рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры

Реферат Курсовая Конспект

ШУДТÖМ

ШУДТÖМ - раздел Образование, ЗУБОВ ПИТЮ   Медбöрья Югöрнас Шондiыс Орсö, Керку ...

 

Медбöрья югöрнас шондiыс орсö,

Керку öшыннэсö гöрд биöн öзтö.

Кöдзыт ой ладорсянь пондiс вайöтны,

Сук ру ва вевдöрсянь вывланьö лэбны.

Кыз пужöн быд тор öтöрас каттисьö,

Воно кинлöнкö и печка лонтiсьö.

Тшыныс трубасис тшакыллезöн петö,

Керку юр вевдöрас кымöрö пöрö.

Пемдiс ни. Шы не тöв. Гöгöр дзик узьö.

Токо карта вывсянь пон вувтöм кылö,

Да чудыс кымöснас стенаэз люкалö.

Нёбоыс омöн звездаöн вевттисьöма,

Кыдзи кин доннэзöн сiйö серöтöма.

Югьялö сiя да орсö быднёжöн:

То öтлаö лоас, то паськалö вожöн,

То нёбоöт ылö ньöвьёсьöн тюйнитас,

Пемытсö биöн янсöтас да öштас.

Ас мознас нёбоыс олö-гажöтчö,

Оз видзöт нем вылö, мый сы увтын керсьö.

Ок, кытшöм басöк эд быд торсö керöмыс!

Ок, кытшöм басöк öтöрыслöн олöмыс!

Сы сьöртi бытьтö и йöзыслö колö бы

Бура да бытшöма, долыта овны.

А сiя не сiдз тайö мыйкö пыр петö —

Вынаыс вынтöмсö сёйö да пöдтö.

 

Сэтчин вон, ыб дорас, керку тыдалö,

Биыс öшынас звезда моз жö орсö:

Югнитас, кусыштас, бöра на лэбас,

Öшынтыр югытсö кисьтас да öшас.

Веськыта керкуас паськыт лабич вылын

Инька пукалö да печкö печкан вылын.

Лажмыт мыгöрнас, векнит чужöмнас,

Зэв, натьтö, бытшöм эд вöлöма томнас.

А öння оланыс кык кусiнь кöстöма,

Чужöм кельдöтöма, высиныс косьмöма.

Летыштас кудельсö, сартассö пешас,

Сывсö нюжöтас да швач чуньнас керас.

Аслас синваэс, кыдз шоррез, котöртöны,

Одзас пидзöс понас сюв сорнас киссьöны.

Джодж шöрас пась вылын зоночка куйлö,

Мамыс чужöм вылö гусьöн видзöтö.

Тöдö бы, милöйыт, мыйись мам бöрдö,

Мыля синваэсö сыбурна кисьтö,

А шы сетны оз лысьт, бытьтö кыдз полö.

Öддьöн ни жаль сылö мамуыс лоис,

Чеччис да нежыник дынас сибöтчис:

«Маму, а маму, мыйись тэ бöрдан?

Мыйись нö пыр тэ синваэтö кисьтан?

Чöв, маму, дугды... На, синнэтö чышкы!..

Öнi вот зонытлiсь кыввесö кывзы:

Адзза ме, маму, кытшöм тэныт сьöкыт,

Адзза, кытшöм тэнат сьöлöмлö зубыт.

Но чöв, ужо, ачым ме ыджыт ни лоа,

Айöлiсь тэнö ме ас дынам босьта.

Сэки тэ дугдан и уджö петавны,

Сэки тэ дугдан и лöззэз новйöтны!»

Ёнжыка одззася мамыс герйöвтiс,

Зонкасö окыштiс, ки вылас босьтiс:

«Ок, кöбы кыввет да ен пелльö пырасö,

Менам синваэзö сы дынöдз сидзасö!..»

 

Сэсся эз ешты и öтiк кыв шуны —

Пондiс карта вывсянь ёркöтчöм кывны.

