рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры

Реферат Курсовая Конспект

Таърихи тараыыиёти экология. Наыша: Педмет ва вазифаьои фанни экология. Методьои тадыиыотии экология

Таърихи тараыыиёти экология. Наыша: Педмет ва вазифаьои фанни экология. Методьои тадыиыотии экология - раздел Экология, Лексия №1 ...

Лексия №1

Таърихи тараыыиёти экология. Наыша: Педмет ва вазифаьои фанни экология. Методьои тадыиыотии экология … Экология (аз юнони Oikos-хона, манзил, жои зист, бошишгоь, logos- таълимот) илм дар бораи муночибатьои байни…

Методьои тадыиыотии экология.

Методи мушоьида дар жамъоварц ва тасвири далельо ба ьисоб меравад. Методи муыоисавц ба монанд ва фарыияти объектьои ом=зиш асос меёбад. Методи таърихи рафти тараыыиёти объетро меом=зад.

Савольои тестц

А) Экология илм дар бораи табиати зинда ва щайризинда Б) Экология илм дар бораи организмьои зинда ва моддаьои органикц В) Экология илм дар бораи муносибатьои органимьои зинда байни худ ва гетеротрофьо

Наыша

1. Мафьум дар бораи муьити зист ва шароти маьал

2. Муьити асосии ьаёт

 

Мафьум дар бораи муьити зист ва шароити маьал

Мавфьумьои муьит ба шароити зисти организмьо фары карда мешавад. Шароити ьаёт ё шароити зист – ин мажм=аи элементьои муьити зист, ки ба… Ьадде ,ки дар он инкишофи организм имконпазир аст диапазонц (ьаддц) устуворц (бардошт, пуртоыат) ё толерантнокц номида…

Савольои тестц

А) Муьите, ки организмьо дар он зиндагц мекунанд. Б) Муьите, ки организми зиндаро иьота мекунад ва новобаста бо он таъсири… В) Муьити зист- муьити ьаётц аст

Омильои экологц

Организмьои гуногун таъсири ьар як омилро ба таври худ ыабул мекунанд, чунки ьар як организм хосиятьои махсуси шароити муьитро талаб дорад. Дар табиат омильои экологц ба 3 гур=ь таысим мешаванд: абиотц, биотц ва… 1 Омильои абиотц ( омильои щайризинда)

Таъсири якжояи омильои экологц.

Ба характери тащйир дар ваыт, омильои экологц ба чунин гур=ььо таысим карда мешаванд: 1 Омильои мунтазами даврц; 2 Омильои щайримунтазам; ( щайри даврц )

Савольои тестц

А) Элементи муьите, ки ба организм таъсир мерасонад. Б) Элементи муьите, ки ба организм таъсир намерасонад В) Элементи муьите, ки барои организм зарур аст.

Мафьум дар бораи популятсия.

Калимаи популятсия аз лотинц «популюс» халы, аьолц гирифта шудааст. Ьамин тавр ьамчун аьолии як намуд дар марзи муаяйн, муайян кардан мумкин аст. … Популятсия воьиди генетикц намуд аст, ки дар он эволютсияи намуд ба амал… Алоыамандии ба худ хоси дохилнамудц, ин муносбати алоыманд бо такрористеьсолкунц: байни фардьои жинсьои гуногун ва…

R t N

Шумора ва зиччи популятсия аз фавт вобаста аст. Фавти популятсия – ин миыдори фардьое, ки дар давраи муайян шумораи фардьои фавтида дар воьиди ваыт, фавти нисбц (d) дар таносуби фавти мутлаы ба шумораи популятсия (N) ифода меёбад.

Фавти мутлаы бо формулаи

dN m/dt, ва

фавти нисбиро бошад, бо формулаи d = (dNm/ dt)// N- ифода мекунанд, дар инжо dNm- шумораи фардьо; дар фосилаи ваыт мурда dt.

Савольои тестц Лексияи 4

А) Гур=ьи фардьои як намуд, ки байни худ таъсири ьамдигари дошта ва марзи муайянро ишщол менамоянд. Б) Гур=ьи фардьои як намуд, ки байни худ таъсири ьамдигари дошта ягон марзи… В) Гур=ьи фардьои як намуд, ки байни худ таъсири ьамдигари дошта ва марзи умумио ишщол менамоянд.

Популятсия ин...

А) Мажм=и макробиологц

Б) Мажм=и микробиологц

В) Мажм=и моноэкологц

Г) Мажм=и полибиолгц

4. Типьои тасимот ва паьншавии фардьои дар дохили популятсия …

А) Баробар, нобаробар, тасодуфц, гуруььои щайри гур=ьи

Б) Баробар, , тасодуфц, гур=ьц

В) Баробар, тасодуфц, щайри хаттц

Г) Баробар, нобаробар, гур=ьи, нобаробар

5. Сохтори жинсии популятсия ин…

А) Таносуби гаметаьои мардона ва занона дар намудьои гуногун

Б) Таносуби гаметаьои таньо мардона дар популятсия

В) Таносуби фардьои гаметаьои занона ва мардона дар популятсия

Г) Таносуби фардьои таньо гаметаьои занона дар популятсия.

6. Сохтори синнусолии популятсияьо ин…

А) Таносуби дар популятсияьои гур=ьи фардьо гуногунсолдошта

Б) Таносуби дар популятсия намудьои гуногунсолдошта

В) Таносуби дар фардьои популятсия гур=ьи фардьо гуногунсолдошта

Г) Таносуби дар популятсияи намудьои алоьида гуногунсолдошта

7. Сохтори генетикии популятсия ин…

А) Таносуби дар популятсия фенотиьо ва селеаьои гуногундошта

Б) Таносуби дар популятсия фенотипьои гуногундошта

В) Таносуби дар популятсия аллелаьои гуногун дошта

Г) Таносуби дар популятсия фенотипьо ва генотипьои гуногундошта

8. Тавлиди популятсия ин…

А) Ыобилияти популятсия ба зиёдшавии шумора

Б) Ыобилияти популятсия ба каму зиёдшавии шумора

А) Ыобилияти популятсия ба беьад зиёдшавии шумора

Г) Ыобилияти популятсия ба камшавии шумора

9. Фавти популятсия ин…

А) Миыдори камшавиии фардьо дар дар даври додашудаи ьозира

Б) Миыдори фавти фардьо дар давраи муайян

В) Миыдори фавти фардьо дар давраи к=тоь

Г) Миыдори фавти фардьо дар давраи номуайян

10. Шумораи популятсия ин…

А) Миыдори умумии фардьо дар фазои номуайян

Б) Миыдори умумии фардьо дар марзьои алоьида

В) Миыдори умумии фардьо дар жамоа

Г) Миыдори умумии фардьо дар марзи додашуда

Мавз=и 5. Биотсеноз

Наыша

1 Мафьум дар бораи биотсеноз

2 Сохтори биотсеноз

3 Муносибати организмьо дар жамоа

 

