рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры

Реферат Курсовая Конспект

ФЕ{РИСТИ АШХОС

ФЕ{РИСТИ АШХОС - раздел Образование, ТАЪРИХИ RАДИМТАРИН Абаев В.и.- 56, 59, 62 Аббоси 1- 551, 552 Аббосиён - 3...


Абаев В.И.- 56, 59, 62

Аббоси 1- 551, 552

Аббосиён - 323, 324, 325, 329, 411

Аббот – Д.- 613

Абулазизхон - 553, 567, 568, 569

Абдуламин - 551

Абдулатиф - 485

Абдула[адхон - 662, 679

Абдулкарим-додхо[ - 636, 679

Абдулкаримбек - 664

Абдуллохони II - 523, 524, 525, 526, 528, 531, 532, 534, 542, 543, 549, 551

Абдулло[ - 462

Абдулло[ ибни То[ир - 331, 332, 333, 346

Абдулло[и Ансорb, ниг. Ансорb - 442,443

Абдулмалик ибни Марвон - 307

Абдулмалики ибни Нe[и Сомонb - 343

Абдулмалики II ибни Нe[ - 345

Абдулмeъмин - 551

Абдулrо[ири Баuдодb - 402

Абдурра[имов М.А.- 463

Абдурра[мон мирохур - 666

Абдурра[мон Му[аммади Нишопурb -

Абдурраззоrи Самарrандb - 486, 509

Абдурра[мон - 667

Абдурра[мони Офтобачb - 635

Абдурра[монхон - 641, 642

Абрамов - 632

Абрeй - 223, 295

Абубакр - 303

Абулмаxди Саноb, ниг. Саноb

Абулмуайяди Балхb - 377

Абулфазл Бай[аrb, ниг. Бай[аrb

Абулфайзхон - 558, 571, 572, 573

Абулхайрхон - 485, 513

Абулuозb - 617

Абулrосим Ма[муд Замахшарии Хоразмb - 438

Абулrосими Rушайрb - 439

Абулrосим {акими Самарrандb - 378

Абулrосим {асан ибни А[мад Унсурии Балхb, ниг. Унсурb

Абулrосими Симxурb - 389

Абул[асан Ша[иди Балхb - 377, 383

Абунувос - 375

Абeалии Балъамb, ниг. Балъамb

Абeалии Симxурb - 344

Абeалии Чаuонb - 343

Абeалb {асан ибни Алb ибни Ис[оr, ниг. Низомулмулк

Абeбакр Абулrо[ир ибни Абдурра[мони Xурxонb - 438

Абeбакри Калавb - 474

Абeибро[им Исмоил ибни Нe[, ниг. Мунтасир

Абeмуашшар Xаъфар ибни Му[аммади Балхb - 387

Абeмуслим - 324, 327

Абeсаид - 485, 486

Абeсаиди Темурb - 509

Абeсаиди {улокуb - 509

Абeумар Мин[оxиддини Xузxонb - 472

Абe[отими Варроr - 367

Абexаъфар ал-Мансур - 325, 330

Абeшакури балхb - 377, 383

Август - 152

Аврангзеб - 553

Авфb - 380, 433, 508

Агафий -205

Азиз-парвоначb - 604

Айнb С. - 4, 5, 9, 382, 601, 679, 680, 700, 716, 718, 719, 720

Айн-уд-Давлат, ниг. Му[аммад ибни Наср - 404

Акбар-(Акбаршо) - 534

Акимбетов Ш. - 277

Акимушкин О.Ф. - 502

Алексей Михайлович - 559

Алиев И. - 43

Алb - 323

Алb, rарахонb - 394, 403

Алb ибни Му[аммади Бурrаb – 335

Алптегин – 392, 395, 404, 405

Алишер Навоb, ниг. Навоb

Алмосбек – 657

Алоуддини Uурb – 398

Алпарслон – 398, 399

Алптегин – 343

Алтекар А.С. - 196

Алутар – 32, 290, 318

Альбаум Л.И.– 32, 171, 230, 233, 241, 242

Альтхайм Ф. – 40, 101, 203, 206, 208, 211

Амир Му[аммади Муиззb, ниг. Муиззb - 436

Амир Хусрави Де[лавb, ниг. Де[лавb - 470, 471

Амихромон – 167

Аммиан Марцелин – 195, 204

Амминасп - 91

Амр ибни Лайси Саффорb – 334, 335, 337, 338

Амъаrи Бухороb – 433

Ана[ито – 68, 89, 122, 155, 169

Анбаротун – 718

Анварb – 702

Анварпошшо – 702

Андалеб – 508

Андрагор – 107, 108

Андреев М.С. – 9, 36, 50, 277

Андрианов Б.В. – 180, 296

Ансории {иротb, ниг. Ансорb

Ансорb - 440, 441, 442

Антимах – 116, 121

Антиох – 106, 107, 130, 137

Антиохи III – 111, 112, 113, 118

Антиохи Гиеракс – 107

Ануштегин – 409

Ань-Ши-гао – 171

Аполлодор – 114

Аполлон – 120

Аппиан - 106

Арасту – 388, 441, 442

Ардавони I – 193

Ардавони II – 131

Ардашер – 158

Ардашери I – 156, 193

Ардашери II – 89, 94

Ардашери II Мнемон -

Ардашери III Ох – 94

Ардвисура Ана[ито, ниг. низ Ана[ито

Артатр – 137

Ардетр, ниг. Артатр

Арриан – 95, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 185

Арсак (Арсок) – 108, 109, 110

Арсокиён –, ниг. низ Ашкониён

Арсас – 94

Арслон Тархон – 290

Арслонхон – 402, 407

Артабони I - 111

Артемида – 120, 125

Аршак – 125

Аршаки[о – 109, 111

Арxосп – 197, 384

Асади Сомонb – 336

Асад ибни Абдулло[ – 319, 336, 376

Асадии Тeсb – 381, 433, 436

Асирb – 624, 719

Аскаров А.– 32

Аспанаки Девгон – 278

Ассабол – 229

Астил[ангис – 167

Аттор – 384, 440, 441, 442, 443

Атурпати Ме[роспандом – 54

Афина – 120

Афросиёб, асот.– 81, 230, 630

Ашкониён – 111, 193

Ашрафb М. М.– 502

Аштархониён – ниг. низ

Xониён -551-563

А[мад, набераи Сомон – 336

А[мад Темурb – 483

А[мад ибни Исмоил – 341

А[мад ибни Му[аммад ибни Арабшо[ – 503

А[мад ибни Са[л – 341

А[мад Махдуми Дониш, ниг. Дониш

А[мадхон (А[мадшо[) – 572

А[ра–Манйу (Ангро Майну), ниг. А[риман

А[риман – 68, 285

Ахурb, ниг. А[ура-Маздо–

А[ура Маздо - 36, 65, 66, 67, 68, 69, 75, 78, 86, 169, 200, 285

 

 

Бадр Тархон - 319

Байер Ф.– 108

Бай[аrb – 373, 377, 396, 421, 432

Балозурb – 283, 306, 307

Балъамb, вазир – 206, 343, 377, 380, 382

Барранд – 650

Бармаки[о – 330, 331

Барр Л.– 56

Бартольд В. В.– 9, 10, 63, 252, 269, 281, 283, 310, 345, 346, 416, 417, 461, 462, 617

Бахофер – 150

Башшор ибни Бурда – 375

Ба[ром, ниг. ВарахрониV.

Ба[роми I Гeр –ниг. низ Варахрони V

Ба[роми Чeбина – 220, 221

Ба[ромшо[и Uазнавb – 398

Бедил – 603, 623

Бейкер В.– 640

Бейли Г.– 61, 136, 153, 154, 200, 203, 206

Бектузун – 345

Бекчурин М.– 588, 594, 606

Беленицкий А. М. – 227, 230, 257, 264, 266, 267, 271, 272, 275, 282, 283, 284, 286, 294

Беляев Е. А. – 302

Беневени Ф.– 558, 561, 566

Бентович И. Б.– 256, 257, 258

Бенвенист Э.– 44, 56, 167, 277, 278

Березин И. Н.– 617

Бернштам А. Н.– 39, 179, 209, 260, 291, 536

Беросс – 74, 89

Берра М.– 118

Бертельс Е. Э.– 10, 12, 279, 507

Берунb– 155, 169, 212, 277, 280, 281, 322, 375, 431, 432, 538

Бесс – 95, 96, 98

Бе[будb М.– 711

Бе[зод – 501, 503

Бивар А.– 157, 194

Биноb – 547, 548

Бичурин Н. Я.– 227, 250, 617

Бобур – 514, 515, 516, 518, 519, 520, 521, 522

Боголюбов М. Н.– 263, 277

Бойсунrар – 484, 501

Большаков О. Г.– 406, 418, 419

Бонгард-Левин Г. М.–

Борисов А. Ю.– 281

Борнс А.- 611

Боязид – 480

Боязиди Xалоир – 462

Боrиму[аммад – 552

Бо[уй – 94

Брагинский И. С.– 12, 617

Брин[андрат[а – 113

Брыкина Г. А.– 292

Бубнова М. А.– 349

Буддо – 155, 279

Бузрукхоxа rозb – 705

Бумон – 215

Бунаков Е. В.– 606

Бурзме[р – 167

Бурнашев С.- 588, 610

Буссальи М.– 242, 274

Бутенев К.– 613

Буuрохони Rарахонb – 344, 402, 471

Бэрнетт Р. Д.– 84

Бeбилол – 397

Бeкарзод –252

Бeритегин, ниг. Ибро[им ибни Наср

Бeя – 365

Б[андаркор Д. Р.– 146, 148

 

