Операциялық жүйелер құрамы. Утилиттер. Драйверлер. - раздел Информатика, БЕКІТЕМІН Операциялық Жүйелер (Ож). Бұлар Кез-Ке...
Операциялық жүйелер (ОЖ). Бұлар кез-келген дербес компьютердің аппараттық құрылғыларын толықтырады және де қолданбалы программалардың ішкі құрылғыларын қарым-қатынасын, адамның сәйкес командалар көмегімен машинаны басқаруына мүмкіншілік тудырады.
ОЖ- қолданушы мен программаның қорғалуын қамьамассыз етеді, программаны іске қосады, компьютерді басқарады. Әрбір программа ОЖ-нің қызметін қолданады, сондықтан да ол осы қызметті көрсететін ОЖ-мен жұмыс жасайды. ОЖ-ні таңдау өте қажетті, себебі таңдалған ОЖ-ге дербес компьютердің жұмыс істеу қабілеттілігі мен деректер қорғалуының деңгейі тәуелді.
Программалар жүйесі.IBM PC- ге арналған он мыңдаған программалар бола тұра қолданушыға бұл программалар орындамайтын басқа нәрсе керек болуы мүмкін. Мұндай жағдайда жаңа программа құратын программалау жүйелерін қолдануға болдаы. Бұндай жүйелер де әдетте компилятор болады, онда жоғарғы деңгейде программалау тілінде орындалатын программалар және программалар текстін аударушы, ішкі қажет программалар кітапханасын кейде әртүрлі қосымша программалар.
ІВМ РС сәйкес компьютерлерінде танымал программалау тілдеріне (Си, Си++, Паскаль, Бейсик, Фортран және басқа) арналған программалау жүйелерінің түрлері бар, олар DOS, WINDOWS, WINDOWS 95 орталарында жұмыс жасайды.
Программалау жүйесінің негізгі класы клиент – сервер құруға арналған қосымша болады. Бұл жүйелер ақпараттар жүйесін үлкен өндірістерге арнап құруға бағытталған. Бұнда қолданушы интерфейсін құруға арналған құрылғылар, деректерді өңдеуде типтік жұмыстарды орындауды дайындау бар. Бұл жүйелер мен жұмыс атқарады.
Қолданбалы программалар.ІВМ РС- ге арнап әртүрде пайдаланылатын қолданбалы программалардың мыңдаған түрі құрылған.
Келесі программалар кеңінен пайдаланылады:
- текст аудармашысы – компьютерде тексті (документті) дайындау;
- кестелі процессорлар – кестелі деректерді өңдеу;
- баспа жүйелер – типографиялық сапаты документтер дайындау;
- деректер қорын басқару жүйелері – ақпараттар массивін өңдеу;
- бухгалтерлік программалар – экономикалық белгідегі программалар, финансты талдау программалары, құқықтық деректер қоры, т.с.с;
- суреттер, анимациялар және видеофильмдер құруға арналған программалар;
- деректерді статистикалық талдау программасы – автоматты жобалау программалары;
- комплекс ойындар, оқыту программасы, электронды анықтамалар және сондай сияқты.
Документтер аудармашысы – бұл қолданбалы программаның кеңінен қолданылатын түрі. Ол документтерді тез және қолайлы түрде дайындауға мүмкіндік береді. Документ аудармашысы – әртүрлі шрифтарды қолдануды, сөздерді автоматты түрде келесі жолға көшіреді, суретті қосады, бетті автоматтытүрде нөмірлейді.
Кестелі процессорлар.Кестелі процессорлармен жұмыс істегенде экранға төрт бұрышты таблица шығады, мұндағы клеткаларды сандар, түсініктеме текстер, белгілі бір есептеу формулары болады.
Жаңаша кестелі процессорлар үштік таблицалармен жұмыс атқаруды, жеке енгізу және шығару формаларын құруды, макрокомандаларды автоматтандыру құрылғыларын пайдалануды, деректер қорымен байланысты көздейді.
Деректер қорын басқару жүйелері (ДҚБЖ)кең көлемдегі ақпараттар ағынымен – деректер қорын басқаруды қамтамассыз етеді. Бұл түрдегі ең қарапайым жүйелер компьютерде ақпараттардың бір ғана массивін өңдей алады. Олар енгізу, іздеу, жазбаларды сорттау, отчет құруды тағы басқа орындайды. ДҚБЖ-ның қиынырақ түрлері бір-бірімен байланысқан бірнеше ақпараттар массивімен жұмыс атқарады, мұнда әртүрлі қатынаста байланысқан объектілердің түрлері бар есептер қолданылады.
Графикалық редакторлар –компьютер экранында суреттерді редакциялау және құруды орындайды. Қолданушы сызықтар, қисықтар сала алады, экран аймағын бояйды, әртүрлі шрифтар арқылы жаза құрады және т.б. Көптеген редакторлар көмегімен бейнені өңдеуге, документке қосылған суреттерді сол күйінге шығаруға болады. Кейбір объектілер үштік объектілердің бейнесі алу мүмкіншілігін, түсте проффесионалды түрде өңдеуді қамтамасыз етеді Автоматты жобалау жүйесі (АЖЖ) – компьютер көмегімен әртүрлі механизмдерді құрастыруды және сызуды қолдайды.
Интергралданған жүйелер –деректер қорын басқару жүйелерінің, кестелі процессордың, тексті аудармашының, графикалық жүйелердің және басқада мүмкіншіліктердің жұмысын атқара алады. Интергралданған жүйенің барлық компоненталары бір – біріне өте ұқсас келеді, соның арқасында оның жұмысы өтежеңіл.