Мафьум дар бораи биотсеноз

Мафьуми биотсеноз (аз калимаи биос – ьаёт, сеноз - умумц ) аз тарафи К Меёбус дар соли 1827 пешниьод карда шуда буд. Мувофиыи он – ин «мутаьидаи… Дар давраи ьозира бештар чунин ыоида паьн гардидааст: биотсеноз - ин мажм=и… Ба таркиби биотсеноз чунин мажм=ъьо ба монанди растанигц – жамоаи растанигц, мажм=и ьайвонот , жамоаи ьайвонот дохил…

Сохтори биотсеноз

Дар ьама жое, ки шароитьои абиотикии муьит ба оптималц барои ьаёт наздик мешавад намудьои зиёди намудьо ба вужуд меоянд. Масъалаи бешаи тропикц,… Жамоаьои жавонц шакл гирифта мувофиыи ыоида намудьои кам нисбат ба кайьо… Биотсенозьои бунёд кардаи инсон (ба бощьо, майдоньои кишт ва щайра) одатан аз намудьо хеле кам нисбат ба он…

Муносибатьои организмьо дар жамоа

Мувофиыи таснифоти В.Н.Бакмалиев муносибатьои байни намудан бевосита бо ьам андоза, ки доранд, барои ишщол намудан дар биотсеноз таьмони экологии… Алоыаи тродц дар ьамон ваыт ба вужуд меояд, ки як намуд фарди зиндаи дигар… Алоыаи топц – ьар тащйироти шароити зисти физики ва химиявие, ки як намуд дар натижаи фаъолияти ьаётии дигар намуд хос…

Савольои тестц

1. Биотсеноз чист?

А) Биотсеноз ин гур=ьи организмьо территория муайянро ишщол менамояд

Б) Биотсеноз ин мажм=и ьамаи намудьои организмьо

В) Биотсеноз ин мажм=и популятсияьои ьамаи намудьои зинда организмьое, ки дар марзи муайяни географии

Г) Биотсеноз ин таньо жамоаи растанц мебошад

Мафьуми биотсеноз чиро ифода мекунад

А) Мафьуми калимаи «биотсеноз» аз лотини биот – ьаёт, сеноз - умумц

Б) Мафьуми калимаи «биотсеноз» аз юнонц биот – ьаёт, сеноз - умумц

В) Мафьуми калимаи «биотсеноз» аз русц биот – ьаёт, сеноз - умумц

Г) Мафьуми калимаи «биотсеноз» аз фаронсавц биот – ьаёт, сеноз - умумц

Мафьуми биотсенозро аввалин маротиба ки пешниьод карда буд

А) Дар соли 1878 А.Тенсслц

Б) Дар соли 1886 Э.геккел

В) Дар соли 1877 К.Меёбус

Г) Дар соли 1980 Ф.Н.Реймерс

Ба таркиби биотсеноз кадом компонентьои организмьои дохил мешвад ва оньо чи ном дорад.

Б) Ба таркиби биотсеноз аз растаниьо жамоаи растаниьо, ьайвонот микроорганизмьо микобиотсенозьо дохил мешаванд. В) Ба таркиби биотсеноз аз растаниьо агробиотсенозьо ьайвонот жамоаи ьайвоният… Г) Ба таркиби биотсеноз аз ьайвонот жамоаи ьайвонот, микроорганизмьо, микробиотсеноздохил мешаванд.

Муносибатьои байни намудьоро км тасниф кардааст

А) А.Геккел

Б) Ф.Н.Реймерс

В) Ч.Элтон

Г) В. Бекмишев

Типьои муносибатьои байнамудиро номбар кунед

А) Трофц, топц, географц, фабрц

Б) Трофц, топц, географц, д=стц

В) Трофц, топц, фарц, фабрц

Г) Трофц, топц, фарц, нейтралц

9. Алоыаи фарц чист?

А) Ин иштироки як намуд ба паьншавии намуди дигар

Б) Ин истифодаи як намуд, намуди дигарро барои бунёди хона

В) Ин ьамоне, ки як намуд – намуди дигарро ё зинда ё боыимонда мурдаро щизо мекунад

Г) Ин алоыаи ьамзисти организмьо

Ыисми абиотии муьит, ки биотсенозро ищщол менамояд, чи ном дорад

А) Биотоп

Б) Геотоп

В) Аэротоп

Г) Гелиотоп

 

Мавз=и 6 Биосфера

Наыша:

1. Мафьум дар бораи биосфера.

2. Таысимоти ьаёт дар биосфера.

3. Ыонуниятьои умумии ташкили биосефра.

4. Консепсияи ноосфера.

 

Мафьум дар бораи биосфера.

В.И. Вернадский биосфераро ьамон минтаыае номид, ки дар он ьаёт вужуд дорад ё ким кадом ваыт мавжуд буд ва он доимо таъсири гирифтори организмьои… Иштироки ьар як организмьои алоьида дар таърихи геологии Замин хеле беохир… Аьамитяи организмьо ба гуногуншакли калони оньо, дар ьар кужо паьншавии оньо, дурудароз мавжудияти оньо дар таърихи…

Ыонуниятьои умумии ташкили биосефра.

Миыдори моддаьои зинда дар биосфера чц тавре, ки маълум аст, тащйироти назаррас муайян карда нашудааст. Ин ыонуният ба намуди ыонуни константи… Ыонуни биогении мигратсияи атомьои Вернадский чуни аст, кўчиши элементьои… Ыонуни физко - химиявии ягонагии моддаьои зинда (ьамаи моддаьои зиндаи амин физикц- химиявц ягона) дар хосияти охирон…

Консепсияи ноосфера.

