне сәйкес келуі. ЭЕМ – ге қатысты ғылымда да «архитектура» сөзі осы соңғы мағынада қолданылады.
ЭЕМ архитектурасы – компьютер құрылғыларының құрамы, орналасуы және солардың бір – бірімен байланысуының сипатталуы. Бұған қоса, аритектура – ЭЕМ – нің жұмыс істеу ерекшеліктері (принципетрі).
Архитектура ұғымының мағынасын ашатын, оған жақын термин «функциналдық схема» сөзі. Құрылғылардың функциналдық схемасы бір бірімен байланысқан көптеген төртбұрышты блоктардан тұрады, әр төртбұрыш белгілі бір әрекетті орындайтын тәуелсіз бөлік болып табылады. ЭЕМ жұмысын сипаттау кезінде «программа» және «мәлімет» (данные) терминдері жиі қолданылады.
Программа – компьютер орындай алатын командалар жиыны, Программаны орындау арқылы ЭЕМ берілген тапсырмаларды автоматты түрде орындай алады.
Мәліметтер – компьютер өңдеуге тиіс берілген информация. Ол сандар, мәтіндер, суреттер, дыбыстар сияқты алдын ала ақпараттардан тұруы мүмкін.
Сонымен, егер программалар – компьютердің информация өңдеуге арналған басқару құралдары болса, мәліметтер өңдеуге болатын түрге келтірілген бастапқы информация.
1. Компьютерлер архитектурасының анықталу принциптері
Компьютерлердің жұмыс істеу негіздері олардың барлығына ортақ бірнеше қағидаларға (принциптерге) негізделген. Оларды алғаш рет 1945ж. Венгр елінен шыққан американ ғалымы Джон Фон Нейман ұсынған еді.
Программалық басқару принципі
Бұл принцип бойынша компьютердегі программа командалар тізбегінен құрылып, олар белгілі бір кезекпен автоматты түрде біртіндеп орындалу арқылы атқарылады. Программалық басқару ісінің тиімділігі бастапқы мәліметтерді өзгерте отырып бір программаны бірнеше рет қайталап пайдалану болып табылады.
Программа компьютер жадынан командалар санаушы (счетчик) көмегімен бір – бірлеп шақырылады. Процессор бір команданы орындап болған соң, санауыш регистрі адресті бірге өсіріп, келесі команданы шақырып олрындайды, т.с.с. Командалар реттеліп бірінен кейін бірі орналасқандықтан программа машина жадында қатар тұрған ұяларға сақталып жылдам орындалады.
Егер бір машина команданы орындағаннан кейін келесі команда емес компьтер жадының басқа жерінде тұрған команда орындалуы керек болса,шартты немесе шартсыз көшу командасы санауыштағы нөмірді керектісін өзгертеді.Командаларды орындау программа
соңындағы "соңы" ("стоп") командасына жеткенде тоқталады.
Программаны жадта сақтау принципі
Программа командалары компьютер жедел жадында сандар секілді сақталып ,сандар сияқты өңделеді.Мәліметтер мен сандардың компьютер үшін еш айырмасы жоқ.Бір программа командалары басқа программаның нәтижесі ретінде шығарылуы мүмкін.Осы принцип негізінде трансляция тәсілдері – программалау тіліндегі командаларды нақты компьютер міндеті командаға түрлендіру жасалады.
Программалар мен мәліметтер жедел жадының кез келген жеріне жазыла береді.Кейіннен оны берілген адресі бойынша алдыңғы мәліметтерді қарамастан тауып алуға болады.
Адрестелу принципі
Жедел жадындағы мәліметтерді кез келген тәртіппен жазуға немесе оқуға болады(произвольный доступ к памяти).
Жад ұялары нөмірленетін болғандықтан,кейіннен оны берілген адресі бойынша алдыңғы мәліметтерді қарамастан тауып алуға болады.
Жад бөлігіне ат қойып,кейіннен осы ат бойынша оны пайдалануға (өзгертіп жазуға , оқуға) да болады.
Сонымен,қазіргі компьютерлер архитектурасының анықталу принциптері:
1.Программалық басқару принципі компьютердегі есептеу процестерін автоматтандыру істерін атқаруға негізделген.Бұған байланысты кез келген есепті шығару үшін соған сәйкес орындалатын компьютер командаларының тізбегін анықтайтын программа құрылады.Программалық басқару ісінің тиімділігі бастапқы мәліметтерді өзгерте отырып бір программаны бірнеше рет қайталап пайдаланған сайын арта түседі.
2.Программаны жедел жадта сақтау принципі бойынша программа командалары сандар секілді сақталып ,сандар сияқты өңделеді.Программаның орындалуын жеделдету үшін ол алдын ала компьютер жедел жадына толық жүктелуі тиіс.
3.Жедел жадындағы мәліметтерді кез келген тәртіппен алу (произвольный доступ к памяти) принципі бойынша программалар мен мәліметтер жедел жадынының кез келген жеріне жазыла береді,кейіннен оны берілген адресімен басқа мәліметтерді қарамастан тауып алуға болады.
Осы принцип негізінде компьютер – оның жадына сандық кодтар түрінде жазылған алғашқы мәліметтер мен программаны енгізгеннен кеін есептеу процесін толық автоматты түрде өзі жүргізіп, нәтижесін адамға түсінікті түрде бере алатын техникалық құрылғы болып табылады.
Арифметикалық логикалық құрылғы |
Басқару құрылғысы |
Сыртқы құрылғылар |
Жедел жады жады |
1 сурет. Компьтердің Фон Нейман архитектурасы бойынша құрылуы
Енді осы принциптерге сәйкес жұмыс атқаратын компьютерлік жүйелерді қарастырайық.
2. Компьютерлік жүйелер
Электрониканың дамуы компьютердің жаңа түрін – жеке пайдаланылатын дербес компьютердің (ДК) көптеп шығаруға жол ашты. Компьютерді өндіріс пен жобалау ісінде ғылыми- зерттеу істері мен білім беруде пайдалану миллондаған адамдардың жұмыстарының мазмұны мен орындалуын түбегейлі түрде өзгертті деуге болады.
Бұл күнде компьютер информацияны өндеудің ең негізгі құралы болып саналады. Компьютер – кез келген ақпарат түрін автоматты тұрде жылдам өндеуге арналған электрондық құрылғылар мен программалар жиыны. Комьютерді жұмыста тиімді пайдалану белгілі бір мәдиниет иесі болуды талап етеді, яғни ол мәдиниеттілктің белгісі болып саналады. Ол үшін компьютердің негізгі мүмкіндіктерін жақсы болу қажет, олар: мәселелерді (есептерді ) айқын түрде қоя білу , оларды шешудің жоспарын жасау және ЭЕМ-ге түсінікті түрде жазу: есеп шығаруға мәліметтерді айқындай білу мен алынған нәтижеоерді талдау тәсілдерін әрбір адамның жетік меңгеруі болып табылады. Мұндай мәдинеиеттілікті игеру логика мен информатика заңдарын білкге барып тіреледі.