«Чöв, кага, айыт, чу, некö ни локтiс:

Кылiн, ыбöссö кыдз дзир вывсис осьтiс?

Мун чожжык комас пыдöжык дзебсись

Да, мый бы эз вöв эстöн, эн и мыччись!»

Ачыс джодж пöв кузя котрасьны пондiс,

Мый матын куйлö, пыдöжыка дзебис,

Бура жöниклiсь обычайсö тöдö:

Кодувьяс сöтö, мый ки увтас шедö…

Улич посöдз понын кылö рякöстiс,

Керку ыбöссö мый вермис летыштiс.

Пырис да перво жö иньыслö дöвкис:

«Срамжуг, паршивöй, тэ сiдзи стречайтан?

Мый бекöр синнэтö одзам былöтан?

Он адззы, умöль морт, гортö кин локтiс?»

Наотмаш иньыслö ныр кузяс сöтiс.

Нырись и öмись сук вир чепöссис,

Чужöмсö гывьялiс, морослас гыдiс.

Эз эдö инькаыт местасис вöрзьы,

Эз эдö сы одзись некытчö пышшы.

Кöзяиныс одзын кыдз дорöм сулалö,

Молитва кытшöмкö гусьöникöн лыддьö.

Мöдыслöн синнэсис би пондiс чеччыны,

Уськöтчис инь вылö быднёжöн вартлыны:

Перво жö юр кузяс размöд и сöтiс,

Джоджö тарöвтiс да юрсиöт кутiс.

Пондiс чужьявны, нинкöммезнас тальны,

Юрсиöт джодж кузя пондiс кыскавны...

Кыскалiс, кыскалiс, сыбöрын дугдiс:

Тыдалö, ёнакодь вартлöмнас мыдзис.

А иньыс синва сорöн одзас кеймисьö,

Коклас юрбитö, пидзöслас кыскасьö:

«Батюшко менам, мый тэныт лоис?

Мый тэныт иньжугыт умöльсö керис?

Мыля нö, соков, тэ сiдз менö вартлан?

Виян кö, öтнат эд, милöй, сэк колян!..

Кин тэнчит зонтö сэк йöзас петкöтас?

Кин сьöкыт уджас сэк тэнö вежас?..»

«А-а! Дак тэ сайын югытыс, лёквир, думайтан,

Этатшöм кыввезöн менö повзьöтлан!

Вия, паршивöйöс, ки-коктö чега,

Томöс да басöкöс вöлисьтен босьта!»

Чеччöвтiс, юрсиöт бöра на кватитiс,

Нырöмсö лязiс да öтöрö чапкис.

Кöмтöг, дубастöг бедняжкаыт куйлö,

Оз вермы вöрзьыны, кыссьыны туйлö.

Куйлö посöдз понын, дзик кыдзи кулöм,

Сьöд вир коколлезöн лым сорнас кынмöм.

Ружтö небурика, öддьöн и сьöкыт...

Öтпöвсöн куйлыны куш лымлас кöдзыт...

Остаткися садьсö кыдз вермис чукöртiс,

Чеччис ляшмасьöмöн, суседö пырис.

Пондiс вöлисьтен синваэсö кисьтны,

Аслыс кулöмсö еныслiсь корны.

 

Ок тэ, инькаиньöй, небыт сьöлöминьöй,

Мувлас тэ чужин, невестаöдз быдмин,

Быдмин, айка сайö йöз пытшкö мунiн,

Олiн и олан, пыр тшын-бусын пöдан,

Нять пытшкын шоггезöн мылатö öштан,

Сьöкыт роботаись он и петавлы!..

А син увтсит лöзыс тай оз и быравлы!..

Локтас я кöркö бур асылыс тэныт,

Чапкас я шондiыс югöрсö паныт,

Вöтлас я лёк лунсö, ваяс я бурсö,

Шонтас я сьöлöмтö, содтас я вынтö?!