Вайу – 35

Валахш, ниг. Вологеси I

Валиму[аммадхон – П–

Вальтер Рубен – 187

Варахрони V – 196, 197, 198

Варо[ран – 157

Варуна – 36

Варыгин М.– 669

Вар[уман (Авархумон) – 250, 252

Васильев А. И.– 262, 263

Васишка – 147, 156

Васудева – 146, 147, 148, 149, 156, 174

Вата – 35

Вахш, худо – 169

Вельяминов – Зернов В. В.– 617

Веселовский Н. И.– 281

Вивасвонт, асот.– 36

Вива[вонт, асот.– 36

Виденгрен Г.– 56, 57

Вима Кадфиз – 146, 147, 148, 152, 155, 156, 174

Винокурова М. П.– 256

Виткевич Я - 612

Витте – 690

Вишневсая О. А.– 84

Вишто – 203

Виштосп – 66, 197, 203, 384

Возе[ – 718

Волков М. Н.– 704

Вологеси I – 54

Воробьев – Десятовский В. С.–

Воронина В. Л.– 262, 265, 266, 622

Восеъ – 667, 668, 669

Восифb – 495, 516, 520, 546, 547

Вревский А. Б.– 643

Вэй-цзе – 281

Вэрэтрагна (Вашэгн) – 155, 285

Вяткин В. Л.– 269

 

 

Гайдебуров – 694

Галеркина О. И.– 502

Ганковский Ю. В.– 39

Гардезb (Гардизb) – 377, 432

Геготеи Милетb – 63

Гейгер В.– 56, 59, 64, 277

Геката – 120

Гекотей (Гекатей) – 87, 150

Гелиокл, падари Евкратид – 126

Гелиокл, писари Евкратид– 136

Герай – 143, 174

Геракл – 120, 150

Гермей – 150, 151

Гернгрос – 698

Геродот ({еродот) - 63, 64, 74, 76, 77, 80, 85, 87, 96, 97, 150, 185

Гершевич И.– 56, 57, 60, 65, 167, 293

Гёбль Р.– 147, 148, 157, 202

Гёте – 505

Гибб {. А. Р. _ 306, 309

Гилл – 640

Гинаков – 613

Гинзбург В. В. – 540

Гиркод – 137

Гиршман Р.– 39, 84, 137, 146, 147, 202, 204

Голявинский – 681

Гораций – 142

Готьо Р.– 277

Гоффман К.– 55

Грантовский Э. А.– 12, 39

Гребёнкин А. Д.– 592, 596

Григорьев В. В. – 127, 617

Григорьев Г. В.– 140

Григорьев Н. - 592

Грумбат– 204

Гултегин – 312

Гулханb – 623

Гумилев Л. Н. – 211, 219, 316

Гурак – 251, 310

Гурский А. В.–

Гутшмид А.– 213

Гуштосп, ниг. Виштосп

Гуюкхон –452, 457

Г[ошак – 171

 

 

Давидович Е. А.– 12, 143, 144, 153, 291, 418, 489, 537

Давлатшо[ – 484, 487, 488, 508

Дармстетер Ж.– 56

Дарuмон – 89

Даrиrb – 380, 384

Деваштич, ниг. Дивоштак

Деметра – 120

Деметрий – 113, 114, 115, 126

Демокрит– 87

Денике Б. П.–

Де[лавb – 440, 444, 471, 503, 508

Дибвойс Н.– 109

Дивастb, ниг. Дивоштак

Диваштич, ниг. Дивоштак

Дивоштак– 251, 264, 296, 310, 312, 317, 318, 371, 374

Дилшод – 582, 624, 718

Диноварb – 196, 217, 324

Динму[аммад – 552

Диогени Лазотb –

Донилевский Г. - 613, 628

Диодор - 64, 95, 101

Диодоти I – 107, 108, 109, 110, 116, 121

Диодоти II – 109, 110, 121

Диоскура – 120

Дидоршиш – 78

Дониёлбb – 573, 574, 575, 576, 605

Дониш – 12, 574, 583, 596, 624, 630, 682, 717, 718, 720

Донb – 147, 148

Дорои I - 56, 57, 75, 77, 78, 79, 89, 94

Дорои III Rудумов– 94, 95

Дукчb эшон– 663, 664

Дун Дин – 141

Дуuдова – 65

Дьяков И. М.–

Дьяконов И. М.– 39, 48, 53, 57, 61, 62, 124, 142, 187, 188

Дьяконов М. М.– 77, 83, 124, 173, 271, 274

Дюранд – 643

Дюшен-Гюйимен Ж.– 56

Д[армамитра – 171

 

 

Евкратиди Кабир – 114, 115, 116, 117, 120, 121, 136, 143, 174

Егише Вардапет – 197, 198

Еноки К.– 134, 196, 206, 209

Ефремов Ф.– 597

 

 

Ёвмон – 167

Ёрбе – 554

Ёrубов Ю.– 270

Ёrут– 248, 399, 432

 

 

Жоравко – Бокорский Б. Н.– 677

 

 

Заднепровский Ю. А.– 39

Залеман К.– 277

Заратуштра, ниг. Зардушт

Зарвона – 285

Зардушт – 55, 56, 57, 58, 60, 65, 66, 67, 86,203, 204, 283

Заррина – 86, 87, 272

Захау Э.– 224

За[ирии Самарrандb – 437

За[[ок, асот.– 288, 385

Зевс – 120

Зеймал Е.В.– 147, 148, 151, 153, 156, 231

Зограф А.Н.– 143

Зокиров X. – 703, 705, 713

Зол - 385

Зороастр, ниг. Зардушт

Зо[идов П.Ш. - 622

 

 

Ибн ал-Асир (Ибни Асир) – 450

Ибн ал-Муrаффаъ – 370, 375

Ибн ан-Надим – 382, 402

Ибни Батута – 469

Ибни Мисковай[ – 338

Ибни Муфарриu – 375

Ибни Сино – 322, 375, 379, 388, 431, 438, 440, 441, 442, 717

Ибни Фазлон (Ибни Фадлон) – 358, 360

Ибни Хазм – 402

Ибни Хурдодбе[ – 375

Ибни Rутайба – 387

Ибни {авrал – 313, 348, 353, 359

Ибро[им, султон – 482

Ибро[им атолиr – 562

Ибро[им ибни А[мад – 343

Ибро[им ибни Му[аммад – 323

Ибро[им ибни Наср – 405

Ибро[им Тамuочхон – 405, 406, 407, 418, 426

Ибро[им Аббос – 325

Иванитский Й.И. - 703

Иванов А. А. – 502

Иванов В.В.– 134, 154

Иванов П.П.– 10, 605

Игнатйев А. – 614, 627, 628

Идрисбой – 600

Изволский – 698

Илёс, набераи Сомон – 336

Илёсхоxа – 474

Илминский Н.И.– 617

Имомалии Rундузb –

Имомrулихон - 552, 568

Иналхоrон – 310, 313

Инголт Г. – 175

Индра – 66

Инострансев К.И. – 44, 209, 224, 282

Иоани Антиохий – 131,

Ионов М. – 643

Ирсии {исорb – 624

Исидори Хараксb – 113

Искандар – 95, 96, 97, 99, 100, 101, 102, 103, 103, 104, 106, 524

Искандари Зулrарнайн, ниг. Искандари Маrдунb

Искандари Маrдунb – 93 - 106

Исмоил, писари Сабуктегин – 391

Исмоил, имом – 400

Исмоили I (Исмоили Сафавb) – 502, 518, 519, 550

Исмоил (Исмоил ибни А[мад)-и Сомонb – 336-338, 339, 358, 363, 367, 397

Исо Махдуми Бухороb – 718

Истам - 215

Истахрb – 313, 347, 353, 358, 359

Исфизорb – 509

Ис[оr ибни А[мад – 364

Ис[оrов А. – 268, 276

Итина М.А.– 30, 39

 

 

Йама, асот.– 36

Йеттмар К. – 40

Йима, асот. – 35

 

 

Кабакхон – 460, 462, 464

Кабанов С.К. – 270

Кадфизи I – 146, 147, 150, 151, 152

Кадфизи II – 151, 152, 153

Кайхусрав, хонадони rадими тоxикон – 462

Кайrубодшо[ – 119, 120, 143, 211, 213, 214

Каллисфен - 102

Камбуxиё – 77

Камоли Хуxандb – 504, 505, 508

Канишка (Канишкаи I) – 145, 146, 147, 148, 149, 153, 154, 155, 156, 167, 168, 173, 174, 186

