Авxи шeру ошeб[ои халrb дар беки[ои uарби Помир [одисаи xудогонаву мустасно набуд. Худи [амин хел [одиса[о ва дар [амин шакл дар но[ия[ои гуногуни аморати Бухоро ба амал меомаданд. Дар Бухорои шарrb, ки анъана[ои озодидeстb [анeз муста[кам буданд, мардум зуд-зуд ба даст сангу кулeх, калтаку таёr ва белу каланд гирифта ба по мехестанд.
Дар ибтидои асри ХХ не[зат[ои зидди[укуматb ни[оят шиддат гирифтанд. Ин воrеа сабаб[ои зерин дошт – истисмори феодалb ва зулму асорати андоз[о тоrатгудоз мешуд. Худшиносии синфии камбаuалони ма[аллb такмил меёфт, ба сабаби [ама бозор[оро зер кардани мол[ои русии фабрику заводb мардум, алалхусус, косибон тез бенаво мешуданд ва uайраву ва [оказо. Ин не[зат[о барои [амин [ам а[амияти калон доштанд, ки бо муборизаи озодихо[онаи пролетариат ва де[rонони тамоми Россия, бо [аракати револютсионии кишвари Туркистон зич алоrаманд шуда мерафтанд.
Масъалаи тадrиrи шeру ошeб[ои ме[наткашони Бухорои шарrb зидди [окимияти амир ва нeкарони вай дар сол[ои охир хеле пеш рафта бошад [ам,[1799] аз афти кор, тадrиrи амиrу муфассали ин масъала дар пеш аст. Умуман, материал[ои архив[о, алалхусус [уxxат[ои архиви rушбегиро, ки дар Тошканд ма[фуз аст ва фонди сектори таърихи аср[ои миёнаи Институти таърихи ба номи А[мади Дониши АФ РСС Тоxикистонро дар Душанбе ни[оят муфассал тадrиr кардан даркор, ки он[о мадрак[ои басо муфид хо[анд дод.
Вале маълумоти мавxуда [ам имкон меди[анд иддао намоем, ки дар арафаи револютсияи якуми буржуазии демократии сол[ои 1905–1907-уми Россия замона [ам барои [укумати подшо[ии Россия ва [ам барои [укуматдорони аморат баuоят пурта[лука ва нотинx буд. Алангаи шeру ошeб[ои халr го[ дар ин xову го[ дар он xо боло мехест. Соли 1900 шeриш бекии Калифро фаро гирифт, соли дигар (1901) дар Де[нав, соли 1902 дар Reрuонтеппа шeриш шуд.
Дар сол[ои аввали асри ХХ Reрuонтеппа ва но[ия[ои атрофи он дучори офат[ои табиат шуда буданд–аввал малах зер кард, баъд муромурии чорво сар шуд. Вале ба ин ниго[ накарда амлокдорони бек бера[мона закоту андозро кашида мегирифтанд, судхeрону савдогарон аз ночорию ноилоxии мардум истифода бурда, давлат меандeхтанд. Замона басо нотинx бошад [ам, амир бо та[рики амалдорони подшо[b фармуд, ки тамоми uаллаи ша[ру де[а[оро xамъ карда гиранд, [ол он ки худи мардум аз гушнагb мурда мерафт. Мардум дигар илоxе намеёфтанд, баъзе мисли а[олии Reрuонтеппа ният доштанд сарашонро гиранду ба Афuонистон ё ягон xои дигар гурехта раванд, баъзе [амин тавр [ам карданд.
Ба хоки генерал-губернатории Туркистон, ба Афuонистон ё ба дигар беки[о, ки а[вол дар он xой[о [ам бе[тар набуд, гурехта рафтан фаrат аз [амин далолат медод, ки мардум ноумед шудаасту чb кор карданашро намедонад. Ин корро, албатта, усули rатъии мубориза номидан мумкин не. Аммо дар айни [ол бояд гуфт, ки ин [ам як шакли эътирози мардуми бадбахту сарсахту хонабардeшу rашшоrу бенавои Бухорои шарrb буд, ки нисбат ба му[ити пур аз [аrорату залолат ва зулму асорат зо[ир месохт...