Консепсияи ноосфера.

Характери глобалии муносибати ьамдигарии инсон бо муьити зист оньо ба пайдо шудани мафьуми ноосфера (аз юн. noos- хирад ва sphere - ыабат) дар он «ыабати таъсири ьамдигарии табита ва жамъият, дар он хиради инсон бо воситаи фаъолияти техникц мусаллаь муайян кунандаи омильои тараыыиёт мегардад» фаьмида мешавад.

Бо пайдоиши жамъияти инсон дар зери таъсири он дар шароити ьозира эволютсияи таркиби биосфера мегузарад, ба тащйирёбии таркиби миыдори биосфера ба гузаштани он ба ноосфера меорад.

Дар зери ноосфера таъсири ьамдигарии табиат ва жамъият дар он фаъолияти хирадмандонаи одамон асоси омили тараыыиёт муайян мегардад. Мафьуми ноосфераро аввалин маротиба дар соли 1927 олими франсави Э. Леруа дохил кард, дар он давраи ьозиари геологии тараыыиёти биосфера мефаьмид.

Э. Леруа ыайд карда буд, ки ба ьамин фаьмиш бо рафиыи худаш П.Трайероде Шардер геолог - палеонтол омода буд, ва дар оянда он фаьмиши худашро оид ба ноосфера кор кард баромад. Дар китоби «Одамои феномен», муаллиф ноосфераро ьамчун «пўшиши нав», « пласти фикркунанда, ки дар охири давраи сеюм тавалуд ёфт, олами растании ва ьайвонотро вайроон мекунад - берун аз биосфера ва дохили он» муайян карда.

Аьамияти фаъолияти илмц ва амалии В. И.Вернадский ьамчун асосгузори таълимот оид ба биосфера дар он аст, ки вай аввалин шуда бо донишьои давраи худ ягонагии инсон ва биосфераро асоснок кард. Худ материяи зинда ьамчун барандаи хирад ыайд намуда буд В. И. Вернадский ыисми хурди массаро ташкил медиьад. Лекин Н.Ф. Реймес (1980) одамон табиатро идора намекунанд, пеш аз ьама худро ыайд мекунад. Ин аст, маънои ыонуни ноосфеараи В. И. Вернадский.