Электротехникалар мен сыртқы телеантеннаны сөндіру керек

МІР ҚАУІПСІЗДІГІ НЕГІЗДЕРІ

Е.А.Батешовтың және З.М.Шаукерованың аудармасы

ТАҚЫРЫП: ТАБИҒАТ АПАТЫ

НЕГІЗІ

 

Өмірден қымбат еш нәрсе жоқ, өйткені өмірде бәрі бар.Қазіргі заманда өмір ең қымбат байлық болып келеді. Адамның ең негізгі мақсаты ол - өмірді сақтап қалу, өйткені ол құнсыз. Адам осы өмірдегі өмір сүру мағынасын іздейді, жоспар құрайды, сол жоспарларды іске асыру үшін жасайды және үйренеді.

Көбінесе жағдайларда өз өмірін сақтап қалу және өз жақындарының өмірін сақтап қалу үшін қарапайым ережелерді білуіне байланысты болады. Мысалы: алғашқы медициналық көмек төтенше жағдайлар кезінде. Өмір қауіпсіздік негіздерін ӘР ҚАЙСЫСЫ білу керек және де әр қайсысы түсініп отыру керек, өз уақытында бәрін дұрыс жасауын біздің денсаулығымызға және өзіміздің өмірімізге, балаларымызға қаншалықты маңызды екенін білу керек.

Қай жерде сіз болсаңыз, жалғыз, достарымен, отбасымен, жолда жұмысқа бара жатқанда, демалыста немесе үйде, әрқашанда есіңізде сақтаныз, өмірде көптеген жағдайлар болады. Олар әдеттегідей әр-түрлі жағдайларға әкеліп соқтырады. Сендер бұндай жағдаймен кездесеңіз сабырлық сақтау керек – сіздің оған жасаған көмегіңіз оның өмірін сақтап қалуына мүмкіндік жасайды. Сол себептен бұны білу және оны дұрыс қолдану біздің міндетіміз.

 

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ДАУЫЛДАР МЕН ҚАТТЫ ЖЕЛДЕР (Бури и сильные ветра)

 

1. Сіз дауылдың жақындағаның біліп сезсеңіз, онда есік пен терезелерді қатты жабу керек. Әйнектерге пластырьларды жабыстыру керек.

2. Шамдарды дайындап қойыңыз (электричестваны сөндіру мүмкін).

3. Электротехникалар мен сыртқы телеантеннаны сөндіру керек.

4. Жел алып кететін заттарды далада қалдырмау керек.

5. Егер дауыл болатының білсеңіз, теңіз жағасынан, өзендерден алыс ұсталу керек. Себебі, сіздерді су тасқынымен алып кетуі мүмкін.

6. Жер үйдің үлкен және мықты жағына баруыңыз керек, одан да жақсы подвалға бару керек.

7. Егер сізді ашық жерде дауыл алып кетсе, онда тұйық жерге жорғалап, тығылу керек. Бірақ, құлап жатқан ағаштардан, бұтақтардан сақтаныңыз.

 

Кейбір жағдайларда дауыл тынышталады, бірақ сіз оған ұсталынып қалмаңыз және дауылдан тығылып жатқан жерден шықпаңыз, себебі дауыл басталып кетуі мүмкін.

 

ТАБИҒАТ АПАТЫ / КҮН КУРКІРЕУІ (Гроза)

 

Сіздің әрекетіңіз:

1. Егер сіз биік жерде болсаңыз, жылдам төмен түсіуіңіз керек. Ашық жерде биік, үлкен заттардан алыс ұсталу керек. Мысалы, жалғыз өсетін ағаштардан.
2. Денеңіздің дірілдегенің сезсеңіз (характерное шекотание кожи) және де шашыңыздың көтерілгенің (волосы поднимаются дыбом), біліңіз найзағай сіз тұрған жердің маңына соғатының. Ойланбай, жылдам жерге жатыңыз.
3. Егер сіздің айналаңызда үлкен, биік заттар болса және олардан алысқа кетуі мүмкіншілігі жоқ болса, онда құрғақ жерге барып отыруыңыз керек және аяғыңызды жерден көтеруіңіз керек. Міндетті түрде сіз құрғақ жерде отыруыңыз керек, себебі дымқыл, сулы заттар ток өткізуші болып келеді.
4. Тізенізді бүгіп, оны қолмен ұстап, басыңызды еңкейту керек.
5. Егер сіз қайықта отырсаңыз, онда жылдам жағаға жүзу керек, күн күркіреп, найзағай жарқырап жатқанда суда тұру сіздің өміріңізге өте қауіпті.
6. Егер сіз машинада келе жатсаңыз, машинаның ішінде қалыңыз. Себебі, машинаның іші күн күркіреп жатқанда ең қауіпсіз жер болып саналады. Машинаның металлдық корпусы сізді найзағайдың соғуынан сақтайды: егер найзағай машинаға соқсада, ол жерге кетеді. Ал, мотоциклде немесе велосипедте күн күркіреу кезінде жүруге болмайды.
7. Қалада металды қақпалардан және барлық металлды заттардан алыс ұсталу керек.
8. Үйде отырғанда радио мен телевизорды сөндіру керек, күн күркірегенде бірінші орында терезелерді жабу керек.
9. Егер адамды найзағай басынан соқса, ол оның денесінен өтіп адамды өлтіреді. Сонымен бірге найзағай қатты күйдіріп бұлшық ет судорогалардың себебші болуы мүмкін.

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ЖЕР СІЛКІНІСІ.

  Есіңізде сақтаңыз: Бірінші жер сілкінісі болғаннан…  

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ЖАҢАРТАУДЫҢ ҚАЙНАУЫ (извержение вулкана).

Жаңартаудың қайнаудың пайда болудың себептері: Сейсмикалық белсенділіктің күшеюі. Жер астынан…   Сіздің әрекетіңіз: Сол жерден жылдам кету керек. Егер сол жерден кете алмасаңыз,…

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ОРМАН ӨРТІ.

Сіздің іс-әрекетіңіз: Егер өрт жаңа ғана басталып жатса, бұтақтардан жасалған…    

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ҚАРДЫҢ ҚҰЛАУЫ (ЛАВИНА).

Сіздің іс-әрекетіңіз: Таулы жерге барудың алдында лавина жайлы ескертулер тындаңыз. Егер ондай хабар болса,…  

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ҚАРДЫҢ АСТЫНДА.