Бухгалтерлік программалар - өндірістік қызметінің финансын талдау және есеп беруді дайындау, бухгалтерлік есепті енгізуге арналған. Кейбір бухгалтерлік программалар, бухгалтерлік есептің бөліктеріне автоматтауға арналған, мысалы: жалақыны есептеу, тауарлар есебі, складтағы материалдар есебін жүргізу тағы сондай сияқты.
Деректер құрылымы. Файл (типі, аты, орналасуы).
Файл – бұл белгіленуіне қарай дискіде сақталатын және аты бар ақпараттар жиыны.
Файлдың атын құрастыру ережесі және оны файлдық жүйеге біріктіру операциялық жүйеге байланысты, ал оның базалық модульі онымен жұмыс істеуге арналған.
Бұл ережелерді операциялық жүйенің М8-005 6.0 мысалында қарастырамыз. (соңындағы сұраққа жауап сілтемесін қара).
Файлдың аты екі бөліктен тұрады: меншікті аты және кеңейтілуі. Меншікті аты сегіз символдан аспайды және оған арифметикалық операциялар, пробел, қатынастар, пунктирлер жатпайды. Аты ретінде МS-DOS белгілеген немесе СОN, LРТ1, LРТ2 – деген сияқты құрылғылардың атымен сәйкес келмеуі керек, файл атының кеңейтілуі үш симврлдан артық болмауы керек, немесе болмауы да мүмкін
Егер кеңейтілуі болса, ол негізгі атынан нүкте арқылы бөлектенеді. Мысалы, ris.bmp немесе mart.txt, docl.doc.
Файлдың аты арқылы оның мәнін анықтауға болады, сондай – ақ ОЖ түрінің файлына арналған кеңейтуге бірнеше қойылған келісімдер бар. Файл программалары соm (command сөзінен алынған) және ехе (ехесutаble сөзінен алынған) кеңейтілулері олар пайдаланушының шақырылуы үшін қолданылады com және exe кеңейтулерінің файл программасы болады. Олар пайдаланушының шақыруы бойынша орындалады; dос (document) — файл құжатымен, Міcrosoft Word мәтіндік редакторында дайындалған;bac (backup) —резервтегі көшірмелер; bas— ВАSІС тілінде жазылған файлдар.
Берілген дискіде сақталған файлдардың аттары, оның типі, өршемі, құру уақыты жайындағы мәліметтермен бірге коталогта (директория) орналасады. Жұмыс дискілер, соның ішінде қатты және компакт дискілердің көлемі мынадай: бір дискіде көпөлшемдердегі файлдарды сақтауға болады. Сондықтан барлық сызықты құрылымы бар ыайлдардың каталогымен жұмыс істеу тиімсіз. МS-DOS файлдардың аттарын бірнеше каталогта, оларды байланыстыратын белгісіне байланысты ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Каталогтардың аттары жоғарыда айтырып кеткен шектеулерге байланысты жазылады. Каталогтың ішіне көптеген файл аттарын жазуға болады; каталогтың ішінде басқа каталогтар да болады. Бұл жағдайда оларды ішкі каталогтар деп атаймыз т.с.с. Сол себепті каталогтың иерархиялық құрылымы қалыптасады, оны каталогтар «бұтаға» деп атап оның түпкі каталогы ретінде ең негізгі каталогы алынады, ал бұтақтары ішкі каталогтар, бұтақ жапырақтары ретінде файл аттарын қарап кетуге болады. Әртүрлі каталогтарда орналасқан екі файл немесе екі ішкі каталогтардың аттары бірдей болуы мүмкін. Сондықтан дискідегі бір мәнді файл (каталог) идентификациясы үшін оған қатынас жасау жолын көрсетіп кету керек. Қатынас жолы диск атынан және ондағы каталогтар тізімінен тұрады; әр келесі кездесетін каталогтар алдыңғы каталогтың ішкі каталогы болып табылады. Бұл тізімдегі соңғы каталог ішінде ізднп отырған файлымыз орналасады. Бұл тізімдегі элементтер бір – бірімен қисық сызық () арқылы бөлінеді. Мысалы:
С:QBASІC BASІC1 qbasіc.ехе
С: QBASІC BASІC2 qbasіc.ехе
Файлдың құрама аты (PATHNAME) файлға қатынас жолынан тұрады да, онда да файлдың толық аты болуы керек, сондай – ақ ол да дискідегі қандай атпен берілген бөлігін анықтай отырып құрылады. Каталог дискідегі керек файлды оның аты бойынша табуды қамтамасыз етеді. Дискіде анықталған аймақта орын бөлінеді, онда аранайы әрбір файлға арналған тізбектелген блоктардан тұратын файлды орналастыру кестесі орналасады. Бұл кесте әрдайым жаңартылып тұрады. Оны толығымен өшіру үшін дискіні форматтау керек.