Бо пайдоиши жамъияти инсон дар зери таъсири он дар шароити ьозира эволютсияи таркиби биосфера мегузарад, ба тащйирёбии таркиби миыдори биосфера ба… Дар зери ноосфера таъсири ьамдигарии табиат ва жамъият дар он фаъолияти… Э. Леруа ыайд карда буд, ки ба ьамин фаьмиш бо рафиыи худаш П.Трайероде Шардер геолог - палеонтол омода буд, ва дар…

Савольои тестц

А) Ьамон минтаыаи ночизи сайёра, ки дар он кам кадоме ваыте ьаёт мавжуд буд Б) Ьамон минтаыаи ночизи сайёра, ки дар он ьаёт мавжуд буд ё ким кадом сол… В) Ьамон ыисми сайёра мо, ки кам кадом ваытьо ьаёт мавжуд буд

Ки аз нуытаи назари илми биосфераро илман асоснок кард.

А) Сукачёв В.Н.

Б) Тенсли А.

В) Вернадский В.И.

Г) Реймерс Н.Ф.

Аз нуытаи назари ьозира биосфераро чунин меноманд

Б) Ьамчун биотсенози бузург В) Ьамчун биогеосенози бузург Г) Ьамчун экосистемаи бузургтарини сайёра

Ыонуни констатнноки миыдори моддаьои зиндаро В.И.Вернадский ифода намоед.

Б) Миыдори моддаьои зиндаи биосфера барои давраи геологии дода, шуда констант аст В) Миыдори моддаьои зиндаи биосфера барои давраи ьозира констант аст Г) Миыдори моддаьои зиндаи биосфера барои давраи оянда констант аст

Ыонуни якуми экодинамикц чунин номида мешавад

А) Ыонуни нигоьдории биосфера

Б) Ыонуни нигоьдории атмосфера

В) Ыонуни нигоьдории гидросфера

Г) Ыонуни нигоьдории сохтории биосфера – ахбори ё соматикц

Ыонуни дуюми экодинамикц чунин номида мешавад

Б) Ыонуни к=шиш ба омильои муайян В) Ыонуни к=шиш ба климакс Г) Ыонуни ба адаптатсия

Мафьум дар бораи экосистема.

Мажмўи ьар кадом организмьои зинда ва компонентьои щайризинда, ки дар он гардиши модда ба амал бароварда мешавад, экосистема номида мешавад. Мафьум аз тарафи олими англис А. Тенсли дар соли 1935 пешниьод карда шуда буд,… Эксосистема андозаи муайян надорад ва фазои ьар ьудудро дарбар гирифтаанаш мумкин аст. Ыатраи обро ва ьамаи сайёраро ё…

Динамикаи экосистема.

Характеристикаи динамикц экоситсемаьо ритмьои шабонарўзц, мавсимц дорад; Дигаргуншавии шабонарўзц дар биотсенозьо одатан пурыувват ифода меёбад… Ритми шабонарўзц дар ьамаи жамоаьои минтаыаьо аз тропикьо то тундра думболгирц… Тащйирёбии масимц биотсенозьо дар тащйирёби набалки ьолат ва фаъолнокц, балки таносуби миыдории намудьои алоьида…

Савольои тестц

1. Экосистема чист?

А) Ьар як мажм=и организмьо ва компонентьои щайризинда, ки дар он гардиши модда ба амл бароварда мешавад экосистема номида мешавад.

Б) Ьар як мажм=и организмьо ва компонентьои зинда, ки дар он гардиши моддаьо ба вужуд намеояд экосистема номида мешавад.

В) Организмьое, ки дар оньо гардиши бефосилаи моддаьо ба вужуд намеояд

Г) Мажм=и организмьои щайризинда, ки дар он гардиши модда ба вужуд меояд.

Мафьуми экосистемаро, ки ба илм дохил кард

А) Ю. Либих

Б) А. Тенслц

В) В.И. Вернадский

Г) В.Н. Сукачев

Таносуби фарыияти мафьмьои экосистема ва биогеосеноз дар чист

А) Фарыият таньо дар марз

Б) Фарыият таньо дар =ьдадории функсионалц (вазифанокц)

В) Фарыият таньо дар гуногуншаклц

Г) Фарыият тамоман нест

4. Сатьи трофц чист?

А) Жои гететрофьо дар занжири щизо

Б) Жои редусентьо дар занжири щизо

В) Жои продутсетьо дар занжири жизо

Г ) Жои ьар як звено дар занжири щизо

Ыонуни термодинамикие ки дар экосистема

Ами мешавад

Б) Энергия ба вужуд намеояд, лекин гум мешавад , аз як шакл ба шакли дигар мегузарад. В) Энергия ба вужуд меояд,лекин гум на мешавад , аз як шакл ба шакли дигар… Г) Энергия ба вужуд намеояд ва гум намешавад, таньо аз як шакл ба шакли дигар мегузарад.

Маьсули аввалини жамоа гуфта чиро мефаьмед

Б) Массаи органикие, ки редусентьо дар воьиди ваыт ба вужуд меоранд

В) Массаи органикие, ки муайяни организм дар воьиди ваыт ба вужуд меоранд

Г) Массаи органикие, ки растаниьо дар воьиди ваыт ба вужуд меоранд

Маьсули дуюмини жамоа гуфта чиро мефаьмед

Б) Афзудани массаи продусентьо ва консументьо дар воьиди ваыт В) Афзудани массаи продусентьо ва редусентьо дар воьиди ваыт Г) Афзудани массаи консументьо редусентьо дар воьиди ваыт

Давраьои дурусти равандьои суксетсияьоро мувофиыи Ф.Климентсномбар кунед.

Б) 1. Дигаргуни намудани организмьои зинда жои зист, оьиста – оьиста устуворшавии шароит ва муносибатьо. 2. Конкурентсия байни худ ва танг намудани… В) 1. Конкурентсия байни худ ва танг намудани намудьои алоьида; 2. К=чидани… Г) 1.Зистани оньо дар ин ыитъа; 2. Конкурентсия байни худ ва танг намудани намудьои алоьида; 3. Дигаргуни намудани…

I.Намудьои асосии таъсири антропогенц ба биосфера

1.Гузаштан ба истеьсолу истифодаи асбобу олоти меьнат; 2.Гузаштан ба истеьсоли сунъии ыувваьо; 3.Револютсияи илмц – техникц ва саноатц;

Савольои тестц Лексияи 8

А) Се. Б) Чор. В) Шаш.

