рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры

Реферат Курсовая Конспект

Популяция динамикасы

Популяция динамикасы - раздел Экономика, Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғарымектебі Егер Кез Келген Популяцияға Сыртқы Орта Факторлары Шектеулік Жаса...

Егер кез келген популяцияға сыртқы орта факторлары шектеулік жасамаса, теориялық сандық жағынан шексіз өсуге бейім. Бұндай гипотетикалық жағдайда, популяцияның өсу жылдамдығы сол түрдің биотикалық мүмкіншілік көлеміне байланысты. Р.Чепмен бойынша (1928),бұл бір жұптың теориялық жағынан алғандағы максимум ұрпақ беру көрсеткіші. Уақыт бірлігі ретінде мысалға, бір жыл немесе бүкіл өмір сүру кезеңі алынуы мүмкін.Әр түрлі түрлерде бұл шама әртұрлі.Табиғатта популяцияның биотикалық мүмкіндігі толығымен жүзеге асырылмайды.

Популяцияның жалпы сандық өзгергіштігі мына төрт жағдайға байланысты: особтардың тууы, өлуі, бір жерге тұрақтануы мен басқа жаққа қоныс аударуы (миграция).

Белгілі мөлшердегі ұстап тұру популяция гомеотазы деген атқа ие болды. Популяциялық гомеостаз механизмі түрдің экологиялық ерекшелігіне, оның қозғалысына, жыртқыштар мен паразиттердің әсер ету көрсеткіштеріне және т.б. жағдайларға байланысты. Кейбір түрлерге бұл жағдайлар көптеген даралардың қырылуына әкеліп, қатты әсер етсе, кейбір түрлерге тек шартты рефлекстік негіздегі ұрпақтың төмендеуімен ғана шектеледі.

Популяцияның сандық жағына әсер етуші көптеген факторлардың арасынан модифицирлеуші және реттеушілерін бөліп қарау керек.

Модифицирлеуші факторлар - популяцияның сандық өзгерісін тудырып, өздері сол өзгерістің әсерін сезбейді, яғни, олардың әсері бір жақты. (Бұл ағзаға абиотикалық әсер етуші,олардың қоректерінің сандық және сапалығы, жауларының белсенділігі және т.б.).

Реттеуші факторлар - тек популяцияның саның өзгертіп қана қоймайды, оның кезекті оптимумынан қазіргі жағдайына дейінгі ауытқушылығын қалыпқа келтіреді. (Бұлар тірі ағзалардың өзі).

Популяция динамикасының негізгі үш типін бөлуге болады:

1.Әр жылдардағы сандардың салыстырмалы түрлегі аздаған ауытқушылығы.

2.Популяция динамикасының мерзімдік типі

3.Популяция динамикасының массалық көбею ошағындағы көп жылдық типі.

Бір территорияда немесе акваторияда өмір сүретін әр түрлі түрлердің популяциялары табиғатта өз алдына жеке изоляцияда, еш қатынассыз өмір сүре алмайды, олар бір – бірімен үнемі байланыста болады.Бұл қатынас түрлері әртүрлі және күрделі. Бір ағзалар басқа ағзалармен қоректенеді. Біреулері бірінің тіршілік ету ортасында өмір сүреді.Ал өте ұсақ микроағзалар өлген өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарын шірітеді. Соның негізінде табиғатта ағзалардың бірлестігі қалыптасады, олар сол территорияда немесе акваторияда тіршілік етуші барлық түрлердің популяцияларын біріктіреді.

Бірлесіп тіршілік етуші және ағзалардың өзара байланысы биоцеоноз деп аталады (лат. Биос-тіршілік,цено – жалпы).

Биоценоз алып жатқан абиотикалық орта аймағы биотоп яғни, биоценоз тіршілік ететін орта деген ұғымды береді (лат.биос - өмір,топос – орын).

Биоценоздағы бір түрдің өкілдері биотикалық қатынастарының көптеген формалары олардың бірлестіктегі өмірлерінің негізгі жағдайларын, қоректерін табу жолдарын және жаңа кеңістікті иемдену мүмкіншіліктерін (конкуренттілік, комменсализм, жыртқыш – жәбірленуші және т.б.) анықтайды

Әрбір бірлестіктегі жеке түрлерге жататын даралардың өзара және олардың басқа түрлер популяцияларымен қарым-қатынасын, дамуы мен алмасуына айналадағы орта жағдайларының тигізетін әсерін зерттеу де – экологиялық міндеттердің бірі

В.Н.Беклемишевтің түрлер арасындағы биоценоздағы биотикалық қатынастар мынандай төрт типке бөлінеді:

а) трофикалық, б) топикалық в)фористік г)фабрикалық.