Файлмен жұмыс. Жоғарыда айтылып кеткендей, файл бұл аты бар қолданылуы бойынша біртекті дискіде сақталатын ақпараттар жиынтығы. Сәйкесінше, файлдармен жұмыс өрнегі магниттік дискіде сақталған өз аты бар ақпараттар жиынтығынан жүргізілетін операцияларды білдіреді. Бұларды орындау үшін жүйенің құрамында командалық процессор және базалық модуль болуы керек. Файлдармен жүргізілетін операцияларға оларды құру (яғни дискіге апарып сақтау) дискіден каталог бойынша іздеу, қарау, көшіру, атын өзгерту, жою жатады. Каталогтың иерархиялық жүйесі жағдайында MS-DOS – тағыдай бұл операцияларды каталогтармен де жасауға болады. Бұл жағдайда пайдаланушы мен операциялық жүйе арасындағы байланыс диалог түрінде жүреді. Пайдаланушы компьютер типіне қарамастанжүйені шақырғаннан кейін командалық жолға сәйкес команданың форматын көрсету арқылы бұл операциялардың барлығын жасай алады. Оларды командалық процессор талдайды және басқыштан оқиды. Команда форматы (құрылымы) нақты операциялық жүйемен байланысқан. Сонымен М8-005 файлдың атын өзгерту командасы үшін келесі формат берілген:
геп [дискжетек:][жолы]файл_аты файл_аты
Мұндағы геп — Rename (атын өзгерту) сөзінің қысқартылуы. Командадағы бірінші файл аты өзгертілуге кететін файл атын көрсетеді. Екіншісі файл атының жаңа аты. Мұндағы дискжетек және жол аты өзгертілетін файлдар, қай каталогтарда орналасқандығын көрсетеді. Кез – келген компьютерлік команданың форматын жазған кезде, квадратты жақшаларға команданаң міндетті емес бөліктері алынады. Бұл команда үшін міндетті емес бөлікке дискжетек пен жол жатады. Олардың командада болмауы, ағымдағы дискжетек пен ағымдағы каталогта орналасқандығын білдіреді.Мысалы:
ren b:ALMKkub.doc tub.doc
b дискісіндегі АL каталогындағы, МК ішкі каталогындағы kub.doc файылының атын өзгерту керектігін білдіреді. Бұл файлдың команда орындалғаннан кейінгі жаңа аты tub.doc болады, ал оның толық аты ретінде b дискісіндегі осы файл орналасқан жолдың барлығы көрсетіледі.
b:ALMK tub.doc.
Файлдың негізгі аты өзгертілгенмен файлдың өзі сол дискідегі сол каталогта сақталады. Сонымен қатар файлдың атын, оның толық атымен бірге өзгерту командасы келесідегідей болады.
ren b:ALMKkub. doc c:BALMKkub.doc
Тағы бір мысалды қарастырайық,
геп *.dос *.tхt
мұнда, ағымдағы каталогта .dос кеңейтілуімен берілген файлдарды .tхt кеңейтілуіндегі файлдарға өзгерт дегенді білдіреді. Сол себепті берілген операциядағы файлдар мен жұмыс істеу командаларының мүмкіндіктерін қарастырады. Сәйкес файлдармен жұмыс істеу командаларының барлығында да осы жағдай орындалады.
Қабықша- программалар. Файлдармен жұмыс істеу үшін операциялық жүйенің командаларын пернетақтадан енгізіп отыру керек. Ол өнбейтін өте көп уақытты алады және пайдаланушының белгілі дағдысы мен білімі болуы керек екендігін талап етеді. Сонымен қатар көп вариантағы командалардың жазылу форматында оларды қолдану үшін білуіміз керек (немесе жазып отыру керек). Сондықтан қәзірігі кезде операциялық жүйенің командаларымен жұмыс істеу үшін қабықша программалары кеңінен қолданылады. Олардың ішіндегі ең белгілісі - NORTОN СOMMANDER. Оның көмегімен файлдармен және файлдар жиынтығымен жасалатын барлық операцияларды - іздеу, көшіру, атын өзгерту, жою сондай – ақ функциональды немесе енгізу, курсорды басқару пернелерін әйтпесе тышқанды қолдана отырып дайын тұрған программаларды орындауға болады. Сәйкесінше Экран бетіне дискідегі “бұтақ” каталогтарының бейнесін, ағымдағы каталогын ауыстыра отырып шығаруға болады, сонымен қатар файл мәтіндерін көріп оны жөндей аламыз. Сондай – ақ Wіndows интегралданған программалық ортасын қолданғанда да оның мынадай мүмкіндіктеріне тоқталып кетуге болады. Ыңғайлы графикалық интерфейс шарттары, мұнда нысаналар мен командалар шарты графикалық символдармен (пиктограммалар) бейнеленеді және файлдық жүйені басқаруды жасайды. Wіndows – тің төтенше маңызды қасиеттеріне интеграцияланған мәтіндік және графикалық редакторлар, электрондық кестелер мен деректер басқару жүйесі (ДҚБЖ) арасындағы файл (деректер) алмасу мүмкіндігі болып табылады.
Все темы данного раздела:
МОДУЛЬДЕГІ ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Заңгерлерге арналған Информатика
_____________inf 1105___________
(модуль шифры)
__Жалпы міндетті_____
Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды
Хаттама № ____ «_____» ______________________________ ___________ж.
Кафедра меңгерушісі Құсайынова Ж.Д.
______________ «_____» __
ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(syllabus)
Модуль пәнінің атауы: «Информатика»
Оқу нысаны: күндізгі болім
Барлығы - 1 кредит
Тәжірибелік сабақтардың тақырыптық жоспары
№
Модуль пәнінің тақырыптары мен мазмұны
Сағат саны
1.
