ВИЛЬ ТУЙ ВЫЛÖТ

 

Öтiк рытö пöлать сёрдын

Ерем иньнас лэбтiс зык.

Ерем шуö: «Морт оланын

Юралiсьыс эм мужик.

 

Мый тiянiсь, иньпöлöсiсь,

Ыджыт могыс инö эм?

Мужик мышк сайын нырьясят,

Уджныт вексö эз вöв нем».

 

Иньыс паныт сэтчö дöвкис:

«Дак ме тэныт абу морт?

Менам уджö абутöмкодь?

Тэнат метöг тырас горт!

 

А кин тэнö мисьтö-мавтö?

Горби одзын жöдзö кин?

А ваясьны годiсь годö,

Чайтан, тожö виа блин?..»

 

«Öтта, падеж, мыйöн адззö.

Ваясьöмнат тэ эн пет!

Сьöкыт уджыт тэнат мыйын?

Вот тэ меным сет ответ.

 

Пуны-пöжны — эка китрось!..

Ме эд ачым сэтчö лют.

Мед лиш вöлi мыйись керны.

Тэ тыр дозтö шедты, кут!

 

Споринаыт видзсьö меын:

Мужик эм — и гортыт эм.

Мыйись-мый кö джöмдi-уси,

Сэк и тэныт керны нем».

 

«Но жö ладно! — иньыс шуö, —

Ме велöта тэнö, чöв!»

Ашынас жö югдандорын

Доддялöма инька вöв.

 

Ерем йöймис, лöгöн пизьö:

«Кытчö кыскö тэнö пон?

Нянь шöмöстö порсь юанö

Мöдан кольны? Кылан, он?!»

 

Иньпöлöс — асныра отир,

Мый думайтiс, сiдз и эм.

Иньыс додь ныр понсянь шуö:

«Ась пöжасьö метöг сэн».

 

Ачыс виззьыштiс вöв бокö,

Додь пыдöсö пуксис жын

И собраннё вылö пöльтö,

Токо бöрсянь кайö тшын.

 

«То тай диво, падеж, иньыт, —

Вашкö ныр увтас Ерем. —

Кутiс мунiс, шöмöс дорö

Пöжасисьсö колис мем.

 

Вот эд, зонка, öння кадыт:

Кут да нянь пöжавтöг коль!

Босьт бы важся мозöн тэнö

Да и ньöрöн боктö воль».

 

Керны нем, тыдалö, лоö.

Ерем вексö эз пöжась.

Ерем киэз ассис пуджö

И кöвдалö нянь кöвдас.

 

Перво удж и бытьтö мунiс:

Люп-ляп керас — аркмö нянь.

А вот горö сюйтöдз лоис —

Вöлись босьт кöть киö пань.

 

Кыдз оз китрайтчы, мый оз кер!

Трепич бердiсь нянь оз кырт,

Кöть паняв тэ сiйö паньнат,

Кöть тэ зырöн сiйö зырт.

 

Да эшö жö эта нем бы,

Кытчöдз узис учöт пи.

Но Еремöс «грекö» сюйис

Мужик мортлöн кужтöм ки.

 

Мунö вöлi Ерем няньöн,

Да кышасис зыбка лап,

И няньзыр вылiсь кыминьтчис

Зонка вылö няньыс шляп.

 

Но тэ диво, кага бöрдчис

(Кöр он бöрдчы — эд думайтi),

И вöлисьтен зыкыс гардчис,

Кöть тэ вексö эн стряпайт.

 

Колö няннез горö сюйны,

Колö пилö сетны сюр,

Колö этö, колö сiйö...

Кöсöдз ёртлöн дурмис юр.

 

Но кö «грекö» пондiн вöйны,

Он ни бöрлань чожа пет:

Горöдз увтiсь курöг пöлöс

Друг лэбтiсис кыдз насмек.

 

Öтiк курöг — пöлать сёрдын,

Мöдiк — сакö нянь кöвдас,

А петук лёкгоршöн чирзö

Нянь шöмöс дын «кот-котак».

 

Ерем пизьö, Eрем изö,

Ерем бöбмис, öшис дзик

И поиктö шöмöс дорын,

Кыдз бадь ув вылын пичик.

 

Иньыс сылöн эта кадö

Сельсоветын кывзö кыв,

Кыдз миян Совет странаын

Лэбö кок йылö инь-ныв.

 

* * *

Вот собраннё вывсянь бертö

Инька гортас мужик дын.

Посöдз понын нырö вачкö

Керку пытшксянь курыт тшын.

 

Ыбöс осьтiс, но тэ дивö,

Невна кок йылiсь эз пöр:

Керку шöрас кыдзи гидйын,

Кöть часöт жö пышшы бöр.

 

Пöлать сёрдын курöг готсьö,

Шöмöс дор вылын петук,

Кага джодж шöрын быглясьö,

Увтыс люзь ва, нятя, дук.

