Кидориён

Мадраки асосb роxеъ ба Кидориён дар ахбори маъхаз[ои зерин [астанд. Дар солномаи Бэй-ши ривоят мешавад, ки [окими йуxи[о аз [амлаи жож[о хавф бурда, дарбори худро ба ша[ри Боло кeчонд. «Пас аз ин подшо[и диловари йуxи[о Сидоло аз кe[[ои баланд убур карду ба шимоли {индустон [амлавар шуд ва шимолтар аз Гантоло панx давлатро зери даст овард». Баъди ин солнома воrеа[ои соли 424-ро наrл мекунад. Аз дигар ривояти Бэй-ши маълум мешавад, ки Сидоло ба но[ия[ои йуxи[ои саuир [ам [укмфармо будааст, вале сонb «хунн[о eро пеш кардаанд ва e ба uарб рафтаасту» [укуматро ба дасти писараш додааст.[558]

Чанд навъ танга[о [астанд, ки дар рeи он[о ба бра[мb «Кидара Кушона ша» навишта шудааст. {уруфоти танга далолат мекунад, ки он дар ким-кадом но[ияи xануб, дар паси {индукуш бароварда шудааст ва мувофиrи маълумоти нумизматb ба давраи сол[ои 390–430 нисбат дорад. А.Бивар ин танга[оро та[лил намуда, ба хулосае омад, ки ин гуна танга[оро паси [ам камаш ду [оким сикка мезаданд.[559] К.Еноки исбот мекунад, ки Кидориён таrрибан дар сол[ои 412–437 Тахористон ва Rанда[орро тасарруф карда буданд.[560]

Дар маъхаз[ои uарб (Приски Понb) гуфта мешавад, ки «гунн[ое, ки он[оро кидориён меноманд», сол[ои 456 ва дар сол[ои минбаъда зидди Эрони сосонb мубориза бурдаанд. Дар зери санаи соли 456 Приски Понb (19) хабар меди[ад, ки шо[и «портb» (яъне сосонb) зидди гунну кидориён меxангид. Худи [амон маъхаз зери санаи соли 464 менависад, ки [укумати Сосониён чунин иддаое дошт: «Римиён (Византия–Б.U.) e[дадор шуданд, ки агар форс[о зидди гунну кидориён ном тоифае ба xанг дароянд, ёрии пулb хо[анд расонд, зеро агар дасти форс[о боло шавад, барои римиён суд [амин мешуд, ки гунн[оро (кидориёнро) рухсат намешуд ба сарзамини Рим дароянд» (Приски Понb, 25).

Маълум, ки Сидолои маъхаз[ои Хитой (талаффузи rадимиаш (kiwo-tâ-lâ)[561] ва Кидораи рeи танга[о худи [амон як ном аст. Ба [ар [ол, дар бораи дигар xи[ат[ои масъала ал[ол бо итминон ягон гапи муайян зада намешавад. Агар ба маъхази Хитой бовар кунем, мо [ам гуфта метавонем, ки кидориён хеши кушониён ва [атто як xузъи кушониён буданд, вале ин иддаоро дигар маъхаз[о тасдиr намекунанд. Масъалаи муносибати кидориёни ба {индустон рафта ва он кидориёне, ки ба rавли Приск, зидди Сосониён xангидаанд, мутлаrо норавшан аст. Чанд фарзияи зарифона пешни[од шудааст, мувофиrи яке аз ин фарзия[о кидориёну хиёниён rариб як тоифаанд ва азбаски хиёниён ба ном тобеи шо[и кидориён буданд, бинобар ин он[оро [ам «кидориён»[562] меномиданд. Маълумоте [аст, ки Кидориён [анeз соли 477 аз Ганд[ара ба Хитой [айъати сафорат фиристодаанд.[563]