IMB фирмасының (АҚШ) анықтамасы бойынша есептеу машиналарын компьютерлік жүйелер деп айтқан дұрыс, ол негізгі төрт бөліктен тұрады:
Компьютерлік жүйелер |
Программалық жабдықтама |
Жұмыс істейтін адам |
Мәліметтер файлы |
Ақпараттық жабдықтама |
2 - сурет. Компьютерлік жүйенің құрамы
Компьютерлік жүйелер мәліметтерді өңдеу жүйелерін осы төрт комбинацияны – құрылғылар, программалар, мәліметтер және адамды- біріктіре қарастыру кезінде қолданылады.
3.ДК Жұмыс істеу принципі
Компьютерлің барлық есептеу және информация өңдеу істерін атқаратын негізгі құрылғысы – орталық процессор. Бір интегралдық схемадан тұратын процессор микропроцессор деп аталады.
Енгізу құрылғысы (пернетақта, тышқан, сканер) компьютерге мәлімет енгізу қызметін атқарады. Шығару( мәлімет алу) құрылғысы компьютерлің жұмыс нәтижесін адамдарға жеткізу үшін қолданылады. Есте сақтау құрылғысы программаларды, мәліметтерді және жұмыс нәтижелерін сақтауға арналған. Ол сыртқы және ішкі болып екіге бөлінеді.
Оперативті есте сақтау құрылғысы немесе ДК-нің жедел жады( RAM-Random Access Memory ) Сондай-ақ тұрақты есте сақтау құрылғысы (ROM-Read-only Memory) компьютердің ішкі жадын құрайды, осы екеуімен процессор жұмыс кезінде мәлімет алмасып отырады.
Қатты магниттік диск (винчестер) ДК программалары мен көлемді мәліметтерді есте сақтайды. Олардың көлемі оншақты Гбайттан жүздеген Гбайттарға дуйін бола береді. Алмалы-салмалы мәлімет жинақтауыш – иілгіш магниттік дискінің флоппи –дискілер немесе дискеттер диаметрі 3,5дюйм 88мм , ал сақтайтын информация көлемі -1,44 Мбайт болады.
Орталық процессор жедел жажтағы программаларды орындап, мәліметтерді түрлендіреді және де барлық құрылғыларды басқарады. Ол екі бөліктен – басқару құрылғысы мен арифметикалық-логикалық құрылғыдан тұрады. Басқару құрылғысы программа командаларын қабылдап алып орындайды да, арифметикалық-логикалық құрылғы есептеу жұмыстарын және логикалық операцияларды атқарады.
Енгізу шығару құрылғысы |
Жады-жедел жады.Тұрақты жады |
Сыртқы жады қатты диск Иілгіш диск |
Орталық Процессор АЛҚ Басұару құрылғысы |
3 сурет. Компьютердің функционалдық схемасы
Есте сақтау құрылғысы (жады) – бұл ЭЕМ-нің программаларды, қабылданған нәтижелік және аралық мәліметтерді уақытша (жедел жады), әрі ұзақ мерзімде (сыртқы жады) сақтауға арнаған құрылғысы. Жедел жадындағы информация компьютер ток көзіне қосылып тұрғанда ғана сақталып тұрады, бірақ оның жылдамдығы өте жоғары болады. Компьютер сыртқы жадындағы төменгі деңгейде болады.
Арифметикалық-логикалық құрылғы – программа командалары бойынша арифметикалық амалдарды орындап, мәлімет кодтарын түрлендіреді. Басқару құрылғысы компьютердің барлық блоктарының жұмысын қадағалайды. Ол бедгіді бір кезепен компьютер жедел жадындағы командаларды біртіндеп орындатып отырады. Әрбір команда анықталып, қажеттілігіне қарай жедел жады ұяларындағы мәліметтер арифметикалық-логикалық құрылғыға беріледі де, команда каодына байланысты керекті амал орындалады. Компьютер жұмысының осы принципі жоғарыда айтылған фон Неймана архитектурасына сәйкес келеді.
4. Компьютерлерді жіктеу тәсілдері
Қазірде компьютерлер түрлері саналуан, оларды жұмысына қарай, қуаттылығына байланысты, элементтік базасының түрлеріне сәйкес топтарға жіктеу қалыптасқан. Кез-келген жіктеу тәсілі шартты түрде ғана жасалады, өйткені бүгінгі ДК кешегі үлкен ЭЕМ-дерден көптеген компьютерлер өз тапсырушының талабы бойынша жеке нұсқада жасалды. Әйтсе де техникада компьютерлерді жіктеудің қалыптасқан бірнеше тәсілдерін қарастырып өтейік. Атқаратын қызметіне қарай жіктеу.
· Үлкен электрондық есептеу машиналары (ЭЕМ);
· миниЭЕМ ;
· микроЭЕМ;
· дербес компьютерлер.
Үлкен ЭЕМ-дер (Main Eranie) халық шаруашылығының ірілендірілген аймақтарында қолданылады. Олар 64-разрядты параллель жұмыс істейтін процессорлармен (100 процессорға дейін) жабдықталады, процессорлардың біріктірілген жылдамдығы секундына ондаған миллиард операцияларға дейін болады, бұларда көптеген тұтынушылар қатар істей береді. Үлкен компьютерлер шығаруда IBM (АҚШ) фирмасы алда келеді, олар шығарған супер ЭЕМ-дердің танымал болған модельдерне мыналар жатады: IBM 360, IBM 370, IBM ES/9000, Cray 3, Cray 4, VAX-100, Hitachi, Fujitsu VP2000.
МиниЭЕМ-дер жоғарыда айтылған үлкен ЭЕМ-дерге ұқсайды, бірақ шағындау болады. Ірі ұйымдарда, ғылыми мекемелерде қолданылады. Көбінесе өндірістік процестерді басқару мақсатында пайдаланылады.
МикроЭЕМ–дер көптеген мекемелерде болады, бұлардың жұмыс істеуі үшін құрамында программалаушы мамандары бар шағын лабораториялар жеткілікті. Керекті жүйелік программаларды микроЭЕМ-мен бірге сатып алу қажет, ал қолданбалы программаларды дайындауда есептеу орталықтарымен байланыс орнатылып, соларға тапсырма беріледі.
Дербес компьютер соңғы 20 жыл ішінде кең таралып кетті. Бұлар бір жұмыс орнында ғана пайдаланылады. Интернет жүйесінің қолданылуына байланысты ДК-лер көптеп шығарылып жатыр. Бұлар ғылымда, білім алуда, ойындарда жиі қолданылып келеді. ДК-лерді шартты түрде мамандандырылған және тұрмыстық деп екіге бөлетін еді, бірақ олардың бағасының түсуіне байланысты бұл екі топ араласып кетті. 1999 жылдан бастап ДК-лереге халықаралық сертификациялық стандарт – РС99 спецификациясы енгізілді, осы стандарт бойынша ДК-лер мынадай топтарға жіктеледі:
Заң және құқық қорғау қызметі үшін ақпараттық – коммуникациялық технологиялар құрал – жабдықтарын белгілеу.
