Ньютонның ІІ заңын тексеру

 

а) Үдеудің күшке тәуелділігін тексеру. Егер m₁ және m₂ жүкшелерін бір жағынан екінші жағына ауыстыратын болсақ, онда жүйенің массасы өзгермей қалады да, тек жүйеге түсірілген сыртқы қорытқы күш шамасы өзгереді, яғни жүйенің қозғалыс үдеуі өзгереді. Егер екі жүкшенің екеуі де оң жақтағы денеде болатын болса, онда сол және оң жүктердің салмақтары мынаған тең:

 

мұндағы .

Жүйенi қозғалысқа келтiретiн F₁ күшi салмақтардың айырымына тең болады

 

(1).

 

Егер жеңiл жүкшенi сол жақтағы денеге ауыстырсақ, онда

 

; ; (2)

 

(1) теңдiктi (2)-теңдеуге бөлсек, онда

 

(3)

теңдеуiн аламыз.

Екi жағдай үшiн, , мұндағы

, ,

Өлшеу барысында оң жүкке екі немесе бірнеше жүкшелерін салып мәндерді бес рет анықтайды. Жеңіл жүкшені сол жаққа ауыстырып, өлшеуді қайталайды. (4) қатынастың дұрыстығын қайталап дәлелдейді.

 

 

№	масса m(г)	Қашықтық h(см)	уақыт t (сек)	t(сек)	t2
	m1+m2	40 cм	1. 2. 3. 4. 5.	t1ор	t1ор2
	m1-m2	40 cм	1. 2. 3. 4. 5.	t2ор	t2ор2

 

Өлшеу кезінде, алдымен оң жақ жүкке екі қосымша жүк салынады және бес рет қозғалыс уақытын табады. Сосын аз қосымша жүкті сол жақ жүкке қойып, өлшеуді қайталайды. Келесі қатынастардың дұрыстығы тексеріледі.

h₁=h₂ болғанда