Экологиялық қуыс. Гаузе принципі - раздел Экология, Экология ғылымының даму тарихы Экологиялық қуыс – Экожүйеде Популяциялард...
Экологиялық қуыс – экожүйеде популяциялардың тіршілігі үшін қажет экологиялық жағдайлардың (ресурстардың, кеңістіктің) жиынтығы, яғни түрдің тіршілік етуі үшін, қауымдастықтағы басқа түрлермен байланыстарын қоса алғанда, оның тіршілік етуіне қажетті факторлар комплексі. «Экологиялық қуыс» ұғымын ғылымға зоолог Дж.Гринелл биоценоздағы түрдің ролін анықтау үшін енгізді. Эколог. қуыс-абстракты ұғым, бұл табиғатта түрдің тіршілік етуіне ықпал ететін барлық орта факторларының жиынтығы.Ю.Одумның айтуы бойынша, экологиялық қуыс ұғымы организмнің экожүйедегі атқаратын роліне жатады, яғни тіршілік ету ортасы түрдің «мекен-жайы», ал «қуыс»-түрдің «мамандығы». Мысалы, өсімдік қоректі антилопа мен кенгуру әртүрлі жерде тіршілік еткенімен, бір Экологиялық қуысты иеленеді. Керісінше, орман тиіні мен бұғысы да өсімдік қоректі болғанымен әртүрлі экологиялық қуысты иеленеді. Қорек түрлері әртүрлі болуына байланысты Экологиялық қуыс жануарлар арасында жақсы байқалады.
Гаузе принципі б/ша екі түр кішкентай бір кеністегі бірге тіршілік ете алмады. Өйткені екі түрдін де санының өсуіне кеңістегі ресурстардың қоры жетпейді. Яғни, экологиялық қажеттіліктері ұқсас түрлер бірдей экологиялық қуысты (орынды) иелене алмайды.
Ормандағы ағаш тектес немесе шөптесін өсімдіктер ярустылыққа(қатарлар) байланысты реттеліп орналасқан. Ормандық ярустық – әртүрлі орг-дің экологиялық қуыстарға бөлінуінің жақсы мысалы бола алады. Әр түрге жататын орг –дің екі экологиялық қуысы болуы мүмкін: фундаментальды ж/е іске асырылған. Фундаменталды қуыс –түрдің тіршілік ете алатын жағдайлары, ал іске асырылған – түрдің сол қауымдастықтағы кездесуі. Іске асырылған қуыс фундаментальды қуыстың бір бөлігін құрайды.
Автотрофтар грек autos зі бейорганикалы заттарды органикалы заттар а айналуын ж зеге асырады жасыл... Гетеротрофтар грек heteros рт рлі дайын органикалы... Аза стан стратегиясы жайында бірдеме жазасы дар...
Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ:
Экологиялық қуыс. Гаузе принципі
Что будем делать с полученным материалом:
Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:
Экологиялық факторлар.
Тірі организмдерге әсер ететін ортаның элементтерін экологиялық факторлар д.а. Эк.ф-р организмдер мекендейтін ортасының жағдайын анықтайды. Кез-
Негізгі тіршілік орталары,анабиоз.
Жердегі тіршілік пайда болған алғашқы орта – су болып табылады. Тарихи даму барысында көптеген ағзалар ауа-жер ортасына тарала бастады. Нәтижесінде эволюция бары
Топырақ қабаты
Өсімдіктердің, жануарлардың климат жағдайларының және адамдардың әсерімен өзгерген жер бетінің үстіңгі борпылдақ қ
Популяциялар түсінігі.
Популяция- латынша халық деген мағынаны білдіреді. Бұл терминді алғаш рет дат генетигі В.Л. Иогансен қолданды. «Популяция» ұғымы биологияд
Популяцияның кеңістіктегі құрылымы
Популяцияның кеңістіктегі құрылымы - популяция особьтарыньщ кеңістікте орналасу ерекшеліктері. Ол тіршілік ортасының және түрдің биологиялы
Поп-ң этологиялық құрылымы.Топ эффекті
Популяцияның этологиялық (мінез-құлық) құрылымы - Жануарлар мінез-құлқы ерекшеліктерін этология ғылымы зерттейді, яғни, бір п
Популяциянының динамикалық көрсеткіштері.