Канишкаи II – 148

Каннингэм А. – 84, 145, 157

Карлгрен Б. – 149

Кармишева Б.X.– 541

Карпини, Плано – 467, 538

Катулф – 219

Кауфман К.П – 631, 633, 634, 637, 693, 706

Квинт Куртсий Руф – 81, 83, 85, 96, 97, 98, 100, 101, 185

Кенагасхоним – 580

Кениг Ф.– 39

Кидара, ниг. Сидоло

Кидориён - 194, 195

Киотсзюкю – 145, 149, 152

Киплинг – 178

Клавихо – 478, 481, 497

Клейтон - 640

Климчитский С.И.– 277

Кляшторний С.Г. – 313

Кова – 288, 546

Коваи Виштосп – 204

Коковтсев – 698

Кол Е.Ф. – 277

Комаров А.В.– 27, 641

Конолли – 613

Конов С.– 146, 147

Коробкова Г.Ф. –

Костенко Л.Ф. - 638

Кофизод – 123

Кошеленко Г.А.– 124

Кошиф – 624

Красс – 141, 142

Краузе Е.М.– 673

Крачковская В.А.– 263

Крачковский И.Ю. - 263, 264, 310

Кристенсен А.– 213

Ксанф- 89

Ксенофонт – 97

Ктесий – 64, 74, 87, 89

Кувабара – 132

Кужула Кадфиз – 146, 147, 148, 150

Кужула Кара Кадфиз, ниг. Кадфизи 1

Кузгашка – 167

Кузмина Е.Е.– 39, 84

Кумарасвали А.А.– 175

Кун А.Л.– 277

Кун[о – 199

Куропаткин А.М.– 706, 710, 714

Куруш (Куруши II) – 64, 73, 74, 75, 76, 77

Куфтин Б.А.– 27

Кушониён – 130, 136, 144-175, 185, 186, 195, 196, 197, 198

Кeчкунчихон –521, 522, 531, 534

 

 

Лаодик – 115

Лафарг П.– 684

Лев Д.Н.– 18

Леман А.– 613

Ленин В.И.– 9, 19, 177, 183, 440, 590, 607, 619, 628, 641, 647, 650, 676, 682, 683, 684, 686, 709, 714, 716

Лерх И.П.–259, 617

Лессар М. П.– 660, 661

Лессепс Ф.– 650

Либкнехт К.– 684

Лившитс В.А.– 53, 61, 123, 124, 142, 166, 167, 185, 186, 207, 230, 263, 289, 293

Ликошин Н.С- 704, 705, 706, 707

Лилиентал – 667

Лисипп– 121, 122

Литвинский Б.А.– 12, 27, 32, 49, 106, 138, 143, 173, 181, 209, 240, 242, 243, 313, 537

Логофет Д.Н.– 669, 694, 696, 697

Ломакин Н.– 640

Ломоносов М.В.– 350

Лохвизен де Леев – 147, 152, 175

Ло[урb А.Н.– 113, 114, 120

Луконин В.Г.– 148, 156, 157

Лундин А.Г.– 303

Люксембург Р.–

 

 

Маар Уммо – 157, 173

Мавдуд – 396

Мавлоно Хурдаки Бухороb – 474

Мавлонозода – 474, 476, 478

Маздак – 212, 214, 326

Мак –Грегор Ч. – 640

Макдоналд Г. – 108

Макдоуэлл Д.– 152

Макнуна – 623

Маликшо[и Салxуrb – 399, 409, 441, 450

Маллитский Н.Г.– 277

Мамадниёзов Э. – 613

Мамадrосимов {.М.– 611

Мангуrоон – 455, 456, 457, 467

Манделштам А.М.– 39, 217

Мансури {аллоx – 333, 438

Мансур ибни Ис[оr – 341

Мансур ибни Нe[и Сомонb – 343, 345, 377, 378

Манuития – 573, 597

Мао (Ма[о), асот.– 169

Маодун (Модэ) – 131

Марвони II (Марвон ибни Му[аммад) – 323, 324

Мардук, асот.–

Марик А.– 167

Маркварт И.– 44, 56, 63, 64, 133, 134, 150, 197, 201, 203, 221, 224, 227, 228, 230

Маркс К.– 8, 9, 62, 182, 183, 189, 422, 445, 451, 481, 591, 593, 603, 614, 645, 646, 647

Мармар – 86

Марушенко А.А.– 277

Марч В.– 640

Маршак Б. И.– 284

Маршалл Д.– 147, 175

Массон В.М.– 22, 27, 28, 39, 106, 150

Массон М.Е – 151, 179, 236, 379, 460

Масъуд ибни А[мад – 425

Масъудбек – 455, 456, 458, 463, 446

Масъуди Саъди Салмон – 433, 436

Масъуди Uазнавb – 393, 394, 396, 404, 405, 426, 428, 433, 434, 460

Масъудb – 218, 249

Махдумrулb – 508

Махмур – 624

Машарифов Д.– 705

Маъдан – 624

Маъмун, халифа – 331

Маъмуни Сонb (Маъмуни Хоразмшо[) – 392

Маrдисb (Муrаддасb) – 347, 370, 372

Ма[адева – 171

Ма[дb – 326, 328, 330

Ма[муд, писари Сабуктегин, ниг. Ма[муди Uазнавb

Ма[мудбb – 554, 562

Ма[муди Муза[[иб – 546

Ма[муди Торобb – 454, 455

Ма[муди Ялавоч – 446, 452, 455

Ма[муди Uазнавb – 344, 345-378, 386, 389, 390, 391, 394, 404, 416, 420, 426, 430, 431, 432, 433, 442

Ма[муди Rарахонb – 407, 408

Ма[муди Кошuарb – 260

Ма[мудхон – 578

Маxдуддин Му[аммад ибни Аднон –

Маxумдар Р. – 147, 201

Меванча – 167

Мейе А – 55

Мейендорф Г.– 577, 584, 588, 590, 610

Мейер Эд.– 57

Меликишвили Г.А.–

Менандр – 113, 116, 117, 210, 216, 218

Менчен-Хелфен – 203

Ме[рдоди II Кабир – 131

Ме[римон – 167

Миддендорф А.Ф.– 586

Миллер – 715

Мираки Наrrош – 501

Миралибой Хerандb – 596

Мирзо Абдулазими Сомb – 571

Мирзоба[одурхон – 652

Мирзоев А.М. - 12

Мирзому[аммадсодиrи Муншb – 624

Мирзонуруллобек – 657

Мириззатулло – 578

Миркомилбой – 665, 702

Мирмурод – 658

Мирму[аммадамини Бухороb – 555, 556, 557, 563, 570

Мирму[аммадшо[ – 578

Миробидов М.– 705

Мироншо[– 482, 485

Мирфозилов М.– 705

Мирхонд – 393, 476, 509

Митра – 35, 58, 60, 65, 68, 86, 89, 125, 155, 169, 285

Митридоти I – 114, 115, 116

Мишенко –– 632

Ми[ираrул - 201

Ми[ро, ниг. Митра

Моисей Хоренский –

Мония[ – 218, 219, 220

Монb – 73, 156, 172, 173

Моравиён – 113

Моравчик Г.– 217

Моргенстйерне Г.– 203

Морозов М.В.– 685, 687, 689,692

Мо[эду-тутун (Ба[одур uудун) – 313

Муваффаrи {иравb– 377

Музаффар - 580, 597, 629, 630, 631, 632, 636, 637, 638, 639, 661, 668

Муизb – 380, 433,436

Мулло Абдурра[мон - 277

Мулло Исо-авлиё - 635

Мулло Нафас – 508

Мулло Ниёз Му[аммад - 624

Мулло Фозилxон – 600

Муллоа[мадбий – 694

Муллобой – 652

Муллообиди Мумтоз – 568

Муллошариф мирохур – 665

Мултон X.– 55

Мунавварrорb – 701, 711

Мунтасир – 389, 390

Муоз ибни Муслим – 328, 329

Муркрофт В.– 611

Муродбахш – 553

Мусайяб ибни Зу[айр – 329

Мухторов А.– 12, 421, 582

Мушкетов И.В.– 616

Мушфиrb – 549

Муrаннаъ – 267, 325-330, 365

Муrаффаъ, ниг. Ибни Муrаффаъ

Муrимb – 718

Муrтадир – 360

Му[аммад, пайuамбар – 66, 303, 329, 411

Му[аммад, султон – 482

Му[аммад Авфb, ниг. Авфb - 471, 508

Му[аммад Давлатбb – 596

Му[аммад ибни Абдулво[иди {иротb – 425

Му[аммад ибни А[ад –

Му[аммад ибни Баис – 375

Му[аммад ибни Восиф – 376

Му[аммад ибни Наср – 404

Му[аммад нбни Нe[ – 336

Му[аммад ибни То[ир – 334

Му[аммад ибни Фазл – 372

Му[аммад ибни Ховандшо[, ниг. Мирхонд - 509

Му[аммад ибни Rайси Розb – 472

Му[аммад Ибро[им – 551

Му[аммад Ра[имбb - 562, 572, 573, 578, 592

Му[аммад Фаноро – 605

Му[аммад Че[раи Му[осин – 546

Му[аммад {акимхон – 624

Му[аммадалb (Мадалb) – 581, 611

Му[аммадалb, ниг. Дукчb эшон

Му[аммадамин – 574

Му[аммадвафои Карминагb – 571, 624

Му[аммади Баuдодb – 419

Му[аммади Сонии Арслонхон –

Му[аммади Хоразмшо[ (Му[аммад ибни Такеш) – 412, 413, 414, 415, 416, 445, 446, 447, 448, 450, 472