Сіздің іс-әрекетіңіз: Лавинаның жылдамдығы азайғанда үстіне шығу үшін бүкіл…    

ТАБИҒАТ АПАТЫ / СУ ТАСҚЫНЫ.

  Егер сізде жіп, арқан болмаса және сіз топпен өзенді…

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ДАУЫЛ.

Сіздің іс-әрекетіңіз: Теңіздің жағасынан алыс ұсталыныз. Жағадан алыстаған сайын дауыл…

ТАБИҒАТ АПАТЫ / ҚАРЛЫ ДАУЫЛДАР (бури).

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Қарлы дауылдан өтемін деп ойламаңыз.
2. Машинаны тоқтатып, машинаның радиатор жағын бірденемен жабыңыз.
3. Егер жел қатты болмаса, онда қалын қардын астында қалмау үшін уақыт сайын машинадан қарды түсіріп отырыныз.

 

ТАБИҒАТ АПАТЫ / РАДИАЦИЯ.

 

КАТАСТРОФАЛАР / ПОЕЗДЫҢ АПАТЫ

  Есіңізде сақтаныз ортада орналасқан вагондан шеттерінде…

КАТАСТРОФАЛАР / САМОЛЕТТАҒЫ АПАТЫ

Сіздің іс-әрекетіңіз: Аяқ киім, колготки шұлықтарды шешіп, қалтадағы кескіш (колющие и…   Құтқару жилетті қалай кию керек: Жилетті бас арқылы киіңіз. Углекислотамен…

КАТАСТРОФАЛАР / ХАЛАЛЫҚ ТРАНСПОРТТАҒЫ АПАТЫ

Сіздің іс-әрекетіңіз: Паниковать етпеңіз. Егер сіз соғу немесе итеруді сезсеңіз, онда басынды…   Естеріңізде болсын: Есіктерге сүйенуге болмайды, олар кез келген уақытта ашылып кету …

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ ДЕМ АЛМАСА (перестал дышать).

Егер адам дем алмаса сізде оған көмектесу үшін 1-2 минут ғана бар, өйткені адамның миі үш минут оттегінсіз… Сіздің іс-әрекетіңіз: Адамның пульсің…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ ӨЗ САНАНЫ ЖОҒАЛТЫСА (потерял сознание).

Сіздің іс-әрекетіңіз: Адамның алдында дізесіне отырып оның басын өзіне қаратып бұрыңыз,…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМНЫҢ ТАМАҒЫНА БӨТЕН ЗАТ КІРСЕ (что-попало в горло).

АДАМ САНАДА БОЛСА. Егер үлкен адамның тамағына бөтен зат кірсе: … Егер жеті жасқа дейін баланың тамағына бөтен зат кірсе оның арқаннан бір…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ ҮСІК АЛСА (обморозился).

ЖАЛПЫ ҮСІК Суықта көп болғанынан пайда болады. Белгілері: Озноб Салқын тері (Ненормально холодная кожа). Бетің ағаруы (Бледное лицо). …

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ ТҰНШЫҒЫП ЖАТСА (задыхается).

Олардын ішінде негізгілер: Демалатын жолы құсықпен, қанмен, сыңған тіспен, тілмен…   Осының барлық жағдайларында адамға демалу өте қиын және демалу мүлде…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ САНАДАН АЙЫРЫЛДЫ (упал в обморок).

  Белгілері: Бас айналуы. Қөзіне қаранғы…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ КҮЙІК АЛСА (получил ожог).

Күйік оттан, будан, қайнаптұрған судан, химиялық заттардан, күн сәуледен болу мүмкін.

4 дәрежелі күйік болады:

Бірінші және екінші дәрежелі күйікте сұйықпен толтырылған көпіріктер (пузырьки) пайда болады. Үшінші және төртінші дәрежелі күйікте тек қана адам терісі ғана емес, сонымен бірге одан да терең тканьдар жарақатталады (обугливаются или свариваются).

Емделу:

1. Күйік жерін киімнен ажыратыңыз. (Огалите пораженный участок кожи)
2. Күйік жерін суық суға немесе ағып тұрған суық суға салыныз және ауыр басылғанша солай үстап тұрыныз (10 минуттан 30 минутке дейін).
3. Содан кейін күиік жерін матамен немесе басқа таза шүбірекпен орап қойыныз.
4. Маймен, креммен немесе мазьбен жағуғу тиім салынады.
5. Қөпіріктерді (волдыри) жармаңыз, әйтпесе оған микроп түсу мүмкін.
6. Егер күйік қатты немесе терең болса, онда оны дәрігерге көрсетініз.

 

КҮН СӘУЛЕДЕН КҮЙІГІ (Солнечный ожог)

 

Белгілері:

1. Терініздің қызаруы.

2. Температура.

3. Құсық (рвота).

4. Бас ауру.

 

Емдеу:

1. Күйік жерінізге суық матаны (компресс) қойып, оны жиі ауыстырып отырыныз.
2. Ауруды басу үшін (для снятия боли) аспирин немесе парацетомол ішіңіз.

 

 

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ УЛАНЫП ҚАЛСА (отравился).

Улану әр түрлі себебтен пайда болады: дәрімен улану, тамақтан, арақтан, наркотикалық, улы заттардан улану.…   ДӘРІМЕН УЛАНУ:

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ СУҒА БАТҚАН БОЛСА (тонул).

Сіздің іс-әрекетіңіз: Мұрынын сумен бірге кірген, шылаудан тазартып, су кіріп кеткен кезде, зардап шеккен адам…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМДА СІҢІР ТАРТУ БОЛСА (судороги).

Аяқ атсынан қысқарту бұлшық еті, қатты ауруы сіңір тарту дейді. Ол адамға тек қана суда… Сіңірдің тартылуды тоқтату үшін аяқты түзу… Сіздің іс-әрекетіңіз:

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ҚАНДЫ ҚАЛАЙ ТОҚТАТАДЫ.

  Қатты қысып байлау (наложение давящей повязки): Адамды …  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЖАРАҚАТ ЖЕРІҢ ҚАЛАЙ ОРАУ КЕРЕК.

