Коды 1109 Экономикалық теория негіздері

Азақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

«БЕКІТЕМІН»

Экономика факультетінің деканы

Э.ғ.к., доцент Алибекова Б.А.

Ж.

 

 

Экономикалық теория» кафедрасы

 

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

 

коды 1109 «Экономикалық теория негіздері»

пәні бойынша: 5В0110900 Математика, 5В060100 Математика, 5В060300 Механика, 5В070500 Математикалық және компьютерлік модельдеу, 5В071100 Геодезия және картография, 5В072900 Құрылыс, 5В04200 Сәулет, 5В042100 Дизайн - мамандықтарға арналған

.

 

Астана 2012

э.ғ.к., доцент ____________________ А.Қ.Ауелбекова   Кафедра отырысында талқыланды.

Мазмұны

Экономикалық теория негіздері» пәні бойынша

жаратылыстану, сәулет және дизайн

Факультеттің барлық бакалавриаттарына арналған

СИЛЛАБУС

1. Доғалов Амангелді Нәжмиденұлы, э.ғ.к., «Экономикалық теория» кафедрасының доценті, жұмыс телефоны -… Ғылыми қызығушылығы: Экономикалық ілімдер… Жансеитова Г.С. – э.ғ.к., «Экономикалық теория» кафедрасының аға мүғалым…

Оқу тәртібінің мінездемесі

5.2. Пәнді оқытудың мақсаты: студенттерге қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуының… 5.3. Пәнді оқытудың міндеттері: - экономикалық теорияның қалыптасуын және даму кезеңдерін білу;

Оқу пәнін оқытудың жоспары.

Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі.

Негізгі әдебиеттер

2. Әубәкіров Ж. Ә, Байжұманов Б.Б, Жақыпова Ф. И, Табеев Т.П. Экономикалық теория. Оқу құралы.… 3. Ким П. Г, Капекова Г. А. Экономическая теория Учебное пособие. Алматы. 2001… 4. Женсхан Д. Экономикалық теория. Астана. Оқулық, 2008ж.

Осымша әдебиеттер

2. ҚР Президенті Н. Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауы. Қазақстан экономикалық, әлеуметтік… Астана, 2005 жылғы 18 ақпан. Егемен Қазақстан газеті,… 3. Баишев С. Б Очерки экономической теории Казахстана. Избранные труды. Алматы «Ғылым» 1989ж - 232 бет

Электрондық адрестер

1. В.Данилов-Данильян. Устойчивое развитие (теоретико-методологический анализ)

http://www.opec.ru/library/article.asp?d_no=947&c_no=19#1

2. С.Паринов. К построению теоретической модели сетевой экономики

http://www.ieie.nsc.ru:8101/parinov//theory/index.htm

3. PricewaterhouseCoopers отмечает новые тенденции в финансировании бизнеса hi-tech компаний

http://www.e-commerce.ru/ht&i/8.html

Оқуды бақылау мен оның нәтижелік бағасы

* «А-» -3,67 балл, - 90-94 %– «өте жақсы» * «В+» - 3,33 балл, 85-89 %; - «жақсы» * «В» - 3,0 балл, 80-84 %; - «жақсы»

Бағалау жүйесі

Мысал ретінде :1-блок үшін ұсынылған / 2-блок 8 аптадан тұрады/ № Қойылатын талап 1-ші …

Оқу пәніне қойылатын талап

Студент «Экономикалық теория негіздері» пәнін оқу кезінде, алғашқыда берген силлабуспен және оқу-… Студент үй жұмысына дайындалу кезінде ОӘҚ… Әр тақырып өткен сайын студент глоссариды жазуы тиіс. Әр тақырып өткен сайын…

Оқу пәнінің тақырыптары бойынша дәріс конспектісі және дәрісті

оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар;

Кіріспе дәріс. Экономикалық теорияның пәні және әдісі

  1. Экономикалық теория, саяси экономия және экономикс… 2. ЭТ курсының логикасы және құрылымы, заңдары, категориялары

Экономикалық теорияның даму кезеңдері төмендегідей бөлінеді.

Меркантелистердің талабы бойынша тауарды шет елдерге көп сату олардан аз сатып алу, сөйтіп елдегі ақша қорын… Физиократизм – (XVIII) қоғамның байлығы саудада емес… «Физио» - табиғат, «кратос» - үстемдік. Алайда өндірісті тек ауыл шаруашылығымен шектеп…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

  Қолданылған әдебиеттер тізімі: 1. Әубәкіров Я, Нәрібаев Қ және т.б Экономикалық теория негіздері.…

Шолу дәрісі. Қоғамдық өндіріс және оның құрылымы

1. Өндірістің мәні және қоғамдық өмір. Ресурстың түрлері. Өндірістің… 2. Өндірістік күштер және өндірістік қатынастар.… Негізгі өндірістік факторлар: еңбек, капитал, жер, қәсіпкерлік қабілет.…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Тақырыпта өндірістің мәнін толық аша отырып, оған қажетті өндіріс фаторларын атаңыз.… Өндіріске кеткен шығындардың сызбасын… Қолданылған әдебиеттер тізімі: Әубәкіров Я, Нәрібаев Қ және т.б…

Ақпараттық дәріс. Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйенің типтері және оның даму заңдылықтары

Дәрістің мақсаты:Оқытушыдәріс уақыт аралығында осы тақырып бойынша студенттердің келесідей сұрқтарына жауап береді: меншік, меншік түрлері, меншіктік қатынастар, т.б.

1. Экономикалық дамудың негізгі үлгілері
2. Экономикалық институттар, оның мәні ролі және ерекшелігі. Трансакциялық шығындар.
3. Меншік экономикалық, құқықтық және тарихи карегория ретінде. Меншіктің түрлері. Қазақстан Республикасында меншік қатынастарды қайта құру.

Негізгі ұғымдар:экономикалық жүйе, меншік, институттар, трансакциялық шығын, т.б.

Экономикалық дамудың негізі үлгілері экономикалық жүйенің үш жіктелімі арқылы көрсетуге болады:

Ашықтық дәрежесі бойынша екіге:

Жабық экономикалық жүйе - барлық іскерлік операциялар мен мәмілелер бір ел ішінде жүргізілетін жүйе және онымен есеп айырысу осы елдің ұлттық валютасымен жүргізіледі.