Манбаьои ифлосшавии атмосфера.

Ду намуди ифлосшавии атмосфераро фары мекунанд: табии ва сунъц (антропогени). Манбаи ифлосшавии табиии атмосфера вулыоньои оташфишон, бодлес шудани… Ифлосиьои антропогени ба атмосфераи шаьрьо, ноьияьои истеьсолц ва хожагц хос… Дар айни замон манбаи асосии ифлосшавии атмосфера хусусан наылиёт, муассисаьои саноатц, истеьсолот гаштаанд. Саноат…

Оыибати ифлосшавии атмосфера ва муьофиэати атмосфера аз ифлосшавц

Олимон таъсири партовьои муассисаьои саноатиро ба саломатии аьолц ом=хтаанд. Одамоне, ки дар гирду атрофи ин хел муассисаьо зиндагц мекунанд, назар… Дар айни замон пурра исбот шудааст, ки дар байни ифлосиьои кимиёвии атмосфера… Фтор, ки бо партовьои заводьои алюминии, п=лодрезц ва нуриьои фосфат ба атмосфера бароварда мешавад, ба организми…

Оыибатьои таъсири баъзе ифлосиьои атмосфера ба саломатии одам

Дар табиат се ьолати ьавои атмосфераро фары мекунанд: 1.Нейтралц –оромц 2.Устуворц 3.Щайриустуворц Ьолати щайри устувории атмосфера ифлосиьоро паьн ва бо дигар жойьо мебарад. Ьангоми шамоли сахти атмосфера ба васе…

Муьофизати атмосфера аз ифлосшавц

1. Ьолате, ки дар он таъсири моддаьои зарарнок барои ифлосшавии ьаво вужуд надорад; 2. Хатаре, ки боиси ифлосшавц ё барангезиши ифлосшавии ьаво мегардад; 3. Хатаре, ки боиси авж гарифтани дардьои к=ьна (хроникц) мешавад;

Савольои тестц

А) Гази карбон, гази сульфур, газьои наылиётц. Б) Оксиген,нитроген, гази карбон ва аргон. В) Метан, дуоксиди сульфур, аэрозольо.

Мавзуи 10 Истифодаи оыилона ва ьифзи гидросфера

Наыша:

 

1.Маълумоти умуми дар бораи обхо

2.Ахмияти обхо дар табиат ва хаёти инсон

3.Захираи обхои ширин ва истифодаи онхо

4.Бахри Арал, Кули Сарез ва праблемаи обхои ширин.

 

Маълумоти умумц дар бораи обьо.

Об дар табиат дар се холат, сахт (барф, ях), моеъ ва газмонанд (бущ) вучуд дорад. Сарватхои об хеле гуногун мебошад: оби бахр, укёнус, дарё, оби ширин, чашмахои… Бахрхо ва укёнусхо кариб 3/4 кисми руи заминро фаро гирифта, 94% хаммаи обхои сайёраи моро ташкил медихад. Бокимонда…

Захирахои обхои ширин ва истифодаи онхо

  Ьачми умумии захирахои обро ба микдори умумии сокинони кишвар ва масохати он… Андозаи рост омадани микдори об ба хар сари ахолии ва хар километри квадрати масохати чумхури дар як сол чунин наст: …

Бахри Арал, Кули Сарез ва проблемахои оби ширин

То солхои охир Арал аз бахри Азол ду баробар калон буд, дар худуди он белгия ва Холанд чо мегирифтан. Арал миёни бузургтарин кулхои чахон пас аз… Дар давоми солхои 30-60-уми асри ХХ дар худуди Осиёи Маркази якчанд канали… Иттифоки байналмиллаи Хифзи Табиат чор нишондихандаи истеъмоли захирахои табии сайёраро зикр кард. Оби нушоки, Мохи,…

Савольои тестц

1. Дар обьои атмосферц чц ыадар намакьои ьалшуда мавжуданд?

А) 20-70мг/л.

Б) 70-90 мг/л.

В) 100-150 мг/л.

Г) 10-50мг/л.

Компонентьои физикавии об чандто

Б) Панж. В) Шаш. Г) Даь.

Таъсири антропогенц ба олами ратсанц ва ьайвонот.

1. Ба воситаи паррандагон, аз як жой ба жои дигар кўчонидани ьайвонот. 2. Бе восита тащйир додани шароити зисти ьайвонот. Тарафи кам гаштани бисёр намудьо аз худ кардани муьити табиц таъсиркунанда, ки боиси кам шудани шумора мегардад,…

Оыилона истифодабарц ва ьифзи олами растанц.

Ьамчун объекти ьифзнамоии оалми растаниро ба се жудо кардаанд: 1. Ратсаниьои обц - аз тарафи инсон хеле васеъ истифода бурда мешавад, ин… 2. Растнаиьои хокц - бактерияьо, обсабзьо, ки аьамияти оньо дар пайдоиши хок ва ьосилхезии он зиёд аст, бинобар…

Оыилона истифодабарц ва ьифзи олами ьайвонот.

Савольои тестц

Олами хайвонот ва растани, кисми мухими

А) .Биосфера …

Б) Гидросфера

В) Ноосфера

Г) Педосфера

2.Бо растани ва байни хам хайвонот гизо гирифта дар -

А) Дар занчири гизо

Б) Дар гардиши биологии моддахо ва гардиши моддахо ..

В) .Дар гардиши экосистема

Г).Пайдииши хок

иштирок мекунад.

Ахамияти хайвонот дар бавучудории ландшафт аз хисоби

А) Ьайвонотхои баьрии якхужайра, ьайвонотхои скелети сахт дошта, ки жинсьои тахшони ба вучуд меоранд. …

Б) Щизо бавужудоварданашон

В) Хосияти морфологц доштанашон.

Г) Дар аэракцияи хок иштирок доштанашон.

Дар натичаи фаъолияти инсон чунин хайвонотхо аз байн рафтаанд.

Б) Паланги турони, охуи бухорои, квагга, мори авъфи. В) Сайгак, гавазн,хирси мала, кулан. Г) Лаклак,сугури менбир,аспи пржевальск,калан,наханг.

