Кіріспе..........................................................................................................3
Оқу құралының құрылымы.....................................................................4
1 Тарау. Экология міндеттері мен болашағы
1.1. Экология пәні және анықтамалары................................................5
1.2. Ғылымның қысқаша даму тарихы.................................................8
1.3. Экологияның негізгі бағыттары....................................................12
2. Тарау. Организм және орта
2.1. Аутэкология......................................................................................14
2.2. Организмдердің көбеюінің потенциальды мүмкіндігі..............17
2.3. Экологиялық факторлар.
Экологиялық әсер ету заңдылықтары.........................................19
2.4. Абиотикалық факторлардың тірі организмдерге әсері.............34
2.5. Организмдердің ортаға бейімделуінің негізгі жолдары...........57
2.6. Негізгі тіршілік орталары...............................................................70
3 Тарау. Популяция
3.1. Популяция түсінігі мен негізгі сипаттамалары..........................91
3.2. Популяцияның демографиялық құрылымы...............................99
3.3. Популяцияның этологиялық құрылымы..................................101
4 Тарау. Организмдердің биотикалық қарым – қатынастары
4.1. Биотикалық қарым- қатынастар..................................................117
4.2. Қарым – қатынас типтері............................................................120
4.3. Бәсекелестік арқылы жою принципі. Экологиялық қуыс....126
5 Тарау. Биоценоз.
5.1. Биоценоз – күрделі табиғи жүйе.................................................146
5.2 Биоценоздың түрлік құрылымы...............................................149
5.3 Биоценоздың төзімділігі.............................................................153
6 Тарау. Экологиялық жүйе.
6.1. Экожүйелердің құрылу заңдылықтары.....................................160
6.2. Қоректік тізбектер. Қоректік торлар...........................................167
6.3. Экожүйе өнімділігі.........................................................................179
6.4 Экожүйенің қоректік құрылымы.................................................186
6.5. Экологиялық сукцессиялар. Экожүйенің өзіндік дамуы және оның тұрақталуы.........................................................................................198
6.6. Қоректік тізбектегі зиянды, улы заттардың жинақталуы.......210
7 Тарау. Биосфера.
7.1. Биосфера туралы түсінік .............................................................216
7.2. Биосфера және оның шекаралары..............................................218
7.3. Тірі заттардың негізгі қызметі мен қасиеті...............................221
7.4. Ноосфера..........................................................................................223
7.5. Жердің жалпы антропогендік дағдарыстары............................225
7.6. Биологиялық көптүрлілікті сақтау мәселелері.........................228
7.7. Б.Коммонердің «экология заңдары»..........................................232
Қосымшалар
Рио -де -Жанейро декларациясы........................................................243
Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігі
тұжырымдамасы....................................................................................248
Әдебиеттер..............................................................................................266