Ақпараттық технологиялар мен телекоммуникациялардың конвергенциясы келесіге тиесілі құқықтық базаны жетілдіру қажеттілігін анықтайды:
конвергентті қызметтердің ұғымдық аппараты;
интеграцияланған бизнестің шеңберінде қызметті лицензиялау;
радиожиілікті, нөмірлік және жер ресурстарын қосқандағы қолданылатын өндірістік ресурстар.
Конвергенция жағдайларында байланыс операторлары мен нарықтың басқа да қатысушыларының қызметтерін мемлекеттік реттеудің ауқымын қайта бағалаудың қажеттілігін ескертетін ақпараттық коммуникация саласында желілер мен қызметтердің, реттеудің техникалық ұстанымнан экономикалық ұстанымға, сонымен қатар нарықтың жаңа сегменттеріне ауысудың айтарлықтай өзгеруі болады.
Ақпараттық коммуникациялық инфрақұрылым саласында негізгі проблемалар телекоммуникациялық желілерді цифрландырудың аяқталамағандығы болып табылады. Жаңа ұялы байланыс технологияларын енгізу, сондай-ақ ауылдық жерлерді телефондандыруды дамытудың бөгелуі, жаңа байланыс технологиялары күшті министрліктер мен ведомстволардың радиоэлектрондық құралдарының жиілік диапазонын қолданумен түсіндіріледі.
Жергілікті телефон байланысын дамыту көрсетілетін қызметтердің шығындылығымен бөгеледі, ол инвестициялық тартымдылықты жоғарылату мақсатында тарифтердің дәйекті өсуін талап етеді. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дамыту үшін тежегіш факторы бас тарту төзімділігінің жоғары деңгейлі сауда есептегіш орталықтар нарығының дамымағандығы болып табылады.
Байланыс операторларының тең құқылы қол жетімділігі мақсатында әмбебап қызмет көрсету үлгісін, оның ішінде, байланыс операторларының Қазақстанның облыс орталықтарының шегінде телекоммуникациялардың әмбебап қызметтерін көрсетуге конкурстарды өткізуді, атап айтқанда, конкурсқа ұялы байланыс операторларының қатысу мүмкіндігін қарастыруды қайта қарау қажет.
Ұтқыр байланыс операторларының дамуы үшін 3G технологиясын енгізу үлкен мәнге ие. Алматы және Астана қалаларында 2008 жыл ішінде ұялы байланыс операторларымен 1920-1980/2110-2170 МГц жиілігі диапазонында 3G стандартты ұялы байланыс жабдығын тестілеу бойынша пилотты жобалар сәтті өткізілді.
4G, оның ішінде, Wi-Max технологиялары бойынша кеңжолақты байланысты енгізу үлкен әлеуетке ие.
Қазақстанда Интернет желісінің технологиялық инфрақұрылымын дамыту дамыған елдермен салыстырғанда артта қалып отыр. Халықаралық электрбайланысы одағының мәліметтеріне сәйкес, электрондық сауда саласындағы операциялар барысында қауіпсіз қосылуды пайдаланатын серверлер саны 2008 жылы Қазақстанда 1 млн. халыққа 3,5 серверді құрады, ал дамыған елдерде бұл индикатор 500 бен 1000 аралығында ауытқиды: Кореяда – 500-ден астам, Ұлыбританияда – 750-ден астам және АҚШ-та 1 млн. халыққа 1000 серверден келеді.
Қазақстандық телерадио таратылымның алдында тұрған көкейкесті міндет цифрлық технологияларға көшу арқылы телерадио хабарларын таратудың бүкіл ұлттық желісін жаңғырту болып табылады. Халықаралық электр байланысы одағымен ұйымдастырылған, Жердегі радиохабарлау қызметін жоспарлау аймақтық конференциясы шегінде, 2006 жылы «Женева-06» келісіміне қол қойылды, ол сандық хабар таратудың жиілікті бөліністерінің (мақсаттарының) жоспарын анықтады. Осы құжатпен 2015 жылы, құрамына Қазақстан Республикасы да кіретін келісімге қатысушы елдер үшін цифрлық хабарлар таратуға көшудің соңғы мерзімі анықталды.
Ақпараттық технологиялардың екпінді дамуы, коммуникацияның және ақпарат берудің жаңа құралдарының пайда болуы пошталық алмасудың (әсіресе іскерлік хат-хабардың) бірден төмендеуіне алып келді. Пошта операторларының қаржылық жағдайының нашарлауы сапаның төмендеуін, пошташылар еңбегінің ынтасыздануын және тұрғындардың ақпаратқа қол жетімділігінің шектелуін туғызды.
«Қазпошта» акционерлік қоғамы магистралды бағыттарда жолаушыларды тасымалдау поездары құрамына тіркелетін және сол бағытта жүретін пошта вагондарын пайдаланады. Өзінің поездар қозғалысы технологиясы мен қауіпсіздігіне сәйкес оператор-тасымалдаушы аялдамалар және уақыт бойынша (кету, келу және поездардың тұрағы) регламент белгілейді, яғни «Қазпошта» акционерлік қоғамы поездар қозғалысы кестесіне тәуелді. Бұдан басқа, вокзалдар мен станциялардың инфрақұрылымы (перрондар, пандустар, жолдар) ең алдымен жол жүру бойынша пошта жүктерін тиеу және түсіруге емес, жолаушыларды қабылдау және отырғызуға бейімделген.
Азаматтар мен бизнес тарапынан ақпараттық технологияларға ішкі сұраныстың төмендігі отандық компаниялар дамуының тежеуші факторы болып табылады. Тұрғындар арасында Интернетке кеңжолақты қол жетімділіктің төмен енуі, қазақстандық веб-қорлар санының аздығы және Интернет желісінің қазақстандық сегментінде түп нұсқалық контенттің болмауы электрондық бизнеске және электрондық саудаға қатысында бизнестің инвестициялық белсенділігін төмендетеді.
Жоғары технологиялық құрылғыларды өндірудің және сатудың қазақстандық секторында сауда нарығының бейнесі бар, яғни сектордың қазақстандық компаниялары зияткерлік өнімдер мен инновациялық технологияларды құруға қатыспайды, олар клиенттерге негізінде тек дайын тауарларды іске асыруға жинақталған. Осыған байланысты, экономикалық белсенділіктің төмендеуі жағдайында сектордың негізгі мәселелері басқа сауда салаларының мәселелерімен сәйкес келеді – халық пен бизнестің сатып алу мүмкіндігінің төмендеуі, мемлекеттік сатып алулардың қысқаруы, бизнесті жүргізу бойынша жоғары үстеме шығындар.
Жоғары технологиялық тауарларды меншікті өндірудің болмауында баж салығы ішкі өндірушіні қорғау қызметін атқармайды, ол тек соңғы тұтынушы үшін есептегіш техника құнын өсіреді.