Трофикалық байланыс бір түрдің екінші түрмен, тірі немесе өлі күйінде,содай –ақ тіршілік ету үшін қажетті тағамдар түрінде қоректенуі кезінде туындайды.

Топикалық байланыс бір түрдің тіршілік ету барысында екінші түрдің кез келген жағынан, физикалық немесе химиялық тіршілік ортасының өзгеріске ұшырауынана туындайды.

Форикалық байланыс бір түрдің екінші түрдің таралуына қатысунан туады. Транстортировкалық тасымалдаушы ролін жануарлар атқарады.Әртүрлі өсімдіктердің тұқымдарын, спораларын, тозаңдарын жануарлардың тасымалдауы зоохор деп, ал басқа ұсақ жәндіктермен тасымалдануы – форезия деп аталады (форас – латынша сыртқа шығару дегенді білдіред).

Фабрикалық байланыс бір түрдің өз қажеттілік құрал жабдықтарына (фабрикациясына) басқа бір түрдің шығару өнімдерін, тірі немесе қалдық түріндегі, кейде тіпті тірі особтарында пайдалануды айтады.

 

– Конец работы –

Эта тема принадлежит разделу:

Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғарымектебі

аза Гуманитарлы За Университеті... Экономика бизнес ж не леуметтік ылымдар... Гуманитарлы ж не жаратылыстану п ндер кафедрасы...

Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: Популяция динамикасы

Что будем делать с полученным материалом:

Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:

Все темы данного раздела:

ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(syllabus)   Модуль пәнінің атауы: «Шекарааралық экологиялық мәселелер»     Барлығы

Постреквизиттер
“Экология және тұрақты даму” пәні студенттердің келешекте «экологиялық құқұқ», «халықаралық экологиялы

Пәннің мақсаты
-халықаралық экологиялық ынтымақтастықтығын экологияның бас кешенді салаласы ретінде қарастыру - табиғатты игерушілік

Модульдің атауы:Денсаулықты және қоршаған ортаны қорғау
Модуль пәнінің атауы: Экология және тұрақты даму. Шекарааралық экологиялық мәселелер №

СОӨЖ және СӨЖтапсырмаларын орындаудың және тапсырудың тақырыптық жоспары
Модуль пәнінің атауы: : Шекарааралық экологиялық мәселелер Тақырып № СОӨЖ С

Негізгі және қосымша әдебиет тізімі
1. Прохоров Б.Б Экология человека: учебник. 6-е изд., перераб. и доп. Изд-Academia 2011 2. Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: О&#

Білімдібағалаудыңжалпышкаласы
Аттестациялықәріптікбаға Балдардыңсандықэквиваленті Оқупәнінмеңгерудәрежесінің %-ды&#

ГЛОССАРИЙ
Абиотикалық фактор – жансыз табиғат факторы.   Автотрофты - өздігіне қоректенуші деген түсінікті береді, я

Экология және тұрақты даму.
Студент саны: (КЭ-101, КУиА-101, КФС-101, КФССП-101, КТ-101, КПХ-101, КС-101-КСР-101, КПД-101, КМП-101, КСК,КТД-101, КСК-102, КЮ-101, КЮ-102, КЮССП-101,102, ЮСП-1

Олданатын әдебиеттер
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: Оқу құралы. 90б. Алм. 2004. Бродский А.К. Жалпы экологияның қыс&

Биологиялық экология
Греч . Oikos - пәтер-үй + Logos - ғылым Экология - ғылым құрам туралы , құрылымға , қасиеттерде , функционал ерекшеліктерде ж

Олданатын әдебиеттер
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: Оқу құралы. 90б. Алм. 2004. Бродский А.К. Жалпы экологияның қыс&

Популяцияның кеңістік құрылымы
Особьтардың белгілі бір территорияда немесе акваторияда сандық және популяцияның құрамының сапалық таралуы оның кеңістіктік құ

Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. Экологиялық факторлардың категориялары: A) Фитогенді және зоогенді. B) Климаттық және химиялық. C) Андропогенді және климатты

Олданатын әдебиеттер
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: Оқу құралы. 90б. Алм. 2004. Бродский А.К. Жалпы экологияның қыс&

Биоценоздың құрылымы
Кез келген жүйенің құрылымы – оның бөлімдерінің байланысы мен қатынастарының заңдылықтарында. Биоценоздаң құрылым

Экожүйелер
Әрбір биогеоценоз, негізінен, екі құрылымды бөліктен, сол аймақтағы тіршілік етуші тірі ағзалардан және сол ағзалар тіршілік ететін орта жа

Негізгі терминдер
Биоценоз – қоршаған ортаның бірдей жағдайында бірге тіршілік ететін өсімдіктер, жануарлар мен микроорганизмдер популяциясының жиынтығы.

