Муборизаи сулолавии Темуриён

Пас аз марги Темур давлати бузурги императории ташкилкардаи e аз по афтода, Мовароунна[р ба са[наи мубориза[ои хунини сулолавb табдил ёфт. Темур [анeз дар ваrти [аёти худ давлатро дар байни фарзандонаш - Xа[онгир, Умаршайх, Мироншо[, Шо[рух ва набера[ояш - Му[аммадсултон, Пирму[аммад, Ибро[им ва Улуuбек таrсим намуда буд.

{анeз аз фавти Темур якчанд рeз нагузашта буд, ки [ар кадом аз Темуриён худро мустаrил эълон карданд. Набераи Темур, [окими Тошканд- Халилсултон (писари Мироншо[) лашкар xамъ намуда, пештар аз писари Xа[онгир – Пирму[аммад, ки eро Темур xонишини худ таъин карда буд, омада ба пойтахти давлати темурb - ша[ри Самарrанд со[иб шуд. Агарчи Пирму[аммад бор[о барои барrарор кардани [уrуrи худ кeшиш намуд, вале муваффаrият ба даст оварда натавонист ва ни[оят дар соли 1406 ба rатл расид.

Ба Темуриён лозим омад, бо намояндогони сулола[ои собиr [ам, ки Темур аз [укмронb ма[рум карда буд, мубориза баранд. Дар uарб ва шимоли uарбии Эрон намояндагони сулолаи туркмании Rараrуюнлу, дар Туркистон амир Худодод ва шайх Нуриддин исён намуданд. {ангоме ки дар со[или дарёи Аму байни Халилсултон ва Пирму[аммад xанг мерафт, Худодод reшуни муuул ва rалмиrро мутта[ид намуда, ба Мовароунна[р [уxум овард. E Самарrандро забт карда, хатто дар ваrти му[ориба Халилсултонро асир гирифт.

Темуриён ба вазъияти хеле хавфоваре дучор гардиданд. Писари Темур - Шо[рух, ки [окими {ирот буда, исман вориси падари худ [исоб мешуд, фавран лашкар xамъ намуда, ро[и Мовароунна[рро пеш гирифт. Шо[рух reшуни Худододро торумор карда, худи eро бо дасти xосусе ба rатл расонид ва Халилсултонро озод кард. Лекин вай Халилсултонро дигар аз [уrуrи вориси салтанат ма[рум сохта, eро [окими Рай таъин намуд ва идора кардани Самарrанд ва, умуман, Мовароунна[рро дар соли 1409 ба писари понзда[солаи худ - Улуuбек супорида, худ ба тарафи Эрон лашкар кашид. E тадриxан авлоди се писари бузурги Темур – фарзандони Xа[онгир, Умаршайх ва Мироншо[ро аз [окимият дур карда, писари худ Ибро[имсултонро дар соли 1414 [укмрони Шероз ва писари дигари худ - Суюрuотмишро дар соли 1418 [окими Кобул, Uазнин ва Rанда[ор таъин намуд.

Дар зарфи ин муддат намояндагони сулолаи туркмани Rараrуюнлу ба иrтидори маълум со[иб гардида, на фаrат хоки rабл аз футу[оти Темур доштаашонро дубора ба даст дароварданд, балки [удуди rаламрави худро хеле вусъат доданд. Шо[рух ба муrобили Rараrуюнлу се дафъа лашкар кашид, аммо ба uалабаи rатъb муваффаr нагардида, ба сул[ розb шуд ва идора кардани Озарбойxонро дар соли 1436 ба Xа[оншо[ ном яке аз намояндагони ин сулола вогузор намуд.

Дар замони [укмронии Шо[рух (1405-1447) давлати Темур, бо вуxуди хеле гум кардани хоки худ, [анeз то як андоза иrтидори пешинаашро ниго[ медошт. Зимнан, бояд хотирнишон кард, ки аз сарзамини та[ти тасарруфи Шо[рух амалан ду давлат: яке давлати худи Шо[рух бо марказаш {ирот ва дигаре давлати Улуuбек бо марказаш Самарrанд ба вуxуд омад.[1349]