Дербес компьютерлерді жинақтау мен сатудан жоғары технологиялық тауарлар мен микроэлектроника саласындағы табысты қызметке көшу табысты салалық тәжірибе мен дәстүрдің; меншікті ғылыми-техникалық базаның; маманданған еңбек ресурстарының (техникалық мамандардың, инженерлердің, жаңа өнімдерді әзірлеуге қабілеті бар ғылыми қызметкерлердің); және халықаралық өткізу арналарына (дистрибьюторлік желілерге) қол жетімділіктің жоқтығымен тежеледі.
Бүгінгі күні нарықта сұранысқа ие өнімді өндіруді дамыту және «Алатау» АТП АЭА негізінде жоғары технологиялық компанияларды жайғастыру әлеуеті іске аспаған. Инфрақұрылымның, электр энергетикасының, сумен қамтамасыз ету құрылысының аяқталмағандығы және әлеуетті қатысушылар үшін жоғары жалдау ақысы «Алатау» АТП АЭА дамуына тосқауылдар болып табылады. Аймақта оқу және ғылыми-өндірістік ғимараттарды орналастыру мәселесі шешілген жоқ. Жоғары технологиялық әлеуметтік-экономикалық аймақтарды дамытуда жемісті тәжірибесі бар шетелдік компаниялар «Алатау» АТП АЭА-н басқаруға қатыстырылған жоқ.
Ақпараттық технологиялар саласындағы қазақстандық компаниялар үшін жоғары мамандандырылған мамандардың жетіспеушілігі өзекті мәселе болып саналады. 2008 жылы мамандардың бағалауы бойынша IТ-мамандарының сұранысы жартылай қанағаттандырылды. Сұраныс іргелес салалардан мамандарды тарту және оларды жұмыс берушілер есебінен оқытумен жартылай қанағаттандырылады.
ТАҚЫРЫП. Алгоритмдік шешімдерді талдау.
Алгоритмдердің концепциялары мен қасиеттері, алгоритмдерді жүзеге асыру.
ТАҚЫРЫП. Қазіргі ақпараттық жүйелердің негізгі қамтамасыздандыру бөліктері.
Азіргі бағдарламалық қамтамасыздандырылуға шолу.
ТАҚЫРЫП. Операциялық жүйелер мен желілер негіздері.
Ақпаратты қорғау.
Операциялық жүйе – ...
A.мәліметтерді өңдеуге арналған ЭЕМ құрылғысы;
B.операцияларды орындауға арналған процессор регистрлары;
C.автоматандырылған жұмыс орны;
D.тұтынушы мен ЭЕМ-ді байланыстыратын арнайы программалар тобы;
E.түрлі желілер арасында информация алмасу үшін қолданылатын арнайы жүйе.
CTRL+ALT+DEL пернелерін қатар басу ...
A.басқа программаға ауысу әрекетін орындайды;
B.бірнеше программа жүктеу ісін атқарады;
C.Windows-тан MS-DOS-қа шығуды орындайды;
D.Windows диспетчерін шақыратын сұхбат терезесін шығарады;
E.программма диспечері терезесі мен ойындар терезесі.
3. Сұхбат терезесіндегібатырмасын шерткенде, мынадай әрекет атқарылады:
A. орнатылған параметрлер іске қосылып, терезе жабылады;
B. орнатылған параметрлер өзгертілгенімен, терезе жабылмайды;
C. параметрлер өзгертілмей, терезе жабылады;
D. тек терезе жабылады;
E. келесі терезе ашылады.
4. Сұхбат терезесіндегібатырмасын шерткенде, мынадай әрекет атқарылады:
A.орнатылған параметрлер іске қосылып, терезе жабылады;
B.орнатылған параметрлер өзгертіледі де, терезе жабылмайды;
C.орнатылған параметрлер өзгертілмей, терезе жабылады;
D.тек терезе жабылады;
E.орындалған параметрлер ерекшелінеді.
5. Егер файл атының типі (кеңейтілуі) .bmp болса, онда бұл файлда мынадай мәлімет түрі сақталады:
A. мәтін;
B. музыка;
C. бейне (сурет);
D. программа ;
E. мультимедиялық программа.
6. Егер файл атының типі (кеңейтілуі) .ехе болса, онда бұл файлда мынадай мәлімет түрі сақталады:
A. мәтін;
B. музыка;
C. бейне (сурет);
D. атқарылатын программа;
E. архив.
7. Windows жұмыс столы дегеніміз не?
A. компьютер орналасқан стол;
B. Windows негізгі терезесі;
C. екпінді (активті) терезе;
D. біз жұмыс істеп отырған компьютер орналасқан стол;
E. экрандағы барлық белгілер мен бумалар жиыны.
8. Windows операциялық жүйесі іске қосылғаннан соң, экранға не шығады:
A. Жүйелік меню;
B. Басты меню;
C. Активті терезе;
D. Жұмыс аймағы;
E. Жұмыс столы.
9. Экранның жоғарғы оң бұрышында орналасқан батырмасының қызметі:
A. терезені жиыру (свернуть);
B. терезе көлемін кішірейту/ұлғайту;
C. терезені жабу;
D. терезе дизайнын жақсарту;
E. есептеулерді орындау.
10. Экранның жоғарғы оң бұрышында орналасқан батырмасының қызметі:
A. терезені жиыру;
B. терезе көлемін қалпына келтіру;
C. терезені жабу;
D. терезені ұлғайту/кішірейту;
E. есептеулерді орындау.
11. Экранның жоғарғы оң бұрышында орналасқан батырмасының мақсаты:
A. терезе көлемін қалпына келтіру;
B. терезені жиыру;
C. терезені жабу.
D. терезе дизайнын жақсарту;
E. есептеулерді орындау.
12. белгісі қандай объектіні көрсетеді?
A. Жарлық;
B. Файл;
C. Меню;
D. Бума;
E. Терезе белгісі.
13. қандай объектінің белгісі (Windows-те):
A. Бума;
B. Бірден орындалатын файл, программа;
C. Word мәтіндік файлы;
D. Меню;
E. Электрондық кесте.
ТАҚЫРЫП. Компьютерлік желілер.
Ақпаратпен және компьютерлердің желідегі ақпараттық өнімдермен жұмыс істеудің құқықтық ерекшіліктері.
Қазіргі таңда бүкіл әлемде болып жатқан кең ауқымды қайта құрулар ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (бұдан әрі - АКТ) қарқынды дамуына байланысты. Ғаламдық ақпарат қоғамның Хартиясында (Окинава) атап көрсетілгендей, «ақпараттық-коммуникациялық технологиялар жиырма бірінші ғасыр қоғамының қалыптасуына әсер ететін ең маңызды факторлардың бірі болып табылады. Олардың революциялық әсері адамдардың жүріс-тұрысына, олардың біліміне және жұмысына, сондай-ақ үкімет пен азаматтық қоғамның өзара қарым-қатынасына қатысты болып отыр. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар әлемдік экономиканың қарқынды түрде дамуына маңызды стимул болып отыр». Көптеген дамыған және дамушы елдер АКТ-ң дамуы мен таратылуы алып келетін зор артықшылықты түсініп отыр. Ақпараттық қоғамға қозғалыс - бұл адамзат өркениетінің болашағына жол болатындығы ешкімді де күмән туғызбайды.