Орайтын заттар бұл: Бинттер (стерильді және стерильді емес). Мақта тазартылған (гигроскопическая) және…   ЖАРАҚАТ ЖЕРІН ҚАЛАЙ ДҰРЫС БАЙЛАУ КЕРЕК:

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ҚОЛДАН ДЕМ БЕРУ (ИСКУССТЕННОЕ ДЫХАНИЕ).

Дайындалу: Адамның кеудесің киімнен босатып, арқаға жатқызады. Жаурынның (лопатканың) астына бас…   ДЕМ БЕРУДІҢ БІРІНШІ ӘДІСІ (СУҒА БАТҚАНДАҒЫЛАРҒА ЖӘНЕ АСФИКСИЯ КЕЗІНДЕ…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / КЕУДЕНІҢ ЖАРАҚАТТАНУЫ (травмы грудной клетки).

 

Бұл жарақат көбіне көлік апаттарда, құлағанда, өндірістерде төтенше жағдайларда пайда болады.

ЕГЕР КЕУДЕ ӨТКІР ЗАТПЕН ТЕСІЛГЕН БОЛСА.

1. Кеуденің ауырғаны. 2. Дем алу қиындағаны. 3. Қаны бар көпіршіктерінің шығуы.

СЫНҒАН ҚАБЫРҒАЛАР

ҚАБЫРҒАНЫҢ ҚАРАПАЙЫМ СЫНУЫ (ПРОСТОЙ ПЕРЕЛОМ РЕБРА).   Белгілері: Сынған жері тез іседі (опухает). Жөтелгенде немесе терең дем алғанда…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ІШТІҢ ЖАРАҚАТАНУЫ (травмы брюшной полости).

  АШЫҚ ЖАРАҚАТ (открытая рана). Егер жарақат іргемен (вдоль) өтсе, онда ол ашылмау үшін іштің бұлшық еті…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / СЫНЫҚТАР ЖӘНЕ ЖАРЫҚТАР (переломы и трещины).

Жабық сынық кезінде тері бұзылмайды, сынған жерде ішкі қан кету, ісік және ауру пайда болады.   ҚАЛАЙ АЛҒАШКЫ ЖӘРДЕМ КӨРСЕТУ КЕРЕК?

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / СОЗЫЛУЫ (растяжение).

Алғашқы көмек: зақымдаған жерді жоғары көтеріп, ісік орынына салқын компресс басу керек. Жарты… СІҢІРДІҢ СОЗЫЛУЫ (растяжение связок). Көп жағдайда тізе буын сіңірі созылады. Бірақ иықты да, қолды да созылып…

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ОМЫРТҚАНЫҢ ЗАҚЫМДАНУЫ (травма позвоночника).

Белгілер: Зақымдаған жерден төмен ештеңе сезбеу, немесе дененің екіге бөліп тастағандай сезіну. …   Сіздің іс-әрекетіңіз:

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / БАСТЫҢ ЗАҚЫМДАНУЫ (травма головы).

Бастың соғылуы бас сүйегінің жарылып, мидың зақымдануына әкелуі мүмкін. БАС СҮЙЕГІНІҢ ЖАРЫЛУЫ (Пролом черепа). Белгілері:

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЭЛЕКТРОЗАҚЫМДАНУ (электротравма).

  Сіздің іс-әрекетіңіз: Бөлмеде электр…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ТРАВМАЛЫҚ ШОК (травматический шок).

Ағзамың қанайналысының жай жүруінен травмалық шок пайда болады. 1. Ағзаның әлсізденуі. 2. Бас айналуы. Жүрек айнуы.

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР ТІС СЫНСА (если выбиты зубы).

Сіздің іс-әрекетіңіз: Егер адам ес-түссіз болса, ауызынан қан кетсе, оны жанынан (поверните на бок)…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / КӨЗГЕ ҚИҚЫМ ТҮССЕ (если в глаз попала соринка).

Сіздің іс-әрекетіңіз: Көзді сүртпеңіз, қозғамаңыз. Қөздің алмасын…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЖҮРЕК АЙНУЫ (если человека укачало).

Кай кезде теңізде, әуеде адамның жүрегі айқиды. Теңізшілер мұны «теңіз ауруы», ұшқыштар… Сіздің іс-әрекетіңіз: Басынды артқа…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЖЫЛУЛЫҚ СОҚТЫҒУЫ (если случился тепловой удар).

Жылулық соқтығуы деп адамның көп уақыт бойы жылу әсер еткеннен пайда болады. Жылу алмасу адамда келесі әдістермен пайда болады: Терлеу кезінде…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ/ ЖАРАҚАТТАР (раны, царапины, ссадины).

Егер жарақаттар таза, онда оны өзіміз емдеуге болады. Егер жарақат үлкен болса, онда дәрігерге бару керек және… Емделуі: Жарақаттың өзіне тиіспей, сулы ватамен…  

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ/ БЕТ ЖАРАҚАТТЫ.

Сіздің іс-әрекетіңіз: Ауызды қан мен тістен босату. Жақты бинтпен басты айналдыру әрекетімен байлау. …   МҰРЫН СЫНУЫ.

АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ/ ҚҰЛАҚ ЖАРАҚАТТЫ (травма уха).

Құлақ жарақатты (повреждение уха) Бастың қатты соғылуы, қатты дыбыс, бөтен… Белгілер: Құлақтың қатты ауруы. Бас айналуы. Құлақтың …

ЭКСТРЕМАЛДЫ СИТУАЦИЯЛАРДА ТІРІ ҚАЛУДЫҢ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕРІ.

• Суықтан, ыстықтан, жаңбырдан және желден қорғану үшін орын табу.
• Өзіңді біреу байқау үшін: от жағу, ағашқа ашық түсті киім ілу, SOS сигналын беру керек.
• Суды үнемдеу керек. Егер су жоқ немесе аз мөлшерде болса, су бар жерді табу қажет.
• Тамақ үнемдеп, оны табудың жолын іздеу.

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА ТІРІ ҚАЛУ / ОТ ЖАҒУ.

  Сіздің іс-әрекетіңіз: Құрғақ…

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА ТІРІ ҚАЛУ / ОТТА АС ДАЙЫНДАУ.

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА ТІРІ ҚАЛУ / СУДЫ ТАЗАЛАУ (очистка питьевой воды).

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Кір суды қалың мата арқылы тазалаңыз.
2. Мата үстіне құм, ағаш көмірін және кішкентай тастарды қойып, астында тесік жасап су жіберу керек. Тазалынған суды 10 минут қайнату керек.