Популяция динамикаcы-популяциядағы особьтардың сандық мөлшерін және оларды реттеудің механизмдерін зерттейтін популяциялық экологияныv
Поп-ң потенциалы және гомеостазы
Популяциялардын ішкі тұрақтылығын өз механизмдері арқылы реттеуін гомеостаз, ал популяцияның сандык мөлшерінің орташа шамадан ауытқуын олардьщ
Биоценоз экологиясы
Биоценоз (грекше bios - өмір, koinos – жалпы, ортақ) – бірдей ортақ жағдайларында бірге тіршілік ететін өсімдіктер, жануарлар және микроорганизімдер популяциялар
Биоценоз кеңістіктегі құрылымы
Биоценоздың кеңістіктегі құрылымы ондағы өсімдіктер жамылғысымен (фитоценоз) - өсімдіктердің жер асты және жер үсгі мүшелері
Биотикалық қарым-қатынастар.
Биотикалық қарым- қатынастардың негізгі типтері: бәсекелестік, жыртқыштық, комменсализм, мутуализм, симбиоз, синойкия, паразитизм.
Паразит
Биоценоздағы орг-ң пайдалы қатынасы.
Биотикалық қарым-қатынастар типтері Биотикалық факторлар - бір организмдердің тіршілік етуі барысында басқа организмдерге әсері. Биотикалық қар
Биоценоздағы орг-ң зиянды қатынасы.
Жыртқыттык - қорек, аумақ, т.б. ресурстар үшін бірін-бірі өлтіру, қуу, жеу арқылы көрініс береді. Жыртқыштық - түр
Биоценоздағы пайдалы-нейтралды қатынастар.
Комменсализм (лат. commensalіs – табақтас, масыл) - дастархандас, симбиоздың бір түрі. Коменсализмде екі жануарлардың бірі, (коменсал) өзінің сы
Экологиялық сукцессия
Белгілі бір уақыт ішінде қауымдастықтар құрылып және өзгеріп отырады.олардың түрлік құрамы, әр түрлі топтағы орга
Биогеоценоз және биотоп ұғымдары.
Биоценоз (грекше bios - өмір, koinos – жалпы, ортақ) – бірдей ортақ жағдайларында бірге тіршілік ететін өсімдіктер, жануарлар және микроорганизімдер популяциялар
Экожүйе.
Экологияда «биогеоценоз» ұғымымен бірге «экожүйе» ұғымы қолданылады. «Экожүйе» ұғымын ағылшын ботанигі А.Д.Тенсли ұсынды. А.Д.Тенсл
Экологиялық пирамида
Экологиялық пирамида – экожүйедегі продуценттер, консументтер (бірінші және екінші реттік) және редуценттер арасындағы олардың массасымен ө
Вернадскийдің биосфера туралы ілімі.
Биосфера – ғаламшардағы тірі ағзалар мекендейтін Жердің күрделі сыртқы қабаты. Бұл терминді австрия ғалымы Э.Зюсс 1875 ж. енгізген.
В.
Биосфера эволюциясының этаптары.
Биосфера эволюциясы — Жер бетіндегі тірі организмдердің пайда болуынан бастап, қазіргі биосфера қабығының толық қалыптасу аралығындағы ұз
Биологиялық және геологиялық айналымдар.
Кіші немесе биологиялықзат айналымы бұл - өсімдіктер, жануарлар, саңырауқұлақтар, микроорганизмдер және топырақ арасында
Ноосфера
Ноосфера немесе Антропосфера — биосфераның жаңа жағдайға көшкен деңгейі; адамның саналы түрде жүргізген іс-әрекеттерінен туындайтын жер с
Ластану және ластаушы түрлері.