Қазақстан өз егемендігін алған сәтінен бастап, әлемдік қауымдастыққа ықпалдасу позициясынан нақты орын алды, өзін өндірістік және ауылшаруашылық өнімдерін өндіретін тең деңгейдегі халықаралық кооперацияның мүшесі ретінде ғана емес, сонымен қатар ақпараттық қоғамды құрудың белсенді қатысушы екенін көрсетті.
Қазақстанның «индустриалды» қоғамнан «ақпараттық қоғамға» өтуі ақпараттық теңсіздікті жеңуі, Қазақстандағы азаматтық қоғам мен демократиялық дәстүрдің дамуына, ақпараттық теңсіздікті еңсеруге байланысты. Бұл міндеттерді шешу тұрақты экономикалық өсуді, қоғамдық жағдайдың көтерілуін, демократияны нығайту саласында әлеуметтік келісімді ынталандыру, ашық және жауапты басқаруды, адам құқығы және бүкіл әлемде Қазақстанның саяси және экономикалық тұрақтылығын нығайтуда және Қазақстанның азаматтарының тең дәрежеде ғаламдық ақпараттық қоғамдастыққа енуін қамтамасыз ететін мақсаттарға жету негіз болып табылады. Республикада жоғарғы қарқынмен дамып келе жатқан ақпараттық-коммуникациялық технологиялар ғаламдық желідегі Интернеттің ақпараттық сегментін, оның рөлін және қазақстандық қоғамда алатын орны туралы түсінікті қайта қарауды талап етеді.
Бұған елді тұрақты компьютерлендіруден ақпараттандыруға және Интернеттің ғаламдық желісінде Интернет-Қазнеттің (бұдан әрі - Қазнет) қазақстандық сегментінің бірыңғай дамыған ақпараттық кеңістігін құруға өту әрекеті негіз болып отыр.
Қазнеттің бірыңғай ақпараттық кеңістігін дамыту осы үдеріске көптеген қатысушылардың қызметін үйлестіруді талап ететін салааралық, ведомоствоаралық және мемлекеттік міндеттер болып табылады. Мұндай үйлестірулер тек қажетті әрекеті мен олардың тізбегін анықтайтын және негіздейтін бірыңғай тұжырымдамасының негізінде болуы мүмкін.
Тұжырымдама Қазақстан Республикасының бірыңғай ақпараттық кеңістікке орнықты, жоспарлы, қауіпсіз және тиімді қозғалысын қамтамасыз етуге арналған шаралар кешенін әзірлеуге, Қазнетті дамыту үшін негізгі саяси, әлеуметтік-экономикалық, мәдени және техникалық-технологиялық алғы Шарттары мен жағдайын, оның динамизмі мен тұрақтылығын қамтамасыз ететін мемлекеттік саясаттың ережелері мен басымдығын айқындауға бағытталған.
Жаңа ақпараттық қоғамның негізін қалаушы сипаттамаларының бірі оның ғаламдық сипаты болып табылады. Жаңа ақпараттық қоғамды қалыптастыру үдерісінде біртіндеп ақпарат тарату және алмасу тәсілдері мен әдістері жаңартылады, уақыт үнемделеді, ұлттық шекаралар мен кедергілер бұзылады, әлемдік ақпараттық кеңістігінің, экономика, сауда, қаржы, адамзат өмірінің басқа салаларының құрылымы түбірімен өзгереді, адамдардың көзқарасы мен адамзат құндылықтарының интенсивті гомогенизациясы, мәдениет пен мәдени моделдердің эмбебаптығы (ықшамдау) байқалынады, динамизмі жылдамдатылады, бәсекелестік күшейе түседі.
Қазіргі әлемдік даму кезеңінде ғаламдық ақпараттық интернет желісі бүкіл әлемдік ақпараттық кеңістігінің ең көлемді және жаппай жайылған сегменті болып табылады. Сонымен бірге, уақыт өте, ғаламдық ақпараттық интернет желісі ақпарат алу және алмасудың, сондай-ақ жаппай пайдаланушылардың коммуникациясы үшін ең қол жетерлік құралы болғаны айдан анық.
Қазіргі уақытта Интернеттің ақпараттық кеңестігінің жұмыс істеуіне сай келетін халықаралық ұйымдарға мыналар жатады:
1) The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (бұдан әрі - ICANN) - IP-адрестерін, протоколдардың параметрлерін бөлу, домендік атаулардың жүйесін әкімшілеу (Domain Name System, DNS), түбірлік серверлер (Root Server System) деп аталатын жүйенің жұмыс істеуін әкімшілеу және қолдау үшін құрылған коммерциялық емес ұйым;
2) Интернет желісінде нөмірлеуді бөлу жөніндегі уәкілетті ұйым (бұдан әрі - IANA, The Internet Assigned Numbers Authority);
3) Еуропалық желілік үйлестіру орталығы (бұдан әрі - RIPE NCC) - тіркеушілер үшін ІР-адрестерді бөлуді және тіркеуді қамтамасыз етеді. RIPE NCC тіркеушілер үшін ІР-адрестерді бөлу мен тіркеуді қамтамасыз етеді. RIPE NCC қызмет көрсету аймағында Интернеттің ғаламдық ресурстарын әділетті бөлуге кепілдеме бере отырып, Еуропа, Таяу Шығыс, Солтүстік Африка және Азияның бөлігінің тіркеушілеріне қызмет көрсетеді;
4) The Internet Engineering Task Force (бұдан әрі - IETF) - Интернет сәулетін дамыту және қолданыстағы инфрақұрылымның үздіксіз қызмет етуінің біріктірілген міндеттерін дамытуға жұмыс жасайтын желілік хаттамаларын дайындаушылар, операторлар, өндірушілер және зерттеушілердің халықаралық ашық бірлестігі болып табылады;
5) Дүниежүзілік зияткерлік жеке меншік ұйымы (бұдан әрі - ДЗЖҰ).
Жоғарғы деңгейдегі домендер (бұдан әрі - TLD, Top Level Domain) екі үлкен бөлікке бөлінеді: Біріншісі - жалпы пайдаланатын домендер (generic TLD немесе gTLD) және екіншісі - ұлттық екі әріпті домендер (country code TLD немесе ccTLD). Жалпы пайдаланатын домендерге COM, NET, ORG, INFO, BIZ, MUSEUM, NAME, AERO, COOP, PRO, INT, GOV және басқа да домендер жатады.
Қазіргі сәтте ISO 3166-1 халықаралық стандартқа сәйкес елдер мен аумақтардың екі әріпті кодтар саны бойынша ұлттық домендер - 250 (RU - Ресей үшін, DE - Германия үшін, UK - Ұлыбритания үшін) Ұлттық домендерді басқару бойынша өкілеттік елдердің интернет-қауымдастықтарының келісімдері бойынша IANA ұйымымен беріледі.