 

 

– Конец работы –

Эта тема принадлежит разделу:

ЗУБОВ ПИТЮ

ЗУБОВ... ПИТЮ Ouml НЬ Ouml...

Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: ШУДТÖМ

Что будем делать с полученным материалом:

Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:

Все темы данного раздела:

САР ОСЬТIС ВОЙНА
  Деревняын гöгöр лöнь — Юöр локтöма пö тöн: Тэчны колö котома, Сар пö осьтöма война. Сарлöн

ПРОПОВЕДЬ
  Православнöй кресьтяна, Бырöм вешьяна! Ме тiян поп, Часöт ен дынсянь топ. Господи сусе, Мый сэтчин кывсьö!..

ГÖРД ОКТЯБ
  Октяб революциялöн дасöт во кежö Ойшöрся пемытiсь, Векся лёк кад увтiсь, Гургöмöн, чардбиöн Петiс Окт

МЫЙКÖ СКАЗКА КОДЬ
  Иньва дорсянь вöр шöрö Чуклясьöмöн туй мунö: Пуэс сiйö жмитöмась, Бытьтö гагö пöртöмась.

ТЕРЕНТИЙ ЁРТ
  Ок, не тэ я, Терентий ёрт, Чеччан ойся ойöн пыр; Да не тэ я ыбвыв шöрын Ниртан уджсö йöзся дыр.   Ок, не тэ я,

АДЗЗИСЬЛÖМ
  Кресенняö видззез кузя Насту гортас лэдзчö. Шоголь Петра, дзарьялöмöн, Насту сьöрö вöтчö. Шутньöвтыш

КАРТА БÖРЫН
  Вадöр дорын ва кайöттöн, Меным сiя шуис: «Ашын ойшöр бöра вовлы, Гажтöмыт кö кутiс!»   Лунтыр та

ТÖЖДIСЬÖМ
  Дзульзян кайöн-ыбшарöн Томся кадö лэбзис. Пемыт нёштöм кымöрöн Пöрись кадö локтiс. Сьöлöм шог&o

МИЧА НЫВВЕЗ
  Мича ныввез, коми ныввез, Вадöр дорö лэдзчисö, Кырас дорö, веж луд вылö Ордчöн-пöлöн пуксисö.  

КÖДЗИСЬЛÖН СЬÖЛÖМГАЖ
  Муиньöй тэ, муиньöй, Вексö юрвердiсиньöй, Куйлан тайö, паськалан, Кöдзöм ыбнат вежöтан.   Л

ЫТШКИСЬНЫ
  Ашын чечча ме Мича шондiтöг. Виль косаöс ме Кесла лэчыта.   Лэдзча видз вылö, Муна покосöн. Т

КЫТЧÖДЗ ТОМ
  Ме я кытчöдз томся-том, Ветлöтöмлö ог сет пом, Воляöс ог сермöтав, Сьöлöмöс ог öмлöсав. Ме

ЫТШКИСЯН КАД
  Локтiс гожум, шоныт гожум: Ойыс дженыт, луныс кузь. Пемыт некöр оз и овлы. Пемыт му вылö оз усь.   Ой-лун мунö, ой-л

КÖРКÖ И ÖНI
  КÖРКÖ   Яка ордын гур, гур, гур! Мыйкö абу, видно, бур. Якаика чеччалö, Нывсö ассис поннялö.

ЭК, ТОМ ПОРАÖЙ!
  Эк, Якуня-Ваня, том пораöй! Гöнитан, зурасян кадöй... Зураси тай, зураси Да тыра доддьö тöбаси.   Кыдз я д

КОМИЭЗ-ВОННЭЗ
  Комиэз-воннэз, Уль вöрлöн зоннэз, Тырмас ни жугыля овны! Оннытö чапкö, Юрнытö лэбтö, Колö ни бур лунс

ОВСЬÖМА
  Мама, ашын одз чеччы, Котомаöс лöсьöт менчим, Кый волыссö ёнжыка, Вур пельöссö буржыка, Мед эз ор жö туйпонас,