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА ТІРІ ҚАЛУ / ЖЕУГЕ ЖАРАМДЫ ШӨПТЕР.

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА ТІРІ ҚАЛУ / ТАУДА ТІРІ ҚАЛУ.

  ТАУ АУРУЫ. Бас айналуы, әлсіздік, үйқыға тарту, жүріс координациясының бұзылуы,…

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА ТІРІ ҚАЛУ / ҚАРДА ТІРІ ҚАЛУ.

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / ШӨЛДІ ДАЛАДА АМАН ҚАЛУ (выживание в пустыне).

ПАЙДАЛЫ ҚЕҢЕСТЕР: Суды тазарту үшін оған бірнеше марганцовканың кристаликтарды салып ол түгел еріп суды…   ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / ҰЙЫҚ ПЕН ӨЗІНЕ БАТАТЫН ҚҰМ (Болота и зыбучие…

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / КАРТА ЖӘНЕ КОМПАС БОЙЫНША ОРНАЛАСҚАНЫҢДЫ ТАБУ (Местонахождение по карте и компасу).

   

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / ЕГЕР БАЛА АДАСЫП КЕТСЕ (Если потерялся ребенок).

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / ПАЛАТКЕДЕ ТҮН (Ночь в полатке).

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / ПАЛАТКЕДЕ ӨРТ (Пожар в полатке).

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / СУ БОЛҒАН ПАЛАТКА (Промокшая палатка).

 

ЖАБАЙЫ ТАБИҒАТТА АМАН ҚАЛУ / ЕГЕР ПАЛАТКАНЫ ЖЕЛ АЛЫП КЕТСЕ (Если палатку сдуло ветром).

 

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Қатты желде палатканы қайтадан құруға үмтылмаңыз.

2. Палатканың ішкі кольяларды қайтадан құрып, палатканы жел тағы да алып кетпеу үшін палатканың шетіне отырыңыз.

 

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ УЛЫ ҚҰРТ-ҚҰМЫРСКАНЫҢ ШАҒУЫ (Укусы ядовитых насекомых).

ШАЯН (скорпион) ШАҒУЫ. Шаянның шағуынан кейін улану екі тәуілікке созылады.…  

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ АРА МЕН АСАНЫҢ ШАҒУЫ (Укус пчелы и осы).

Әсіресе осы жәндіктердің шағуынан аллергиясы бар адамдарға өте қауіп төндіреді.… Уланудың белгілері: Беттің немесе бүкіл дененің…  

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ ЖЫЛАННЫҢ ШАҒУЫ (Укус змеи).

Жылан шаққанда алғашқы жәрдем дұрыс берілмесе немесе мүлде берілмесе у адам организмде тез таралу… Уланудың белгілері: Шаққан жер тез ісиді. Ісік…  

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ КЕНЕНІҢ ЖАБЫСУЫ (Присасывание клеща).

Кенелер әр түрлі ауруларды тарататындығымен өте қауіпті. Мысалы – энцефалит. Кененің теріне жабысып алғанын көрсеңіз: Оны …  

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ АКУЛАНЫҢ ШАБУЫЛЫНЫҢ ҚАУІПІ (Угроза нападения акулы).

Қауіпсіздік ережелері: Акулалар бар суда қараңғы…  

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ ИТТІҢ ШАБУЫЛЫНЫҢ ҚАУІПІ (Угроза нападения собаки).

Иттің жанынан өткенде ешқащан оның көзіне карамаңыз. Ол сіздің оған шабуыл жасайын деп…   Егер ит сізге шабуыл жасаса, онда сіздің іс-әрекетіңіз мынандай болу керек:

ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ БҰҚАНЫҢ ШАБУЫ (Нападение быка).

Бұқаға қарай қолмен сілкемеңіз,… Егер бұқа сізге шабуыл жасайын деп тұрса, онда:

ДӘРІС

№6 ТАҚЫРЫП

СУДА

 

СУДА / ВИНДСЕРФИНГ

  ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІ: Виндсерфингпен түнде, нашар ауа-райында, кешке винсерфингпен…

СУДА / КАНАЭДА ЖҮЗУ.

Қауіпсіз ережелері: Жүзуге барғанда құтқару жилеткасын міндетті түрде кию керек. Каноэ … ҰЙЫҚТАН ӨТУ (Преодаление порогов). Картада жақсылап зертеп бүкіл ұйықтарда белгілеп қою керек.

СУДА / МАСКАМЕН ЖӘНЕ ТРУБКАМЕН ЖҮЗУ.

  ЕГЕР СУ ДЕМ АЛУҒА АРНАЛҒАН ТРУБКАҒА ТҮССЕ: Су … ЕГЕР СУ МАСКАНЫҢ ІШІНЕ ӨТІП ЖАТСА: Егер сіз судың бетінде болсаңыз, онда масканы…

СУДА / ЖАҒАДАН АЛЫС ЖӘНЕ ТЕРЕҢДЕ ЖҮЗУ.

Суық суда судороги бұлшық еттің тартылуы пайда болу мүмкін. Судорогкі сезсеңіз бірден тоқтап…   Суда көп уақыт өткізуі сізді шаршату мүмкін. Шаршағаның немесе…

СУДА / ЕГЕР СІЗДІ ҚАТТЫ СУ АҒЫМЫ АЛЫП КЕТСЕ (подхватило сильное течение).

  Қатты су ағымы теңізде де болуы мүмкін. Онда отмельдер…

СУДА / ЕГЕР БАЛДЫРЛАРДА ОРАЛЫП ҚАЛСАҢЫЗ (запутались в водорослях).

 

СУДА / ЕГЕР СІЗ СУҒА ҚҰЛАСАҢЫЗ (если вы упали в воду).

 

СУДА / ЕГЕР СІЗ СУДА ЖҮЗУ БІЛМЕЙ СУҒА ҚҰЛАСАҢЫЗ (если вы оказались в воде, неумея плавать).

Егер сіз жүзу білмесеңіз, көмек келгенше судың бетінде көбірек болуға ұмтылыныз. Суға бетімен…

СУДА / ШТОРМДА, ДАУЫЛДА ЖҮЗУ (плавание в шторм).

