Karol Marks– zainteresowanie europejskim ruchem robotniczym, ideami socjalistycznymi, narastaniem nierówności (rozwój fabryk), kwestie ekonomiczne, obserwacje socjologiczne, analiza instytucji społecznych.
· Zmiana w okresie nowoczesnym: najistotniejsze zmiany przyniósł rozwój kapitalizmu (produkcja dóbr i usług dla szerokich rzesz odbiorców). Wyróżnił dwa podstawowe elementy przedsiębiorstwa kapitalistycznego:
Ø kapitał (mienie, które można zainwestować do wytworzenia nowego mienia)
Ø praca zarobkowa (kategoria ludzi, którzy nie mają środków utrzymania i musza szukać zatrudnienia u posiadaczy kapitału)
· Marks uważał, że posiadacze kapitału- kapitaliści, tworzą klasę rządzącą, podczas gdy masy ludności stanowią klasę robotników zarobkowych, czyli klasę robotniczą (proletariat).
· Kapitalizm jest systemem klasowym, gdzie zachodzi konflikt, mimo wzajemnego uzależnienia- jest to zależność w wysokim stopniu nie równoważna. Stosunek miedzy klasami ma charakter wyzysku.
Marks opierał swoje poglądy na materialistycznej koncepcji dziejów. Zgodnie z tą wizją zmiana społeczna wynika przede wszystkim z warunków ekonomicznych. Konflikty klasowe są „motorem historii” („Cała dotychczasowa historia ludzkości jest historią walk klasowych”). Badał również historyczny rozwój społeczeństw; jego zdaniem przechodzenie z systemów społecznych- od jednego stylu produkcji do innego jest wynikiem narastających w nich sprzeczności ekonomicznych.
Twierdził, że tak jak kapitaliści zjednoczyli się, żeby obalić porządek feudalny, sami zostaną wyparci i nastanie nowy ład społeczny. Wierzył, że rewolucja robotnicza, która obali system kapitalistyczny i zapoczątkuje społeczeństwo bezklasowe, jest nieunikniona. Chciał, aby zniknął podział na nieliczną klasę skupiającą całą władzę polityczną i ekonomiczną. System gospodarczy miałby stać się własnością wspólną, ustanowiony zostałby nowy system społeczny.