ИЧМОНЬЛÖН ТÖЖДIСЬÖМ
  Мыля жö менö тi, Айиньöй-маминьöй, Родимöй вонiньöй, Сёйöмöн сёйитö — Жöниклö сетiтö

ОЗЫР ПИЛЯ
  Кöркö вöлi озыр Пиля, Коньöр йöзсö сöскис зiля — Зепсö тыртiс.   Нёль во сьöрна старшиналiс

КÖКÖ ГОРТТÖМ
Кöкö горттöм сера басöк кöкиньöй (да ой) Парма яг шöрын. Норöн бöрдö чочком юра нылiньöй (да ой) Югыт шор дорын.

ВÖРАЛIСЬЛÖН СЬЫЛАНКЫВ
  Чожжык, чожжык, вöралiссез, Кылат туткö горöн сюр. Пемыт ягö сьöлöм кыскö, Сэтчин миян олан бур.  

ПЕМЫТ ОЙÖН
  Пемыт ойöн да арся кадöн, Ок, кöркö менö мамö чужтöма. Сизим арöн да шöрттöм дöра, Ок, паськыт мувл

ОЙ, ДЕРЕВНЯ МЕНАМ
  Туна-тана, гармоння, Деревня кузя муна. Деревня кузя муна Да писня поткöта-сьыла. Ой, деревня менам, Сьöлöмгажиньöй!

ГОРТТÖМ КÖК
Эшö тöн менам Эта пораö Öддьöн личкасис Шогöн сьöлöмö.   Эшö тöн рытсянь Видзчися э

СЬÖЛÖМШОГ
Шондi вылына Ветлö небоöт, Шоныт югöрнас Орсö-дзардалö. Мувлын васиннэс Жагвыв ямöны, Веж турун шöрын

ОЛАТ-ВЫЛАТ, КОМИЭЗ
  Олат-вылат комиэз, Эмаэз и эмтöммез, Ыджыттэз и учöттэз, Начальниккез и ме коддес, Пöриссез и томмез, Нывкаэз и зоннэз,

ВИЛЬ ТУЙ ВЫЛÖТ
  Öтiк рытö пöлать сёрдын Ерем иньнас лэбтiс зык. Ерем шуö: «Морт оланын Юралiсьыс эм мужик.   Мый тiянiсь, иньп&

МИ ПИОНЕРРЕЗ
  Ми — пионеррез, Ми Ленинлöн челядь. Озйöмöн öзйö Гöрд рöма плаг. Югытлань, вильлань Лёдзöн ми му

ПИОНЕР МЕ
Пионер ме челядь шöрын, Киам öзйö югыт плаг. Югыт туйлöт Ленин сьöрö Муна, ог кыссьы, кыдз гаг.   Важ öлöм

МАСТЕРСКÖЙЫН
Челядь, локтö мастерскöйезö ветлам, Уджалöмсö мастерскöйлiсь видзöтам. Вот джодж шöрö сувтöм Пиля — няньзыр тош, Паськыт

ВÖРЫН
Мийö челядь öксим уна, Мунiм вöрö вайны тшак; Кин öшöтöма виль зобна, Кинлöн зэв ыджыт бурак.   Уль вö

Ouml;НДЖА
Ой, ой, ой, батя мой, Мымда колö сёртни сёй. Анькытш, боби чур видзö, Калег юр ыжда быдмö, А картовка да морков — Сэсся буржыкыс оз ков.

ТАЛУН МАСЛЕНИЧА
Чуки-чаки кöзича Да талун масленича. Горби одзын чижа-важа, Пызан сайын гажа-гажа. Туран-брага, курыт сур Оз и садьмöт лунтыр юр. Кил

Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Education Insider Sample
Подпишитесь на Нашу рассылку
Наша политика приватности обеспечивает 100% безопасность и анонимность Ваших E-Mail
Реклама
Соответствующий теме материал
  • Похожее
  • Популярное
  • Облако тегов
  • Здесь
  • Временно
  • Пусто
Теги