ЕГЕР СІЗ ЖАҒАДАН АЛЫС БОЛСАҢЫЗ: Толқындарға қарсы жүземей күш жұмсамаңыз. …   ЕГЕР СІЗ ЖАҒАҒА ЖАҚЫН БОЛСАҢЫЗ: Толқындар бір біріне және тастарға…

СУДА / ПРИЛИВ КЕЗІНДЕ ЖАҒАДАН АЛЫС БОЛСАҢЫЗ (если вы оказались вдали от берега во время прилива).

Сіздің іс-әрекетіңіз: Тастарға жоғары тұрыңыз. Су максимал көтерілсе де сіздге жетпеу керек. …  

СУДА / СУҒА БАТҚАНҒА КӨМЕКТЕСУ (помощь утопающему).

Адамның батқаның қалай білесіз: Батып жатқан адамның денесі суда тік тұрады, басы толқында бір есе көрінеді бір есе…

СУДА / СУҒА ТҮСКЕНДЕР ҚҰТҚАРУДАҒЫ АБАЙЛЫҚ (Меры предосторожности при спасении утопающего).

СУДА / МҰЗҒА КЕТКЕНДЕРДІ ҚҰТҚАРУ (Спасение провалившегося под лед).

 

СУДА / МҰЗҒА ТҮСКЕННІҢ ЖАҒАДАҒЫ АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ (Первая помощь на берегу провалившемуся под лед).

Жағаға алып шыққаннан кейін біріншіден демалуын қараңыз. Егер демі болмаса бірден жасанды дем жасаңыз. Егер дені болса үстіне құрғақ киім тастаңыз су киімнің үстіне және тез арада жылуға кірсізіңіз.

 

Егер ол жүре алмаса, сол жерде аяғын (растереть) қимылдатыңыз. Көмектеспесе үстіне салып апарыңыз. Жылуда болғанда киімін ауыстырыңыз. Керек болса (обмороженные) суық тиген жерін (растереть) қимылдатыңыз (дұрыс спирті қоса). Егер жылы жері алыс болса, сол жерде от жағыңыз. Оттың үстінде киімін кептіріңіз, оған өзінің киімін беріңіз.

 

СУДА / ПОЛЫНЬЯҒА ТҮСКЕНДЕ (Падение в полынью).

Полыньга түскен уақытта сіздің қасыңызда ешкім болмауы мүмкін. Сондықтан сізге өз бетімен… Сіздің іс-әрекетіңіз: …  

СУДА / ҚАЛАЙ ШТОРМНЫҢ КЕЛУІН БІЛУГЕ БОЛАДЫ (Как распознатьприближение шторма).

ТАБИҒАТ БЕЛГІЛЕРІ: * Үлкен борпылдақ бұлт жанында жиналады, көк жиектен… * Нөсер жаңбыр не штормның жақындауын жақын арадағы 36 сағат ішінде…

СУДА / ҚАЙЫҚПЕН ЖҮЗУ ШТОРМ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАН УАҚЫТТА (Плавание на судне в предштормовую погоду).

Штормнің келе жатқанын көрген уақытта не істеу керегін шешуініз керек төрт нұсқаның біреуін…   БАЯҒЫ БАҒЫТПЕН ЖҮРІП ОТЫРУ.

СУДА / ҚАЙЫҚПЕН ШТОМДА ЖҮЗУ (Плавание на судне в шторм).

* Шторм жақындағанда палубада орналасқан барлық снастерьді жақсылап байланыз. * Құтқаратын желет киіңіз және ұзын… * Трюмнің бүкіл суын төгіңіз, су төгілетін тесіктер таза болғаның…

СУДА / ҚАЙЫҚ АПАТҚА ТҮСУІ (Судно терпит бедствие).

 

СУДА / ТЕҢІЗДЕГІ АПАТ СИГНАЛДАРЫНЫҢ БЕРІЛУІ (Сигналы бедствия на море).

Бүкіл дүниеде қабылданған бірнеше сигналдар бар, осы сигналды алған капитан көмекке келуге міндетті. МЭНДЭЙ және ПЭМПЕМ сигналдары МЭНДЭЙ сигналы. Осы сигналды өте қатты қатер тоніп тұрғанда (положение катастрофическое)…

СУДА / ҚОРҒАЙТЫН ЖЕЛЕТПЕН ЖҮЗУ (Плавание со спасательным жилетом).

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Тізелеріңізді бөгіп кеудеге жақындатыңыз жене бір қолыңмен құшақтаныз. Бұл әрекет жылу сақтауға көмектеседі.
2. Сізді оңай көру үшін екінші қолды биікке көтеріңіз.

 

СУДА / ҚӨМЕКТЕСЕТІҢ ҚҰРАЛСЫЗ ЖҮЗУ (На плаву без спасательных средств).

* Егер сіз жүзу білсеңіз бірақ жаға алыс болса, көмекті арқада жатып күтіңіз. * Егер су өте суық болса бірінші минутта шок алуыңыз…  

СУДА / ҚАЙЫҚТЫҢ СЫРТЫНА ҚҰЛАҒАН АДАМҒА КӨМЕК (Помощь упавшему за борт судна).

 

СУДА / ПАРУСЫ БАР ҚАЙЫҚТЫҢ АУДАРЫЛУЫ (Опрокидывание парусного судна).

  ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІ: Парусқа қатты қысым түспеу үшін, қатты жел …

СУДА / КӨП УАҚЫТ СУЫҚ СУДА БОЛУЫ (Пребывание в холодной воде).

Суық суда адам денесінің жылуы өте тез төмендейді. Осындай уақыттарда адам денесі сыртқа шығарған… 150С суық суда адам су астында дем тоқтатуы да азаяды. Жалпы… Сөзімізді түйіндей келсек дайындықсыз суға түспеуге тырысу керек. Ал кей жағдайда…

ШАБУЫЛ / КӨШЕДЕГІ ШАБУЫЛ (Нападение на улице) .

* Егер мүмкіндік болса қашыңыз. * Егер қаша алмасаңыз қорғаңыз.  

ШАБУЫЛ / ТОПТЫҢ ҚАУІПІ (Опасность толпы) .

 

ШАБУЫЛ / МАС КІСІНІҢ ТИСУІ (Приставание пьяного) .

Сіздің әрекетіңіз: Егер сіз жиі электричкамен жүрсеңіз кешкі кезде адам аз вагондарға немесе ішіп…

ШАБУЫЛ / ЗОРЛЫҚ КӨРСЕТУ (Изнасилование) .