Ахимяти растани дар хаети инсон,зеро он

А) Мухити зист, махсулоти гизо,ашеи хоми саноати, шифобахши, сохтмони,таткикоти, сарчашмаи эхсоси зебопарасти. …

Б) Бавучуд ованандаи хок , гизои хайвонот, сарчашмаи гидросфера.

В) Пахнкунандаи бемори,

Г) Вайронкунандаи муътадили гардиши моддахо

Кам шудани сарвати чангал ва окибатхои он

А) Пахн шудани беморихо, афзудани саноати чангал, хушкшавии кул.

Б) Эрозияи хок, шамолхои чангнок, хушксоли, сухтор, вайроншавии баробарвазнии биологи, тагйиребии иклим, нигахдории дар хок кам мегардад, бечои зист мондани хайвонот …

В) Хушкшудани кул, кам шудани массаи об.

Г) Сухтор бавучуд меояд, эрозия, коррозия баамал меояд

Усулхои нигахдории чангал аз зараррасонхо

А) Механики, химияви, биологи. ….

Б) Агрохимияви, химияви, геологи,биологи.

В) Санчиш, химияви

Г) Биологи,литологии,экологи,мелиоративии

Роххои хифзи растанию хайвонотхои нодир ва аз байн рафта истода

А) Ташкили богхои истирохати, табобат намудани ин растанихо.

Б) Кабули карори махсус ва ичрои он, ташкили мамнуъгоххо, парваришгохо, участкахои коллексиони дар богхои ахмияти илми дошта, баланд кардани маданияти экологи….

В) Мониторинг гузаронидан,дар Китоби Сурх чойгир кардан .

Г) Конун кабул намудан, нишон додани чойи зисти растанихо, хайвонотхои нодир ва аз байн рафта истода.

Усулхои хифз ва баркарор кардани хойвонотхои шикори.

А) Ташкили хочаги интенсиви шикор

Б) Акклиматизатсия, доштани мохи.

В) Акклиматизатсия,реакклиматзатсия, ташкили хочагии интенсивии шикор

Г) Интродукция

Мавзўи 12 Сарвтаьио заминц ва зеризамини:

Истифодаи оыилона ва ьифз.

Наыша:

1. Сарватьои заминии жаьон ва Жумьурии Тожикситон, сохт ва проблемаи ьифз.

2. Истифодаи оыилонаи сарвтаьои заминц.

3. Тасниф, истеьсол ва истифодаи канданиьои фоиданок.

 

Сарватьои заминии жаьон ва Жумьурии Тожикситон, сохтор ва проблемаи ьифз.

Олимон тасдиы менамоянд, ки пўшиши хоки курраи замин барои заминдори он ыадар мувофиы нест. Заминьои корам ьамагц 10%- марзи жаьонро ва… Ба жиду жаьди зиёд нигоь накарда афзудани майдони заминьои корам он ыадар зиёд… Дар сольои 90-уми асри XX дар Америкаи Шимолц ба ьар сари аьоли 1,6 га заминьои корам, дар Руссия- 0,88 га, Европаи…

Истифодаи оыилонаи сарвтаьои заминц.

Чорабиниьои ьифзи хок бояд комплекси гузаронида шавад. Комплексц эффктивиякии мелиоратви ва мувофиыати экологии маысаднок бо чор гурўьи чорабиниьои… 1). Чорабиниьои ташкилию хожагидорц жоцгир намудани мувофиыати дуруст ва… 2). Чорабиниьои агротехники ьимояи хок дар ьамаи минтаыаьо гузаронида мешавад ба зергурўььо жудо мешавад:

Тасниф, истеьсол ва истифодаи канданиьои фоиданок.

Канданиьои фоиданок - жинсьои кўьц бевосита дар хожагии халы итифода мешавд, инчунин минеральои табиц бавужуд омада, ки аз оньо минеральо барои… Бо характери таъсири инсон ба сарватьои табиц ба сарвтаьои тамомшаванда ва… Бо баьодиьии мавжуда захираи умуми геологии сўзишвории шарти 9-11 трлн. тонна мерасад. Захираьои жустжў карда шуда 1,2…

Савольои тестц

Фонди замини жаьон чц ыадар масоьатро дарбар мегирад

А) 16млрд га

Б) 14,9млрд га

В) 13,39млрд га

Г) 12,3млрд га

Чи ыадар ба ьар як сари аьоли жаьон масоьат замини киштукор рост меояд

А) 0,46га/одам

Б) 0,25га/одам

В) 0,82га/одам

Г) 0,31га/одам

3. Дар кужо аз ьама зиёд ба ьар сари аьоли замини киштукор рост меояд

А) Дар Руссия

Б) Дар Амрикои Шимолц

В) Дар Осиёи Миёна

Г) Дар Тожикистон

Аз ьама омильои номусоид барои паст кардани ьосилнокии хок бештар зарар мерасонанд кадом раванд аст

А) Ифлосшавии радиактивц

Б) Обери барзиёд

В) Эрозия об

Г) Эрозияи об ва шамол

5. Барои истифодаи оыилонаи замин чанд гур=ьи чорабиниьои ьифзи заминро ижро намудан мумкин аст

А) 2

Б) 5

В) 4

Г) 3

Чорабиниьои фитомеративц чц агротехники ьимояи хок чц аст

А) Ьимояи хок аз эрозия бо роьи киштани растаниьои яксола ва бисёрсола

Б) Ьимояи хок аз ш=ршавии дуюм бо ёрии гузаронидан мажм=и деренежи

В) Ьимояи хок аз эрозия бо роьи ивазкунии ыабати хок ьангоми шудгор бо пайвастаьои полимерц

Г) Ьимояи хок аз ш=ршавц бо роьи оьакц кардан

Ба кадом намудьо канданиьои фоиданок жудо карда мешавад.

А) Металлц ва щайриметаллц

Б) Тамомшаванда ва тамомнашаванда

В) С=зишворц металлц ва щайриметаллц

Г) Барыароршаванда ва барыарорнашаванда

Бо хусусияти таъсири инсон ба сарватьои табии ба навъи сарватьо жудо мешаванд

А) Металлц ва с=зишворц

Б) Барыароршаванда ва щайриметаллц

В) Барыароршаванда ва барыарорнашаванда

Г) табиц ё сунъц

Аз андозаи умумии инсон истифода мебурда, сарватьои табии чанд фоиз ба сарватьои зеризамини рост меояд

А) 50%

Б) 90%

В) 30%

Г) 70%

Барои ьимояи растанц дар заминдории алтернативц бар иваз пестетсидьо чц пешниьод карда мешавад

А) Гербитсидьо

Б) Методьои агротехникц

В) Бунёди рахи бешагц

Г) Методьои агротехникц

 

Мавзўи 13 Экосистемаьои хожагии кишоварзц, саноат

Ва ьифзи муьити зист.

