Kuantum Mekaniğinin bьyьk aзmazı: Dalga mı? Parзacık mı? Kavramı.

Bunlara ilaveten, 15 yıldır devam eden araştırmalara rağmen, sırrını koruyan Nцtrino ve enerji bakımından zengin diğer komşu tanecikler de dahil edilebilir. 1960’lı yıllarda fizikзiler kвinatta birbirinden "bağımsız" tesir eden dцrt ayrı kuvvetin mevcut olduğunu kabul ediyorlardı:

1)- Yıldız kьmelerini, gьneş sistemleri ve galaksileri dağılmaktan koruyan Kьtleзekim kuvveti,

2)- Aynı yьklь taneciklerin itilmesi, farklı yьklь taneciklerin зekilmesinde rol oynayan Elektromanyetik kuvvet,

3)- Atomun зekirdeğinde proton ve nцtronların bir arada tutulmasını sağlayan Gьзlь Nьkleer kuvvet,

4)- Radyoaktif parзalanma ve зekirdek birleşmesi (fьzyon) reaksiyonlarında ortaya зıkan Zayıf Nьkleer kuvvet.

Bu kuvvetler arasında ne gibi farklar vardır? İleticisi; kьtlesiz fakat yьksek enerjiye sahip bir Gluon olan nьkleer kuvvet, elektromanyetik kuvvetten, bin kez daha gьзlьdьr; elektromanyetik kuvvet de, zayıf kuvvetten yьz kez daha şiddetlidir. Partikьl fizikзilerine gцre bu kuvvetler, Boson'lar (Hintli araştırmacı S. N. Boson'a izafeten) adı verilen kьtlesiz tanecikler vasıtasıyla nakledilirler. Elektromanyetik kuvvetin taşıyıcısı da atomaltı dьnyanın Fotonlarıdır. Yerзekiminden, henьz keşfedilmemiş Graviton; Nьkleer kuvvetten de, Gluon sorumludur. Zayıf kuvvetin nakledicisi hakkında 15 sene цnce geliştirilmiş teoriler mevcuttur. Buna gцre elektromanyetik kuvvet ve zayıf kuvvet bağıntılıdır. Bunlar birleşiktir ve aynı kuvvetin değişik gцrьntьleridir. Bu kuvvet alanı, taşıyıcı partikьlleri W ve Z tanecikleri olan, Elektrozayıf kuvvettir. Problem sadece elektrozayıf kuvvetin "elle tutulur" bir delilinin olmaması idi. Зьnkь, bu atomaltı mertebelerinde зok hızlı tanecikler sцz konusudur. Bunların kьtleleri protonunkinden yaklaşık 80-90 kez daha bьyьktьr.

Dьnyada mevcut hiзbir hızlandırıcının gьcь bu kadar bьyьk kьtleli tanecikleri elde etmeye yetmiyordu. İtalyan Carlo Rubbia'nın Avrupa nьkleer araştırma merkezi (CERN) yetkililerini ikna etmesi neticesi, (SPS) adlı bьyьk proton hızlandırıcısında proton ve antiprotonlar, şimdiye kadar fizikte insan eliyle erişilen ve en bьyьk enerji olan 270 GeV’luk (270 milyar elektronvolt) bir enerjiyle зarpıştırıldılar. Bu şekilde bahsi geзen W ve Z tanecikleri uyarılarak artı W ve eksi W ispat edildi. Neticede ilim adamları bugьn doğanın dцrt temel kuvvetini kapsayan tek bir Birleşik Alan Kuvvetine doğru bir adım daha yaklaşmış oldular. Şu an iзin, maddenin yapıtaşı olarak gцrьlen Kuarkların hakikaten maddenin nihaо yapıtaşı olup olmadığı da belli değildir. Bazı ilim adamları Kuark'ların da "Preon" adı verilen daha kьзьk yapıtaşlarından meydana geldiği şeklinde fikirler ortaya atmaktadırlar. Geзtiğimiz yaz, Genevre’deki (CERN)’de 26,6 km. uzunlukta dairesel bir tьnel inşaatı tamamlanma aşamasına geldi. Bu proje tamamlandığında dьnyanın en bьyьk tanecik hızlandırıcısı olacak. 1988’den itibaren elektronlarla pozitronların 100 GeV enerji ile зarpıştırılması planlanıyordu. Şimdiye kadar dьnyadaki en bьyьk Pozitron-Elektron hızlandırıcısı PETRA olup 37,62 GeV luk enerji oluşturur.