модуль
Информатика және а&
ОБСӨЖ және СӨЖ тапсырмаларын орындау мен тапсырудың тақырыптық жоспары
Модуль пәнінің атауы: Заңгерлерге арналған информатика
Тақырып
№
ОБСӨЖ (к
ДЕБИЕТТЕР
Негізгі әдебиеттер
Аветисян Р.Д., Аветисян Д.Д. Теоретические основы информатики. – М., Наука, 1997 Аладьев В.З. и др. Основы информатики. М., Филин, 1999
Глоссарий
Ақпарат термині латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген ұғымдарды білдіретін “information” сөзінен шыққан. Ақпарат – бұл
Білім бағалаудың жалпы кестесі
Әріптік жүйе
бойынша бағалау
Баллдар
%-дық құрамы
Дәстүрлі жүйе бойынша
Информатика пәні. Ақпараттық технологиялар.
Жұмыстың мақсаты: Информатика пәні және информация ұғымы туралы түсінік беру.
Инрорматика – ЭЕМ арқылы информацияны ж
Санау жүйелері. Сандарды бір санау жүйесінен екінші санау жүйесіне аудару.
Сандарды цифр деп аталатын символдар көмегімен бейнелейді. Біз білетін цифрлар араб (0,1,2,…9) және рим (І,ІІ,…Х,,…) цифрлары.
Сандарды атау және жазу ер
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. ЭЕМ арқылы информацияны жинау, сақтау, түрлендіру, жеткізу және оны пайдалану заңдылықтары мен әдістерін зерттейтін комплексті ғыл
Ақпарат және оның түрлері, қасиеттері.
Ақпарат ұғымын оның берілу үрдісін сызбалық сипаттаудан анықтайық. Яғни, ақпарат ұғымы таратқыш
Компьютерде ақпаратты көрсету.
Ақпарат түрлері: мәтін, сурет, фотобейне, дыбыстық сигналдар, электр сигналдары, магниттік жазба және т. б.
Қоғамның даму кезендерінде адамд
Ақпараттарды кодтау.
Екілік сандар көмегімен кез келген алфавиттің символдары кодтар түрінде таңбалана алады, яғни бұл — кез келген тиіде жазылған мәлімет екілік кодтар т
Мәтіндік ақпараттардың берілуі.
Қазіргі компьютерлердің мониторы мәтіндік және графикалық — екі режимде жұмыс істей алады. Мәтіндік режимде әдетте экран әрбір қатарда 80
Графикалық ақпараттардың берілуі.
Графикалық режимде экран жеке жарқырайтын нүктелерге (пикселдерге) бөлінеді, олардың саны монитордың шешуімен анықталады және оның типі мен реж
Дыбыстық ақпараттардың берілуі.
Дыбыс өз табиғатында ауаның тербелуінен шығатын үздіксіз сигнал.
Компьютерге дыбысты енгізу үшін оны нөльдер мен бірлердің жиыны түрін
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Ақпаратты жинау, сақтау, түрлендіру, тасымалдау және оны пайдалану заңдылықтары мен тәсілдерін зерттейтін ғылыми пән …
A. информати
Графтар мен ағаштар.
Буль алгебрасы, буль торы — ішінара реттелген жиынның арнаулы түрі. Егер жиынның ең үлкен элементі 1 (Буль алгебрасының бірлігі)
Логикалық алгебраның негіздері түсініктері.
Ғылыми пән ретінде логиканың бірнеше нұсқалары дараланады: формалды логика, математикалық логика, ықтималды логика, диалектикалық логика және т
Логикалық өрнектер.
Ақпараттармен алмасу кезінде адамдармен қатынасудың формаларының бірі - бұл сұрақтар мен жауаптарды кезектестіру. Әрбір сұрақ бізді u
Логикалық амалдар.
Логикалық жалғаушылар математикалық логикада күрделі пайымдауларды сипаттайтын логикалық операциялар болып табылады. Математикалық логикада ЖӘНЕ, НЕМЕСЕ, Е
Логикалық қосу
Біріктіруші мағынада қолданылатын НЕМЕСЕжалғаулығының көмегімен бір құрамдасқа екі қарапайым А және В айтылымдарының бірігуі
Логикалық теріске шығару
Қарапайым А айтылымына ЕМЕС демеулік шылауын қосу логикалық теріске шығару операциясы деп аталады, операцияны орындағаннан кейінгі нәтиже жаңа айтылымды бе
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Пікір дегеніміз не? А) дәлелдеулер техникасын айтамыз В) пікірлер және олардың байланыстары туралы ғылым С) ақиқат пен жалған екенін тұ
Ақпараттық жүйелердің заң тәжірибесіндегі рөлі мен орны.
Жедел дамып отырған ғылыми-техникалық прогресс қоғам өмірінің барлық салаларын ақпараттандырудың ғаламдық процесінің не
Р «Ақпарат, ақпараттық технологиялар және ақпаратты қорғау туралы» Заңын талқылау
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады: 1) ақпараттандыру – ақпараттық техноло
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Қоғамды компьютерлендіру дегеніміз:
A. информацияны өңдеу нәтижелерін жылдам алу процесін қамтамасыз ететін компьютерлердің тех
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. ДК құрамына кіретін негізгі құрылғылар:
A. дисплей, монитор, джойстик, стример;
B. пернетақта, жүйелік блок, дисплей, принтер;
Тапсырмаларды шешу стратегиялары.
