Се канали асосии обёрb, ки замин[ои xануби Самарrандро шодоб мекард, дар аср[ои миёна аз Вараuсар («Сари дарuот») ном ма[алле ([озир номи ин ма[ал «Работи Хоxа») сар мешуд. В.В.Бартолд rайд карда буд, ки аз тавзе[у тафсири истилои араб маълум мешавад, ки ин канал пеш аз истилои араб[о, яъне дар аср[ои VI-VII вуxуд доштааст.[831] Дар худи [амин давра[о канале буд, ки Самарrандро аз об таъмин мекард.[832]
Аз канал[ои калони тоисломb канали Норпайро ном бурдан даркор, ки он но[ияи Кушонияро обёрb менамуд. Дар поёнтари Зарафшон, дар [удуди во[аи Бухоро яке аз канал[ои дар аср[ои миёна калонтарин - канали Шопурком (баъд[о Шофирком шуд) ном дошт ва зимнан ривояте [аст, ки онро Шопур ном кадом як шо[зодаи сосонb сохтааст.[833] Ин канал замин[ои шимолитарини во[аи Бухоро -но[ия[ои мулки Варзонаро шодоб менамуд, ки [окимони он бо бухорхудот[о раrобат доштанду зидди он[о меxангиданд. Инчунин боз якчанд канал[ои калон мавxуд буд.[834] Дар во[аи Rашrадарё [ам шабакаи мукаммали обёрb амал мекард.[835]
Вилояти Самарrанд ба дараxае ободу шодоб, ба дараxае сердолу дарахти пуру фаровон[осил буд, ки аввалин волиёни араб онро «равзат-ул-амир ал-мeъминин», яъне «боuи халифа» номида буданд.[836]
Зироат дар Суuд асосан обb буд, вале ин маъно надорад, ки зироати лалмb набуд, баръакс, замин[ои лалмb [ам кор фармуда мешуд. Тавсифи умумии хоxагии rишлоr дар як солномаи [амон давра[о чунин аст: «Иrлимаш нарм, барои кишти [амагуна uалла мувофиr. Мардум дар боuдорb ва обчакорb мо[ир. Дарахт умуман месабзад. Асп, шутур, хар [аст».[837]
Бозёфт[ое, ки [ангоми [африёти кe[и Муu ба даст омад, дар бораи анвои зироат маълумоти хеле муфассал меди[ад. Аз ин xо дону донак[ои гуногун ва боrимонда[ои ни[оли пахта ёфт шуд.[838] {уxxат[ои Муu ша[одат меди[анд, ки дар но[ияи Зарафшони Боло зироати асосb uалла ва ангур буд. Инчунин xав, арзан ва нахeд [ам мекиштанд.[839] Истило[и суuдии «uалла» аз xи[ати этимология ба маънои «бехта» алоrаманд аст.[840]
Uалларо дар осиёб мекашиданд. Хуxxати В-4-и кe[и Муu шартномаест дар бобати аз тарафи Мо[иён ном шахсе иxора гирифтани се осиёб «бо тамоми ан[ору бинову санг[ои он»; [аrrи иxора бо орд дода мешуд.[841] Гарчанде дар бораи осиёб[ои он давра мо тасаввуроти мукаммал надорем, вале, ба [ар [ол, масалан, аз Афросиёб чанд санги калони осиёб ёфт шуд. Дар баробари осиёб дар рeзгори мардум дастос[ои хурду калон бисёр истифода мешуд.
Дар [уxxат[о супориш[ои зиёде [аст, ки uалла, мева ва шароб дода шавад.
Токдорb яке аз со[а[ои асосии хоxагии rишлоr буд.
Дар Панxакент чархуште ёфт шуд. Чархушт чуrуриест, ки дар тагаш боз новачае дорад. Дар па[луи чуrурb боз як хандаrча мекананд, ки он бо новае ба чуrурb пайваста аст. Девора[ои чуrурb ва хандаrчаро бо гаx андова мекунанд. Мумкин аст дар таги хандаrча тахта [ам мечиданд, баъд ба болои он янтоrи сабз меандохтанд ва ба болои янтоr ангур рехта, онро фишор медоданд. Оби ангур дар натиxаи фишор аз байни янтоr мегузашту ба воситаи новача ба чуrурb мерехт. Пас аз он ки оби ангур дар чуrурb та[шин мегардид, онро гирифта, ба хум[о меандохтанд. Баъзе чархушт[ои имрeзаи халrии тоxикb [ам ма[з чунин сохт доранд.[842]
Дар солнома[ои таърихb маълумот [аст, ки дар Суuди Самарrанд шароби ангур бисёр буд. Хабар дода мешавад, ки дар [авли[ои боён захира[ои зиёди он сол[о ниго[ дошта мешуд. Мадракоти археологb ва [уxxат[ои Муu ша[одат меди[анд, ки ин хабар[о муболиuа нест. Дар яке аз [уxxат[ои Муu чунин супориш [аст: «Ба фалонb аз он шароби ноб бояд дод, ки канизак[о менeшанд ва дар ин таъхир нашояд. Боrии шароб сар ба мe[р шавад ва бо [амин минвол ма[фуз монад». Ин гуна хабар[о гeё тасдиrи ривояти солнома[о мебошад. {атто вазифаи «сарсоrb» вуxуд дошт.[843]
Дар баробари токзор[о бисёр боu[о [ам буданд. Дар худи [амон [уxxат[ои Муu унвони «боuбон» зикр шудааст. Мева[о ни[оят хушсифат будаанд. Масалан, аз Суuди Самарrанд шафтолуе меоварданд, ки аxнабиёнро дар [айрат мегузоштааст, зеро «[ар яки он мисли тухми мурuобb калон буду ранги он[о тиллоb метофт ва онро «заршафтолу меномиданд».[844] Олуи сафеду зард [ам барои фурeш ба хориxа мерафт.[845] {амаи ин тавсиферо, ки Сю-ан-сзан ба хоxагии rишлоrи Суuд дода буд, пурра тасдиr мекунад.
Ба аrидаи аxнабиёне, ки асп[ои хушзоти Самарrандро мехариданд, ин асп[о ба асп[ои Фарuона монанд буданд.[846] Аз Самарrанд, Бухоро, Кеш ва Моймурu дар сол[ои 624, 724, 726, 727, 744, 750 ба Хитой барои фурeш галаи асп[ои хушзоти суuдиро оварда буданд.[847] Диrrати муаллифони хориxиро ин-чунин гeсфандони Самарrанд, ки «дунбаи бени[оят калон»[848] доштанд, xалб карда буданд, маълум, ки ин [амон гeсфандони маш[ури думбакалон аст;
Дар [уxxат[ои Муu гову гeсфанду буз, аспу хару хачир зикр шудааст.[849] Дар баъзе xой[ои [амвор шутур [ам истифода бурда мешуд.[850] Шуб[ае нест, ки дар Суuд кирмакдорb [ам равнаr ёфта буд. Дар асоси ашёи хоми ма[аллb (ва ашёи аз дигар мамлакат[о овардашуда) матоъ[ои абрешимb, пахтагb ва пашмb бофта мешуд.