Наыша:

1. Таъсири фаъолияти хожагии кишоварзии инсон ба муьити атроф.

2. Заминдории алтернативц, методьои биологц дар хожагии кишоварзц.

3. Истифодаи энергия ва функтсиянокии экосистемаи саноат.

4. Проблемаьои ьифзи муьити атроф, бо алоыамандии афзудани шаьрьо ва истеьсоли саноатц.

 

Таъсири фаъолияти хожагии кишоварзии инсон ба муьити атроф.

Дар замин имрўз ыариб 80, 000 намуди растаниьои хўрданибоб маълум аз он 30 зироати хожагии кишоварзц инсонро мехўронад. Агроэкосистемаьо - экосистемаьое, ки инсон дар раванди истеьсоли хожагии… Асоси агроэкосистемаьоро агросенозьо ташкил медиьад. Агросенозьо биосенозьои дар заминьои хожагии кишоварзц истфиода…

Заминдории алтернативц, методьои биологц дар хожагии кишоварзц.

Моьияти заминдории алтернативц дар он аст, ки пурра ё ыисман истифода набурдани нуриьои синтетикц, пестетсидьо, танзимгари расиш ва щизои иловагц… Маысади заминдории алтернативц гирифтани ьосили миыдори боыимондаьои химикатьо… Чорабиниьои агротехникц дар замидории алтернативц дар комплекси бо ьамаи оыибатьо барои хок, флора ва фауна дида…

Истифодаи энергия ва функтсиянокии экосистемаи саноат.

Растаниьо (продутсентьо) дар таркиби экосистемаьои шаьрц дар бешабощьо, бощьо, дар газоньо месабзад ва вазифаи асосии оньо истеьсол кардани моддаьои… Ьайвонотьо дар шаьрьо намудьои анъанавц табиц экосистемаьо мавжуанд. Мас, дар… Экосистемаьои шаьри на бо экосистемаьои табиц, балки бо дигар экосистемаьо алоыаманд аст. Хусусияти экосистемаьои…

Проблемаьои ьифзи муьити атроф, бо алоыамандии афзудани шаьрьо ва истеьсоли саноатц.

Дар ибтидои асри XXI шумораи шаьрьои –миллонерь одар Замин ба 300, нисфи аз оньо на кам аз 3млн одам доранд. Зиёдшавии мажмўи таъзиыи антропогенни ба табиат Дар шаьрьо, дар марказьои… Барои ьаёти табиат шароити лозимаро жамъият бунёд намуда, миыдори зиёди патровьои мишц ва истеьсолиро жудо менамояд,…

Савольои тестц

 

Хатьои бешагии ьимояи майдоньо бок адом экосистема дохил мешавад

А) Табиц

Б) Ба биосеноз

В) Ба биотоп

Г) Агорэкосистема

Маысади ташкили агробиотсенозьо ин

А) Бо маысади ом=зиш

Б) Бо маысади солим гардонии хок

В) Бо маысади бештар даромад гирифтан

Г) Бо маысади гузаронидани корьои илми – тадыиыоти

Ба щайр аз энергияи офтоб агросистемаьо боз чигуна энергияро мегиранд.

Б) Энергияи шамол В) Энергияи иловагц аз тарафи инсон Г) Энергияи об

Дар заминдории алтернативц даст мекашанд

А) Аз механизатсия

Б) Аз заьрьои химиявц

В) аз нуриьои синтетикц, пестидсадьо танзимгирии расигиьо

Г) Аз парвариши зироатьои щалладона

Заминдории алтернативи б очи коркард карда мешавад.

А) Бо ом=ч

Б) Бо заминпаркунак (чизел)

В) Бо нармкунакьо

Г) Бо омочи ноьамвор

Этомофаг чц гунна организм аст

Б) Ьашаротьои фоидаовар ьашаротьои зарароварро мех=рад В) Растаниьои алафи бегонаро мех=ран. Г) Растаниьои фоидаоваррастаниьоро алафи бегонаро заьролуд мекунанд

Дар урбоэкосистема чанд минтаыаьоисаноатц функсиянок мешаванд

А) Минтаыаи саноатц

Б) Минтаыаи сохтмонц, минтаыаи бешабощц

В) Минтаыаи саноатц, минтаыаи семибати, минтаыаи бешабощц

Г) Минтаыаи шарьи, минтаыаи истироьатц

 

Мавзуи 14 Экологияи одам.

Наыша:

1. Табиати биоижтимоии инсон ва экология.

2. Экология ва саломатии инсон.

3. Муьимтраин проблемаьои экологии муосири жамъият.

Табиати биоижтимоии инсон ва экология.

Табиати биоижтимоии иносн ниъикоскунандаи ьаёт ва системаи шароити буда, ба он элементьои ьам биологц ва ьам ижтимоц дохил мешавад. Ин шароити… Адаптасияи биологц бо он фары мекунад, ки нигоьдории на таньо функсияи… Ьамин тариы ьамчун намуди муташаккил иносн натаньо ба муьити зист вобаста, балки иносн ба он таъсир мерасонад. Фарыи…

Экология ва саломатии инсон.

Ьамин тариы инсон мавжудияти ижтимоц буда, маьз табиат омили асосии дар ьаёт вужуд доштани ў аст ва ыисми жудонашвандаи муьити табиц ба шумор… Муьити маданц ба инсон таъсир мекунад, яъне алоыаи баръакс ба амал омада ба… Аз рўи маълумоти Иттиьоди Умумижаьонии тандурустц (ВОЗ) тандурустии инсон- ин ьолати рўьи, табию ижтимоц беьдошти ўст.…

Муьимтраин проблемаьои экологии муосири жамъият.