Алгоритм– математикадағы ең бір іргелі ұғымдардың бірі.Информатика ғылымында «алгоритм» түсінігі ақпарат түсінігі сияқты
Арифметикалық цикл Итерациялық цикл
Алгоритм ұғымның мәнін аша түсетін оның мынадай қасиеттері бар: 1. Алгоритмнің дискреттілігі (үзілісті) –ақ
Тақырып бойынша тест сұрақтары
Алгоритмдік тілдегі қызметші сөздер деп нені айтады: Басқа алгоритмдер құрамында қолданылмайтын көмекші алгоритмд
Аралық бақылауға арналған сұрақтар тізімі
Информатика ғылымы нені зерттейді? Ақпарат және оның түрлері Ақпарат қасиеттері Тек қана 0 мен 1 циф
БҚ жіктелуі.
Бағдарламалық қамтамасыз ету (БҚ) - компьютерде ақпаратты автоматтандырып өңдеуді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ба
Операциялық жүйелер
Керектігі. Операциялық жүйелер (ОЖ) - бұлар кез-келген дербес компьютердің аппараттық құрылғыларын толықтырады ж
Linux операциялық жүйесіне шолу.
Linux операциялық жүйесі көптеген жерлерде, яғни ұжымдық мекемелер мен ғимараттарында оқуда тегін және өте қарапайым OS Unix альтер
Linux операциялық жүйесімен танысу
Linux – Unix операциялық жүйесінің толық функционалды нұсқасы. Бұл операциялық жүйеге, Unix операциялық жүйесіні
Linux операциялық жүйенің негізгі қасиеттері
· Толық көпқолданбалы операциялық жүйе. Ол бір мезгілде бірнеше жұмыстарды орындауда компьютердің барлық ақпараттық ресурстарын қол
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1.Файл деген не?
А. программа;
B. дискідегі атауы бар орын;
C. мәліметтер жинағы;
D. шифрленген информация;
Парольдер. Есептік жазбалар.
Дискіні форматтау –операциялық жүйе және оның қосымшалары дискіге мәліметтер мен программаларды жазатындай, оқитындай және т.б.
Желілер және телекоммуникациялар.
Компьютерлік желі –бұлараларанда ақпарат тасушысы жоқ, өзара апарат алмаса алатын компьютерлік жиынтығы. Жүйе құрамына кіретін к
Желілік қауіпсіздік. Компьютерлік желілерде ақпаратты алу және жіберу.
Кез-келген желілік жүйенің ерекшелігі, оның компоненттері кеңістікте орналасады, ал олардың арасындағы байланыс физикалық түрде болады және ба&
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Интернеттегі Web-парақтарды көру үшін мына программалар қолданылады:
A. MicroSoft Word немесе Word Pad;
B. MicroSoft Access немесе Micro
Форматтау және документтерді стильдік безендіру
Текстік процессорлар (мысалы,MSWord программасы)–текстік құжаттарды дайындау, түзету және қағазға басып шығару сия&
Microsoft Equation 3.0. формулалар редакторы
Мақсаты: Текстік құжаттарда кестелермен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру.
Негізгі түсініктер:
MS Word мәтіндік редакторында макрастармен жұмыс.
Мақсаты: Текстік құжаттарға макростар қоюды үйрету.
Негізгі түсініктер:
Макрос (немесе
MS Word мәтіндік редакторының графикалық мүмкіндіктері
Мақсаты: Текстік құжаттарға суреттер, графиктік және т.б. объектілерқоюды үйрету.
Негізгі түсініктер:
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Word программасы қай нұсқада іске қосылмайды...
A. Бас меню арқылы Пуск-Программы-Mіcrosoft Word;
B. Жұмыс үстелінде Wor
Белгілеу және интерфейс. Ұяшықтарды форматтау.
Мәліметтерді компьютерде кестелар түрінде ұйымдастыруға және өңдеуге арналған программалар немесе қосымшалар кестелық процессорла
Деректерді енгізу және редактрлеу. Ұяшық адрестері
Ұяшықтардың адрестері.Excel программасында ұяшықтардың үш түрлі адрестері пайдаланылады: абсолюттік, салыстырмалыж&
Сілтемелер. Функциялар құру
Microsoft Excel программасының функциясы ретінде белгілі бір алгоритм бойынша немесе формулалар бойынша жүргізілетін есептеу операциялары қарастырылады. Әрб
Функциялардың негізгі категориялары.
«Математические» категориясыфункцияларының сипаттамасы:
ABS (сан) – санның модулі;
COS(сан) – косинусты табу;
EXP(сан) – ех функциясыныv
Программада математикалық есептеулер жүргізу.
Microsoft EXCEL программасында кредит, ссуда, займдар беруді есептеу және т.б. финанстық операцияларды орындай алатын арнаулы функциялар қарастырылған /14.1- кесте/. Оларды&
Диаграммамен жұмыс
Диаграммалар (Графиктер) – бұл Excel кестесіндағы сандық мәліметтерді талдау, салыстыру қолайлы болу үшін, олардың көрнекі графикалы
Логикалық функциялар. Екі және үш шартқа тәуелді функциялардың графигін тұрғызу
Логикалық функциялар қандай да болмасын бір шартқа тәуелді есептеулер жүргізуде қолданылады. Шарттарды көрсету үшін Excel про
Жұмыс кітабындағы жолдар қалай белгіленеді?