Му[аммади Шайбонихон – ниг. Шайбонихон

Му[аммади Uазолb – 439, 441, 657

Му[аммадмуродбb – 657

Му[аммадмуроди Самарrандb– 546

Му[аммадназирбек – 666

Му[аммад Ра[им II – 633

Му[аммадюсуф – 610

Му[аммадюсуфи Муншb – 570

Му[аммадяъrуб – 578, 624

Му[аммад[акимбb – 558, 572

Мишенков Д.К.–

Мeсо ибни Абдулло[ – 307

Мeъминxонов А.– 610

Мeътасим – 331, 346

Мe[он – 215

 

 

Навоb – 444, 501, 507, 508, 547, 548, 549

Наврeз-А[мадхон – 523, 524

Надир девонбегb - 567

Назаров Ф.– 610

Найзахоxинов – 611

Наливкин В.П.– 581

Нана (Нанайя) – 125, 169, 272, 285

Нанидод – 167

Нан–I–доу-ми –

Нарайн А.К.– 108, 129, 135, 147, 150, 151

Наршахb – 223, 224, 279, 281, 282, 283, 295, 306, 309, 327, 329, 337, 338, 339, 354, 358, 361, 365, 366, 367, 671, 375, 378, 387

Наср ибни Алb – 404

Насри I ибни А[мад - 337, 363

Насри II ибни А[мади Сомонb – 341, 382, 383

Насри III ибни Абдулмалики Сомонb – 343

Наср ибни Сайёр – 320, 324, 325

Насри Илоrхон (Илекхон) – 345, 389, 390

Насриддин – 635

Насрулло – 578, 579, 580, 581, 589, 597, 613, 624, 627

Нахшабb – 342

Наxмиддинхоxа - 469

Неболсин П.И.– 590, 592, 607, 608, 614

Негри А.Ф.– 610

Неразик Е.Е.– 198, 209, 296

Неъматов Н.Н.– 288

Неъматшайхов О. - 705

Нёлдеке Т.– 213, 217

Ниёзалb – 576, 578

Ниёзrул – 620

Низомиддини Шомb – 503

Низомии Арeзии Самарrандb – 437

Низомии Ганxавb – 440, 442, 443, 471, 506, 507

Низомулмулк – 397, 398, 399, 400, 401, 402, 417, 437, 441

Ника- 120, 143

Никифоров П.– 613, 627

Николаи Димишrb –

Николаи II - 644

Никонов А.А.–

Нилсен В.А.- 242

Нино – 64

Нисорb – 547

Нишопурb – 223

Новиков – 673

Нодирадзе Л.И.– 303

Нодирму[аммадхон – 553

Нодиршо[и Афшор – 571, 572

Норбeта – 574, 624

Носир, халифа – 411

Носири Бухороb – 505

Носири Хусрав – 380, 433, 434

Ноrанзоr – 167

Нуриддин – 482

Нэпир – 640

Нюберг X.– 55, 56

Нe[ ибни Наср – 342, 343, 383

Нe[и I Сомонb –

Нe[и II ибни Мансури Сомонb – 343, 344, 345, 384, 391

 

 

Обручев Н.Н.– 6662

Овсяников Н.А.– 673

Окладников А.П.– 15, 20, 22

Олимхон– хони Хerанд - 580, 581

Олимxонов К.– 705

Олтунтош – 394, 416

Олденбург С.Ф.– 177, 178, 262

Оранский И.М.– 12

Орифи Озарb – 484

Ороди II – 141, 142

Оромоздо –. ниг. низ А[урамаздо

Остонаrулбb – 636

Отаниёз Хоxараис - 613

Отсизи Хоразмшо[ – 408, 437

Охшо (Оахшо) – 169

Ошанин В.Ф.– 638

Ошанин Л.В.– 369, 540

 

 

Пазухин В.– 559, 560, 561

Пашино П.И.– 592

Пелйо П.– 149

Периханян А.Г.–

Перовский В.– 612, 627

Петеч Л.– 150

Петрова – 673

Петрушевский И.П.– 302, 455, 464, 466, 477

Пешерева Е.М.– 277

Пигулевская Н.В.– 219, 303

Пиримrулов – 691

Пирму[аммад, набераи Темур – 482

Пирму[аммадхони 1 – 523, 524

Пирму[аммадхони II – 551

Пирeзи I – 157, 198, 199, 200, 202

Писарчик А.К.– 622

Пичугин Ф.– 615

Платон– 85

Плиний– 75, 83, 85, 106, 165

Плутарх – 89, 97, 116, 142

Позняков П.В. – 685, 692

Покотило – 660

Полибий – 110, 112, 113

Полиен – 78, 79, 85

Полторатский П.Г.– 715

Помпелли Р.– 27

Посейдон – 120

Поспелов М.– 610

Потанин – 590, 610

Поурушаспа – 65

Приски Панb – 195, 199

Прокопи Кесарb – 199, 205, 207, 210

Птолемей - 134, 182

Пугаченкова Г.А. – 151, 242

Пуллейблэнк Э.– 133, 134, 149, 208, 260

Пурb Б.Н. - 149

Пясковский А.В.– 688

Пeлодb А.– 261, 262

 

 

Радлов В. – 588, 595

Рай[она – 432

Ранов В.А.- 12, 17

Ранович А.Б.– 106, 116

Раппопорт Ю.А.– 281

Рапсон – 150

Рашидаддин, Фазлулло[ – 472

Рашидаддидини Ватвот – 437

Ра[имбоев Абдулrодир – 703, 713

Ра[имшо– 637, 637

Ра[монбердb – 579

Ра[монrулибек – 639

Ра[монrул[оxb – 665

Ремпел Л.И.- 662

Рерих Ю.Н. – 134

Робиаи Балхb - 384

Розен В.Р.– 345

ар-Розb – 383

Романи IV Диоген –

Романовский Д.И.– 629, 630

Ромодин В.А. -12

Роулэнд Б.– 175

Рофеъ ибни Лайс – 330

Ро[или Самарrандb –

Рубах И.Б.– 704, 708

Рудоба – 385

Руксона (Рухшонак)– 102

Румb – 440, 470

Румянтсев И. - 690

Рустам, афсонавb – 69, 272, 279, 385

Рeдакb – 376, 377, 381, 382, 383, 436

 

 

Сабол – 306, 307

Сабуктегин – 344, 345, 391, 417

Савдо – 718

Сазонов – 698

Саид ал-{арошb –

Саид Алоулмулки Тирмизb –

Саид ибни Усмон – 306, 307

Саид-мингбошb – 666

Саид Му[аммадаминшо – 637, 638

Саидов М.– 613

Сайидои Насафb – 562, 563, 568, 569, 570

Сайфиддини Бохарзb – 463, 469

Сайфулмулуков И.– 717

Сакандар (Искандари Маrдунb) ниг. Искандари Маrдунb

Сакиэт– 89

Салм ибни Зиёд– 307

Салxуrиён (Салxуrи[о) – 362, 380, 394, 396, 398, 399, 400, 402, 409, 416, 421, 434, 437, 441

Самойлов Б.– 684

Самсонов – 699

Самъонb (Сомонb) – 382

Саноb – 440, 441, 442, 443

Санxари Салxуrb – 399, 401, 407, 408, 409, 410, 412, 436, 545

Саолибb - 375

Саркор Д.– 150

Сатибарзан – 95, 96

Сафавиён – 518, 533, 548, 551

Сафиуддини Ис[оr– 518

Саффориён (Саффори[о) – 333, 338, 373, 376

Сахаров - 690

Саъдb– 383, 470, 471, 506

Саъдуддин Масъуд ибни Умари Тафтазонb – 503

Са[бо – 719

Себеос – 221

Селевки 1 - 106, 107

Селевки II – 107, 110

Селевкиён (Селевки[о) – 106, 107, 108, 110, 111, 112, 115, 116, 130, 137

Семёнов А.А.– 9, 10, 572, 577, 578, 580, 601

Сенковский О.И. - 617

Сиверс Н.И. - 705

Сиддиrму[аммад – 553

Сидоло - 158, 195

Сиёвуш, асот.– 272, 279, 281, 282

Симбат Багратунb – 221, 222

Симонетта А.– 150, 151

Симxури[о – 362, 364

Сироxиддинхон – 638

Сисимитр – 102

Сиюркeктенb – 463, 467

Скандагупта – 201

Скобелев М.Д.– 638, 640, 641, 650

Скун[а – 78

Слосак - 123, 125

Смирнова О.И.– 230, 250, 263, 303

Снесарев А.Е. – 670

Собири Тирмизb – 433, 436, 437

Соболев Л.Н.– 632

Совашо[ – 220

Содиrбеки афшор – 502

Сомон – 336

Сомониён – 330, 331, 350, 356, 357, 358, 359, 362, 363, 364, 365, 367, 368, 373, 375, 376, 377, 381, 385, 386, 417, 418, 419, 420, 421, 431, 435, 437