* Зорлықпен аяқталатын жағдайдан аулақ жүріңіз. Кешкісін жай қайтпаңыз, таныс емес кісімен… * Әртүрлі жағдайға байланысты газовый балончик сатып… * Егер сіздің артыңыздан күмәнді адам келе жатса, кезкелген қоғамдық…

ШАБУЫЛ / ЖОЛДА ОТЫРҒАН АДАМНЫҢ ҚАУІПІ (Угроза от случайного пассажира) .

  Машинамен таныс емес қызды апара жатып ақ өзінің…  

ШАБУЫЛ / ТҮНДЕ ОТЫРҒЫЗҒАН ЖОЛАУШЫНЫҢ ҚАУІПІ (Опасность во время ночной остановки) .

1. Авария болған жерде сізді тоқтатса, терезені ашпастан бұрын есіктердің бәрін жауып тастаңыз. 2. Жылдамдықты азайтып, бір қалыпты жүріп отырыңыз.… 3. Алысқа түсетін шамның көмегімен авария болған жерді қарап алыңыз.

РЛЫҚ / ПӘТЕРДЕГІ ҰРЛЫҚ (Квартирная кража) .

Статистика бойынша көп ұрлық профессионал емес адамдармен жасалынады. Олар ұрлау техникасын білмейді және есікті… Үйіңізді ұрлықтан қорғау үшін, мына… Сонымен ең маңызды шара: үйдің кілтін документ салатын сумкада ұстамаңыз.

РЛЫҚ / ЕСІККЕ ТАНЫМАЙТЫН КІСІ ЗВАНДАП ЖАТЫР (В дверь звонит незнакомец) .

Сіздің әрекетіңіз:

1. Есікті ашып, оны үйге кіргізбеңіз.
2. Егер күдіктенсеңіз ол адамға есіктің сыртында күте түрүңыз деп, көршілірге хабарласып, үйіңізге келуін айтыңыз. Егер, көршелеріңіз үйінде жоқ болған жағдайда, милицияға хабарлаңыз.

 

РЛЫҚ / ТҮНГІ ТОНАУШЫЛАР (Ночной взломщик) .

* Шамды жағып, айғайлаңыз: көбіне жағдайда, тонаушылар ештеңе алмай қашқанды жөн… * Қаруға ұқсайтын: құмыра, үстел… * Егер сіз, үйде жалғыз болсаңыз, отбасының бір мүшесіне сөйлеп жатқандай…

РЛЫҚ / ТОНАУ (Ограбление).

Сіздің әрекетіңіз: Тонаушылармен келіспеушілікке келмеңіз. Егер, тоналған заттарыңызды қайтарып…

РЛЫҚ / ҚАЛТАЛЫҚ ТОНАУ (Карманная кража).

РЛЫҚ / АВТОКӨЛЕКТЕН ТОНАУ (Кража из автомобиля).

2. Милициялардың келуін күтіңіз. Бөлім кезекшісіне өзіңіздің аты-жөніңізді, үйдің… 3. Олардың келуіне дейін, сіздің автокөлігіңізден не… 4. Протоколды жазбас бұрын, ішінен не тоналғанын аңықтап білуге тырысыңыз.

РЛЫҚ / АВТОКӨЛЕГІҢІЗДІ АЙДАП КЕТУ (Угон автомашины).

2. Егер, автокөлігіңізді үйіңіздің алдынан айдап әкетсе, 02-ге қоңырау шалыңыз, кезекші… 3. Айдап алып кеткені туралы жазбаша арыз берердің алдын жағдайды… 4. Автокөлік табылған болса, бірақ бұзылған болып шықты, сізге тез арада акт жазу…

РЛЫҚ / ПОЕЗДАҒЫ ҰРЛЫҚ.

РЛЫҚ / ӘУЕЖАЙДАҒЫ ҰРЛЫҚ.

РЛЫҚ / ТӨЛ ҚҰЖАТТЫҢ ЖОҒАЛУЫ.

РЛЫҚ / НЕСИЕ КАРТОЧКАСЫНЫҢ ЖОҒАЛУЫ.

Несие карточканы және оның идентификациялық нөмерді бірге сақтауға болмайды. Есте сақтаңыз,…

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙДЫ ҚАЛАЙ ЕСКЕРТУ.

* Егер үйде кішкентай бала болса, үстел үстіне дастарханды төсемегеніңіз дұрыс, ол дастарханды тартып… * Табаны маймен газдың үстінде қараусыз… * Байқаңыз, желдің әсерінен газдағы от өшіп қалуы мүмкін.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ҮЙ ЖҰМЫСТАРЫ.

* Өткір заттарды балалардан алыс ұстаңыз.

* Аяқ астына тырна, шеге қалдырмаңыз.

* Механикалық заттармен жұмыс істегенде, киіміңізді жөндеп киіп (барлық төмелеріңізді салып), шашыңызды жинаныз.

* Аз уақытқа шықсаңыз да, электр приборларын токтан өшіріп кетіңіз.

 

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ САТЫДА ТҰРЫП ЖҰМЫС ІСТЕУ.

* Егер саты жерде тұрса, оның астына енді тақтай, ал содаң соң үстіне ауыр нәрсе қою керек.… * Сатыда тұрып, жұмыс істегенде, еңкею… * Сатыда ауыр затты арқанмен байлап көтергеніңіз дұрыс.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТРУБАДАН СУДЫҢ АҒУЫ (прорыв и протечка трубы).

* Сіз ең алдымен, пәтеріңіздегі судың келетін трубаның вентілін бұрап, жабыңыз. Судың пәтерге… * Егер тамшылаған жері үлкен болмаса, онда ол жерді клей н/е… * Егер оның көмегі болмаса, матамен қатты байлап көріңіз.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ БЕКІТІЛГЕН РАКОВИНА (Засор раковины).

Раковинада су толса, онда ол бекітіліп қалған. Оны тазалаудың екі түрі бар: вантуспен немесе проволокамен. Су раковиннан өткеннен кейін оның құрылысын сода… Егер жоғарыда айтылған екі әдіс көмектеспесе, онда раковина астындағы трубаны…

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ГАЗДЫҢ ШЫҒУЫ (Утечка газа).