Ашық экономикалық жүйе - іскерлік операциялармен қатар халықтар сыртқыэкономикалық байланыстар арқылы жұмыс істейтін жүйе. Ол шетелдік валютаны пайдалануды талап етеді.

Меншік қатынастарының формалары бойынша:

• Дәстүрлі жүйе – ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дәстүр мен салт бойынша қатынастар қалыптасады.
• Әкімшілік - әміршілік экономика орталықтанған жоспарлау арқылы барлық ресурстар мен өндіріс факторлары мемлекеттің қолында болып, мемлекеттік меншіктің үстемділігі жүргізіледі.
• Нарықтық экономика - меншікке, бәсекеге негізделеді.
• Аралас экономика – мемлекет пен нарық механизмдерінің араласуы арқылы экономиканы реттеу жүзеге асады.

Аралас экономикалық бірнеше үлгілері бар.

2. Жапондық үлгі – бұл реттелетін корпоративтік капитализм үлгісі. Мүнда капиталдық көбею (қорлану)… 3. Шведтік үлгі - бұл әлеуметтік үлгі. Оған… 4. Қытайлық үлгі – бір жағынан нарық механизімімен экономиканың мемлекеттік емес…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қазақстан Республикасында меншіктің қандай түрлері бар? Жекешелендіру қай кезден басталады, неше кезеңнен… Қазақстан Республикасында жүргізілген жекешелендіру саясаты… Қолданылған әдебиеттер тізімі: Әубәкіров Я, Нәрібаев Қ және т.б…

Дәріс. Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.

  1. Қоғамдық өндіріс нысандары… 2. Тауарлы шаруашылық: мәні, пайда болу жағдайлары мен себептері. Тауарың қасиеті.…

Ақшаның атқаратын қызметтері.

2. Айналым құралы – осы қызметті ақша қолма- қол түрінде атқарады, себебі олар нақты тауар… 3. Төлем құралы – бұл қызметті тауарды… 4. Несие қатынастарының дамуына байланысты жаңа айналым құралы пайда болды: вексель,…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қазақстан Республикасы нарықтық экономикаға қай уақытта өтті және ол мемлекетке қандай…

Кеңестік дәріс. Нарық: түрлері, құрылымы, моделдері. Сұраныс және ұсыныс.

1. Нарықтың негізгі категориялары және заңдары 2. Сұраныс және ұсыныс теориясы, әсер етуші…  

Артықшылығы

- өзгеретін жағдайларға тез бейімделу және икемделу;

- шығындарды азайту және пайданы көбейту мақсатымен жаңа технологияларды оперативті қолдану;

- шешім қабылдауда, келісім жасауда өндірушілер мен тұтынушылардың тәуелсіздігі;

- әр түрлі қажеттіліктерді керекті мөлшерде және жоғары сапамен қанағаттандыру қабылеті.

Кемшіліктері

- қоғамда теңсіздікті туғызады; - тауарлар мен қызметтерді ұжымдасқан түрде… - нарық әлеуметтік қажетті тауарларды өндіруге емес, ол ақшасы бар елдің…

Нарықтың құрылымдық түрлеріне байланысты.

Тауарлар мен қызметтер нарығы

- қызметтер нарығы; - тұрғын үй және өндірістік емес… Өндіріс факторының нарығы

Аржы нарығы

- несие нарықтары; - құнды қағаздар нарығы (акция, облигация,… - валюта, ақша нарықтары.

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Нарық дегеніміз не? Нарықпен тығыз байланысты ұғымдарға тоқталыңыз. Нарықтың…     Мәселелік дәріс. Бәсеке және монополия.

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Икемділіктің мәнін ашып, оның түрлерін қарастыру. Нарықтағы тепе-теңдік баға қалай… Дәрістің мақаты:Кәсіпорынның шеңберлі… 1. Кәсіпорын капиталының шеңберлі айналымы

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қазіргі индустриалды-инновациялық экономикада шағын бизнестің дамуы өте маңзды рөл ойнайды. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің даму формалары, шағын бизнестің дамуына әсер ететін факторларды анықтап қарастыру. Франчайзинг мағынасын ашып, біздің елде франчайзинг қолданыла ма, зерттеу.

Тақырып. Фирманың өндіріс шығындары және табыстары

Негізгі ұғымдар:акционерлік қоғам, концерн, серіктестік, шығындар, табыс түрлері, т.б. Кәсіпорынның… Кәсіпорынның ұжымдық-экономикалық формаларына: Концерн – көп салалы …

Нім өндірудің ең жоғары деңгейін анықтау үшін шекті шығындарМС есептеледі.

Өндірістің қысқа мерзім кезеңінде кейбір факторлар өзгермейді. Сондықтан өндірілген өнім… Тұрақты (ҒС) шығындар - фирма өнім…  

Q

 

2. АVС = VС АVС – орташа өзгермелі шығындар.

Q

Фирманың басты мақсаты - пайда табу. Пайда дегеніміз – табыс пен шығындардың арасындағы айырмашылық. Табыс дегеніміз - сатқан өнімнен түскен түсім. Шығындарға сәйкес табыстардың бірнеше түрі болады:

 

1. Жалпы табыс – ТR = PxQ

2. Орташа табыс – АR = TR = P

Q

3. Шекті табыс – MR = ТR

Q

Қорытынды

Осы тақырып бойынша қорыта айтатынымыз: кәсіпорын, оның түрлері, қызметтері, бухгалтерлік және экономикалық шығындар (тұрақты, өзгермелі, шығындар, орташа шығындар, шекті және қосымша шығындар) сонымен бірге фирманың табысы, бухгалтерлік, экономикалық пайда түсінктерінің мәні кеңінен ашылып көрсетілді

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Пайда мен табыс арасындағы айырмашылықты ажырата білу. Пайда түрлері. Капиталдың түрлері, негізгі капиталдың…  

Кеңестік дәріс. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.

  1.Адам факторы және жалақы 2.Капитал факторы және пайыз

Оғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.

