АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЕГЕР АДАМ УЛАНЫП ҚАЛСА (отравился).

 

Улану әр түрлі себебтен пайда болады: дәрімен улану, тамақтан, арақтан, наркотикалық, улы заттардан улану. Олардың барлығы медициналық көмекті қажет етеді.

 

ДӘРІМЕН УЛАНУ:

Белгілері:

1. Құсық (тошнота и рвота).
2. Қарашықтың тартылу немесе кенейуі (сужение или расширение зрачков).
3. Ұйқы келу (вялость и сонливость).
4. Санадан айыру (потеря сознания).
5. Жүректің дұрыс соқпауы (нарушение сердечного ритма).

 

Сіздің әрекетіңіз:

1. Егер уланған адам есінде болса, оған көбірек жылы су ішкізіп, құстыру арқылы, асқазанды тазалау керек.
2. Егер уланған адам санасыз болса, онда оны жақсы демалу үшін ішіне жатқызыныз.
3. Дәрігерлердің жұмысын жеңілдету үшін, адам қай дәрімен уланғаның тауып қойыныз.
4. Жедел жәрдемді шақырыныз.

 

ТАМАҚТАН УЛАНУ

Белгілері:

1. Іштің өткір, кесілгендей ауру (острая, режущая боль в животе).

2. Құсық (рвота).

3. Іш өту (понос).

4. Әлсіреу, қысымның төмен түсуі. (слабость, понижение давления).

 

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Адамға көбірек жылы, қайнаған су ішкізіп, құстыру арқылы асқазанды тазалау керек.
2. Егер адам демалмаса, оған тезірек демалдыруды (искусственное дыхание) жасау керек.
3. Жедел жәрдемді шақырыныз.

 

Ақылды кеңестер:

• Санасынан айырылған адамның тілі, демалдыру тамағын бекітіп тастау мүмкін. Сондықтан осыны тексеру керек.
• Жүрек соғуын (проверить пульс). Егер жүрек соғуы бірқалыпты емес (неровный) немесе ақырындаған (замедленный) болса, тезірек дәрігерді шақырыныз.
• Егер мас адам ұзақ уақыт бойы белсенді қалпында болса, құсығы тоқтамаса немесе қант диабетімен аурғаның білсеңіз, тезірек дәрігерді шақыру керек.
• Ұзақ сақталған консервлерді тамаққа пайдаланбаныз.
• Шамалы болса да бұзылган, исі шыққан тамақтарды жеменіз. Оларды лақтырып жіберу қажет.
• Антисанитарлық жағдағдайда жасалған тамақты жеменіз.
• Уланған адамға тамақты берменіз, оған теқ кана шамалы су ішкізуге болады. Егер адам тамақтан уланған болса, оған сүтті беруге тиім салынады.
• Уланған адамға дәріден теқ қана ауруды басатын (обезболивающее) және іштің өтуіне қарсы (противопоносные) дәрілерді беруге болады.

 

У БАР ЗАТТАРМЕН УЛАНУ

 

Белгілер:

1. Өткір іштің ауруы.
2. Аузында күйік және ауру пайда болады (Боль и ожоги во рту).
3. Ішөту.
4. Құсық.
5. Қозғалыс координацияның бұзылуы.
6. Демалуының қиындауы.
7. Санасынан айырылу (потеря сознания).

 

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Тездетіп ауруға көбірек (бірнеше стакан) су, шәй немесе сүт ішкізіңіз. Содан соң жұтқыншаққа (глотку) екі саусақты тығып құстырыңыз. Егер ауру ауыр жағдайда болса, оның басын бір жағына бұрып, құсығына шашылып қалмайтындай (не захлебнулся) етіп жатқызыңыз.
2. Сосын активированный көмірді (уголь) майдалап, үгітіп ішкізу керек.
3. Қышқылмен (кислотой) немесе щелочпен уланған жағдайда адамды құстыруға болмайды. Бұндай жағдайда оған сүтті немесе шикідей жұмыртқаны беру қажет.

 

АЛКОГОЛЬМЕН УЛАНУ

Белгілер:

1. Спирттің мүмкіген иісі.
2. Қөру және есту (зрительные и слуховые) галюцинациялар.
3. Журегі айнуы және құсуы (тошнота и рвота).
4. Есінен айрылу (потеря сознания).

 

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Егер жәбіріші есінен айырылса, оның есін жидарыңыз.
2. Оны етбетіне басын бір жағына бұрып, құсығына шашылып қалмайтындай етіп, жатқызыныз.
3. Есін жиғызып, құстырып көріңіз.

 

УГАР ГАЗЫМЕН УЛАНУ

 

Белгілер:

1. Бас айналу.
2. Бас ауруы, алқыну (одышка).
3. Журек айну, құсу.
4. Есінен айырылу.

 

Сіздің іс-әрекетіңіз:

1. Уланған адамды тездетіп таза ауаға шығару керек.
2. Басына салқын компресс қою керек.
3. Демалуы әлсіреген немесе жоқ жағдайда жәбірленушіге нашатыр спиртін иіскету керек.
4. Қолдан дем беру керек (искусственное дыхание).
5. Жәбірленуші есін жиған соң, таза ауаны бөлмеге шығарып, төсекке жатқызып, ыстық шәй беру керек.
6. Дәрігер шақыру керек.