Бөлмеге барлық өрт пайда болуы себептерді жойыңыз: шылым шекпеңіз, сірінке жақпаңыз, шам және… Бөлменің барлық терезелерді және есіктерді… Газ бар бөлмеден кетіңіз.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ГАЗ БАЛЛОНДЫ ПАЙДАЛАНУ (Пользование баллонным газом).

Газ бар баллондарды далада сақтағаны жөн. Егер ондай жағдай жоқ болса, онда оны желі бар (проветриваемое) бөлмеге қою керек.

Мезгіл сайын баллонның резина шланктерді сабынды сумен тексеріп тұрыңыз

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ЕГЕР СІЗ ЛИФТА ҚАМАЛЫП ҚАЛСАҢЫЗ (Если вы застряли в лифте).

Сіздің әрекетіңіз: Саспаңыз (паниковать) етпеңіз, лифт шахтасына сіз… Диспетчерді шақырту үшін лифтта кнопканы басыныз.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ҮЙДЕГІ ӨРТ (Пожар в доме).

Сіздің әрекетіңіз: Түтіннің исін сезгеннен кейін үйден тез кетіңіз. Кез келген шүбіректі…   Тұтінмен уланудың алғашқы белгілері: бастың айналуы, бас ауыруы, жиі дем алу,…

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ЖИҺАЗ ЖАНУЫ (Возгорание мебели).

Сіздің әрекетіңіз: Жанып жатқан жиһазды балконға шығармаңыз,… Егер жиһаз қатты жанып тұрса, оны ылғал шүбірекпен жаппаныз немесе сумен…

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ КАМИН ЖАНУЫ (Возгорание камина).

Сіздің әрекетіңіз:

1. Каминнан алысырақ жиһазды және басқа жақсы жанатын заттарды жылжытыңыз.
2. Өртті сабынды сумен сөндіріңіз.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ АДАМ ҮСТІНДЕГІ КИІМНІҢ ЖАНЫП КЕТУІ (Возгорание одежды на человеке).

Сіздің әрекетіңіз:

Адамды тез ғана жерге жатқызыңыз (бұл өрттің адамның басының баруына жол жабады), үстіне су кұйып немесе коврикпен, курткамен, пальтомен жабыңыз.

Егер адамда ашық жарақаттар жоқ болса, оны жермен не құммен жабыңыз (засыпать). Бірақ бұл әрекет жараларға инфекция кіргізу мүмкін.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТАБАНЫҢ ЖАНУЫ (Возгорание сковородки).

Сіздің әрекетіңіз: Табаны тез ғана қақпасымен, үлкен тәрелкамен не ылғал орамалмен…

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ДАҚ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ КЕТІРУ(Пятна и их выведение).

Даққа сініп кетуге уақыт бермеңіз және оны бірден келтіруге ұмтылыныз. Майлы дақты крахмалмен, тольмен не тұзбен молырақ… Дақты ыстық сумен келтірмеңіз, олай сіз дақты одан да қатты (расползается)…

АУРЛАР/ АНГИНА.

Ангинаның белгілері: 380С-дейін температураның көтерілуі; бас ауруы; жұтқанда тамақтың ауруы,… Оны емдету үшін: Тамақты сода бар сумен немесе әлсіз…

АУРЛАР/ АППЕНДЕЦИТ.

Оның белгілері: іштің оң немесе жоғары жағының ауруы; жүректің айнуы (тошнота и рвота), ауызына… Оны емдету үшін: Тез дәрігерді шақыру. Ол келгенше адамды…

АУРЛАР/ АСМАТИКАЛЫҚ ПРИСТУП.

Астматикалық приступтің белгілері: шу демалу (шумное, хриплое дыхание); ауырған адам тұншығады және ауаны… Оны емдету үшін: Егер приступ жұмыста болса, онда адамды…

АУРЛАР/ ЖЫНДАНУ (Бешенство).

Оның белгілері: Тістеген жерде ыңғайсыз сезімдер пайда болуы. /Неприятные ощущения в области укуса (жжение, зуд, тянущая боль)/;… Оны емдету үшін: Жарақат жерін ыстық және сабында…

АУРЛАР/ БОТУЛИЗМ.

Осы аурудың белгілері: Іштің ауыруы, жүректің айнуы (тошнота, рвота), әлсіздік, бастың ауыруы. Шамалы… Оны емдету үшін: Ботулизмге қарсы сыворотканы қою және…

АУРЛАР/ БРОХИТ.

Осы аурудың белгілері: Тамақ ауыруы. Жөтел (басында құрғақ, бірнеше күннен кейін мокротамен).… Оны емдету үшін: Төсектік (постельный) режим. Дәрігермен…

АУРЛАР/ ВЕТРЯНКА.

Осы аурудың белгілері: Температураның шамалы көтерілуі. Аппетит жоқтығы. Бастың және кеуденің… Оны емдету үшін: Дәрігердің қаралуымен төсектік…

АУРЛАР/ ӨКПЕ ІСУІ (ВОСПАЛЕНИЕ ЛЕГКИХ (ПНЕВМОНИЯ)).

Осы аурудың белгілері: 39-400С темпратураның тез көтерілуі, кеуденің ауруы, озноб, ылғал және… Оны емдету үшін: Таза банкіге қақырықты жинау, сосын оны дәрігерге беру. Озноб кезінде адамды жылы орау…

АУРЛАР/ ГИПОТЕРМИЯ.

Осы аурудың белгілері: Өте салқын мандай және дене, беттің қызаруы.… Оны емдету үшін:

АУРЛАР/ ВЕНЕРИЯЛЫҚ АУРЛАР.

Венериялық ауыруы, жыныстық жолмен таралады. Қазіргі уақытта емделінеді. Неғұрлым емделу ерте басталады,… ГОНОРЕЯ Венериялық ауыруы. Инкубациондық периоды 3 күннен 2 жұмаға дейін.

АУРЛАР/ БАС АЙНАЛУЫ (Головокружение).

Белгілері Айналудың сезуі. Жүрек айну (тошнота).

АУРЛАР/ ГРИПП.

Белгілері Бас ауруы. Жоғары температура және озноб. Бұлшық еттердің ауруы. Жөтел, насморк. Емделуі Төсектік режим және изоляция.

АУРЛАР/ ДИАБЕТ.

