Занятак

1. Землі Сярэдняга Пабужжа.

2. Землі Панямоння.

3. Дзяржаўны лад зямель – княстваў.

4. Барацьба з іншаземнымі захопнікамі.

 

Паняцці: Аукштайты, веча, воласць, дзесятнік, земгалы, з’езды князёў, іга, ключнік, куршы, крыжакі, латгалы, лівы, мечаносцы, мужы, ордэн, прусы, пасаднік, сотнік, тысяцкі, тэўтоны, удзелы-княствы, цівун.

 

Персаналіі: Альберт, Вячка, Глебавічы (сыны менскага князя Глеба Усяславіча – Валадар, Расціслаў, Усявалад), Даніла Галіцкі, Койдан, Расціслаў Мсціславіч, Уладзімір, Усевалад, Манамахавічы (сыны Уладзіміра Манамаха – Вячаслаў, Раман, Юрій Даўгарукі), Ізяславічы (сыны Ізяслава Яраславіча – Святаполк, Яраполк), Усяславічы (сыны Усеслава Чарадея – Барыс, Глеб, Давыд, Рагвалод, Раман, Расціслаў, Святаслаў), Юрый Яраславіч, Юр’евічы (сыны тураўскага князя Юрыя Яраславіча – Глеб, Іван, Святаполк, Яраполк, Яраслаў).

 

Абсталяванне: карта “Старажытныя землі Беларусі ў ХІ–ХІІІ стст.”

Крыніцы: Повесць временных лет.

 

Запоўніце табліцу: “Арганізацыя ўлады ў Полацкім княстве”.

Галіна ўлады	Кампетэнцыя

 

Літаратура:

1. Алексеев, Л.В. Смоленская земля в ІХ–ХІІІ вв.: Очерки истории Смоленщины и Восточной Белоруссии / Л.В. Алексеев. – М., 1980.

2. Алексеев, Л.В. Полоцкая земля в ІХ–ХІІІ вв.: Очерки истории Северной Белоруссии / Л.В. Алексеев. – М. : Наука, 1966. – 294 с.

3. Арлоў, У.А. Таямніцы полацкай гісторыі / У.А. Арлоў. – Мінск : Полымя, 2002. – 464 с.

4. Беларускія летапісы і хронікі : пераклад са старажытнарускай, старабеларускай і польскай / уклад. У. Арлоў ; прадм. В. Чамярыцкага. – Мінск : Беларускі кнігазбор, 1997. – 432 с.

5. Белоруссия в эпоху феодализма : сб. документов и материалов : в 3 т. – Минск : Изд-во Академии наук БССР, 1959. – Т. 1. – 516 с.

6. Вішнеўскі, А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі : вучэбны дапаможнік / А.Ф. Вішнеўскі. – Мінск : ВП “Экаперспектыва”, 2000. – 319 с.

7. Гісторыя Беларусі. Курс лекцый : у 2 ч. / І.П. Крэнь [і інш.]. – Мінск : РІВШ БДУ, 2000. – Ч. 1. – 656 с.

8. Гісторыя Беларусі : у 6 т. / рэдкал.: М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск : Эксперспектыва, 2000. – Т. 1 : Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны ХІІІ ст. – 351 с.

9. Греков, Б.Д. Киевская Русь / Б.Д. Греков. – Л. : Госполитиздат, 1953. – 567 с.

10.Гуревич, Ф.Д. Древний Новогрудок / Ф.Д. Гуревич. – Л. : Наука, 1981. – 160 с.

11.Гуревич, Ф.Д. Древности Белорусского Понемонья / Ф.Д. Гуревич. – М. ; Л. : Изд-во АН, 1962. – 222 с.

12.Дакументы і матэрыялы па гісторыі Беларусі ў сярэднія вякі (VI–XV стст.). – Мінск : Народная асвета, 1998. – 191 с.

13.Ермаловіч, М. Старажытная Беларусь: полацкі і навагародскі перыяды / М. Ермаловіч. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – 366 с.