Лоренц қисығы.
табыс% 100 С В 20 D отбасы% А 20 40 60 80 100	АС - түзу сызықта абсолюттік теңдік көрсетілген, яғни 20% отбасы 20 % табыс алады. АВС - табыстың нақты бөлінуі. Табыстарды бөлудегі теңсіздіктің нақты деңгейі “Джинни коэффициентімен” есептеледі. Коэффициент өскен сайын табысты бөлу теңсіздігі де өседі.   Кдж= АВС ауданы АДС ауданы

Капитал - көп мағыналы ұғым: ол материалдық игіліктердің қоры, ол сонымен қатар материалдық емес элементтерді де қамтиды, атап айтқанда адамның қабілеті, білімі. Капиталдың екі негізгі формасын айтуға болады: өндіргіш капитал-өндіріс құрал - жабдықтары, ақшалай капитал – ақша капитал тиімді пайдалану арқылы ол иесіне табыс әкеледі, Капиталдың өсімі – пайызы деп аталады.

Нарықтағы сатушылар мен сатып алушылардың арақатынастарының объектісіне байланысты, капитал нарығы деген түсінікке анықтаманың екі түрлі болуы мүмкін.

- Өндіріс факторлары нарығында капитал деп олардың құндық өлшеміндегі физикалық капитал түсініледі. Бұл жағдайда капиталдар нарығы өндіріс факторлары нарығының бір бөлшегі болып табылады.

- Қаржы нарығында капитал дер ақша капиталы түсініледі. Сондықтан капиталдар нарығы қарыз капиталдар нарығының құрамды бөлігі болып табылады.

Қарыз капиталының нарығы деп ақша капиталы объектісінің қызметін атқаратын және осы капиталға сұраныс пен ұсыныс қалыптастыратын, өзара қатынастардың жиынтығы аталады. Қарыз капиталдарының нарығы ақша нарығына және капиталдар нарығына бөлінеді. Ақша нарығы мерзімді бір жылға дейінгі банк операцияларын жүргізумен байланысты болады. Капитал нарығы банктің орта мерзімді және ұзақ мерзімді операцияларына қызмет етеді.

Капитал нарығындағы сұраныс – бұл өздерінің инвестициялық жобаларын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін фирмалардың физикалық капиталға сұранысы. Ақшалай салым түрінде капиталы бар үй шаруашылықтары бизнеске материалдарына сұраныс түрінде қолнадуға өз капиталын береді. Бұл үшін олар салынған қаражаттарға процент түрінде табыс алады.

Несие проценті – белгілі бір мерзімде капитал иесіне оның құралдарын пайдаланғаны үшін төленетін бағасы. Несие проценті капиталға деген сұраныс пен ұсыныс арқылы қалыптасады. Капиталға деген сұраныс келесі факторларға тәуелді:

- инвестицияның пайдалылығына,

- экономиканың дамуына,

- мемлекеттің сұранысына,

- салым мерзіміне,

- салым салу саласына тәуекелге және басқа да факторларға.

Несие пайызы номиналды және нақтылы мөлшері болып бөлінеді. Номинальды процент ставкасы – инфляцияның өсімін есепке алмайтын, ағымдағы нарықтық пайыздың мөлшері.

Жердің саны шектелген, сондықтан жердің ұсынысы абсолютті икемсіз. Жердің ұсынысына төмендегі факторлар әсер етеді:

1. Жер құнарлылығы;

2. Жер участкісінің нарыққа алыс-жақын орналасуы.

Жер нарығында тек сұраныс белсенді фактор. Жерге сұраныс өзгерістерінің нәтижесі шамалы болғандықтан, оны пайдаланғанда осы ресурстың иесі белгілейтін баға шешуші фактор болып табылады.

 

Жер нарығы.
Р   S     Е Ре P0 D   Qе Q	Жердің ұсынысы абсолютті икемсіз, сондықтан ұсыныс тік сызық түрінде болады. Жер нарығында тек сұраныс көлемі, бағаға байланысты өзгереді. Р – жердің бағасы; Q – жердің көлемі.

Рента меншікке келетін табыстың бір түрі, капиталды жерге пайдалану құқы үшін меншік иесіне түсетін төлем. Оның көлемі аренда келісімінде белгіленеді. Жер рентасы – жер учаскесін уақытша қолданғанға төленетін төлем. Жер рентасының екі түрі бар: дифференциалды және абсолютті.

Абсолюттік рента – бұл жериелерінің иемденетін табыстарының бір түрі. Оның абсолюттік деп аталатын себебі – ол құнарлылығы мен басқа да жағдайларға байланыссыз жалға берілген барлық жерлерден алынады. Мұны жерге меншік монополиясы болу салдарынан, жер иесіне жерге капитал пайдалану үшін төленетін төлем. Қай елде болмасын, халықты азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін құнарлы жермен қатар өнімділігі төмен жерлерді де пайдалануға тура келеді. Сондықтан нарық бағасы құнарлылығы төмен жерде өндірілетін өнімдердің жеке өндірістік бағасымен өлшенеді. Сондықтан нашар деген жерлерден де орта пайдадан артық пайда алынатын болады. Мұндай артық пайданы абсолюттік рента түрінде жер иелері иемденді.

Дифференциальды рентаның қайнар көзі құнарлылығы жоғары және нарыққа жақын жерлерде өндірілетін ауыл шаруашылығы өнімдерінің жеке өндіріс шығындары қоғамдық өндіріс шығындарынан әлдеқайда кем болады да, сондай жерлерді пайдаланатын жалгерлердің үстеме пайдасы болып табылады.

1. Жердің табиғи құнарлылығына және жер учаскелерінің нарыққа жақын орналасуына байланысты алынатын пайданың төлемі ретінде жер иелеріне көшуін дифференциальдық І рента деп атайды.

2. Жердің құнарлылығын жасанды жолмен жақсарту арқылы алынатын үстеме пайданы дифференциалдық ІІ рента деп атайды. Екінші дифференциалдық рента егіншілікті интенсивті жүргізу әдісін және жердің құнарлығын өсіруді, прогрессивті биотехнология қолдануды, жоғары потенциалы бар тұқымдарды тілейді.

Қорытынды

Қорытындыласақ, өндіріс факторларының маңыздылығы, олардан алынытын кіріс көздері, адам факторы және жалақы, капитал факторы және пайыз, жер факторы және рента ұғымдары нарықтағы факторлық табыстар сипатында мағынасы кеңінен ашылып көрсетілді.

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Пайда мен табыс арасындағы айырмашылықты ажырата білу. Пайда түрлері. Капиталдың түрлері, негізгі капиталдың…  

Мәселелік дәріс. Ұлттық экономика жүйе ретінде.