A. рим цифрларымен ;
B. орыс әріптерімен;
C. латын әріптерімен ;
D. араб цифрларымен;
E. символдармен.
8. Курсорды бір ұяu
Деректер базасы туралы түсінік. Деректер базасының құрылымы. ДББЖ
Microsoft Access ақпаратты сақтау және көрсету үшін қолданылатын жеке компоненттерден тұрады. Бұл компоненттерге кестелер, пішімдер (формы), есеп
Заңнамалық деректер базасын құру және өңдеу.
Есеп беру –бұл деректерді баспаға шығаруды ұйымдастырудың, тиімді әрі икемді құралы. Сонымен қатар бұл деректер базасына
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Мәліметтер базасы дегеніміз…
A. көптеген салаларды автоматтандыруды қамтамасыз ететін өзара байланысқан модульдер жиыны;
B. мәліметтер мен ф
Сұраныстар құру.
Сұратулар.Сұрату – бұл деректерді талдау, таңдау, іріктеу және өзгерту құралы. Сұрату көмегімен бірнеше ке
Сұратулардағы есептеулер
Мәндері басқа өрістердің мәндерін есептеудің нәтижесі болатын өрісті есептелетін өріс (вычисляемое поле) деп атайды. Есептелет
Есептер құру.
Деректер базасын жасаушы (разработчик БД) кестелер мен сұратулардың (запросы) құрылымдарын жасайды, нақты деректерді кестеге енгізумен шұғылданбайды. Дерек
Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. МББЖ (Мәліметтер базасын басқару жүйесі) бұл…
A. Графикалық түрде көрсетілген мәліметтермен жұмыс істеуге бағ
Презентацияға анимациялық эффектілер қою.
MS Power Point – көрмелерді әзірлеуге арналған Microsoft Office қолданбалы бағдарламасы. Көрме – Сіздің қандай да бір қызметіңізге байлан
Презентацияны демонцтрациялау режимдері.
Көрмелер жасаудың тиімді тәсілдері. Жасақтаманы және қалыптарды қолдану PowerPoint-та тартымды, кәсіби түрде безендірілген көрмелерді аз
Аралық бақылауға арналған сұрақтар тізімі
1. Қазіргі бағдарламалық қамтамасыздандырылуға шолу.
2. БҚ жіктелуі
3. Операциялық жүйелер
4. Ақпаратты қор
Quot;Информатика" пәні бойынша студенттің аудиториялық және аудиториядан тыс жұмыстарын ұйымдастыру.
"Информатика"пәнін оқыту мақсаты – ХХІ ғасырдың басы адамзаттың индустриялық дәуірден информациялық дәуіріне &#
Тәжірибелік жұмыс. санау жүйелері.
Нұсқалар
Тапс/р
1
2
3
4
5
6
A. тәжірибелік жұмыс.
Нұсқалар
Тапс/р
7
8
9
10
11
12
Лабораториялық жұмыс. Бір жүйеден екінші жүйеге өту
1 Вариант.Ондық санау жүйесіне аудару координатасын орындау және координаталық жазықтықта нүктені белгілеу. Аудару мен барлық нw
Тәжірибелік жұмыс. Сандық ақпаратты көрсету
1 есеп.«Микорпроцессор» сөзі жадыда қанша бит орын алады?
2 есеп.Екілік негіздегі сандарды 10-дық негізде жазыңдар:
Кодталған кестені қолдану
1 тапсырма. СР1251 кодында жазылған "диск"сөзі қалай көрсетіледі және басқа кодталуда.
Шешімі:
Кодт
Ответ: Up & Down; IBM; Enter
Тапсырма 3. Декодируйте следующие тексты, заданные десятичным кодом: а) 087 111 114 100; б) 068 079 083; в) 080 097 105 110 116 098 114 117 115
Лаборатораториялық жұмыс. Графикалық ақпаратты көрсету
Сабақтың мақсаты: растровая, векторная графика, разрешающая способность экрана, графический режим экрана, кодировки цвета.
Тапсыр
Ответ: в 4 раза
Тапсырма 8. Достаточно ли видеопамяти объемом 256 Кбайт для работы монитора в режиме 640 ´ 480 и палитрой из 16 цветов?
Тапсырма 9. Сколько с
Тапсырма1.
Построить таблицу истинности для логической функции
1. Определить количество строк в таблице истинности, которое равно количеству возможных комбинаций значений логических переменных
Тапсырма2.
Построить таблицы истинности для логических функций
1)
2)
3)
3.2.Келесі айтылымдар үшін ақиқат кестесін құрың
Тәжірибелік жұмыс. компьютердің логикалық негіздері
Тапсырма 1.По заданной логической функции F(A, B) = B& Ú &A построить логическую схему.
Построение необходимо начинать с логической опе
Лабораториялық жұмыс. Графтар көмегімен тапсырмаларды шешу.
Тапсырма 1.Между планетами введено космическое сообщение по следующим маршрутам: З-К, П-В, З-П, П-К, К-В, У-М, М-С, С-Ю, Ю-М, М-У. Можно ли добраться с З до М?
Тап
Тәжірибелік жұмыс. ЭЕМ архитектурасының негізі түсініктері
Тапсырма: Мәтіндік және кестелі процессорда ДК конфигурациясын теріп, қысқаметражды фильмдер дайындау.
Соңғы жолға автоматы т
Тәжірибелік жұмыс. Дербес компьютер құрылғыларын оқып үйрену
Жады
Лабораториялық жұмыс. әрекет принциптері және жүйелік блоктың негізгі құрылғылары.
Дербес компьютердің негізгі блоктары және олардың атқаратын қызметтері.