14.Загарульскі, Э.М. Заходняя Русь: ІХ–ХІІІ стст. : вучэбны дапаможнік / Э.М.Загарульскі. – Мінск : Універсітэцкае, 1998. – 240 с.

15.Загорульский, Э.М. Генеология полоцких Изяславичей / Э.М. Загорульский. – Минск : Изд-во “ВУЗ–ЮНИТИ”, 1994. – 30 с.

16.Заяц, Ю.А. Заславль в эпоху феодализма / Ю.А. Заяц. – Минск : Наука и техника, 1995. – 207 с.

17.Заяц, Ю.А. Менская зямля: этапы фарміравання / Ю.А. Заяц // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. – № 4.

18.Каробушкіна, Т.М. Насельніцтва Беларускага Пабужжа Х–ХІІІ стст. / Т.М. Каробушкіна. – Мінск : Беларуская навука, 1999. – 128 с.

19.Кніга жыцій і хаджэнняў: пераклад са старажытнарускай, старабеларускай і польскай / уклад., прадмова і каментарыі А. Мельнікава. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1994. – 503 с.

20.Левко, О.Н. Средневековые территориально-административные центры северо-восточной Беларуси / О.Н. Левко ; НАН Беларуси, Ин-т истории. – Минск : Белорусская наука, 2004. – 279 с.

21.Лысенко, П.Ф. Берестье / П.Ф. Лысенко. – Минск : Наука и техника, 1985. – 399 с.

22.Лысенко, П.Ф. Туровская земля ІХ–ХІІІ вв. / П.Ф. Лысенко. – Минск : Белорусская наука, 2001. – 268 с.

23.Нарысы гісторыі Беларусі : у 2 ч. / рэдкал.: М.П. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск : Беларусь, 1994. – Ч. 1. – 527 с.

24.Насевіч, В.Л. Генеалагічныя табліцы старадаўніх княжацкіх і магнацкіх беларускіх родаў ХІІ–ХVIII стагоддзяў / В.Л. Насевіч. – Мінск : БелЭн, 1993. – 49 с.

25.Рукавишников, А.В. Об организации власти в Полоцке в конце ХII–XIII вв. / А. В. Рукавишников // Вопросы истории. – 1999. – № 3.

26.Тарасаў, С.В. Чарадзей сёмага веку Траяна: Усяслаў Полацкі / С.В. Тарасаў. – Мінск : Навука і тэхніка, 1991. – 67 с.

27.Татищев, В.Н. История Российская : в 7 т. / В.Н. Татищев. – М. ; Л. , 1963. – Т. 2.

28.Ткачоў, М.А. Старажытны Мсціслаў / М.А. Ткачоў, А.А. Трусаў. – Мінск : Полымя, 1992. – 40 с.

29.Фроянов, И.Я. Киевская Русь: Очерки социально-экономической истории / И.Я. Фроянов. – Л. : Изд. ун-та, 1974. – 160 с.

30.Штыхаў, Г. Вытокі беларускай дзяржаўнасці / Г. Штыхаў // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. – № 1. – С. 25–33.

31.Штыхаў, Г.В. Старажытныя дзяржавы на тэрыторыі Беларусі / Г.В. Штыхаў. – Мінск : ВТАА “Права і эканоміка”, 2002. – 94 с.

32.Штыхов, Г. Города Полоцкой земли (ІХ–ХІІІ вв.) / Г. Штыхов. – Минск : Наука и техника, 1978. – 160 с.

33.Штыхов, Г.В. Древний Полоцк, 1Х–ХІІІ вв. / Г. Штыхов. – Минск : Наука и техника, 1975. – 135 с.

34.Юхо, Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі : вучэбны дапаможнік / Я.А. Юхо. – Мінск : Універсітэцкае, 1992. – 270 с.

 

Тэма 7. Грамадскі лад і гаспадарка на беларускіх землях у ІХ–ХІІІ стст.(4 гадзіны)