1. Ұлттық экономикалық жүйе 2. Макроэкономикалық көрсеткіштер. ҰЕЖ, ЖҰӨ,… 3. ЖҰӨ-ді есептеп шығарудың әдістері

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қолданылған әдебиеттер тізімі: 1. Әубәкіров Я, Нәрібаев Қ және т.б… 2.Әубәкіров Ж. Ә, Байжұманов Б.Б, Жақыпова Ф. И, Табеев Т.П. Экономикалық теория.…

Ақпараттық дәріс. Экономикалық өсу және экономикалық тепе-теңдік

1. Экономикалық өсудің мәні 2. Экономикалық өсудің факторлары 3. Елбасы Н.Назарбаевтың халыққа жолдаған «Қазақстан- 2030» жолдауындағы…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қолданылған әдебиеттер тізімі: 1. Әубәкіров Я, Нәрібаев Қ және т.б… 2.Әубәкіров Ж. Ә, Байжұманов Б.Б, Жақыпова Ф. И, Табеев Т.П. Экономикалық теория.…

Аналитикалық дәріс. Экономикалық цикл. Жұмыссыздық және инфляция.

1. Экономикалық цикл, фазалары 2. Инфляция, түрлері, себептері 3. Жұмыссыздық: мәні, себептері. Оукен заңы

3 1 3

Циклдың фазалары: 1. Дағдарыс (құлдырау, рецессия). 2. Тоқырау (стагнация). 3. Жандану. 4. Өрлеу (бум).   Экономикалық цикл  

Дағдарыс тауарлардың артық өндірілуі, несиенің азаюы және процентінің жоғарылауы арқылы көрінеді. Бұл жағдай пайданы азайтады және өндірісті төмендетеді. Кәсіпорындардың банкрот болуына әкеледі. Қысқаша айтқанда дағдарыстың сипаттамасыкелесідей:

1. Артық өндіріс себебінен өндірістің көлемі қысқарады, банктер мен кәсіпорындар банкротқа ұшырайды.

2. Жалақы төмендейді, жұмыссыздық өседі.

3. Бағалы қағаздар нарығы құлдырайды, акция курстары төмендейді.

4. Ақшаға сұраныс өседі, пайыз мөлшерлі жалақысы өседі.

Дағдарыс тоқыраумен алмасады. Бұл сатыда өндіріс төмендеуін қояды, бірақ өспейді де.

Тоқырау фазасының сипаттамасы:

1. Өндірістің құлдырауы мен бағалардың төмендеуі тоқырау жағдайында болады.

2. Жұмыссыздық жоғары деңгейде болады.

3. Ақшаға сұраныс төмендейді, пайыз мөлшерлі жалақысы азаяды, сөйтіп өндірістің салаларын ұлғайтуға жағдай жасалады.

Жандану фазасының сипаттамасы:

1. Дағдарыстан аман қалған кәсіпорындар негізгі капиталдарын жаңартып, өндірісті ұлғайтуға кіріседі. Өндірілген тауарлар көлемі мен сапасы жағынан өндіріс дағдарысының алдындағы дәрежеге жетеді.

2. Инвестициялар өседі.

3. Бағалар көтеріледі, себебі сұраныс өседі.

4. Жұмыссыздықтың деңгейі қысқара бастайды.

5. Ақшаға сұраныс өседі, пайыз мөлшерлі жалақысы өседі.

Өрлеу фазасының сипаттамасы:

1. Өндірістің көлемі дағдарыс алдындағы дәрежеден артады.

2. Жұмыссыздық деңгейі маңызды түрде қысқарады.

3. Тауарлардың бағасы өседі.

4. Қарыз капиталының ұсынысы өседі.

5. Несиеге сұраныс өседі. Сөйтіп шаруашылық жаңа дағдарысқа қарай қадам басады.

Өндірістің құлдырауы мен қатар инфляция болып тұрған жағдайды стагфляция деп атайды. Қазір экономиканың монополистік секторы, мемлекеттің қолдауына сүйеніп, бағаны бұрынғы дәрежеде ұстап қалғаны мен қатар, оны өсіреді.

Циклдарға әсерін тигізетін факторларды сыртқы және ішкі деп бөлуге болады.

Сыртқы факторлар – экономикалық жүйеге тәуелсіз факторлар: халық санының өзгеруі, соғыстар, төңкеріс, басқа да саяси шиеленістер, жаңа жерлерді игеру, бағалы ресурстардың жаңа кен орнын ашу ғылыми-техникалық прогресс, күннің көзіндегі құрғақшылыққа әкелетін таңбалардың пайда болуы, т.б.

Ішкі факторлар – экономикалық жүйемен байланысты факторлар: капиталдың физикалық қызмет атқару мерзімі, тұтынудағы, жұмысбастылықтағы, инвестициялық, мемлекеттің экономикалық саясатындағы өзгерістер, тауар және ақша қайшылықтары, сұраныс пен ұсыныс арасындағы қайшылықтар, капиталдың артық қорлануы.

Экономикалық құбылыстарды қайталауға бейім тұратын нарықтың ерекшеліктерін өткен ғасырдың бірінші жартысындағы өмір сүріп еңбек еткен экономистер байқаған сонымен қатар ХІХ және ХХ ғасырларда жетекші экономистердің бірде-бірі бұл мәселеге тоқталмай өте алмады. Олардың еңбектерінен циклдық дамудың байланыстылығы, экономикалық процестерге әсерін мойындаған, циклдық дамудың себептерін анықтауға ұмтылған әр түрлі пайымдауларды, түсіндірулер мен болжамдарды кездестіруге болады. Нарық жағдайында өндіріс қозғалысының циклдық себептеріне экономикалық теорияда қалыптасқан бірнеше теориялық бағыттар бар.

Экономикалық циклдар созылмалдығы жағынан: қысқа мерзімді (2-4 жыл), орта мерзімді (10-12 жыл) және ұзақ мерзімді (50-60 жыл) болып бөлінеді. Циклдар бір-бірімен қабаттасып, бір мезгілде жүреді. Мұндайда қысқа цикл ауқымында тепе-теңдікке тұрақты құрылымдарға сұраныс ауысады, ұзақ мерзімді цикл өндірістің технологиялық тәсілінің өзгеруіне байланысты шығады (5-ші суретті қараңыз).

