Асоси беьбудии инсоният дар оянда - нигоь доштани гуногуншаклии биологц аст. Устувории ва вазифанокии биосфераьо бо мавжудияти гуногуншаклии жамоаьо таъмин карда мешавад.
Дар давраи ьозира барои нигоьдоштани гуногуншаклии биологц лозим аст: ьифзи пурраи ландшафтьо ьамчун комплекси экосистема; ыисман ьифзи намудии объектьои табиц дар ин ьангоми нигоь доштани тарьи умумц ландшафт; бунёд ва нигоь доштани ландшафтьои оптимоалии антропогенц.
Ду шакли ьифзи ландшафтьо бо марзьои мамнўнъгоьц ва бощьои миллц маълум аст.
Мамнўнъгоь шакли олии ьифзи ландшафтьои табиц аст. Ыитъаи хушкц ва фазои обие, ки дар асоси тартиботи муайян гардида аз истифодаи хожагии кадоме набошад ьифз намудан аст. Дар мамнўнъгоььо ьамаи марзьои ба он дахлдор ьифз карда мешавад. Дар Тожикситон 4 мамнўнъгоььои давлати амал мекунад: Ромит, Бешаи палангон, Дашти Жум ва Зоркўл.
Бощи миллц - ин ыитъаи марзьое, ки барои нигоь доштани табиат бо маысадьои эстетикц, солимгардонц, илмц, маданц ва маърифатц жудо карда мешавад. Дар бисёр давлатьо бощьои миллц шакли асосии ьифзи ландшафтьо ба ьисоб меравад. Дар Тожикистон бощи миллии тожик дар маркази Бадахшон ва Помир дар масоьати 2,5 млн га ташкил карда шудааст.
Парваришгоь - ин ыитъаи марзе, ки дар якчанд сол доимо ё дар муайяни мавсимц ва ьамсола алоьида ин ё он намудьои растанц ва ьайвонот ё ыисми комплекси табиц ьифз карда мешавад. Дар Тожикистон 14- парваришгоьо амал мекунад: Кўсавлисой, Сайвота, Зарафшон, Камароб, Чилдухтарон ва щайраьо.Дар вилояти Сущд 5 парваришгоь мавжуд аст: К=савлисой, Сайвота, Заравшон, Искандарк=л ва Оытош
Ёдгориьои табиц - ин объекти алоьидаи табиат; аьамияти илмц, таърихц ва эстетикию маърифтаи дорад: масалан, дарахтони алоьидаи бисёрсола ва щайраьо.
Дар Тожикистон чунин объектьо чинорьо дар водии Ьисор, Тути Калон дар шаьри Хужанд ва щайраьо.