Табиати биоижтимоии инсон ва экология.

Инсон - даражаи ташаккуёфтаи организми зинда дар сайёраи Замин аст. Ба тавре, ки И.Т. Фролов (1985) баьо дода буд. Одам - субъекти раванди жамъиятии -таърихц буда инкишофи материалц ва маънавию маданиро дар сайёраи Замин таълим мекунад, аз жиьати генетикц бо дигар шакльои ьаёти алоыаманд аст, лекин аз он ба туфайли ыобилияти истеьсоли ашйёи меьнатц, нуты ва шуур, фаъолияти эъжодкуорц аз олами ьайвонот жудо гардид.

Табиати биоижтимоии иносн ниъикоскунандаи ьаёт ва системаи шароити буда, ба он элементьои ьам биологц ва ьам ижтимоц дохил мешавад. Ин шароити фардьои меорад, ки ба адаптасияи биологц ва ижтимоц зарурат пайдо шавад.

Адаптасияи биологц бо он фары мекунад, ки нигоьдории на таньо функсияи биологц, балки функсияи ижтимоц ьангоми инкишофи аьамияти омили иытисодц ба амал меояд.

Ьамин тариы ьамчун намуди муташаккил иносн натаньо ба муьити зист вобаста, балки иносн ба он таъсир мерасонад. Фарыи инсон аз ьайвонот дар он низ зоьир мегардад, ки дар инсон хирад афзалц дорад. Маьз хирад дошт, ки дар шароити вазнини ьаёти (норасогии щизо) роьи зиндагии худро ёфт яъне хожагии кишоварзиро (чорводори, заминдорц) ба роь монд. (Ин амал 10 ьазор системаи экологии худро сохт). Инсон худ мустаыилона системаи экологии худро сохт.

Ыобилияти фикррони доштани инсон гуногун омильои биотикц ва абиотикиро паси сар намуд Б.Небел (1993) чунин мешуморид, ки инсон дар натижаи чунин ьарактьо паси сар кард.

1. Зиёд истеьсол намудани озуыаворц.

2. Обанборьо сохта ва пунктьои аьолиниши ва майдоньо об гузаронд ва обёрц намуд.

3. Воситаьои мубориза бо даррандагон ва организмьои паьнкунандаи бемориьо дарёфт кард.

4. Ба худ бино сохта, воситаи гармикунц ё хунуккарданро дарёфт кард.

5. Дар муносибатьои раыобатии байни намудьо щолибият ба даст овард.

Инсон паси сар кардани омильои маьдудкунандаро аз худ карда, лекин то ьол аз ьодисаьои табиц вобаста аст. (аз ьарорати ниьияти гарм, хунук), зеро ў бо ьаво талаботи худ ыонеъ мекунад (дар хона корхона) таъмин бошад, ьам лекин ин сибот он нест, ки аз иылим вобаста нест, ьамчунин иносн наметвонад бо тамои шароитьо табиц зироати худ ва ьайвонотьои хонаги худро парвариш кунад, аз ин бар меояд, ки инсон ба ьодисаьои табиц тобеъ аст ва аз он вобаста мебошад.

Ьамин тариы иносн мавжудияти ижтимоц, маьз табиат омили асосии мавжудияти ў дар муьити зист аст, инсон ыисми жудонашвандаи муьити табист низ ворид мешавад, зеро ин муьити низ ыонеъкунандаи талаботи иносн ба шумор меравад.