Экономикалық циклдың қазіргі модельдеріндегі талданатын конъюнктуралы тұрақсыздықтың себебтері инвестиция динамикасы мен ұлттық арасындағы тәуелділікті қалыптастыратын мультипликактор мен акселатордың өзара әрекеттестігі. Көлемдерді қалыптастыру және теңестіру үрдістері өзінің стратегиялық мақсаттары мен өзара бәсекелестікті көздеген экономикалық субъектілердің үйлестіру әрекеттерінің жоқтығына байланысты.

Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары

  Алғашқы дағдарыс 1825 жылы Англияда басталған. Содан… Циклдардың ұзақтылығына (толқындар) байланысты олар бірнеше типке бөлінеді.

Экономикалық циклдардың типтері

  Жұмыссыздық - еңбек нарығының біртұтас… Мальтузиандық мектептін ірі өкілі Т. Р. Мальтус жұмыссыздықтың пайда болуын халық…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қолданылған әдебиеттер тізімі: 1. Әубәкіров Я, Нәрібаев Қ және т.б… 2.Әубәкіров Ж. Ә, Байжұманов Б.Б, Жақыпова Ф. И, Табеев Т.П. Экономикалық теория.…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Қазақстан Республикасында салықтың қандай түрі жүреді? Салық жүйесін мемлекеттік реттеу… Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің басты… Қолданылған әдебиеттер тізімі:

Аналитикалық дәріс. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты

  1. Мемлекеттің әлеуметтік саясаты 2. ҚР халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі бағыттары. Елбасының…

АЗАҚСТАН – 2030” СТРАТЕГИЯСЫ

АЗАҚСТАН ДАМУЫНЫҢ ЖАҢА КЕЗЕҢІНДЕ

Ендігі жерде біздің қолымызда Қазақстанды экономикалық дамудың “өңірлік локомотивіне” әрі оны… Оныншы бағыт – Экономикалық өсу мен бәсекеге… Едәуір экономикалық әлеуеті бар көшбасшы қалаларды басымдықпен дамыту есебінен…

Тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау

Біздің елде валюталық бағамның қандай түрі қолданылады? Валюталық бағамды қалай… Қазақстанда халықаралық экономикалық… Қолданылған әдебиеттер тізімі:

Оқу курсы мен тақырыпқа арналған міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі

 

Дістемелік нұсқаулар

Білім алушының оқу материалын меңгеру деңгейін өздігінен анықтауына көмектесетін теориялық білімді бақылауға арналған сұрақтар және/немесе тапсырмалар, өзін-өзі бақылау мен өзін-өзі тексеруді ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқау

 

Тақырып. Экономикалық теорияның орны мен ролі, пәні және әдіс- тәсілдері.

1.Экономика деген ұғымды тұңғыш рет қолданған ежелгі заман оқымыстылары кім? a) П.Самуэльсон, Д.Хикс b) А.Смит, Д.Рикардо

Тақырып. Қоғамдық өндірісті ұйымдастырудың экономикалық негіздері

1 «Экономикалық ресурс» категориясы деп ненi түсiнемiз: А) қалыпты ресурстар С) адамдармен жасалған өндiрiс… В) еңбек ресурстары Д) кәсiпкерлiк қабiлет Е) аталғандардың барлығы

Ндірістің негізгі факторлары

6. Негiзгi экономикалық тандау ненi шешедi: А) не, қашан және қалай; В) қанша, қандай… 7. Егер экономикадағы мәселелер экономикалық механизм арқылы және мемлекеттiң…

Тақырып: Меншік қатынастары және олардың экономикадағы орны

1.Төмендегi пiкiрлердiң қайсысы экономикалық емес байлыққа жатады: a) су асты қайығы; c) жел энергиясы; b) демалыс және қыдыру; d) бiлiм

Тақырып. Қоғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.

Тест

1 Эконоикалық жүйе шешетін мәселелер

а) нені, қалай, кім үшін

б) қалай, кім үшін, өсу қарқыны қандай

в) қашан, неге, қайда және кім

г) жұмыссыздық

д) инфляция

2. Әкімшіл-әміршіл экономианың сипаты

а) ресурстар мен капитал салымдарын жоспарлы үйлестіру

б) меншік формаларының көптүрлілігі

в) нарықтық реттеуіштер қызметі

г) бәсекелестік

д) жеке меншіктің басым болуы

3. Экономикалық мәселелерді жартылай нарық, жартылау үкімет шешкен кезде, экономика

а)басқарушылық

б) нарықтық

в) аралас

г) дәстүрлі

д) әкімшілік

4.Аралас экономикаға жатпайды

а) меншіктің көп түрлілігі

б) орталықтандырылған жоспарлау

в) меншіктің реттеуші ролі

г) кәсіпкерліктің кең дамуы

д) барлық жауап дұрыс

5. Экономикалық жүйе ол

а) саясат пен экономиканың бірлігі

б) экономиканы ұйымдастыру тәсілі

в) экономиканың қозғалысын реттеу

г) саяси процестердің жиынтығы

д) барлық жауап дұрыс

2) Экономикалық жүйелердің негізгі элементтерін анықтап кестені толтырыңыз:

Элементтер	Өндірістік күштер
Табиғи	Қоғамдық	Жалпыға ортақ
Еңбектің ішкі өндірістік бөлінісі
Табиғи орта
Ғылыми білімдер
Қоғамдық еңбек бөлінісі
Еңбек құралдары
Қазба байлықтары
Еңбек жіктелімі
Топырықтың өнімділігі
Еңбек кооперациясы

 

3) Айналым шеңберіндегі мемлекеттің ролін анықтаңыз:

4) Төмендегі елдерді экономикалық жүйелер типтері бойынша жіктеңіз:

1.Куба 4.Қазақстан 7.Франция 10.Жапония

2.Албания 5.Швеция 8.Германия 11.АҚШ

3.Россия 6.Нидерланды 9.Англия 12.Гонконг

Төмендегі кестені толтырыңыз, нарықтық экономика модельдерінің ерекшеліктерін анықтаңыз.

Тақырып. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері. Сұраныс және ұсыныс.

1. Ақшаның толық анықтамасын таңдаңыз: А) адамдар арасындағы келiсiм өнiмi; В) тауар айырбасына… 2. Тауарды қолма-қол сатып алуда ақша қандай қызметтi атқарады:

Тауардың қандай қасиеттері бар?