Чунин марьилаи тащйирёбии миыдори аьолц омўхта мешавад: 1. Суръати баланди таваллуд, ва фавт: миыдори аьолц зиёд нест. 2. Суръати баланди таваллуд, фавт кам, дарозии умр зиёд: миыдори

Ыобилияти фарыкунандаи инсон ва ьайвон

А) Субъекти жамъиятц – таърихи регрессия .

Б) Маданияти материалц ва руьц, эволютсия, прогресс.

В) Биосотсиали, руьи

Г) Сохтани ашёи меьнат, нуты, шуур, эжодиёти фаъол.

Инъикоскунандаи табиати биоичтимоии инсон .

А) Муайянкунии системаи ягонаи шароит. …

Б) Кобилияти нутк, инкишофи техника.

В) Дарачаи баланди инкишофи организми зинда.

Г) Эъчодиети фаъол

Ахмияти экологии адаптацияи инсон.

А) Ининъикоскунандаи муносибати экологи.

Б) Ин кушиш намудан барои нигахдории функсияи биологи ва ичтимои. ..

В) Мавчудияти интеллект

Г) Омузиши фанхои ичтимои.

Фарки инсон аз хайвон

А) Мавчудияти интиллект. ..

Б) Доштани чои зист.

В) Кобилияти харакатдоштан.

Г) Монеъахоро паси сар кардан.

Мухимтарин омили махдудкунанда барои хаети инсон.

Б) Махорати сохтани мухити зист. В) Гипердинамия, норасогии гизо, ба сери хурок нахурдан… Г) Таъсири табии эволюция

Объекхо ва ходисахои табии чист

А) Ин сикли биохимияви.

Б) Ин сарват ва истифодаи он.

В) Гуногун кувва ва чисмхои табии , ки инсон истифода мебарад. ..

Г) Сарвати энергетики

Омилхои махдудкунанда ин..

А) Махдудкунии инкишофи организм…

Б) Объектхои табии.

В) Боландшавиисифати техника.

Г) Мухити табии зист .

Экосистема ва типхои он .

А) Табии, антропогени.

Б) Табии, харакаткунанда, шахри- индустриали ...

В) Биоичтимои, рекреасиони

Г) Ландшафти, табии.

 

Мавзўи 15 Проблемаьои ьозираи экологц ва инкишофи устувор.

Наыша:

1 Проблемаи афзудани миыдори аьолц дар жумьурии Тожикстон.

2 Тащйирёбии техногении пўшиши хок.

3 Проблемаьои партавьои сахт ва хатарнок, таъсир он ба муьити зист.

Проблемаи афзудани миыдори аьолц дар жумьурии Тожикстон.

Яке аз муьимтарин проблемае, ки инсоният ин ьал намудани афзоиши аьолц мебошад. Дар давраи тўлони миыдори ками инсон ба ыайд гирифта шуда буд.… Ьоло дар ин самтц норасогиьои заминьои корам ба назар мерасад. Дар сольои наздик якчанд чорабиниьоро оид ба интенсификасияи истеьсоли хожагии ыишлоы дар ноьияи Ашт, Масчоь,…

Проблемаьои партавьои сахт ва хатарнок, таъсир он ба муьити зист.

1. Маишц. 2. Саноатц, бо истеьсоли канданиьои фоиданок ва моддаьои радиактивц вобаста… Яке аз проблемаьои муьим дар замони муосир, ин нест кардани партовьои сахт ва хатарнок ва паст намудани ифлосшавц дар…

Савольои тестц

Раванди интенсивии техногени ва табии инкишофи хок ба чунин

А) Обёрии дурударозц сунъц, шўршавц, аз худ кардани замин, вайроншавии табиц ьолатии хок. Б) Тащйирёбии жараёни дарё, аз бозсозии навкардани режаи об,

Омили мухимтарини вайронкунандаи вилояти Сугд.

А) саноати коркарди кухи металхои вазнин. …..

Б) ифлосшавии обхои сатхи ва зери замин.

В) бавучуд овардани террикон.

Г) партовхои саноати хочагии кишлок

Максади хифз аз радиатсия инхо ба шумор мераванд.

А) таъмини хифз аз афканишоти ионизатсиякунанда...

Б) хифз аз таъсири биологи радиатсия.

В) хифзи пуст , устухон , гадуди сипаршакл.

Г) хифз аз ашехои хочагии рузгор.

Праблемаи бехатарии радиатсия.

А)Ба вучуд омадани беморихои.$ …

Б) Вояи радиатсия

В) Огохнамои эффекти зарарасони.

Г) Махдудияти дарозаи шуъокабулкуни.

Барои халли проблемаи бехатари радиатсони зарур аст.

Б)Сарчашмаи нави шуодихии радиоактиви ба вучуд овардан. В) Хачми ба дастоварии металлро афзун намудан. Г) Ба сифати материали сохтмони истифода бурдан

Танзими тавлид.

Андозаи миёнаи солонаи тащйирёбии аьолии вилоят, шаьр ё мамлакати алоьида бо тансоуби (нав тавлид + иммигрантьо)- (фавтида + эммигрантьо) дар… Шумораи аьолии Замин ё мамлакати алоьида ьамон ваыт баробар мешавда, ки таньо… Дар ьозира афзудани бо суръати аьоли нўкуаьоли онро таньо ба доштани тараыыиётдодаи иытисодиёт баланд бардоштан мумкин…

Идоракунии оыилонаи сарватьои табиц.

Барои бошуърона ва идоракуни соьибихтисоси иытисодц ва истифодаи табиат лоизм аст. - муайян намудани маысадьои идоракунц; - коркарда баромадани барнома ва дастовардьо;

Стратегияи инкишофи хожагии кишоварзц.

Ин афзудан бо бурридани бешаьо барои васеъ намудани майдони кишт, шўршавц ва эрозияи хок, ифлосшавии муьит бо нурьои минералц ва пеститсидьо ва щ.… Дар оянда стратегияи инкишофи хожагии кишоварзц ба баланд бардоштнаи… Баланд бардоштани зиротаи кишоварзц ва за ьисоби зиёд намудани заминьои обёришаванда зиёд намудан мумкин аст. Ьангоми…

Нигоь доштани жамоаьои табиц.

