Таъсири фаъолияти хожагии кишоварзии инсон ба муьити атроф.

Инсон бо фаъолияти хожагии кишоварзц, истифодаи сарвтаьои заминц, обц, растанигц, ьайвонот ва энергетикц худро дар таъмин менамояд, навбати аввал бо щизо ба табиат нисбат ба дигар фаъолиятьо таъсири калон мерасонад.

Дар замин имрўз ыариб 80, 000 намуди растаниьои хўрданибоб маълум аз он 30 зироати хожагии кишоварзц инсонро мехўронад.

Агроэкосистемаьо - экосистемаьое, ки инсон дар раванди истеьсоли хожагии кишоварзц тащйир додаст. Ин майдоньои хожагии кишоварзц, обчакорц, бощьо, токзорьо хатти муьофизатии бешагц ва щайраьо.

Асоси агроэкосистемаьоро агросенозьо ташкил медиьад. Агросенозьо биосенозьои дар заминьои хожагии кишоварзц истфиода мешуда, бо маысади гирфитани маьсули хожагии кишоварзц ташкил карда мешавад, доимо инсон жамоаи биологиро нигоь медорад, эътимоди ками экологц дошта, вале маьсулнокии баланд доштан аз як ё якчанд намудьои интихоб намуда (навъ, зот) растанц ва ьайвонот дошта иборат аст.

Фарыияти асоси агроэкосистема аз экосистемаьои табиц:

1. Дар оньо якбора гуногуншаклии намудьо кам карда мешавад.

2. Намуди растаниьо ва ьайвонотьо, инсон маданикунонида, аз ьисоби интихоби сунъц тараыыц накунад ва ыобилияти конкурентц надошта дар мубориза бо намудьои ваьшц ба дастгирии инсон.

3. Агроэкосистемаьо энергия иловагц инсон субсидиякардаро ба щайр аз офтобро мегирад.

4. Маьсули тоза (ьосил) аз экосистема дур мешавад ва занжири щизои биосеноз дохил намешавад.

Дар агротсенозьо бештар аз ьад зиёдшавии намудьои алоьида мегардад, ки онро Ч. Элтон «таркиши экологц» номида буд.

Дар асри XIX дар раванди тамаддуни аграрц энергияе, ки он дар як давраи нашвц аввалин консументьо инчунин дар сольои дурудароз аз давраьои ыадим аккумулятсия (жамъ) шуда буд, истифода шуд.

Ьамин тавр, ьангоми барыароркунии тамаддуни аграрц экосистемаи инсон геомеостази сатьи баланд дошт. Ба тащйиротьои антропогеннц нигоь накарда ё ивазнамудани экосистема, фаъолияти инсон дар гардиши биогеохимиявц расида ва жараёни энергияро дар биосфера тащйир надодааст.

Бебозгашт тащйири глобалии биосфераи Замин дар зери тасири истеьсолоти хожагии кишоварзц бо тези дар асри XX бад гаштааст.

Дар сольои 70-90-ўми асри XX жорц намудани технологияи интенсивц (монокултура, навъьои баландьосили ьимоя нагардида, агрохимикатьо) эрозияьои об, хок, дуюмбора шўршавц, деградатсияи хок, камшавц эдафои ва мезофуньо, камшавии беша, зиёдшавц шудгори замин ва щайраьо оварда расонид.

Таъсири антропогеннц ба занжири сарбастаи гардиши моддаьо дар экосистема вайрон мекунад. Ыисме аз моддаьо дар агротсенозьо бе бозгашт аз экосистемаьо гирифта мешавад.