Өз бетінше оқуға қажетті сұрақтар: 1. Натуралды шаруашылық экономиканы ұйымдастырудың… тарихи формасы ретінде.

Тақырып. Бәсеке және монополия.

1. Қандай жағдай жетiлген бәсекеге тән болады? А) нарықта көп мөлшерде фирмалар қызмет етсе; Ә) нақты тауардың баламалары жоқ болғанда;

Төмендегiлердiң қайсысы жетiлген бәсекеге тән емес?

Ә) өндiрушiлердiң көп мөлшерi; С) бағаға зор бақылау; Д) бағалық емес бәсекенiң болмауы;

Олигополия ... бар нарықтық құрылым.

А) бiр ғана сатып алушысы;

Ә) бiр тектi өнiм өндiретiн бәсекелес фирмалары;

С) сараланған өнiм өндiретiн көп фирмалары;

Д) азғантай ғана бәсекелес фирмалары;

Е) бiрнеше сатып алушысы.

8. Квазимонополияға қандай белгi тән:

А) квазимонополия – сұраныс жағындағы монополия;

Ә) бiрнеше iрi кәсiпорындар мен шағын фирмалары;

С) бiр ғана өндiрушi мен бiр сатып алушының болуы;

Д) А) және Ә) жауаптары.

Төмендегі мысалдарға талдау жасай отырып, еліміздегі монополиядан айыру қандай нәтижелерге алып келгендігін көрсету керек.

1-ші мысал. Қарағанды облыстық "Жеміс-көкөніс сауда бірлестігін монополиядан айыру. Оның кұрамында - 6 жеміс-көкөніс базасы бар (83 бөлшек сауда көкөніс дүкендері бар) облыстық сауда бірлестігі болатын. Ол жеміс-жидек және көкөніс өнімдерін сатып алып, сақтап және облыс халқына сататын. Жаппай жекешелендіру бағытына сай аталған бірлестіктің құрылтайлық құжаттарын қараған Қарағандының антимонополиялық комитеті оның құрылымдық базаларының технологиялык, жағынан өзара байланысты еместіктерін анықтаған. Сондықтан, облыстағы қалалар халқын жеміс-жидек және көкөніс өнімдерімен қамтамасыз ететін бәсекелестікті тудыру үшін, Қарағанды антимонополиялық комитеті осы сауда бірлестікпен заңды тұлғалық, құқықтары бар тәуелсіз 6 акционерлік компания құрып, дербестендіру туралы шешім қабылдап, олардың қолдарына тиісті қағаздарын берген. Сондай-ақ көкөніс бөлшек саудасы да ішінapa монополиядан айырылған. Ассоциацияның 83 дүкенінің 42-ci уақталып, шағын жекешелендіру түрінде ендірілген. Ол мынандай нәтиже берді:

• жеміс-жидектер мен көкөністерді тарату және бөлшек сауда деңгейіндегі бәсекелестік басталды;

• жсміс-жидектер мен көк-өністердің жеткілікті бола бастады;

• тұтынушылардың таңдап алуларына мүмкіндік туды;

• жеміс-жидектер мен көкөністер бағалары төмендей бастады;

• жеміс-көкөніс базаларында халықтың жұмыспен қамтылу жағы жақсарды;

• акционерлік қоғамдардың қаржылық жағдайлары жақсарды.

2-ші мысал. "Қарағанды нан өнімдері өндірістік бірлестігін (ӨБ) монополиясыздандыру.Бірлестік 17 кәсіпорыннан, астық қабылдау пункттерінен (АҚП), элеваторлардан және тарату базаларынан тұратын. Комитет ӨБ-тің құрылтайлық құжаттарын және монополиядан айыру жоспарларын қарап, осы ААҚ (ашық акционерлік қоғамды) уақтату мақсатында заңды тұлғалық мәртебесімен 17 АҚ құру туралы (бәсекелестікті дамыту туралы заң негізінде) тиісті қағазын берді. Нәтижесінде:

• құрылған АҚ-ньң шаруашылық қызметтерінің түрлері кеңейді. Кейбір АҚП өсімдіктер майларын шығаруды ұйымдастырды;

• облыс халқының жұмыспен мол қамтылуды мүмкін етті;

• құрылған АҚ-ның қаржы жағдайын жақсарта түсті.

• жеміс-жидектер мен көк-өністерді бөлшек саудамен сататын дүкендер мен тасымалдайтын автокөлік өндірістік бірлестігі құрылды.

• құрылған АҚ-дың қаржылық жағдайлары жақсарды.

3-ші мысал. Қарағандының автоөнеркәcіптiк және (ОБ) монополиядан айыру.Бірлестік дербес жеті кәсіпорын және автоөнеркәcіптік кешеннен тұратын. Комитет монополиядан айыру жоспарын қарап, 7 АҚ-ның құрылуына ықпал eттi. Сондай-ақ автокәсіпорынды акцияландыру үдерісі үстінде жекеменшік секторын дамытуды да назарға ала отырып, комитет шағын жекешелендіруді тездете жүргізу үшін, автокөлік ресурстарының (барлығының 20 пайызын) бөліну қажеттілігі туралы жазба түрде шешім шығарған. Бұл жекеменшік секторын және автокөлік аясындағы бәсекелестіктікті дамытуға ықпал еткен.

4-ші мысал. Қарағанды облыстық «Агроөнеркәсіпэнерго» кәсіпорнын монополиядан айыру. Бұл кәсіпорын ауыл шаруашылығы тұтынушыларының электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсететін 5 аудандық кәсіпорыннан тұратын ААҚ (ашық акционерлік қоғам) еді. Қарағанды облысындағы АСМК (антимонополиялык саясат жөніндегі мемлекеттік комитет) акциялау жөнінде құрылтайлық құжаттарды қарап, «Агроөнеркәсіпэнергодан» 5 Акционерлік қоғам құру туралы шешім шығарып берген. Қол жеткізілген негізгі оң нәтиже мынау:

• аудандық "Агроөнеркәсіпэнерго" өзінің шаруашылық қызметінде толық тәуелсіздікке ие болды;

• қызмет түрлерін көбейтті;

• осы саладағы рынокты дамыту үшін алғы шарттар жасалынды.