Ластанудеп қандай да бір ортаға жаңа, оған тән емес физикалық, химиялық және биологиялық агенттерді әкелу немесе осы аге
Химиялық және биологиялық ластануы.
Химиялық ластаушылар - экожүйедегі концентрациясы нормадан жоғары немесе басқа жақтан енген заттар. Ауаның мейлінше ластануы өнеркәс
Атмосфераның автокөлікпен ластануы.
Автокөлікпен ластануы— жер бетімен рельссіз жүретін жүк машиналарының, жеңіл машиналардың, автобустардың, тіркеуіштердің және т.б. жүк пе
Ндірістік ластану.
Өнеркәсіптік саладаауаны ластандырушы негізгі көз болып табылатындар жылу электр станциялары, қара жэне түсті металлургия, сол сияқты мүна
Озоносфера проблемасы.
Атмосфераның техногенді ластануы озон қабатына да кері әсерін тигізеді. Озон қабатының бұзылуы жерге 0,29 мкм болатын және одан төменгі қыс
Парниктік эффект
Парниктік газдардың әсерінен жылулық баланстың өзгеру нәтижесінде мүмкін болатын жер шарының температурасының ғаламдық артуын па
Ышқыл жаңбыр және улы тұман.
Ғаламдық негізгі экологиялық проблемалардың бірі атмосферадағы ластаушы заттардың ұзақ қашықтықтарға тасымалдануы. Негізінен
Ормандардың азаюы.Шөлейттену.
Жаңбырлы тропикалық ормандар оттегінің басты көзі және оттегі тепе-теңдігін сақтауда үлкен роль атқарады. Сондықтан тропикалық орма
Лемдік мұхит проблемасы.
Жер бетінің 2/3 бөлігін алып жатқан Әлемдік мұхит - суының салмағы 1,4-1021 кг-ды құрайтын үлкен резервуар. Мұхит суы планетада
Тұрақты даму» деген не?
1992 жылы Рио-де-Жанейрода өткен БҰҰ конференциясында Брундтланд комиссиясы баяндамасымен енгізілген және заңдастырылған тұрақты даму ғылыми те
Тұрақты дамудың негізгі факторлары.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялы
Азақстан және тұрақты даму.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялы
Бейбітшілік моделі. Рим клубы
1968ж Италия экономисі Аурелио Печчидің ұсынысы бойынша халықаралық ғылыми ұйым Рим клубы құрылды.Қазіргі кезде 30 астам елдің жүзг
Экологиядағы химиялық элементтер айналымы.
Күкірт айналымы – бұл цикл суды, топырақты және атмасфераны қамтиды. Күкірттің негізгі қоры – топырақта және тұнбаларда. Күкі
Экожүйедегі биологиялық айналымы.
Кіші немесе биологиялықзат айналымы бұл - өсімдіктер, жануарлар, саңырауқұлақтар, микроорганизмдер және топырақ арасындағы зат айналымы.
Табиғи ортаның ластануы.
Ластану деп қандай да бір ортаға жаңа, оған тән емес физикалық, химиялық және биологиялық агенттерді әкелу немесе осы агенттердің т
Лемдік экологиялық проблемалары.
Ғаламдық проблемалар - әлемді тұтас қамтитын табиғи, табиғи-антропогендік немесе таза антропогендік құбыл
Р-ң тұрақты дамудағы өзекті проблемалары.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялы
Биологиялық алуантүрлілік.
Биоалуантүрлілік – тек маңызды шаруашылық ресурсы ғана емес, ол биосфераның тіршілік етуінің шарты болып табылады. Рио-де-Жанейрода өткен (1992 ж) БҰ
Р-ң қорықтары.
Қорық қоры - қоршаған ортаның табиғи эталондар, реликтілері, ғылыми зерттеулерге, ағарту білім беру ісіне, туризмге және рекреацияғ
Новости и инфо для студентов