Сон Юн - 210, 211, 225, 231, 232

Сосониён - 54, 55, 58, 148, 154, 156, 157, 158, 168, 179, 187, 193, 197, 202, 207, 217, 218, 220, 221, 222, 304, 315, 325, 339, 359, 379

Софагасен – 113

Спаргапис– 76

Спитаман (Спитамана) – 65, 98, 99, 100, 101, 102, 106, 185

Спитамен, ниг. Спитаман –

Ставиский Б.Я.– 265, 270, 281

Стеткевич – 639

Стоддарт – 613

Столипин – 698, 699

Страбон – 77, 81, 82, 96, 108, 109, 113, 114, 117, 132

Стриангей – 86, 87

Струве В.В.– 56, 178

Суботич Д.И.– 692

Суб[огонасон – 113

Суб[онrулихон – 553, 554, 555, 559, 562, 568, 569

Судошан – 278, 279, 286

Султон Алb – 514

Султон Ма[мудхон – 478

Султон Муродбек– 635

Султон {усайн – ниг. {усайн Бойrаро

Султон {усайн ибни Мансур ибни Бойrаро, ниг. Султон {усайн

Сумбоди Муu – 325, 326

Сурона – 142, 142

Сухарева О.А.– 588, 589, 594

Сухомлинов – 698

Суюрuотмиш – 478, 482

Сeзании Самарrандb – 433

Сюан-Сзан - 154, 201, 207, 209, 210, 226, 228, 236, 247, 248, 276, 280, 286, 290, 294, 371

 

 

Табарb – 156, 157, 196, 197, 212, 217, 229, 282, 283, 306, 308, 310, 318, 338, 375, 377

Таваккалхон – 551

Тал[аи То[ирb – 333

Тамuочхон Буuрохон –

Тармаширин– 460, 461, 462

Тарн В.В. - 105, 108, 110, 112, 114, 128, 129, 150

Тарумана – 20

Тархун – 309, 310

Та[мина – 272

Тедеско П.– 55

Текеш – 410, 411, 419, 538

Телятников Д.– 610

Темур – 11, 461, 473-482, 484-504, 513, 514, 567

Темур-А[мад – 523, 524

Темуриён – 440, 473-482, 484-504, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 526, 547, 548

Темуриёни {инд – 524,525

Темурмалик – 448, 449, 450

Тереножкин А.И.– 268, 269

Тизенгаузен В.Г.– 617

Тилло[оxb – 665

Тиридоти – 109, 110, 111, 123

Тичо (Тиш) – 250, 307

Тиши Якчашма –330

Тиш Трийа (Тиш) – 285

Толстов С.П. - 39, 44, 56, 63, 133, 134, 135, 139, 178, 179, 180, 210, 224, 296, 297, 302

Томас Э. - 145

Томирис - 76

То[ир (То[ир ибни {усайн) - 331, 332

То[ири II - 333

То[ириён (То[ири[о) - 331-333, 358, 361, 365, 373, 376

Тоxиддин - 560

Требек X. - 611

Тревер К.В. - 117, 121, 198

Трог Помпей - 74, 76, 132, 133

Тувахон -

Тулуй - 447, 450, 452

Туншаху - 222, 229

Тури Фрастак (Афросиёб) , ниг. низ Афросиёб

Турконхотун - 445

Тeхтамиш - 479, 505, 567

Туuоншо[ - 419

Туuрал - 624

Туuралбеки Салxуrb - 395, 398, 411

Тeганхон - 403

 

 

Убайдуллохон - 519, 521, 522, 547, 554, 555, 556, 557, 558, 563, 564, 566, 568

Убайдулло[ ибни Зиёд - 306

Уксорт - 102, 103

Улуuбек - 482, 484, 487, 488, 493, 501, 506, 566, 567

Улуuбек ибни Де[нав

Умави[о - 322, 323, 324, 325, 327, 329

Умар - 303, 578

Умар ибни Абдулазиз - 316

Умарбb - 576

Умари Хайём - 380, 383, 433, 435, 436, 717

Умархон - 578, 581, 623

Умаршайх - 482

Умняков И.И. - 134

Унсурb - 380, 431

Уокер Д. - 259

Усмон (Усмон ибни Ибро[им) - 413

Усто Абдулло - 546

Устод Сис - 326

Утбb - 437

Уэтхэйд Р. - 113

 

 

Фавст Бузанд - 195

Фазлии Намангонb

Фазлулло[и Рeзбе[[он - 550

Файлаrуси II - 93

Фаридаддини Аттор - ниг. Аттор

Фарозмон - 103

Фарро - 155, 169

Фаррухb - 380, 431

Фар[оди II - 130

Фатуфарн - 312, 313

Фахриддин Му[аммад ибни Умари Розb - 438

Фахриддини Гургонb - 433, 436

Федченко А. П. - 632

Феофани Византb - 210

Фергюссон Д. - 145

Филон – 89

Фирдавсb - 89, 197, 212, 377, 380, 381, 383, 384-386, 436, 484, 546

Фитрат А. - 711

Фитрати Зардeзи Самарrандb- 568

Фоиr - 344, 345

Формозов А.А.

Форобb - 322, 387, 441, 442, 507

Фотима - 323

Фраат - 125

Фрад - 87

Фрай Р.- 259

Фраке О. - 133

Фрейман А. А. - 262, 263

Френ Х. Д. - 617

Фузулb - 508

Фурrат - 518

Фухуман, ниг. Вар[уман

Фуше А. - 175

 

 

Халилсултон - 482

Халоун Г. - 132, 133

Хан - 131

Хан-Жу-лин - 451

Хаников Н.В. - 579, 584, 588, 594, 613, 617

Хаников Я.В. - 617

Хатлоншо[, ниг. Шерри Хатлон

Хварэна[ (Фарр), асот - 285

Хвостов М. - 156

Херсфелд Э. - 56

Хетагуров Л.А. - 277

Хинтс В. - 57

Хусрави Анeшервон, ниг. Хусрави I Анeшервон

Хой Чао - 228, 229, 248, 290, 370

Хондамир - 476, 509, 550

ал-Хоразмb - 355, 364, 375

Хоразмшо[иён - 389-416, 419, 446,

Хорошхин - 594

Хоэрко (Хувишка), ниг. низ Хувишка

Хоxа А[рор - 486, 491

Хоxа Исломи Xeйборb - 528

Хромов А.Л. - 277

Хувишка - 146, 147, 148, 149, 155, 156, 174

Худодод - 482

Худоёрхон - 629, 631, 635, 637

Худойдод - 620

Худойназар-додхо - 638

Хумо, асот - 115

ал-Хураймb - 375

Хурзод - 309

Хусрави I, А. Анeшервон - 54, 194, 214, 216, 218, 219, 220

Хусравшо[ - 493

Хушнавоз - 198, 218

Хюсинг Г.- 39

 

 

Чан-Чун - 453

Чариков Н.В. - 669

Чаuатой - 447, 450

Чейлитко В.Р. - 264

Черняев М.М. - 629

Чехович О.Д. - 461, 463

Чжан Сян - 135, 144

Чингизиён - 11

Чингизхон - 446, 447, 448, 450, 451, 452, 453, 457, 470, 570

 

 

Шаван Э. - 149, 217, 227, 228, 250, 251

Шайбониён - 513-522, 523, 526, 529, 531, 532, 533, 534, 547, 548, 551, 559, 560

Шайбонихон - 503, 513-522, 527, 530, 539, 545, 548

Шамсиддин Ма[бубb - 455

Шамсиддин Му[аммад {офизи Шерозb, ниг. {офиз

Шанюй Лаошан - 131

Шарафиддин Алии Яздb - 476, 480, 501, 503, 567

Шарик ибни Шайх - 325

Шашепи - 250

Шашпир - 250

Шекспир Р. - 613.

Шепард Д.

Шерак - 78

Шералb-иноr - 630, 664.

Шери Кишвар - 223.

шери Хатлон - 229.

Шерхони Лeдb

Шефер Ш. - 232.

Шива - 155, 156, 172.

Ширатори К.

Шишкин В. А. - 269, 270.

Ши[обиддини Сe[равардb - 438.

Шлюмберже Д. - 118, 170, 175.

Шопури I - 154, 156, 193.

Шопури II - 54, 194, 195, 196.

Шо[ин - 718.

Шо[иxа[он - 553.

Шо[малик - 483.

Шо[мурод - 574, 575, 576, 577, 579, 623.

Шо[рух - 482, 483, 484, 485, 487, 497, 501

 

 

Эгамбердиев Р. - 703.

Эверсман Э - 610.

Эл-Арслонхон - 410.

Элбарсхон - 572

Энгельс Ф. - 9, 19, 26, 50, 62, 93, 171, 179, 183, 184, 188, 190, 301, 400, 422, 519, 593, 611, 614, 619, 645, 646.

Эрназарпа[лавон - 667.

Эрот, асот - 124.