Қандай шынайы себеп болмасын (ал пайдакүнемдік жүйенің тез ыдырауы, cірә, оған қаншалықты барлық қалған факторлар саны сондайлық шамада ықпал еткен), жалпы құқық соты монополияға барған сайын жауыға түсті. 19-шы ғасырдың заңдары осы үpдісті жалғастырды және көптеген алпауыттардың өмір сүруінің заңдық негізін өзгертті. Осы мысалдармен қатар соңғы кездегі баспасөз материалдарын пайдалана отырып монополиялық іс-әрекеттер (мысалы «Петроказахстан»)жөніндегі басқа мысалдарды келтіру керек.

Тақырып. Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.

Тест сұрақтарына жауап беріңіз:

1. Тұтынушылар өз қаржысын алдымен қай нарықта жұмсайды:

А)еңбек; В) жер; С)капитал; Д) тауарлар; Е) ақиқат жауап жоқ

Негізгі капитал түсінігі нені қамтиды?

Е) Шикізаттар мен материалдарды. 3. Ескірген құралдарды аудару – бұл: А) Таза инвестиция; В) Шетелдік таза инвестиция; С) Амортизация; Д) Қолдануға болмайтын қорлары; Е)…

Тақырып. Фирманың өндіріс шығындары және табыстары

1-есеп : Фирманың тұрақты шығындары 45 доллар.… Анықтау керек:

Есеп

Фирманың тұрақты шығындары 60 доллар деп есептейіміз, ал өзгермелі шығындар төмендегі кестеде берілген, кестелі толтырыңыз.

 

Q	FC	VC	TC	AC

Есеп

Кестені толтырыңыз

Q	TC	FC	VC	AFC	AVC	MC

Тақырып. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.

Тест сұрақтарына жауап берініз

Аталған жауаптардың қайсысы «еңбек» санатын сипаттайды?

б) аралардың немесе аңдардың жұмысы в) еңбек заттары мен еңбек құралдарын адамның… г) еңбек қаруын адамның пайдалануы

Тақырып. Ұлттық экономика жүйе ретінде.

1-есеп.Төмендегі мәліметтерді (млрд .долларды) пайдаланып есептеңіз. 1) ЖҰӨ; 2) ТҰӨ; 3) ҰТ.   Жалдамалы жұмысшылар жалақысы 194,2 Тауарлар мен қызыметтер…

Тақырып. Экономикалық тепе-теңдік және экономикалық өсу.

1. Экономикалық өсуді төменгі тұжырымдардың қайсысы көрсетеді: А) Өндіріс мүмкіндігін көрсететін қисық… 2. Экономикалық өсудің негізгі факторларына қайсыларын жатқызуға болады:

Тақырып. Экономикалық цикл. Жұмыссыздық және инфляция.

Бақылау формасы: қысқаша конспект.

Төмендегі кестені толтырыңыз

Кесте - Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары

Тест сұрақтары. 1.Инфляция кезiнде, баска факторлар тұрақты болганда не өседi?

Тақырып. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты

1.Егер үкімет нақты ТҰӨ деңгейін жоғарлатса, онда ол ...... а) салықты төмендетеді. б) мемлекеттік тауарлар сатып алуды төмендетсе.

Тақырып. Экономикалық теорияның халықаралық аспектілері

1. Валюталық курстың түсінігі. 2. Валюталық курстың халықаралық жүйесі. 3. Ғаламдық проблемалардың мағынасы.

БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ еңбек көлемі көрсетілген ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ ҮШІН ТАПСЫРМАЛАР

1-тақырып. Экономикалық теорияның орны мен ролі, пәні және әдіс- тәсілдері. (2 сағат)

Студенттердің өзіндік жұмысы : 1.Экономикалық теоиядағы негізгі теориялар және мектеп өкілдері, олардың айырмашылығы.

2.Экономикалық теория және экономикалық саясат.

Тақырып. Қоғамдық өндірісті ұйымдастырудың экономикалық негіздері

Студенттердің өзіндік жұмысы. Тапсырманың мақсаты: 1. Экономикалық тиімділік: мәні, өлшеу (көрсеткіштері), рөлі

Тақырып. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері. Сұраныс және ұсыныс.

1. Реферат тақырыптары: 1. Әлеуметтік – экономикалық саясаттағы шағын және орта кәсіпкерліктің ролі… 2. Кәсіпкерлік ісінің Қазақстандағы… 6-тақырып. Бәсеке және монополия. (2 сағат)

Тақырып. Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.

(2 сағат)

Студенттің өзіндік жұмысы:

Өз бетінше оқуға қажетті сұрақтар:

1.Фирманың табысы.2.Жерді экономикалық бағалау және нарықтық баға.

3.Өндірушінің шығындарын минималдау және пайдасын максималдау ұстанымы.

 

 

Тақырып. Фирманың өндіріс шығындары және табыстары

(2 сағат)

Студенттің өзіндік жұмысы:

1. Тақырып бойынша логикалық схема құрастыру керек;

2. Экономикалық сөздік жасау қажет;

Тақырып. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.

Студенттің өзіндік жұмысы. Өз бетінше оқуға қажетті сұрақтар. 1.Экономикалық өрлеу түрлері (интенсивтік,экстенсивтік)

Тақырып. Экономикалық цикл. Жұмыссыздық және инфляция.

(2 сағат)

Студенттердің оқытушылармен өзіндік жұмысы.

Тапсырманың мақсаты :

Эканомикалық циклдардағы реттеудегі мемлекеттерді анықтау.

3. Жұмыссыздықтарға көмектесу бағдарламаларын оқу. Казақстан Республикасындағы жұмыссыздық пен инфляция… Студенттің өзіндік жұмысы.

Тақырып. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты

Студенттердің оқытушылар мен өзіндік жұмысы. Тапсырманың мақсаты: Мемлекеттік әлеуметтік саясаттың механизмдері.

Тақырып. экономикалық теорияның халықаралық аспектілері

(2 сағат)

Студенттердің оқытушы мен өзіндік жұмысы

1. Қазақстанның дүниежүзілік шаруашылыққа интеграциялау бағыттары.

2. Ғаламдық проблемалар дегеніміз не?

3. Халықаралық сауданың тиімділігін бағалау қандай теориялар арқылы жүргізіледі

СЕМИНАРЛЫҚ САБАҚ ЖОСПАРЫ

Негізгі категориялармен танысу семинары.

Экономикалық теорияның орны мен ролі, пәні және әдіс- тәсілдері.