Ұлттық домендерді дамытудың жалпы үрдістері мынадай: біріншіден, академиялық желілерден ұлттық домендердің операторлар (провайдерлер) бірлестігіне өтуі, сондай-ақ қатар тіркеу ережелерін дайындауға елдің интернет-қауымдастығының қатысуы: нарықтың кәсіби қатысушылары, тұтынушылар, қоғамдық (кейде үкіметтік) ұйымдар; екіншіден, домендік атауларды тіркеуде операторлар қатысуының коммерциялық кестелерін дайындау; үшіншіден, домендерді тіркеудің ашық ережелеріне біртіндеп өтуі, шектеулердің алынуы.
Кез-келген субъектінің Интернеттегі қызметі құқықтық проблемалардың тұтас сериясын қалыптастырады. Олар пайдаланушының қызметін, сайттың мәртебесін және оның мазмұнын реттеуге (рұқсат етілген, реттелмеген, заңсыз); авторлық және аралас құқықтардың орындалуына; «киберэкономиканы» қалыптастыру (электрондық ақшалар, төлемдік жүйелер, құнды қағаздар, электрондық банктер, жарнама, маркетинг, электрондық контрактілер, салықтар); жеке және мемлекеттік мүдделердің ақпараттық қауіпсіздігіне бөлінеді.
Интернет желісін құру және нормативтік негіздерінің ұтымдылығы бойынша үдеріс 80 жылдардың басынан бастап Еуропа және АҚШ-та (және бірқатар басқа да шет елдерде) басталған.
Қазіргі уақытта Интернет желісі қарым-қатынастарын құқықтық реттеудің бірнеше деңгейі қалыптасты:
1) халықаралық;
2) өңірлік (Еуропалық одақ және ТМД шеңберінде);
3) ұлттық.
Осы деңгейлердің әрқайсысында өкілетті заң шығарушы қарастырып отырған құқықтық қарым-қатынастар саласын реттеуге ұмтылады.
Интернет желісінің трансшекаралылығы Интернет желісіндегі құқықтық қарым-қатынастарды халықаралық құқықтық реттеу, қолданыстағы ережелер мен әдеттегіліктерді біріздендіру қажеттілігін құрайды.
Біріздендірудің нормалары ЕО шеңберінде, сондай-ақ БҰҰ шеңберіндегі (УНИДРУА жеке құқықты біріздендіру институты) халықаралық деңгейде, Дүниежүзілік Зияткерлік Жеке меншік Ұйымы (ДЗЖҰ), Халықаралық сауда палатасы (ХСП), БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссиясы, сауда және электрондық бизнеске ықпал ету БҰҰ Орталығымен жүргізіледі.
ТСР/ІР желі хаттамаларының ыңғайсыз цифрлық адрестерінің жеңіл есте қалатын әріптік сөз тіркестеріне ауыстыруға мүмкіндік берген домен атаулары жүйесінің пайда болуы, интернеттің белсенді түрде коммерциализациялануы мен әйгілі болуы соңғы жылдары домен өздерінің белгілері бойынша олардың қолданыстағы түрлеріне ұқсас - тауар белгілері, фирманың атаулары бойынша материалдық емес актив белгілерін иеленді. Мазмұнында домендік атауы ғана берілген жарнамалық тақталар жиі кездеседі. Қымбат тұратын интернет-жобалар жүзеге асырылып жатыр, олар үшін домен олардың коммерциялық табыстарының едәуір бөлігін құрайды, өйткені тұтынушылар доменді электрондық бизнес субъектісінің қандай да бір тауар, жұмыс немесе қызмет көрсетулерімен байланыстырады.
ТАҚЫРЫП. MS Word мәтіндік редакторында үрдістерді автоматтандыру
ТАҚЫРЫП. Кестелік процессорлар.
Яшыққа формула жазу. Excel программасында ұяшыққа формула енгізу міндетті түрде «тең болады» (“=”) белгісінен басталады, ал енгізуді аяқтау Enterпернесін басумен бітеді.
Формулалар жазудың мысалдары: = 2*5^ 3+4немесе =A1+Cos(5,282)
Ұзақ формулаларды жазуда программа терезесіндегі формулалар жолы деп аталатын жол ұяшықпен салыстырғанда қолайлырақ болады.
Формулаларды редакциялау. Ұяшықтағы формуланы редакциялау үшін әуелі ұяшық белгіленіп алынады да екі рет шертіледі немесе F2 пернесі басылады немесе формулалар жолындағы “=”белгісіне сырт еткізіледі.Редакциялау режимінде ұяшықтағы формула формулалар жолында толығымен көрініп тұрады, курсорды қалаған жеріңізге қойып өзгертулер нгізе беруге болады.
Ұяшықтағы мәліметтердің форматтарын тағайындау.Ол үшін қажет ұяшықты белгілеп алып сол ұяшықтың контекстік мәзіріненФормат ячеек немесе Формат→ Формат Ячейкикомандаларының бірі орындалады.НәтижесіндеФормат ячеек деп аталатын диалогтық терезе шығады, осы терезедегі жапсырмаларды пайдалана отырып әртүрлі сандық форматтарды, ұяшықтағы текстерді туралауды, ұяшықтың түрі мен шекара сызықтарын, қорғанысын және т.б. параметрлерін тағайындауға болады.
Тақырып бойынша тест сұрақтары
Формат – Ұяшықтар (Ячейки) меню пункті көмегімен орындалмайтын әрекет нұсқасын көрсетіңіз...
A. жұмыс кітабының басқа парағына көшу;
B. сандар форматын өзгерту;
C. қаріп (шрифт) түрін өзгерту;
D. мәтінді ұя шеттеріне байланысты туралау;
E. мәтінді ерекшелей алмайды.
2. Файлменю пунктінің ішкі командалары арқылы мынадай әрекет орындалмайды:
A. құру (создать);
B. сақтау (сохранить), басқаша сақтау (сохранить как);
C. көшіру (копировать), қиып алу (вырезать), қою (вставить);
D. ашу (открыть);
E. дұрыс жауабы жоқ.
3. Қай программа кестелік процессорларға жатпайды:
A. FохРrо;
B. Lotus;
C. Ехсеl;
D. SuperСаlс;
E. Home.
4. Кестелік процессордың атқаратын қызметі:
A. кестелік мәліметтерді автоматты түрде өңдеу;
B. көлемді информация жиындарын басқару;
C. мәтіндер жасау және түзету;
D. суреттік мәліметтерді өңдеу;
E. сандар форматын өзгерту.
5. Электрондық кестенің негізгі элементі:
A. бағана;
B. ұяшық;
C. мәлімет;
D. жол;
E. кесте.
6. Электрондық кестедегі адрес ....
