A) социалистік;
B) капиталистік;
C) феодалдық;
D) кұл иеленушілік;
E) алғашқы қауымдық.
6. Жалпы ұлттық өнім- бұл:
C) белгілі елдің азаматтарының өз елінде және шет елдегі өндірген барлық тауармен қызметтердің соңғы құны;
D) елдің ішіндегі резиденттік және резиденттік емес субъекті-лерменөндірілген барлық тауар мен қызметтердің соңғы күны;
C) белгілі елдің әр отбасындағы жеке тұтыну үшін өндірілген барлық тауар мен қызметтердің соңғы құны;
Д) белгілі слдін азаматтарының өз елінде және шет елде астыртын экономикада өндірілген барлық тауармен қызмегтердің сонғы құны;
Е) белгілі елдің фирмасының басқа елдегі өндірген тауарлары мен қызметінің сонғы құндары.
7. Жалпы ішкі өнім (ЖІӨ)-бұл:
А) елдің ішіндегі резиденттік және резиденттік емес субъек-тілермен өндірілген барлық тауармен қызметтердің сонғы құны;
D) отандық косіпорындардың шет елде өндіргсн барлық тауа-лармен қызметтердің соммасы;
E) белгілі елдің азаматтарының өндірген тауарлары мен қызметтері нің соммасы;
Д) белгілі елдің кәсіпорындарының өз елінде және шет ел-дердегі өндірген барлық дайын товарлары мен қызметтерінің соммасы;
Е) белгілі бір елдің фирмасының өз елінде өндірген дайын тауарлары мен қызметінің барлық сомасы.
8. Номиналды жалпы ұлттық өнім өлшенеді:
A) экспортық баға бойынша;
B) рыноктық баға бойынша;
С) базалық баға бойынша;
Д) ресми баға бойынша;
Е) есептелген баға бойынша.
9. Нақты ЖҰӨ- бұл:
A) өзгермейтін базалық бағаға есептелген ЖҰӨ, яғни инфляцияның деңгейіне бейімделген;
B) ағымдағы рыноктық бағаға есептелген ЖҰӨ;
C) экспорттық бағаға есептелген ЖҰӨ;
D) ресми базалық бағаға есептелген ЖҰӨ;
Е) есептік баға базасында есептелген ЖҰӨ.
10. ҰТ-ты аңықтау ушін қажет:
А)ТҰӨ-нен кәсіпкердің жаңама салығын шегеру;
B) ЖҰӨ-нен амортизацияны шегеру;
C) ЖҰӨ-нен негізгі қор төзығын шегсру;
D) ҰТ-тан жаңама табыстарды шегеру;
Е) ЖҰӨ-нен жаңама салықтар сомасын шегеру.
Ситуациялық тапсырмалар мен жаттығулар:
Нұсқа 1
1. Төмендегі өндіріс факторлары рыногына тән ерекшелік-теріне сипаттама беріңіз:
| Еңбек нарығы | Капитал нарығы | Жер нарығы | Ақпараттар рыногы |
| 1. 2. 3. 4. 5. |
2. Сіз капитал және капиталдық игілік түсініктерін қалай ажыратар едіңіз?
3. Капитал өндіріс факторы ретінде қандай қажеттілікті қанағаттандырады?
4. Төмендегі жалақы нысандары мен түрлеріне сипаттама беріңіз.
| Нақты | Номиналды | Келісімді | Мерзімді |
5. Жылдар бойынша ҚР төменгі және орташа жалақы деңгейін көрсетіңіз.
6. Жер учаскелеріне деген сұраныс туынды сұраныс болып табылады, яғни тәуелді. Атап айтқанда, ауыл шаруашылық өнімдеріне деген сұранысқа байланысты. Ал бұл сұраныстың дамыған өнеркәсіптік елдердегі икемділігі қандай? Сіздің ойыңызша, ауыл шаруашылығы өнімдеріне деген сүраныс, мы-салы, Францияда жоғары ма немесе төмен икемділікті ме (табыс бойынша)? Бұл сұраныстың жан басына шаққандағы ұлттық табыстыңтөмен деңгейіндегі, оның ішінде Қазақстанда икемділігі қандай? Ауыл шаруашылығы тауарларына деген сұраныс жер рентасына қалай әсер етеді?
7. Дифференциалды жер рентасының сипаттамаларын ашыңыз:
| І-ші дифференциалдық рента | ІІ-ші дифференциалдық рента |
8.Осы үш пункттегі талқылаулардың логикалық түсіндірмесін беріңіз.
A) Пайда, дәлірек айтқанда пайдаға деген ұмтылыс жетілген бәсеке нарығында тепе-теңцік жағдайын бұзады.
B) Жетілген бәсеке нарығы - бұл экономиканың идеалды жағдайы.
C) Тиісінше пайда - шаруашылықтың нарықтық жүйесіндегі жағымсыз құбылыс және де онымен белгіленген заңдық тәртіпте күрес жүргізу керек.
9. Студентте 100 долл. бар және ол оны жинақтау немесе жұмсау туралы шешім қабылдайды. Егер ол ақшаны банкке салған болса, онда бір жылдан кейін 112 доллар алады. Жылдық инфляция 14% құрайды.
а) номиналды пайыздық қойылым қандай?
б) нақты пайыздық койылым қандай?
в) сіз студентке қандай кеңес берер едіңіз?
г) өзгеріссіз номиналды пайыздық қойылым жағдайында инфляция қаркыныңың 10%-ға дейін төмендеуі сіздің кеңесіңізге қалай әсер етер еді?
10. Қайсысы тиімді: қаңтар айында 10 000 теңге табыс алу немесе қараша айында 11000 теңге табыс алу, жылдық банктік пайыз қойылымы- 10 %.
П.Жердің ұсынысы: Q=100ra; жерге сұраныс: Q=100-P. Ауыл шаруашылығымен байланыссыз сұраныс : Q= 50- Р, Р-Іға. жердің бағасы. Анықтау керек: 1) жерді сатқан жағдайдағы бағаны. 2) банктік пайыз қойылымы 10 %- ға тең болғанда, жерді жалға беруден түсетін жылдық табысты. 3) жылдық амортизация - 50 мың теңге, салынған капитал - 3 млн. теңге болғандағы жер рентасын.
12. Станок 2000 доллар жыл сайын табыс экеле отырып, 3 жыл қызмет етеді деп болжаңады. Үшінші жылдың соіьында қалдық құны 6000 доллар қүрайды. Шығындарын толығымен жабуға бағытталған станок бағасын анықтаңыз. Егер:
а) пайыздық қойылым 8% құраса;
б) пайыздық қойылым 10%-ке тең болса;
в) пайыздық қойылым 8%-ке тең болса, ал болжаңатын инфляция жылына 7% құрайды.
Нұсқа 2