Дар давраи ьозира барои нигоьдоштани гуногуншаклии биологц лозим аст: ьифзи пурраи ландшафтьо ьамчун комплекси экосистема; ыисман ьифзи намудии… Ду шакли ьифзи ландшафтьо бо марзьои мамнўнъгоьц ва бощьои миллц маълум аст. … Мамнўнъгоь шакли олии ьифзи ландшафтьои табиц аст. Ыитъаи хушкц ва фазои обие, ки дар асоси тартиботи муайян гардида…

Савольои тестц

А) Роь ба ьалли проблемаи алоьидаи экологц Б) Роь ба ьалли проблемаи махсуси муьими ьозира В) Роь ба ьалли проблемаи экологияи ьозира

Барои бошуурона идоракунии бомаьорати иытисодц ва ьифзи табиат лозим аст

А) Муайян намудани маысади идоракунц – кор карда баромадани барнома ва дастовардьои он; бунёди бунёди механизми бамалбарории масъалаьои гузошташуда

Б) Муайян намудани маысади идоракунц – кор карда баромадани наышаи амалиёт; бунёди бунёди шароити ижрои корьо

В) Муайян намудани маысади идоракунц – кор карда баромадани барномаамалиёт

Г) Муайян намудани маысад ва вазифаи сарватьои алоьида; кор карда баромадани механизми нави баамалбаровардан вазифаи гузошташуда

Амалан манбаьои тамомнашаванда доимц ва барыароршаванда сарватьо иньо мебошанд.

Б) Газ, ангиштсанг, шамол, офтоб ва щайра В) Газ, ангиштсанг, торф, шамол, офтоб, уран, симоб ва щайра Г) Шамол, офтоб, обьои жоришавнда, биомасса, энергияи геотерминалии Замин ва щайра

Баланд бардоштани ьосилнокии хожагии кишоварзц иньо мебошанд.

Б) Гузаштан аз монокултура ба поликултура В) Киштгардонц ва кишти омехта Г) Киштгардонц, ьангоми гузаштан аз монокултура ба кишти омехта

Дар вилояти Сущд чанд то парваришгоь мавжуд аст

А) 3

Б) 2

В) 5

Г) 4

– Конец работы –

Используемые теги: таърихи, тараыыиёти, Экология, Наыша, Педмет, вазифаьои, фанни, Экология, Методьои, тадыиыотии, Экология0.137

Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: Таърихи тараыыиёти экология. Наыша: Педмет ва вазифаьои фанни экология. Методьои тадыиыотии экология

Что будем делать с полученным материалом:

Если этот материал оказался полезным для Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:

Еще рефераты, курсовые, дипломные работы на эту тему:

УЧЕБНО-МЕТОДИЧЕСКИЙ КОМПЛЕКС ДИСЦИПЛИНЫ по дисциплине EUR 1106 - Экология и устойчивое развитие ООД 1 Учебно-методическое пособие по дисциплине Экология и устойчивое развитие / – Астана: Изд-во ЕНУ
Евразийский национальный университет им Л Н Гумилева... Кафедра Управления и инжиниринга в сфере охраны окружающей среды...

Экология пәнінің анықтамасы, мақсаттары, міндеттері және әдістері. Экология дамуының тарихы.
Экология п ніні аны тамасы ма саттары міндеттері ж не дістері Экология дамуыны тарихы... Экология б лімдері аутэкология демэкология эйдэкология... Литература Экология п ніні аны тамасы ма саттары міндеттері...

Экология Пособие по изучению дисциплины «экология» для студентов
Федеральное государственное образовательное учреждение... Высшего профессионального образования... quot московский государственный технический университет гражданской авиации quot МГТУ ГА...

Интегрированный урок экология + физика + биология по теме "Экология жилища"
Оформление мультимедийная система гигрометрпсихрометрический коллекция пыли таблицы по исследованию шума влажности воздуха плакаты по... Вступительное слово учителя физики... Нам часто кажется что загрязнения окружающей среды подкарауливает нас лишь на улице и поэтому на экологию наших...

Раздел 1 Общая экология
Абиотические факторы наземной среды Закон толерантности Примеры... Абиотические факторы это все влияющие на организм элементы неживой природы... Закон толерантности определяет положение по которому любой избыток вещества или энергии оказывается загрязняющим...

ЭКОЛОГИЯ
ЭКОЛОГИЯ... Материал для подготовки к зачету и написанию...

Раздел 1. Предмет экология. Природные зоны. Тундра
Введение... Раздел Предмет экология Природные зоны Тундра... Биотическая структура экосистемы Тундра...

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ по дисциплине Экология
На сайте allrefs.net читайте: ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ по дисциплине Экология. Кафеда Э и БЖ...

ЭКОЛОГИЯ
ВЫСШЕГО ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ... ЦЕНТРОСОЮЗА РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ... РОССИЙСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ КООПЕРАЦИИ...

Практическое занятие №1 Тема: Экология как теоретическая база охраны природы
Схема Разделы экологии... Задание Прочитав нижеследующий материал охарактеризуйте взаимосвязь... Экология Биология развития Бактериология Орнитология Ботаника...

0.025
Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Education Insider Sample
Подпишитесь на Нашу рассылку
Наша политика приватности обеспечивает 100% безопасность и анонимность Ваших E-Mail
Реклама
Соответствующий теме материал
  • Похожее
  • По категориям
  • По работам
  • Экология как наука. Структура современной экологии Валеология одно из новых самостоятельных ответвлений экологии человека наука о качестве жизни и здоровье... Синтетическая эволюционная экология новая научная дисциплина включающая... История развития экологии как науки Краткий исторический путь развития экологии как...
  • КУРСОВАЯ РАБОТА: Экология федеральное государственное автономное образовательное учреждение... высшего профессионального образования... Северный Арктический федеральный университет имени М В Ломоносова Кафедра...
  • УЧЕБНО-МЕТОДИЧЕСКИЙ КОМПЛЕКС ЭКОЛОГИЯ И РЕСУРСОВЕДЕНИЕ Федеральное государственное бюджетное учреждение высшего профессионального образования... Хабаровская государственная академия экономики и права... Кафедра туризма и гостиничного хозяйства...
  • Жалпы экология нені зерттейді? ұ Факторлы экологияны бас а атауы бар аутоэкология... Популяциялы экологияны бас а атауы бар демэкология... Биогеоценологияны бас а атауы бар синэкология...
  • Контрольная работа по предмету Экология Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение... высшего профессионального образования... Пермский национальный исследовательский...