A. торлар блогының координатасын көрсетеді;
B. жолдағы мәліметтердің координатасын көрсетеді;
C. электрондық кестедегі ұяшықтың координатасын көрсетеді;
D. бағанадағы мәліметтердің координатасын көрсетеді;
E. формулалар қатарын көрсетеді.
7. Электрондық кесте ұяшығын мәліметтен тазарту үшін оны ерекшелеп алып, мына әрекет орындалады:
A. Жою (удалить) командасы;
B. Ауыстыру (заменить) командасы;
C. Delete пернесі басылады;
D. Енгізу (вставить) командасы;
E. жолдағы мәліметтердің координатасын көрсетеді.
8. Электрондық кестедегі мәлімет мынадай түрге жатпайды:
A. мәтін (текст);
B. сан (число);
C. оператор;
D. формула;
E. диограмма.
9. Microsoft Excel программалардың мына тобына жатады...
A. мәтіндік редактор;
B. диограмма;
C. кестелік процессор;
D. графикалық редактор;
E. операциялық жүйе.
10. Microsoft Excel мынадай командалар тізбегін орындау арқылы іске қосылады...
A. Іске қосу (Пуск) – Программалар – Стандартты – Microsoft Excel;
B. Іске қосу (Пуск) – Программалар – Microsoft Excel;
C. Іске қосу (Пуск) – Стандартты – Microsoft Excel;
D. Іске қосу (Пуск) – Стандартты – Программалар – Microsoft Excel;
E. Іске қосу (Пуск) – негізгі меню – Microsoft Excel.
ТАҚЫРЫП. Қолданбалы тапсырмаларды шешуде кестелік процессорды қолдану
Тақырып бойынша тест сұрақтары
Excel іске қосылғаннан кейін экранда толтырылмаған ....
A. жұмыс кітабы шығады;
B. дәптершығады;
C. кесте шығады;
D. парақ шығады;
E. сурет шығады.
2. Жұмыс кітабы дегеніміз – бұл:
A. кестелік құжат;
B. мәліметтерді өңдеу мен сақтауға арналған файл;
C. сурет салатын парақ;
D. негізгі терезе;
E. блокнот терезесі.
3. Әрбір жұмыс кітабы мыналардан тұрады:
A. бірнеше парақтан;
B. 256 бағанадан;
C. көптеген жолдардан (65536) ;
D. ұяшықтардан ;
E. формуладан.
4. Тіктөртбұрыш құрайтын ұяшықтар тобын былай деп атайды:
A. ұяшықтар төртбұрышы;
B. ұяшықтар диапазоны;
C. ұяшықтар интервалы;
D. жарлық;
E. кестелерден.
Бағаналар тақырыптары қалай белгіленеді?
A. араб цифрларымен;
B. латын әріптерімен ;
C. рим цифрларымен ;
D. 1 парақ (лист 1), 2 парақ (лист 2), т.с.с. ;
E. украин әріптерімен.
6. Парақтардың аттары мына маңайда орналасқан:
A. тақырып жолында;
B. қалып жолында;
C. терезенің төменгі жағында;
D. формулалар қатарында;
E. өріс бойында.
ТАҚЫРЫП. Деректер базасын басқару жүйесі.
Деректер базасының кестесін құру.
ТАҚЫРЫП. Деректер базасын басқару жүйесі.
Форма түрінде деректерді көрсету.
ТАҚЫРЫП. Электрондық презентацияларды өңдеу технологиялары
Электрондық презентация. Презентацияны безендіру әдістері.
Тақырып бойынша тест сұрақтары
ПӘНДІ ЖҮРГІЗУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Тәжірибелік және лабораториялық жұмыстарды жүргізуге арналған материалдар
Тәжірибелік жұмыс. мәтіндік ақпараттарды кодтау
Тапсырма 6.Определить объем видеопамяти компьютера, который необходим для реализации графического режима монитора High Color с разрешающей способностью 1024 х 768 точек и палитрой цветов из 65536 цветов.
Шешімі:
1. По формуле K=2I , где K – количество цветов, I – глубина цвета определим глубину цвета. 2I =65536
Глубина цвета составляет: I = log265 536 = 16 бит
2..Количество точек изображения равно: 1024´768 = 786 432
3. Требуемый объем видеопамяти равен: 16 бит ´ 786 432 = 12 582 912 бит = 1572864 байт = 1536 Кб =1,5 Мб . Приучаем учеников, переводя в другие единицы, делить на 1024, а не на 1000.
Жауап: 1,5 Мб
Тапсырма 7. В процессе преобразования растрового графического изображения количество цветов уменьшилось с 65536 до 16. Во сколько раз уменьшится объем занимаемой им памяти?
Шешімі:
Чтобы закодировать 65536 различных цветов для каждой точки, необходимо 16 бит. Чтобы закодировать 16 цветов, необходимо всего 4 бита. Следовательно, объем занимаемой памяти уменьшился в 16:4=4 раза.
Тәжірибелік жұмыс. логикалық схемалар құру
Тапсырма: Кез келген компьютерлік программада келесі логикалық схемаларды құру.
1.
2.
3.
4.
5.
ТАРМАҚТАЛҒАН АЛГОРИТМ
Тапсырма 5: Тармақталған алгоритмге түсінік.
Тапсырма 6: Тармақталған алгоритмнің толық формасына блок – схема бейнелеңдер.
Тәжірибелік жұмыс. алгоритмдердің блок – схемасын құру
Тапсырма:
1. Вася келесі алгоритм бойынша әрекет етеді:
Қадам 1. Пройти 10 м прямо.
Қадам 2. Повернуть направо.
Қадам 3. Повторять шаги 1-2, пока не будет пройдено 50 м.
Қадам 4. Остановиться.
После выполнения шага 4 расстояние до точки, из которой Вася начал свое движение, составит … Обоснуйте свой ответ.
2. Нарисуйте блок-схему к алгоритму, представленному в задаче 1. Какую структуру имеет алгоритм? Почему?
3. Алгоритм берілген:
Келесі a және b мәндері үшін S есептеу:
№ нұсқалар | ||||||||||
a= | ||||||||||
b= |
Тәжірибелік жұмыс. бағдарламалық қамтамасыздандырудың жіктелуі
Мәтіндік редакторда компьютердің БҚ жіктелу схемасын құрыңыздар.
Лабораториялық жұмыс. операциялық жүйеде жұмыс істеу.
Тапсырмалар
1. Негізгі іске қосу мәзірін ашып, Программалар-Сілтеуші (Проводник) командасын орындаңыз. Сілтеуші терезесі ашылады.
Сілтеуші терезесі
Менің компьютерім көмегімен бумалар құру
Менің компьютерім терезесінде мәзір қатарынан Файл-Құру-Бума командасын таңдаңыз. Буманың жаңа атауы Самал2-ні енгізіп <Enter> пернесін басыңыз. Самал2 бумасын ашыңыз. Файл-Құру-Бума командасын таңдаңыз. Буманың жаңа атауы Самал3 енгізіңіз. Самал3 бумасы Самал2 бумасының ішкі бумасы болып табылады. Менің компьютерім терезесін жабыңыз.
Бірнеше файлдарды немесе бумаларды ерекшелеу
Бірінші файл немесе буманың белгішесін шертіңіз (таңбашаны басқаннан кейін ол ерекшеленеді). Пернетақтадағы <Shift> пернесін басып жібермей ерекшелеу қажет болған соңғы файл немесе бума таңбашасын сілтемемен шертіңіз. Тізімдегі барлық элементтер ерекшеленеді.