 

 

Юнкер Г. - 277.

Юстин - 74, 76, 100, 106, 108, 109, 110, 111, 113, 114, 115, 117, 130, 131.

Юсуф Оrчурeuлb - 702.

Юсуфалихон - 642

Юсуфи Rадархон - 403, 404.

 

 

Яздигурди I - 194

Яздигурди II - 197, 198.

Яздигурди III - 303, 304, 305, 385.

Язид ибни Муовия - 307.

Язид ибни Му[аллаб - 306.

Якубовский А.Ю. - 9, 10, 264, 271, 271, 283, 284, 302, 318, 365, 366, 417, 455, 461, 479, 535, 536.

Ялангтушбb - 560, 566.

Янгаочжен - 152.

Ян-Чжи-Сзю - 451

Ярхо А.И. - 369, 540.

Яъrуб, Сомонb - 336.

Яъrуббек - 637.

Яъrуб ибни Лайс - 334, 335, 336, 376.

Яъrубb - 250,311, 312.

Яшод[арман - 201.

Яшу Стилат - 203.

Я[ё, набераи Сомон - 336.

Я[ёхоxа Иноr - 360.

 

 

Uазанхон - 464, 466.

Uазнавнён - 344, 364, 380, 389-404, 416, 417, 421, 430, 432.

Uиёсиддин - 482.

Uиёсиддин Му[аммади Uурb - 398.

Uуломов Я. U. - 269.

Uурак - 310, 311, 312, 317.

Uуриён - 398.

 

 

Rадархон - 413.

Rазанхон - 462.

Rарахитои[о - 407, 408, 409, 410, 412, 413, 414, 415, 446.

Rарахониён (Rарахони[о) - 342, 344, 345, 362, 389-391, 402-408, 414, 416, 417, 418, 419, 421, 426, 430, 433, 535, 573.

Rараrуюнлу - 482.

Rарзанx - 317.

Rаро-Чурин Турк - 223.

Rилич Тамuочхон - 433.

Rобус ибни Вушмгир - 378, 431.

Rодирхони Rарахонb - 394.

Rозизодаи Румb - 485.

Rориев М. - 711.

Rосим Алb, наrrош - 503.

Rубилойхон - 467.

Rутайба ибни Муслим - 229, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315.

Rутайба ибни Туuшода - 325.

Rутбиддин Ма[муди Uурb - 398.

Rутбиддин Му[аммад ибни Ануштегин - 409.

 

 

Ўткан–II–73

Ўrтой (Угедей) - 447, 450, 452, 457.

{авма, асот - 58.

{айдар афшин - 333.

{айдар, манuит - 577, 578, 579, 589, 604.

{айрати Бухороb - 718, 719.

{айтол ниг.{айтолиён

{айтолиён - 140, 198, 199, 201, 216, 217, 218, 220, 225, 230, 233, 246.

{амза {акимзода - 718.

{амидаддини Балхb - 437

{арматта Я. - 167

{асан ибни Саббо[ - 401.

{асани Буuрохон, ниг. Буuрохон - 403.

{ахоманишиён ({ахоманиши[о) - 56, 57, 58, 73, 75, 79, 80, 87, 88, 90, 91, 92, 94, 95, 103, 168.

{аxxоx - 309.

{еннинг В. Б. - 55, 56, 57, 64, 154, 166, 167, 186, 257, 283, 285, 376.

{ерсфелд Э. - 157, 204.

{илол ас-Сабb - 345.

{илолb - 548, 549.

{ишом - 320, 324.

{иxлати Бухороb

{озиr - 624

{орис (ибни Аламдор) - 390

{орун, писари Олтунтош - 394, 395, 404.

{орунаррашид - 330, 331, 355.

{офиз - 383, 504, 505, 508.

{офизи Абрe - 509.

{офизи Таниш - 525, 550.

{ошим ибни {аким, ниг. низ Муrаннаъ

{оxb Абдулxаббор - 680.

{оxb Rурбон - 680.

{убилой - 446.

{улокухон - 467.

{умбах - 167.

{урмузд ({урмуз), [амчунин, ниг. А[урамаздо

{урмузди II - 157.

{усайн - 323.

{усайн, амир - 473, 474, 475, 476, 477, 478.

{усайн, манuит - 578

{усайн Бойrаро - 486, 487, 501, 503, 506, 507, 508, 509.

{усайн Воизи Кошифb - 509.

{усайн ибни Алии Марвазb - 341, 342.

{усайн ибни Муоз - 327.

{усайн ибни То[ир - 366.

Xабраил ибни Я[ё - 328.

Xав[арb - 624.

Xай[онb Абдулло[ - 341.

Xалилов А. - 307.

Xалилов К. - 622.

Xалолиддини Давонb - 509.

Xалолиддини Маликшо[, ниг. Маликшо[

Xалолиддини Румb, ниг. Румb

Xалолиддин Юсуф - 546.

Xаъфари Содиr - 400.

Xа[онгир - 482.

Xа[оншо[ - 483.

ал-Xа[ишёрb - 374.

Xексон В. - 56.

Xенкинсон А. - 532, 533.

Xомb - 383, 440, 442, 444, 506, 507, 508, 509, 541.

Xониён - 551, 570, 575.

Xониму[аммад султон (Xонибек-султон) - 551, 552.

ал–Xо[из - 375.

Xувайнb - 445, 454, 455, 472.

Xузxонb - 396.

Xуxb - 447, 450, 452.

 


 

 


[72] К.Маркс, Ф.Энгельс. Асар[о (Нашри дувуми русb), xилди 13, с.6-7.

[73] К.Маркс ва Ф.Энгельс. Асар[о, xилди 4, с. 424.

[74] В.И. Ленин. Асар[о, xилди 21, с. 16.

[75] Сарсуханро Б. Uафуров дар аввали соли 1977 навиштааст.

[76] Нестурх М.Ф., 1964.

[77] Окладников А.П., 1966 б, с. 19.

[78] Ранов В.А., 1966.

[79] Ниг.: масалан, Movius H.L. 1944; Leadey L. S.В., 1951 ва u.

[80] Ранов В.А., 1964 а.

[81] Ranov V.A.., 1976.

[82] Окладников А.П., 1949.

[83] Окладников А. П., 1966 б, с. 48–49.

[84] Ранов В. А., 1975.

[85] Ранов В. А., 1965 6.

[86] Окладников А. П., 1966 6, с. 45–46; инчунин Иванов И. К., 1965.

[87] Лев Д. Н., 1965.

[88] Окладников А. П., 1964, с. 170.

[89] Несмеянов С. А., Ранов В. А., 1964.

[90] Ранов В. А., Никонов А. А., Пахомов М. М., 1976.

[91] Ниг.: масалан: Семёнов Ю.И., 1966; Семёнов Ю.И., 1968; Тер-Акопян Н.Б., 1968; Бутинов Н.А., 1968; Кабо В.Р., 1968 (дар ин асар[о фе[расти муфассал ва нигориши таърихи масъала мавxуд аст).

[92] К.Маркс ва Ф.Энгельс. Асар[о, xилди 34, с. 138.

[93] Ниг.: В.И.Ленин. Асар[о, xилди 35, с. 111.

[94] Дар таърихнигории советb нуrтаи назари дигар низ мавxуд аст (ниг.: Кабо В.Р., 1968, с. 258–265).

[95] К.Маркс ва Ф.Энгельс. Асар[о, xилди 19, с. 404.

[96] Окладников А.П., 1966 а.

[97] Бутомо С.В. ва диг., 1964.

[98] Ранов В.А., 1962 б.

[99] Массон В.М., 1971, са[ 27

[100] Дар [амон xо, с.51.

[101] Дар [амон xо, с. 81–89.

[102] Массон В.М., 1966 б, с. 88.

[103] Толстов С.П., 1948 а. с. 59–66; Виноградов А.В., 1968; Коробкова Г.Ф., 1969.

[104] Braidwood R.J. 1967, р. 106-107.

[105] Коробкова Г. Ф., Ранов В. А., 1968.

[106] Бернштам А. Н., 1952.

[107] Ранов В.А., 1960 а.

[108] Дальский А. Н., 1949; Мандельштам А. М., 1956.

[109] Ранов В. А., 1960 б.

[110] Ранов В. А., Гурский А. В., 1960.

[111] Формозов А. А., 1966; 1969, с. 60–78.

[112] Ранов В. А., 1961.

[113] Окладников А. П., Рацек В. И., 1954.

[114] Ранов В. А.. 1961.

[115] Hawkes J. and Wolley L., 1963, р. 827.

[116] Богаевский Б.Л., 1936, с. 390–439; Литвинский Б.А., 1954 б, с. 13–36; «A History of Technology», 1957, р. 572–598.

[117] К.Маркс ва Ф.Энгельс. Соч., т. 21, с. 161.

[118] Ливинский Б.А. ва диг., 1950; 1962, с. 189–191.

[119] Лисицына Г.Н., 1965; «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы». М.–Л., 1966, с. 110–113, 164.

[120] Итина М. А., 1968; Андрианов Б. В., 1969. с. 102–110.

