Дәрістің қысқаша мазмұны:
Қытай философиясы өзінің даму барысында үш негізгі кезеңнен өтті:
Ø Б.з.д. VIIғ.-б.з.ІІІғ.- ежелгі ұлттық философиялық мектептердің пайда болуы мен қалыптасуы;
Ø ІІІ-ХІХ ғ.ғ. Үндістаннан Қытайға буддизмнің (б.з.ІІІғ.)енуі және оның ұлттық философиялық мектептерге ықпалы;
Ø ХХІ ғ.-қазіргі заманғы кезең- Қытай қоғамының біртіндеп ашыла бастауы, қытай философиясының еуропалық және дүние жүзілік философия жетістіктерімен сусындауы.
Қытайдағы ежелгі ұлттық философиялық ілімдер:
Ø даосизм;
Ø конфуцийшілдік;
Ø легизм.
Онша көп таралмаған ілімдер:
Ø моизм;
Ø натурфилософия;
Ø номинализм.
Қытайға буддизм (ІІІ ғ.) енгеннен кейінгі және ХІХ ғ. соңына (екінші кезең) дейінгі қытай философиясының негізін қалаған ілімдер:
Ø чань-буддизм (ұлттық қытай буддизмі);
Ø неодаосизм;
Ø неоконфуцийшілдік.
ХХ ғасырда қытай ұлттық философиясы мына әлемдік философиялық идеялармен байыды:
Ø христиандық діни философия;
Ø марксизм;
Ø еуропаның көрнекті философтарының идеялары;
Ø американдық прагматизм философиясы.
§3.Дүние мен қоршаған ортаны бейнелеудегі қытайлық көзқарасқа тән қасиеттер:
Ø өз елі Қытайды-шындықтағы дүниенің орталығы деп қабылдау;
Ø жеке оқиғаларды, тарихты жалпы циклдік процестер ретінде ұғыну;
Ø жердегі ғарыштық циклдердің дұрыс жүруіне, Аспан мен Жер алдында адамның өзіндік жауапкершілігін сезінуі;
Ø адам, табиғат және ғарышты бірыңғай тұтастық деп қабылдау;
Ø сананың консерватизмі, өткенге оралу, өзгерісті қаламау;
Ø жеке адам, тұлғаның ұжымнан бөлінбеуі, дараланбауы;
Ø табиғат апаттарымен күресте жеке адамның дәрменсіздігін сезіну;
Ø еңбектің жаппай (ұжымдық) формаларына басымдылық беру (Ұлы Қытай дуалын салу, каналдар қазу, бөгеттер тұрғызу, су тасқынымен күресу және т.б.);
Ø жеке адам, ұжым, мемлекет пен қоғамды бөлінбес тұтастық деп қабылдау;
Ø қоғамда вертикалдық байланыстарды (билік пен бағыну), субординацияны, бастықты сыйлауды, мемлекет басшысын ( императорды) ең жоғарғы мәртебе, мемлекетті біріктіруші күш ретінде ұғынуды қалыптастыру;
Ø қарым-қатынаста конформизмді, келісімпаздықты, мәмлегерлікті, тыныштық пен жайбарақаттылықты қалау;
Ø өмірді ең алдымен тән қабығындағы рух өмірі деп ұғыну; фәни өмірді бақи дүниеден жоғары қою; ұзақ өмір сүруге әрекет жасау (дене шынықтыру, шөп дәрілерін ішу және т.б.)
Ø о дүниелік күштердің болуын мойындау, өлгендердің жандануы;
Ø ата-аналарды, үлкендерді сыйлау, ата-баба, аруақтарды("шэн") қастерлеу.