Тәжірибелік жұмыс. интерфейс операционной системы windows
Тәжірибелік жұмыс. дефрагментация және дискті форматтау
Лабораториялық жұмыс 8. антивирустар және архиваторлар
Тәжірибелік жұмыс. Компьютерлік желілер
Тәжірибелік жұмыс. кілттік сөздер бойынша ақпарат іздеу
Лабораториялық жұмыс. ақпараттық қауіпсіздік
«Мелекеттік органдардың электрондық құжатайналымының бірегей жүйесінің ақпараттық қауіпсіздігі » құжатын оқу (құжат түпнұсқасын Интернет желісінен іздеу).
Тәжірибелік жұмыс. MS Word мәтіндік редакторында үрдістерді автоматтандыру Форматтау және документтерді
Файл-Параметры страницыкомандасын пайдаланып беттің параметрлерін (параметры cтраницы) өзгертіңіз: жоғарысы-2.5, төмені -2.5, сол жағы-3, оң жағы -1.5, ориентациясы – альбомная, масштабы – 75% .
4. Сервис – Язык – Расстановка переносовкомандасының көмегімен тасымалдауларды орналастырыңыз.
5. Тексттегі «т» әрпінен басталатын сөздерді Правка – Найтикомандасын пайдаланып табыңыз.
6. «Алмазная долина» сөзін Правка -Заменить командасын пайдаланып «Жемчужина»сөзімен алмастырыңыз.
7. Колонтитулдарды қойыңыз. Колонтитулға беттің номерлерін (положение – внизу страницы, выравнивание – от центра), құжатыңыздың атын («Лаб_1_Word»), құрылған уақытын , өз аты-жөніңізді, факультетіңіз бен тобыңызды жазыңыз.
Microsoft Equation 3.0. формулалар редакторы
Структурная схема модели Солоу
Kt=(1- µ)Kt-1+It-1 |
Yt=It+Ct |
Yt=F(Kt,Lt) |
Lt=(1+ν)Lt-1 |
Lt |
Yt |
Ct |
It (начало цикла t+1) |
It-1 (начало цикла t) |
I.Схема сызуда Рисованияпанелі саймандарын пайдаланыңыз.
Ii.Графиктік объектілерге формулаларды Надписьбатырмасының немесе объектінің контекстік мәзіріндегі Добавить тексткомандасының көмегімен қоюға болады.
Лабораториялық жұмыс 10. Работа с длинными документами
Тәжірибелік жұмыс. Кестелік процессорлар.
Лабораториялық жұмыс. Excel программасы. Мәліметтерді сұрыптау және фильтрациялау
Тәжірибелік жұмыс. Қолданбалы тапсырмаларды шешуде кестелік процессорды қолдану Сілтемелер.
Тәжірибелік жұмыс. MS Access. Шебер көмегімен кестелер құру
Жаттығу жұмыстары:
Тәжірибелік жұмыс. конструктор режимінде кесте құрылымн Редактрлеу
Жаттығу. Кестеге деректерді енгізу.
Кесте.
Пән коды | Пән аты |
Информатика | |
Математика | |
Физика | |
Экономика |
2. Кесте режиміндеОқытушылар кестесін толтыру керек.Ол үшін:
§ Деректер базасының терезесінде Таблицы бөліміндегі өздеріңіз алдыңғы зертханалық жұмыста құрылымын жасаған Оқытушылар кестесін тышқанның сол жақ батырмасын екі рет шертіп (немесе кестенің атын белгілеп,Enter пернесін басып) ашыңыз.
§ Пән коды өрісін 8- кестедегідей етіп толтырыңыз. Кестені сақтап, жабыңыз.
Кесте.
Студент коды | Пән коды | Бағалар |
5. Конструктор режимінде элементтер панелінің көмегімен заставка түріндегі пішіндіөз бетіңізбен жасап көріңіз.Бұл пішінде өздеріңіз жасаған бар жасалынған пішіндерді ашатын батырмалар орналасады.
Өздік жұмыс тапсырмалары:
1. Үш кестеден: «Композитор», «Әншілер», «Әндер» тұратын алдыңғы зертхана жұмысында өзіңіз жасаған «Музыкалық альбом» деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
2. Үш кестеден: «Дәрігер», «Пациент», «Бөлімшелер» тұратын «Емхана» өзіңіз жасаған деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
3. Үш кестеден: «Сынып», «Мұғалімдер», «Пәндер» тұратын «Сабақ кестесі» өзіңіз жасаған деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
4. Екі кестеден: «Тауарлар ассортименті», «Сатып алушы» тұратын «Компьютерлік салон» өзіңіз жасаған деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
5. Екі кестеден: «Қатысушылар тізімі», «Баяндамалар тақырыбы» тұратын «Конференция қатысушылары» деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
Тәжірибелік жұмыс. Формаларды жасау
Жаттығу. Кестеге деректерді енгізу.
Кесте.
Пән коды | Пән аты |
Информатика | |
Математика | |
Физика | |
Экономика |
2. Кесте режиміндеОқытушылар кестесін толтыру керек.Ол үшін:
§ Деректер базасының терезесінде Таблицы бөліміндегі өздеріңіз алдыңғы зертханалық жұмыста құрылымын жасаған Оқытушылар кестесін тышқанның сол жақ батырмасын екі рет шертіп (немесе кестенің атын белгілеп,Enter пернесін басып) ашыңыз.
§ Пән коды өрісін 8- кестедегідей етіп толтырыңыз. Кестені сақтап, жабыңыз.
Кесте.
Студент коды | Пән коды | Бағалар |
5. Конструктор режимінде элементтер панелінің көмегімен заставка түріндегі пішіндіөз бетіңізбен жасап көріңіз.Бұл пішінде өздеріңіз жасаған бар жасалынған пішіндерді ашатын батырмалар орналасады.
Өздік жұмыс тапсырмалары:
6. Үш кестеден: «Композитор», «Әншілер», «Әндер» тұратын алдыңғы зертхана жұмысында өзіңіз жасаған «Музыкалық альбом» деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
7. Үш кестеден: «Дәрігер», «Пациент», «Бөлімшелер» тұратын «Емхана» өзіңіз жасаған деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
8. Үш кестеден: «Сынып», «Мұғалімдер», «Пәндер» тұратын «Сабақ кестесі» өзіңіз жасаған деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
9. Екі кестеден: «Тауарлар ассортименті», «Сатып алушы» тұратын «Компьютерлік салон» өзіңіз жасаған деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
10. Екі кестеден: «Қатысушылар тізімі», «Баяндамалар тақырыбы» тұратын «Конференция қатысушылары» деректер қорын түрлі жолдармен жасалынған пішін көмегімен толтырыңыз.
– Конец работы –
Используемые теги: бекітемін0.035
Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: БЕКІТЕМІН
Если этот материал оказался полезным для Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:
Твитнуть |
Новости и инфо для студентов