[121] Муrоиса кунед бо ИТН, I, с. 98–100.

[122] «Explotations in Turkestan», 1908.

[123] Литвинский Б.А., 1952 б.

[124] Куфтин Б.А., 1954.

[125] Массон В.М., 1956, а; 1956 б; худи e, 1959; 1960; «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы», с. 76–128, 151–178.

[126] Литвинский Б. А., 1952 б.

[127] Массон В. М., 1968, 1974, 1976.

[128] Массон В.М., 1974.

[129] Массон В.М., 1976, с. 446.

[130] Массон В.М., Сарианиди В.И., 1973.

[131] Дар [амон xо, с. 121.

[132] Массон В.М., 1967 б; [ам аз eст, 1974.

[133] Сарианиди В.И., 1972; 1973; 1975; 1976.

[134] Массон В.М., 1964, с. 5

[135] Толстов С.П., 1962, с. 47–88; Итина М.А., 1962; «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы», с. 233–238.

[136] Гулямов Я.Г., Исломов У., Аскаров А., 1956; Аскаров А., 1969.

[137] Литвинский Б.А., 1961.

[138] Литвинский Б.А. ва диг., 1962; шар[у баёни Glasser G., 1965, р. 323–329.

[139] Литвинский Б.А., 1967 а; Мандельштам А.М., 1968.

[140] Аскаров А.А., 1972.

[141] Литвинский Б.А., Антонова Е.В., Виноградова Н.М., 1976.

[142] К.Маркс ва Ф.Энгельс. Асар[о, xилди 21, с. 162.

[143] Осори он дар Туркистони шарrb ёфт шудааст; аз забон[ои [озираи эронb забони вахонb, ки ба гурe[и забон[ои помирb дохил мешавад, ба забони хутанb наздик аст; ниг.: Герценберг Л.Г., 1965, с. 31 ва мобаъд; Bailey H.W.1968, р. 157–159.

[144] Доир ба мавrеи забони портb дар байни забон[ои эронb ва калима[ои аз забон[ои шарrиэронии Осиёи Миёна ба он дохилшуда ниг: Henning W.B., 1958, s. 92–97.

[145] Истило[и «[индуориёb» ба маънии [амон забон[ои {индустон аст, ки аз забон[ои uайри[индуаврупоии ин кишвар, аз rабили дравидb ва мунда фарr мекунанд.

[146] Муrоиса кунед: Иванов В.В. ва Топоров В.Н., 1960, с. 12; Грантовский Э.А., 1970, с. 346, 350.

[147] Мисол[ои мутобиrати байни забон[ои rадими эронb ва [индb аз китоби Оранский И.М., 1960, с.44-48 оварда шуд.

[148] Андреев М.С., 1927, с. 77–78; Литвинский Б.А., 1964, с. 147–150. Rиёси эътиrоди оид ба Падар-Осмон ва Модар-Замин ниг.: Schroeder L., 1923, s. 582–583; Gonda J., 1960, s. 95, 99; Campbell L.A., 1968, р. 152, 156-157; Огибенин Б.Л., 1968, с. 13.

[149] Грантовский Э.А., 1967, с. 346–347, 377–378.

[150] Периханян А.Г., 1968, с. 28–53.

75а Dumezil G., 1930, р. 109–130; 1958; Benveniste E., 1932, р. 117–134; 1938, р. 629–650; Грантовский Э. А., 1960; 1970, с. 158, 208–209, 348 ва мобаъд; Бонгард-Левин Г.М., Ильин Г.Ф., 1969, с. 164–166.

[151] Муrоиса кунед: Грантовский Э.А., с. 350.

[152] Дар бораи шар[и маънии аввалаи этимологии ин калима, ки баъдтар ба маънии умумии «наxиб», «озод» низ истеъмол гардид, ниг.: Thieme Р., 1938; Абаев В.И., 1958 а; Мауrhоfеr М., 1961, s,. 179 ff.

[153] Муrоиса кунед: Абаев В.И., 1958, с. 47.

[154] Таърихи масъалаи пайдоиши тоифа[ои эронb ва ориёb дар китоби Э.А.Грантовский муфассал баён шудааст (1970, боби I, с. 7–66; муrоиса шавад бо ишора[ои муфассали фе[расти баъзе аrида[ое, ки поинтар оварда хо[анд шуд).

[155] Муrоиса кунед бо асар[ои В.Гейгер, Эд. Мейер, В.В. Бартолд, Э.Херцфельд, А.Крис-тенсен, Э.Бенвенист, X.Камерон, И.М.Дяконов, Г.А.Меликишвили, И.М.Оранский, И. Алиев, Р. Фрай ва дигарон.

[156] Burrow Т., 1955, р. 1–34;Hauschild R:, 1962; [амчунин муrоиса кунед: Иванов В.В., Топоров В.П., 1960, с. 10–22.

[157] Ниг. ба асар[ои зикршудаи Т.Барроу, Р.Хаушилд ва дигарон. Р.Хаушилд, аз xумла, чунин аrида дорад, ки аxдоди [индуориёи[о то ба {индустон рафтани худ ваrти дуру дарозе дар Осиёи Миёна ва но[ия[ои [ам[удуди Афuонистон якxоя бо ниёгони як rатор тоифа[ои эронb, аз он xумла «авестои[о» зиндагонb кардаанд.

[158] Назар кунед ба якчанд асари П. Кречмер, В. Бранденштайн ва дигарон.

[159] Назар кунед, масалан, ба маx: «Тhе Vedic Age». 1950, р. 194 sq., 216 5sq.

[160] Sastri К. N., 1956, р. 142.

[161] Баъзе донишмандони [индуаврупошинос, эроншинос ва [индшинос, аз xумла Т. Барроу ва Р. Хаушилд чунин мешуморанд, ки гузаштагони тоифа[ои [индуориёb дар Осиёи Миёна [амро[и гузаштагони тоифа[ои эронb пас аз соли 2000 rабл аз милод [ам боз муддати зиёде зистаанд. Поинтар ниг. ба замоне, ки то он ваrт мебоист алоrаи бевоситаи аxдоди [индуориёи[о ва эрони[о давом мекард.

[162] Бонгард-Левин Г.М. ва Ильин Г.Ф., 1969, с. 88–92; ба адабиёти дар он xо номбаршуда назар кунед.

[163] Bloch J., 1934, р. 321–331; Burrow Т., р. 373–378; Воробьев-Десятовский В.С, 1956, стр. 99–100; Emanau М.В., 1956; Дьяконов И.М., 1967, стр. 108–113; Бонгард-Левин Г.М. ва Ильин Г.Ф., 1969, с. 105–106 ва дигарон.

[164] Ба аrидаи забоншиносон, аз забони дравидии rадим xудо шудани гурe[е, ки забони [озираи брагeb ба он тааллуr дорад, на дертар аз [азораи IV–III rабл аз милод ба вуreъ омадааст (муr.: Андронов М.С, 1965, с. 13–14).

[165] «Предварительное сообщение», 1965; «Ргоtо-1ndiса», 1968.

[166] Раrроlа А., Roskenniemi S., Раrроla S., Ааlto Р., 1969.

[167] Mayrhofer М., 1966.

[168] Деопик Д.В., Мерперт Н. Я., 1957; Sanralia N. D., 1963; Грантовский Э.А.,1970, стр. 15, 36, 46 и др.; инчунин ниг.: Дьяконов И.М., 1970.

[169] Литвинский Б. А., 1967 а, стр. 126–127.

[170] Rиёси ин, масалан, аrидаи В. Бранденштайн аст, ки мувофиrи он тоифа[ои ориёb ва эронb дар замон[ои rадим сокини ма[ал[ои шарrтари Урал ва Каспb буданд. Бранденштайн шурeи [аракати тоифа[ои uарбиэрониро, ки, ба rавли e, аз Кавказ ба Эрон убур кардаанд, аз вилоят[ои шимолу шарrии ба[ри Каспb мансуб медонад.

[171] Нигаред ба китоби Э.А.Грантовский (1970, с. 21, 39–41, 52, 166–168).

[172] Нигаред низ [амон xо с. 334 ва баъд.

[173] Таърихи ин протсесс (бо баъзе тафовут[ои таъини вазни нисбии тоифа[ои эронизабон дар байни а[олии Эрони uарбии мансуб ба давраи мазкур) дар монография[ои зерин мавриди та[rиrи муфассал rарор гирифтааст: Дьяконов И.М., 1956; Алиев И., 1960; Грантовский Э.А., 1970.

[174] Адабиётро ниг.: Смирнов К.Ф., 1964, с. 191, Грантовский Э.А., 1970 с. 18.

[175] Иностранцев К.А., 1911, с. 316; Смирнов К.Ф., 1964, с. 191.

[176] Дар бораи он[о нигаред: ИТН, 1, с. 127–128; Абаев В. И., 1965, с. 136– 139; Грантовский Э. А., 1970, с. 20, 360.

[177] Грантовский Э. А., 1970, с. 367.

[178] Ниг. [амон xо: ба муrобили ба rавм[ои [индуаврупоb тааллуr доштани сокинони аслии xануби Туркманистон дар [азораи III–II rабл аз милод А.М.Мандельштам низ из[ори аrида намудааст: «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы». с.255–256.