 

Ерем чуймöм. Иньыс одзын

Сырсмöм пон кодь виноват,

Одз и бöр, и тош, и юрси

Шöмöс нянь пытшкын — куш ляк.

 

«Но мый, стряпка, — иньыс шуö, —

Инька уджыт абу удж?

Горби одзын жöдзны кокнит,

Токо соссэз, шуан, пудж?

 

Вот одзлань тэныт наука,

Мед эн шу сэсся некöр,

Што мужик пö эттшöм-сэтшöм,

Што пö инька немтöм тор.

 

Мийö öтмоз тэкöт ниртам,

Огö тöдö ми спокой.

А оланыт одзлань мунö,

Вежсьö сiя лун и ой.

 

Мымда öтiкöн эн гудырт,

Мымда öтнат эн бергöт,

Керкутырья кашкавданат

Сё ни лоан тшыг не пöт.

 

Лок жö пуксям да думайтам,

Кыдз мый тэчны оланног,

Мед ни судзны югыт лунсö,

Мед ни кольны курыт шог».

 

И пукалö Ерем гозъя,

Сёрни нылöн кузь да бур.

Аслас висьтöн инька пизьö,

Ерем кывзö, гыжгö юр.

 

Мый собраннё вылын кылöм,

Инька быдöс тэчны рад.

Медъёнасö тöдлö усьö —

Осьтны челядьлö детсад.

 

«Сiдз быдöнным ми и шуим, —

Еремика видзö кыв, —

Медбы керны олан бурöн,

Колö мездыны инь-ныв».

 

Инь пöлöсöс öнöдз видзö

Важся оланся лёк поз.

Татöн, сэтчин, öтмöдöрын

Колö панны ён колкоз.

 

Дыр думайтны лоö некöр,

Дай думайтны сэтöн нем:

Еремика сёрни пытшкын

Öт-мöдöрсянь правда эм.

 

Ашынас жö югдандорын

Сельсоветö öксис скод.

Председатель доклад бöрын

Öтiк öмö шуис скод:

 

Колö пырны пö колкозö,

Осьтны челядьлö детсад!

(Инь пöлöсыт шынь-шынь мунö,

Сiя сы вылö и рад.)

 

Но кымöртчис скодка вылын

Паськыт тоша дзор Сопрон.

Сiя öмись чесьтыт усьö,

Сылöн öшö важся дон.

 

Пöрись пиньсö ассис йиртöн,

Сопрон видзö юрас дум:

«Но жö петас менам кадö —

Мыччала ме долыт лун!»

 

Вот чулалiс öтiк тöлiсь —

И деревняын колкоз,

Сьöрсьöн-бöрсьöн том и пöрись

Разьö ассис важся поз.

 

Öтлаалö мöска-пода,

Шедтö öтласа семпонд.

Видзöтан кö, и чулалас

Тшыг нужда нылöн мöд во.

 

Оссис школа и читальня,

Кресттöм вичкуын нардом.

Важ оланыт кольö бöрö,

Пемыт ойлö локтiс пом.

 

А инь-нывлöн быдса празьник.

Сьöлöм ёткö, сьöлöм рад:

Льöмпу увтын, вадöр дорын

Лунлань сералö детсад.

 

Детскöй садын челядь лун-лун

Пуö, бортьын кыдзи мош.

Инь пöлöслö быдтiсьöмыт

Абу сэсся вöрись ош.

 

Сэтöн ордчöн детскöй садкöт

И столовöй опшöй эм,

Пызан сайын мукöд шöрын

Еремика да Ерем.

 

Но туй бокын сэтöн дзöрö

Паськыт тоша дзор Сопрон.

Ассис лэчыт пиннез йирö

Сiя öнi, кыдзи пон.

 

«Эй, Сопрон, эн дзöр туй бокын,

Важ олантö бöр он вöт.

Асъя ойсянь мöдiк ойöдз

Он ни миянöс уджöт.

 

Усис öмсит виа блиныс,

Курзьöм няньтö öнi сёй.

Кузь туй понын котомаöн

Нятьсö вой!.. Вой!.. Вой!..»

 

Но Сопрон не öтнас йирö

Колкоз вылö лэчыт пинь.

Эстöн, сэтöн, öтмöдöрын

Никсö-уннялö кöин.

 

Кöин позлöн сямыс тöдса,

Кöин боксянь кыйны лют.

Но виль ласьлöн кöин понда

Эм и аслас чорыт суд.

 

Чожа повны лоас немись,

Ми кöинлiсь тупкам öм.

Лöз кымöрын посад весьтын

Шондi, кыдз öгыра дон.

 

Колкоз пизьö, колкоз изö,

Колкоз дорö виль олан.

Добрöй часö горöн чуксö

Ленин ёртлöн бур пöлян.

 

Чуксö пöлян отир шöрын,

Саймö мортлöн пемыт вем.

Кывзö сiйö пым сьöлöмöн

Еремика и Ерем.