Чор омили асоси нуфуси аьолиро ва суръати тащйирёби онро муайян мекунад: фарыитяти байни коэффитсенти тавлид ва фавтро, кўчиш (мигратсия), фертилц будан ва миыдори аьоли дар ьар гурўььои синсуолц. То ондаме, ки коэффитсенти тавлид аз коэффитсенти фавт баланд аст, аьоли бо суръати вобаста аз фаырияти байни ин андозаьо зиёд мегарданд.
Андозаи миёнаи солонаи тащйирёбии аьолии вилоят, шаьр ё мамлакати алоьида бо тансоуби (нав тавлид + иммигрантьо)- (фавтида + эммигрантьо) дар умумият муайян карда мешавад.
Шумораи аьолии Замин ё мамлакати алоьида ьамон ваыт баробар мешавда, ки таньо баъд аз коэффитсенти жамъи фертилнокц - шумораи миёнаи бачагон тавлид намуди занон дар давраи репродугивии он ба 2,1 бачча ба зан рост ояд. Давомнокии ин давра дар соли репродуктивц (15- 44 сола) ва шумораи духтарон аз 15- сола хурд, ба ыарибц ба давраи репродуктивии худ мерасанд.
Дар ьозира афзудани бо суръати аьоли нўкуаьоли онро таньо ба доштани тараыыиётдодаи иытисодиёт баланд бардоштан мумкин аст.
Таъзиы ба муьити атроф дар ьолати дода шуда, сатьи имконпазирц мумкин аст, баланд бошад.
3. Инкишофи устувор дар мажмўи глобалии «Жамъият ва табиат».
Конфронси СММ оид ба ьифзи атроф ва инкишоф дар соли 1992 дар Рио - де Жанейро, ба тамоми мамлкатаьои сайёраи мо дар асри XXI контсептсияи инкишофи устуворро барои дастурамал ба амалиёт ыабул карда буд.
Инкишофи устувор - ин таъмини талаботи дар давраи ьозира ба зиёноварц ба параметрьои асоси биосфера ва ыобилияти ба зери хатар нагузоштани насли оянда талаботи худро ыонеъ мегардонад.
Дар мажўми глобалии «жамъият - табиат» инкишофи устувор риоя намудани баробарвазнии дар сотсиоэкосистемаьои сатьи гуногунро ифода мекунад. Компонентьои сотсиоэкосистема жамъият (мажмўьои ижтимоц) ва муьити табиц (эко ва геосистемаьо).
Ьангоми имконияти маьдудияти сарватьо дар сайёраи мо барои бефосила инкишофи сотсиэкосистема ва инкишофи муьити табиц аз тарафи жамъият дастгирц лозим аст.