Тақырып бойынша тест сұрақтар
1. Белгілі бір территорияны мекендейтін барлық тірі ағзалардың қауымдастығы: А) Биоценоз. B) Экологиялық қуыс. C) Биом.

Олданатын әдебиеттер
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: Оқу құралы. 90б. Алм. 2004. Бродский А.К. Жалпы экологияның қыс&

Тақырып бойынша тест сұрақтары.
1. Бір трофикалық деңгейден екіншісіне өткен кезде жұмсалатын қуат мөлшері А) 20% B) 10% C) 5% D) 15% E) 1%

Биосфера туралы түсінік және оның компонентттері.
«Биосфера» термині ғылыми әдебиеттерге 1875 ж. австрия геологы-ғалымы Эдуард Зюсс енгізген. В. И. Вернадский (1863-1945) бұл терминді пайдаланды және биосфера туралы і

Тақырып бойынша тест сұрақтары
1. «Биосфера» терминін ұсынған ғалымды атаңыз: А) Э. Зюсс. B) В.ВДокучаев. C) В.И.Вернадский. D) Э. Геккель. E) Ю. Одум.

Ала тұрғысында даму
Тұрақты даму принциптерін іске асырудың орталықтары ретіндегі қалалардың маңыздылығы 1994 жылы Алборгте өткен Ірі және кіші қалалар

Оршаған орта
Қоршаған орта сапасын жақсарту мақсатында, атап айтқанда атмосфералық ауа сапасын жақсарту мақсатында, Осло қаласында (Норвегия), ол 2003 жылы

Леуметтік сала
Ұлыбританияда балалар орталығын құру бойынша пилотты жобалар сәтті енгзілді. Мұндай орталықтар балаларға күндізгі қарау бойынша қыз

Тақырып бойынша тест сұрақтар
1. Тұрақты даму дегеніміз-бұл: А) Келешекке ұрпақтың қажеттіліктерін шектеп, бүгінгі ұрпақтың қажеттіліктерін қ

Атмосфераны қорғау.
Адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынас. Жер бетіндегі биосфера қабығы миллиардтаған жылдар бойы біртіндеп қалыптасқан өзін-өзі р

Олданатын әдебиеттер
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: Оқу құралы. 90б. Алм. 2004. Бродский А.К. Жалпы экологияның қыс&

Олданатын әдебиеттер
Асқарова Ұ.Б. Экология және қоршаған ортаны қорғау: Оқу құралы. 90б. Алм. 2004. Бродский А.К. Жалпы экологияның қыс&

Ерекше қорғалатын территориялар
Ғылыми – техникалық прогреспен, адамның қоршаған ортаға әсерiнiң күшеюiмен байланысты «жабайы» табиғаттың кейбiр бөлiктерiн,

Тақырып бойынша тест сұрақтар
1. Қызыл кітапқа тіркелген организмдердің ерешеліктерін атаңыз: A) Анықталмаған, сирек, жойылып кеткен, жойылып бара жатқан. B) Саны азай

Экология және тұрақты даму» бірінші аралық бақылау сұрақтары
1. Экология ғылымы туралы түсінік. 2. Тұрақты даму ұғымының пайда болу тарихы. 3. Рим клубы, және Медоуз және Форестор еv

Р территориясындағы Семей ядролық сынақ алаңы және өзге де полигондар
Экологияның күрт нашарлап кетуі адамдардың табиғатқа антропогендек әсерін болып отыр. Атмосферадағы көмірқышқыл газдардың концентра

Тұрақты даму стратегиясы және Қазақстанның тұрақты дамуын қамтамасыз ету механизмдері.
  Экологиялық қауіпсіз және орнықты дамуға көшу қазіргі уақытта Қазақстанның даму стратегиясындағы басым ба

Негізгі проблемаларды талдау
Қазақстан экологиясы саласындағы негізгі проблемалық мәселелерге мыналар жатады: 1) ірі қалалар мен өнеркәсіптік орталықтардың а

Орта Азияның шекарааралық табиғи ресурстары.
  Биологиялық алуан түрлілік конвенциясы — биологиялық алуан түрлілікті сақтау жөніндегі халықаралық келісім. 1992