Белгілері Шөлдеу (жажда). Жиі және мол зәр шығару (мочеиспускание). Түнгі зәр шығару (недержание… Емделуі Дәрігерлердің жедел кеңесі (консультацияы). …

АУРЛАР/ ДИАБЕТТІК КОМАСЫ.

Адам мас адамға ұқсап кетеді. Оны истен білуге болады. Белгілері Бет ағаруы, бас ауыруы, сусау, жүрек айну, жиі пульс, дрожь.

АУРЛАР/ ДИЗЕНТЕРИЯ.

Белгілері Іштің өтуі. Іштін ауырғаны. 38 0С баратың температура. Әлсіздік, аппетиттің жоғалуі.… Емделуі Ешкімде қаттынаста болмау керек (изоляция). Тез арада …

АУРЛАР/ ДИФТЕРИЯ.

Дифтерияның басқа түрлері болады Дифтерия есінеу, сағат сайын температураның көтерілуі, …   Жалпы белгілері Бас және бұлшық еттің ауруы. Температураның көтерілуі. …

АУРЛАР/ ЖЕЛТУХА (Вирустік гепатит).

Белгілері * Жоғары температура. * Іштің ауруы.

АУРЛАР/ ТІС АУРУЫ (Зубная боль).

Егер тістен басқа десналар да ауырса, келесі әрекеттер көмектеседі: Гвозичный майға мақтаны салып аурып…  

АУРЛАР/ ЫҚЫЛЫҚ (Икота).

  Ықылықты қалай тоқтатуға болады? * Демалуды тоқтатыныз және осындай күйде көп уақыт тұрыға…

АУРЛАР/ ИНСУЛЬТ (апоплексический удар).

Белгілері * Дененің оң немесе сол жағының параличі. * Оң жақтың паралич кезінде науқас адам сөйлеалмайды және басқа адамдарды…

АУРЛАР/ ИСТЕРИЯ (истерический синдром).

Белгілері * Жедел қозғалыс, сақығе құлау, дене… * Айқайлау, жылау, киімінді жырту.

АУРЛАР/ КОНЪЮНКТИВИТ.

Қөздің және көз айналасының ісінуі (воспаление). Бұл жұқпалы ауру.

Белгілер

* Қатты немесе әлсіз қөздің қызаруы.

* Ауру.

* Шіріктің пайда болуы.

* Жарықтан қорку (светобоязнь).

АУРЛАР/ КОРЬ.

Белгілер Температураның көтерілуі. Жөтел, насморк.

АУРЛАР/ КРАПИВНИЦА.

Тер ауруы.

Белгілер

Адам терісінде ортасында ақ қызыл (розовые) іздердің пайда болуы. Қатты қышым (зуд) пайда болуы.

Емделуі

* Диета

* Суық компрестар, аллергияға қарсы дәрілер.

АУРЛАР/ КРАСНУХА.

Екі қабат әйелдің 1-3 сәбидің айдағы краснуға балаға да жүғады. Бұл ауруда бала… Белгілер * Озноб, әлсіздік, температураның көтерілуі.

АУРЛАР/ МАСТИТ (грудница).

Белгілер 390 С температура көтерілуі мүмкін. Бас ауруы.

АУРЛАР/ МЕНИНГИТ.

Белгілер * 400 С температураның көтерілуі. * Бастың қатты ауруы.

АУРЛАР/ ПОЛИОМИЕЛИТ (баланың параличі).

Белгілер * Температураның көтерілуі. * Ас қазанның бұзылуі (растройство желудка).

АУРЛАР/ ПОТНИЦА.

Белгілер

Тер жабылған жерлеріде және складкаларда сыптін пайда болуі.

Емделуі

* Ауа ваналары және салқын душ.

* Жарақат жерін балалық креммен жағу және талькті себу.

* Теріні бор спиртімен сүрту, ыстығынан (жары) сақталынуы.

АУРЛАР/ САЛЬМОНЕЛЛЕЗ.

Белгілері

* Аяқ астынан температураның көтерілуі 38-40⁰С дейін.

* Тәулігіне 10-15 рет іштің өтуі.

* Әлсіздік, жетіспеушілік (недомогание).

 

Емделуі

Тез арада дәрігерді шақыру керек.

АУРЛАР/ СВИНКА.

Белгілер * Температураның қатты көтерілуі. * Құлақтың астыңғы жағының ісуі.

АУРЛАР/ ЖҮРЕК ҰСТАУЫ.

Белгілер * Көкіректің ауруы, бірте-бірте аяқ, қол және… * Сырқат тұншығады, қатты терлейді, басының айналуын сезеді.

АУРЛАР/ СКАРЛАТИНА.

Белгілер * Басың және бұлшық еттің ауруы. * Тәбеттің қашуы.

АУРЛАР/ СОҚЫРЛЫҚ (амовроз).

МИГРЕНЬ Бірдестен көздің жанында ашық дағтар болады,… Егер сізде бұл бірінші рет болса, дәрігерге көрініңіз, ол сізге тағы да приступ…

АУРЛАР/ СПИД.

Белгілер Аурғаннан кейін 2-4 жұмадан кейін темепратура көтерілед,…

АУРЛАР/ СТОБНЯК.

Белгілер * Әлсіздік, температураның көтерілуі. * Жүту аурға түседі.

АУРЛАР/ ВЫКИДЫШТЫҢ ҚАУІПТІГІ.

Белгілер * Влагалищеден қан ағады және сукровица пайда болады. * Баланы әлде күтқаруға болады, өйткені ол өз орында қалады.

АУРЛАР/ ФУРУНКУЛАР.

Аурудың себебтері – гигиенаның жоқтығы, обработка жасалмаған царапиналар, қантік диабет, қан ауруы. Емделуі * Егер фурункул кішкентай болса, оны антисептикалық мазьбен жағыңыз.

АУРЛАР/ ЭНЦЕФАЛИТ.

Мидің ісіу.

Белгілер

* Бас ауру. Жар.

* Мойының және арқаның қатаю.

* Бұлшық еттің қатаю.

* Үйқының келу.

* Жоғары температура.

* Кейбір жағдайда судорогалар.

Емделуі

Тез арада дәрігерді шақырту.

АУРЛАР/ ЭПИЛЕПИКАЛЫҚ ПРИПАДОК.

Белгілер * Қатты приступ кезінде адам санасын жоғалтады және… * Приступ кезінде адамның қолымен аяқтары бірнеше секунда қатаяды, содан кейін денесе…