Гидростатикалық өлшеу әдісімен дене тығыздығын анықтау

Дұрыс геометриялық емес дененің сызықтық өлшемдерінен көлемді табу мүмкін емес. Бұл жағдайда Архимед заңына сүйеніп, гидростатикалық өлшеу әдісі қолданылады.

Егер ауада денені өлшеу кезінде әр түрлі салмақты кірлер массасы М болса, онда Архимед заңына сәйкес таразының тепе-теңдік шарты:

 

 

мұндағы, – дене тығыздығы, g – еркін түсу үдеуі, Р-ауадағы дене салмағы, V-дене көлемі, М -ауа тығыздығы, Д-әр түрлі салмақты кірлер материалының тығыздығы, l-ауа тығыздығы.

Денені суға батырғандағы тепе-теңдік шартын ұқсас етіп былай жазуға болады:

мұндағы, P₁ – судағы дене салмағы, М₁- суда өлшеген кездегі кірлер массасы.

Осы қатынастардан шығатыны:

 

 

 

Алынған нәтиже тек қатты денелердің тығыздығын ғана анықтап қоймай, сонымен бірге қатты дененің тығыздығы белгілі болғандағы сұйықтың тығыздығын да анықтайды.

 

 

t⁰ C температура мен h мм. сынап бағ. қысымындағы ауа тығыздығы былайша анықталады:

 

 

немесе абсолют температурасы Т= К және қысымы Р (Паскаль) болғандағы ауа тығыздығын l төмендегі өрнекпен анықтауға болады.

 

Судың әр түрлі температурадағы және қалыпты атмосфералық қысымдағы тығыздығы