Жойылып кету қауі бар түрлер және қорғалатын түрлер
Бұл көрсеткіш жоғалып кету қауіпі бар биоәралуандылықты санының және түрлердің бағалық жағнайын бағалауға м

Шекарааралық Жайық өзені
Жайық өзені Орал тауы оңтүстік сілемдері (Орал-Тау жотасы) теңіз деңгейінен 640 м биіктігінен басталады. Ол Ресей Федерациясы аймағын, Қазақста

Алдықсыз, және аз қалдық технологиялар.
3.Қазақстандағы әрекететуші және жабылған полигондар.   Сабақтың мақсаты:Трансшекаралық с

Халықаралық келісімдер
Үлкен қашықтықтарда ауаны трансшекаралық ластау туралы БҰҰ ЕЭК конвенциясы ластайтын заттардың шығарындыларын алдын-алу, бақылау, қ

Көрсеткішті қалыптастыру бойынша ұсыныстар
Атмосфераға ластайтын заттардың шығарындыларының жалпы көлемі стационарлы және жылжымалы ластау көздерінен төгінділердің сомасы ретінде аны

Парниктік газдардың шығарындылары
Осы көрсеткіш қоршаған ортаға парниктік газдар шығарындыларының бар және күтілетін әсерін анықтауға ғана емес, сонымен қ

Көрсеткішті қалыптастыру бойынша ұсынымдар
Парниктік газдардың жалпы көлемін тұтастай экономика бойынша және экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде қалыптастырған жөн. Б

Ж. су құстары, су - батпақ қоныстағы құстар туралы халықаралық маңызы бар, конвенция.
«Адам және Биосфера» атты ЮНЕСКО бағдарламасы (“Man and Biosphere”, MAB) жергілікті және ғаламдық деңгейде адамдар мен қоршаған орта арасындағы

Азақстанмен Қытайдың арасындағы шекарааралық өзендердiң реттеуiндегi Шостің рөлі.
Қазақстан республикасының экономикалық дамуы негiзiнен, территориялық - өнеркәсiптiк кешендерде, облыстар және жеке қалаларда болсын, көп

Ж. Теңіздерді радияциялық қалдықтардан қорғайтын конвенция
Сабақтың мақсаты;Дүниежүзілік мұхиттың ластанудан шекарааралық қорғау шараларын қарастыру. Каспий теңiзi бассейнi ме

Азақстан және Біріккен Ұлттар Ұйымы
Тәуелсіз Қазақстан тарихында 1992 жылдың 2 наурызы Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымына мүшелікке қабылдануымен ерекшеленеді. Елімі

Сабақ мақсаты: Халықаралық табиғи ортаны қорғау ұйымдардың жұмысы
Қоршаған ортаны қорғау мәселелерін шешуге БҰҰ (Біріккен Ұлттар Ұйымы) үлкен үлес қосып отыр. Табиғатты қорғ

Экология және тұрақты даму» екінші аралық бақылау сұрақтары
1. Биосфераның дамуы, биосфераның қасиеттері, биосфераны қорғау. 2. Биосфера құрамы және шегі. 3. Биосферада тірі организмдерді

Карточкалар
Бейорганикалық заттарды органикалық затқа айналдыра алатын автотрофты организмдер Міндеті особьтарды&

Аудиторияға және аудиториядан тыс жұмыстарға арналған материалдар
  Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедрасының пәндері бойынша аудиторияға арналған материалдық жұмыстар барлық саб

Білімді бақылауға арналған материалдар
  Студенттердің білімін бақылауға арналған материалдар бірыңғай білімді бақылау ережелері мен қағидаларына сәйкестендірліп

Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері қолданатын интерактивті үлгідегі және оқытудың әдістері
  Дебат – студенттердің дұрыс жауап және мағыналы қорытындыны іздестіру мақсатында ауызша пікір алмасу. Дискуссия

Оқытудың инновациялық-техникалық құралдарын қолданылуына шолу
Оқу процесі барысында кафедра оқытудың инновациялық-техникалық құралдарын, білім беру саласындағы ақпараттық технологиялар және 

Экология және тұрақты даму пәні бойынша модулді сипаттауға арналған формуляр
Модульдің аталуы мен шифрі Модуль- Модуль- Қоршаған ортаны қорғау мен денсаулықты сақтау. Шекарааралық эколо

Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Education Insider Sample
Подпишитесь на Нашу рассылку
Наша политика приватности обеспечивает 100% безопасность и анонимность Ваших E-Mail
Реклама
Соответствующий теме материал
  • Похожее
  • Популярное
  • Облако тегов
  • Здесь
  • Временно
  • Пусто
Теги