-экономикалық теория пәнінің мәнін және экономикалық теорияның әдістерін оқыту. -экономикалық теорияның басқа ғылымдармен байланысын… -экономикалық білімнің негізгі бағыттарымен таныстыру.

Тематикалық семинар.

Оғамдық өндірісті ұйымдастырудың экономикалық негіздері

Талдау сұрақтары: Қоғамдық өндіріс. Өндіріс. Бөлу. Айырбас. Тұтыну. Адам және… 5. Экономикалық жүйенiң мәнi, өлшемдері… 6. Экономикалық дамудың қазiргi заманғы модельдерi. Әлеуметтiк бағытталған…

Бағыт беруші семинар.

Экономикалық институттар: меншік және кәсіпкерлік. Экономикалық жүйелер типтері мен олардың даму заңдылықтары.

Сабақтың мақсаты : Қоғамда меншік формаларының көп түрлі болуының заңды қажеттілігін түсіну. Меншік категориясын жан-жақты талдауға тырысу керек, әсіресе жеке меншіктің нарықтық шаруашылықтағы орны мен рөлін терең түсіну қажет. Сонымен қатар, нарықтық экономиканың қазақстандық моделінің қалыптасуының негізгі кезеңдері мен оның ерекшеліктерін қарастыру

Экономикалық жүйелердің үлгілерін ашып көрсету, практикалық мәнін түсіндіру және оның қай елде қолданылатынын қарастыру

1. Экономикалық жүйе дегеніміз не?

2. Негізгі экономикалық проблемаларды атаңыз?

3. Әртүрлі экономикалық жүйелерде таңдау проблемасы қалай шешілуде?

4. Дәстүрлі жүйе дегеніміз не?

5. Әкімшіл-әміршіл жүйенің ерекшеліктері қандай?

6. Нарықтық экономиканың мәні неде? Неліктен Қазақстан нарықтық экономикаға бет бұрды?

7. Нарықтық экономикаға өтумен байланысты қандай реформалар жүзеге асырылды?

Талдауға арналған сұрақтар:

1. Меншіктің түрлері және шаруашылық жүргізудің формалары

2. Меншік теориясы. Меншік экономикалық және құқықтық категория ретінде;

3. Нарықтық экономиканың қазақстандық моделінің қалыптасуының негізгі кезеңдері және оның ерекшеліктері;

4. Қазақстанда жеке меншік институтының қалыптасуы мен дамуының мәселелері.

Категориялар бойынша сұрау. Студенттерге төмендегі

негізгі экономикалық категориялар бойынша анықтама беру керек.

Экономика; Өндiрiс; Ресурстардың сиректiгi;

Өндiрiс факторлары; Қажеттiлiктер; Игiлiктер; Байлық;

Айырбас; Қайта бөлу; Тұтыну; Өндiрiстiк мүмкiндiктер қисығы.

Жүйелік семинар.

Оғамдық шаруашылықтың формалары. Тауарлық өндіріс. Ақша.

1. Еркін бәсекелік шаруашылығы және ұйымдастырылған нарық. Тауар айырбасы. Еңбек құн теориясы… 2. Субъективті бағалау теориясы салыстырмалы құндылық… 3. Тауар, оның қасиеттері және функционалдық формалары.

Семинар. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері. Сұраныс және ұсыныс.

Семинар сабағы «дөңгелек үстел» түрінде жүргізіледі. Студенттік топ санына байланысты 3-тен 6-ға дейін… Талдау сұрақтары: 1. Еркін бәсекелік шаруашылығы және ұйымдастырылған нарық. Тауар айырбасы.…

Жүйелік семинар.

Бәсеке және монополия.

  1. Тақырып бойынша логикалық схема құрастыру керек; … 2. Экономикалық сөздік жасау қажет;

Тематикалық семинар - Дөңгелек үстел

Капитал (қорларының) айналымы және толық айналымы.

Талқыланатын сұрақтар: 1. Кәсіпкерлікке жалпы сипаттама. 2. Кәсіпкерлік қабілеттіліктің функциялары.

Семинар. Фирманың өндіріс шығындары және табыстары

Талқыланатын сұрақтар: 1. Өндiрiс шығындарының түсiнiгi, түрлері.… 2. Экономикалық және бухгалтерлiк шығындар.

Бағыт беруші семинар - Дөңгелек үстел

Ндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар

Семинар сабағы «дөгелек үстел» түрінде өткізіледі. Ол үшін 3- 5 топқа студенттерді бөлу керек.… Талқыланатын сұрақтар: 1. Өндіріс факторлары және олардың ерекшеліктері. Еңбек рыногы және жалақы.…

Тематикалық семинар.

Лттық экономика жүйе ретінде

- ұлттық экономиканың дамуының негізгі мақсаты. - негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер және оларды… - экономикалық қрлеу мен экономикалық тұрақтылықты сипаттау.

Семинар.

Экономикалық өсу және экономикалық цикл

Талдау сұрақтары 1. Экономикалық өсу түрлері және себептері. 2. Экономикалық өсудің типтері мен факторлары.

Бағыт беруші.

Жұмыссыздық пен инфляция экономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде

1. Жұмыссыздық және инфляцияның салдары және себептерін аңықтау. 2. Мемлекеттің тұрақтандырушы саясаттарының… 3. Инфляцияның қарқынын және жұмысқа байланысты ЖҰӨ-ді жоғалтуды…

Практикалық семинар. Мемлекеттің әлеуметік және аймақтық саясаты

1. Мемлекеттiң нарықтық экономикаға араласуының қажеттiгi және мәнi. Қазіргі… 2.Экономикалық саясат: түсінігі, негізгі принциптерi және… 3.Экономикалық саясаттың негiзгi бағыттары және тиiмдiлiгі. Экономиканы реттеу…

Практикалық семинар. Экономикалық теорияның халықаралық аспектілері

Әлемдік шаруашылықтың мазмұның, құрылымын, негізгі теорияларын қажет, алған білімді… Талқылау сұрақтары: 1. Халықаралық қатынастар және оның негізгі көріну нысандары

АҒЫМДЫҚ, АРАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР

2. Экономикалық теорияның функциялары 3. Өндіріс факторларына не жатады? 4. Экономиканың негізгі үш мәселесі?

Бағалау жүйесі

Мысал ретінде :1-блок үшін ұсынылған / 2-блок 8 аптадан…