Әдетте ІВМ дербес компьютерлері мынадай бөліктерден (блоктардан) тұр
Тәжірибелік жұмыс. Алгоритм. Қасиеттері және алгоритмдерді жазудың тәсілдері.
Тапсырма 1. Алгоритмнің блок хемасы берілген
Анықталған мәндер бойынша алгоритмді орындау нәтижесін анқтау.
Лабораториялық жұмыс. экономикалық түрдегі алгоритмдік тапсырмаларды шешу
Келесі тапсырмаларға арналған блок – схемалар құрыңыздар.
Сүт фермасы күн сайын Х л. Сүт өндіреді. В күнге алынған с
Тәжірибелік жұмыс. қолданбалы бағдарламалық қамтамасыздандыру
Келесі жағдайлардағы адамдарға қандай БҚ қажет екенін көрсетіңіздер:
Ситуация
Жүйелік Б
Сілтеуші бағдарламасының көмегімен бумалар құру
Файл-Құру-Бума (Файл-Создать-Папку) командасын таңдаңыз. Экран терезесінде жаңадан бейнеленген жаңа бума белгілемесінің тұсындағы мәтін е
Кез-келген файлдардың немесе бумалардың тобын ерекшелеу
Файлдардың немесе бумалардың кез-келген тобын ерекшелеу үшін <Ctrl> пернесін басып жібермей ерекшелендіру қажет. Тышқан сілтемесін апарып сол жақ батырмасы
Файлдар мен бумаларды жылжыту және көшіру
Жылжыту және көшіру бұйрықтарының ерекшеліктері.
Файлдар немесе бумаларды жылжыту барысында олар бұрынғы орыннан өшіріліп жаңа орында
Файлдарды және бумаларды жылжыту
Тышқан көмегімен: Жылжытатын файлдарды және бумаларды ерекшелеңіз. Жылжытуға арналған файлдарды және бумаларды қажет дискіге немесе бумаға апар
Файлдардың және бумалардың атауларын өзгерту
Файл атауын өзгерту үшін келесі іс-әрекеттерді орындаңыз. Сілтеуші терезесінен Студент файлын ерекшелеп, Файл-Атын өзгерту (Файл-Переименовать) командасын орындаң
Файлды немесе буманы іздеу
1. Іске қосу (Пуск) батырмасын басып, Іздеу (Поиск) бөлімін таңдаңыз.
2. Файлдар және бумалар (Файлы и папки) командасын таңдаңыз.
Атау (
Жаттығу. Жұмыс үстелін баптау.
1. Жұмыс үстелінің параметрлерін өзгертіңіз. (фон, заставка, безендіру).
2. Пуск -> Программы -> Стандартные әре
Жаттығу. Сілтеуіш программасымен жұмыс жасау.
1. Сілтеуіш қосымшасын немесе программасын іске қосыңыз.
2. Сілтеуіш қосымшасының терезесіндегі мәзірдің командаларымен танысыңыз.
Жаттығу. Дискетаны форматтау.
1. Дискетаны салыңыз, әрі қарай
Проводник программасын немесе Мой компьютер бумасын пайдаланып Диск 3,5 (А:) белгісін тауып, белгілеп алыv
Жаттығу. WinZip архивтеу прораммасын пайдалану
1. Өз бумаңызда Архив1 деп аталатын бума құрыңыз.
2. Құрылған Архив1 бумасына архивтеуге қажет файлдарыңызды, бумаларыңызд
Жаттығу. Дискіге қызмет көрсету.
1. Дискетаның ( Диск 3,5(А:)) жұмыстық бетін тексеру. Ол үшін :
Мой компьютер терезесінен Диск 3,5(А:) белгілеп алынады. Осы те
Жаттығу
Мәлімет жинақтауыштарыңызды вирусқа тексеріңіздер. Жұмыс үстелінде … бума құрыңыз /көп нүкте орнына сәйк
Жаттығу
1. Интернет желісі «Хабар» телеарнасының мәліметтерімен танысу.
- Компьютерді желіге қосу;
- Internet Explorer программасын іске қосу;
- Программа
Жаттығу
1. Запустите программу Internet Explorer (Пуск->Программы->Internet Explorer).
2. На панели Адрес введите: http://www.rambler.com
Стильдік безендіру
Қайда демалғыңыз келеді?
☼
" Sunrise Ltd " туристік фирмасы
243100, Клинцы қаласы,
Ленин атындағы просп
Жаттығу.
1. Төмендегі берілген текст сақталған Жемчужина.docдеп аталатын құжат жасаңыз. Текст:
Отель «ЖЕМЧУЖИНА» - это туристический комплекс, з
Жаттығу:Төменде берілген өрнектерді текстік құжатқа Редактора формул
формулалар редакторын пайдаланып жазыңыз:
1) , 2) .
1. Жоғарыда айтылған тәсілдердің бірін пайдаланып Редактор формул іске қо
Белгілеу және интерфейс. Ұяшықтарды форматтау.
1 -жаттығу.Салық түрлерін , премияны және т. б. ескере отырып айлық жалақыны есептеу.
MS EXCEL программасын іске қосың
Тәжірибелік жұмыс. Деректерді енгізу және редактрлеу. Ұяшық адрестері
1 - жаттығу: Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесін және алғашқы n мүшесінің қосындысын есептеңіз.
1. &
Тапсырма. Мәліметтерді сұрыптау.
1. Өз бумаңызда Лаб_11_Ex жұмыс кітабын құрыңыз;
Жұмыс кітабының бірінші бетін (Лист1) Списокдеп &#
Тапсырма. Мәліметтерді фильтрациялау.
1. Жұмыс кітабының екінші бетін (Лист2) Автофильтрдеп өзгертіңіз. Списокдеп аталатын беттегі мәліметтерді (11.1- кесте)
Тапсырма. Кеңейтілген фильтр.
1.Жұмыс кітабының үшінші бетін (Лист3) Расшир_фильтр деп өзгертіңіз. Списокдеп аталатын беттегі мәліметтерді (11.1- кест
Функциялар құру.
1-жаттығу.Электрондық кестедастуденттердің пән бойынша үлгірімі процентпен берілген. Үлгірім 45% кем болса студент аттестацияда
Тәжірибелік жұмыс. Финанстық функциялар.
1.1- жаттығу.Салымшы банкке 10 жылға 27000 теңге соманы 13,5% жылдық проценттік ставкамен салды. Процент әрбір жартыжылдықта
Жаттығу.
Фирмаға 12 жылдан кейін 500 000 тенге көлемінде қаржы қажет болады. Фирманың қазіргі уақытта депозитке қаржы салуға мүмкіндігі бар. Егер
Лабораториялық жұмыс. кестелік процессордың графикалық мүмкіндіктері
Әр мемлекеттегі Интернетке қосылу жылдамдығы туралы мәліметтерді оқыңдар.
Южная Корея (16,63 Мб/сек) Гонконг (8,57)
Жаттығу. «Деканат» деректер қорын жасау.
1. Жаңа «Деканат» деректер қорын жасаңыз.Жаңа деректер қорын жасау үшін:
§ Access программасын жүктеп, ашылған терезені
Жаттығу. Деректер қорын өңдеу (редакторлеу).
Ол үшін жобасын жасаған кестенің Конструктор режиміне өтіңіз.Егер сіз деректер қоры терезесінде болсаңыз, онда Оқытушылар кестесін таңда
Жаттығу. Кесте режімінде жұмыс.
1. Кесте режимінде деректерді енгізу мен редакторлеу жүреді. Жобаланған кестеңіздің Кесте (Таблица)режиміне өтіңіз.Ол үші
Пішін шебері көмегімен Пәндер пішінін жасау.
а) Пәндер пішінін жасау үшін:
§ Деректер қоры терезесінде Формы бөлімін таңдап, Создать батыр
Автопішін көмегімен пішін режимінде Студенттер кестесін толтыру керек.
a)Для создания формы Студенттер пішінін жасау үшін:
§ Деректер базасының терезесіндегі Формы бөлімін таңдап Создать
B)Студенттер кестесін2- кестеге сәйкес пішін көмегімен толтырыңыз. 2- кесте.
Студент коды
Фамилиясы
Аты
Әкесінің аты
Топ
Телефон
Сти-пендия
Конструктор арқылы пішін жасау.
Осы тәсілменБағалар пішінін жасап үйренейік.Ол үшін:
§ Деректер базасының терезесіндегі Формы бөлімін таңдап Создать батырмасын шертің
Лабораториялық жұмыс. кестедегі мәліметтерді сұрыптау
1. Деректерді сұрыптау.«Жалақы» өрісінің деректерінің өсу реті бойынша кесте деректерін сұрыптау (сорттау) керек. Ол үшін:
Жаттығу. Үш кесте жасаңыз: Студенттер, Бағалар және Пәндер
1.Студенттеркестесін жасау үшінтөменде берілген 3-кестеге сәйкес кестенің өрістерін анықтап алып, Студенттер
Тәжірибелік жұмыс. MS Access. Сұраныстар құру
1-жаттығу. «Сұратуларды жасау және қолдану»
1.Оқытушылар кестесінің негізінде Фамилия, Аты, Әкесін
Пішін шебері көмегімен Пәндер пішінін жасау.
а) Пәндер пішінін жасау үшін:
§ Деректер қоры терезесінде Формы бөлімін таңдап, Создать батыр
Автопішін көмегімен пішін режимінде Студенттер кестесін толтыру керек.
d)Для создания формы Студенттер пішінін жасау үшін:
§ Деректер базасының терезесіндегі Формы бөлімін таңдап Создать
E)Студенттер кестесін2- кестеге сәйкес пішін көмегімен толтырыңыз. 2- кесте.
Студент коды
Фамилиясы
Аты
Әкесінің аты
Топ
Телефон
Сти-пендия
Конструктор арқылы пішін жасау.
Осы тәсілменБағалар пішінін жасап үйренейік.Ол үшін:
§ Деректер базасының терезесіндегі Формы бөлімін таңдап Создать батырмасын шертің
Лабораториялық жұмыс. MS Access. есеп беру.
1-жаттығу. «Есеп берумен жұмыс»
1. Оқытушылар кестесі негізінде деректерді қызметі бойынша топтайтын есеп беру жасаңыз.
ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫС. ДАйЫН ШАБЛОНДАРДЫ ҚОЛДАНЫП ПРЕЗЕНТАЦИЯЛАР ҚҰРУ.
«Заңгерлерге арналған Информатика» пәнін оқу нәтижесі бойынша презентация құру.
Презентация мен әрбір слайдты жоспарлау. През
Информатика пәні бойынша емтиханға дайындық сұрақтары
(3 кредит)
Информатика. Ақпарат. Ақпарат түрлері. Ақпарат қасиеттері Компьютерде мәтіндік а&#
Новости и инфо для студентов