[179] Муrоиса кунед, масалан: Массон В.М., 1957 а; худи e, 1964; Хлопин И.Н., 1966, с. 125–128; «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы», с. 167–169.

[180] Муrоиса кунед: «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы», с. 228–230; инчунин нигаред: Грантовский Э.А., 1970, с. 359.

[181] Муrоиса кунед:.Stagul G., 1969. р. 56–57, 87.

[182] Литвинский Б. А. ва дигарон, 1962, с. 170–231.

[183] Stagul G., 1969, р. 56–57, 86.

[184] Дар хусуси фикру муло[иза[ои пешни[одшуда нисбат ба маданияти де[оти Туркманистони xанубb ниг.: «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы», с. 177; нисбат ба маданияти ша[р[ои водии {инди замони Мо[енxо-Доро–Хараппа ниг.: Бонгард-Левин Г.М. ва Ильин Г.Ф., 1969, с. 113–115.

[185] Бонгард - Левин Г.М., 1962; Бонгард-Левин Г.М. ва Ильин Г.Ф., 1969, с. 125–128 (ниг.: ба фе[ристи мукаммали ин асар[о роxеъ ба масъала[ои мавриди ба[с додашуда); тахминан чунин сана[ои ба {индустон омадани ориёи[о пешни[од шудаанд: аср[ои ХIV–ХIII rабл аз милод ё худ боз [ам васеътар – нимаи дувуми [азораи II rабл аз милод.

[186] Аз рeи санагузории [амин [оло ба э[тимол наздиктар маxмeи иморати Намозго[и V-ро дар xануби Туркманистон ба [удуди [азораи III–II ва сеяки аввали [азораи II rабл аз милод нисбат меди[анд (ниг.: «Средняя Азия в эпоху камня н бронзы»," с.151, 169); таърихи яке аз марказ[ои асосии шимолу шарrи Эрони он замон – {исор таrрибан то аср[ои ХIХ-ХVIII rабл аз милод давом кардааст (ниг.: Dyson R.Н., 1965, р. 240-242); ша[р[ои маданияти Хараппаи водии {инд тахминан то аср[ои ХVIII–ХVII/ХV1 rабл аз милод мавxудияти худро ниго[ доштаанд (ниг.: Бонгард-Левин Г.М., 1962; Бонгард - Левин Г.М. ва Ильин Г.Ф., 1969, с. 94-96, 114, 125-126).

[187] «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы», с. 240–243.

[188] Дар [амон xо, с.243-259; Мандельштам А.М., 1968; Литвинский Б.Л. 1967, а, с. 121-127.

[189] Литвинский Б. А., 1967 а, с. 122; Dani А. Н., 1967; Stagul G., 1969.

[190] Кузьмина Е. Е., 1964.

[191] Литвинский Б. А., 1960 а; 1969.

[192] Грантовский Э. А., 1963 а; Литвинский Б. А., 1967 а, с. 127-133.

[122] К.Маркс ва Ф. Энгельс. Асар[о, xилди 21, с. 163.

[123] Андреев М. С, 1926, с. 8-16.

[124] Зарубин И. И., 1926, с. 126–127.

[125] Schmidt H., 1908, р. 156–157.

[126] Массон В. М., 156 а; «Средняя Азия в эпоху камня и бронзы». М.–Л., 1966, с. 179–182.

[127] Массон В. М., 1959.

[128] Альбаум Л. И., 1965, с. 59–60.

[129] ИТН, 1, с. 167–168.

[130] Anquetil du Perron, 1771.

[131] Оранский И. М., 1960.

[132] Дар ин бобат махсусан муrоисаи тавзе[и «Авесто», ки ба Х.Нюберг ва Э.Хертсфелд тааллуr дорад, rобили ибрат аст: он[о дар бисёр масъала[о нуrтаи назари ба якдигар тамоман муrобилро пеш меронанд (Nyberg Н.S., 1938; Herzfeld E., 1947. Та[лили мубо[исавии аrида[ои он[о дар Henning W.B., 1951).

[133] Сипас, мувофиrи [амон навиштаxот, матн[ои парокандаи авестоb дар а[ди Ардашери I ва Шопури I дар як xо xамъ карда шуданд (Widengren G., 1965,s. 246–247).

[134] Дьяконов И М., Лившиц В.А., 1966, с. 153–157.

[135] Аз рeи нуrтаи назари дар асар[ои Г.Юнкер ва баъзе дигар олимон ифодашуда алифбои авестоb гeё дар асри IV ташаккул ёфтааст. Вале, чунон ки [анeз дар асри гузашта эроншиноси маъруфи рус акад. К.Залеман ва сипас, В.{еннинг, Г.Моргенстьерне, Г.Бейли собит намудаанд, алифбои авестоb на пештар аз асри VI ба вуxуд омадааст (Неnning В., 1958, 52; ниг.: инчунин Периханян А.Г., 1966, с.108–109; [амон xо ниг.: фе[ристи муфассали асар[о).

[136] Неnning W. В., 1946, р. 725; ИТН, I, с. 175.

[137] Ба таври васеъ дар байни зардуштиён па[н гардидани наrли лафзии матн[ои муrаддас боиси он шуд, ки то давра[ои аввали аср[ои миёна rавм[ои uайризардуштии муосири он[о аксар ваrт гумон мекарданд, пайравони зардуштия умуман китоб[ои муrаддас надоранд. Сабаби аз замони истилои араб[о дар кишвар[ои исломb баръакси исавиён ва я[удиён «а[ли китоби муrаддас» [исоб нашудани зардуштиён, ки ба вазъи расмии онон дар олами ислом наrши худро гузоштааст, э[тимол, дар [амин бошад. Адабиёти зардуштb низ мавrеи анъанаи наrли лафзb, аз xумла, а[амияти дар [ифзи rоида[ои муrаддаси «Авесто» доштаи онро бевосита таъкид менамояд (Widengren G., 1965, 245-259).

[138] West E. W., 1892.

[139] Тарxумаи «Авесто» ё rисм[ои он ба забон[ои русb ва европоb мавxуд аст: Коссович К., 1861; Бертельс Е.Э., 1924, с. 3-11; Брагинский И.С, 1956, с. 35-37; 46-49-70, 105-116, 182-187 ва u.; Бертельс Е.Э., 1960, с. 53-66; Абаев В.И., 1963, с. 349-350, с. 367-370; Darmesteter J., 1892–1893; Wolff U., 1910; Lommel Н., 1927; Gershevitch I., 1959; Humbach Н., 1959; Duchesne-Guillemin J., 1963 ва u.

[140] Пьянков И. В.. 1968.

[141] Henning W. В., 1951, р. 44-45.

[142] Дьяконов И.М.. 1956, с. 390 ва мобаъд.

[143] Widengren G., 1965, s. 61.

[144] Доир ба xойгиршавии ин вилоят[о нигаред: ИТН. I, с. 505.

[145] Gershevitch I., 1959.

[146] Geiger W., 1882.

[147] Gershevitch I., 1959; р. 131. 276, 299.

[148] Бартольд В.В., 1964 а, с. 497.

[149] Абаев В.И., 1959, с. 112-116; доир ба амали äfsin байни осетин[о ниг.: Косвен М.О., 1961.

[150] Абаев В. И., 1958, с. 110-111.

[151] Gershevitch I., 1959, р. 265.

[152] Дар [амои xо, р. 266; ИТН, I, с. 140.

[153] Gershevitch I.; 1959, р. 87, 182; ИТН, I, с. 141-143.

[154] Периханян А. Г.. 1968, с. 34-38.

[155] ИТН, I, 1963, с. 143-146.

[156] Периханян А. Г., с. 38–39.

[157] Herzfeld E., 1947. р. 788 Н; Дьяконов И. М., 1956, с. 154; Грантовский Э.А., 1960, с.1-2, 10-13; ИТН, I, с. 150.

[158] Bailey H.W., 1959, р. 95-101; 1960, р. 953-955.

[159] Gershevitch I., 1959, р. 158.

[160] Nuberg H.S., 1938, s. 57, 304; Дьяконов И.М., 1956, с. 185-189; ИТН, I, 1963, с. 146-147.

[161] Gershevitch I., 1959, р. 296-299.

[162] Абаев В. И., 1956; Дьяконов И.М, 1956, с. 386-394.

[163] Дьяконов И. М., 1956, с. 392.

[164] К. Маркс ва Ф. Энгельс. Асар[о, xилди 21, с. 164.

[165] К. Маркс ва Ф. Энгельс. Асар[о. xилди 20, с. 166.

[166] Дар [амон xо, xилди 21, с. 168.

[167] Дар [амон xо, xилди 28, с. 214.

[168] Бартольд В.В., 1965 а, с. 25–26, 100–101.

[169] Толстов С.П., 1948, а, с. 44–45.

[170] Дар ин бора ниг.: Таrn W.W., 1951, с. 478–479; Пьянков И.В., 1961, с. 100.

[171] Marauart J., 1938, s. 9 ва мобаъд.

[172]Marquart J., 1901. s. 155–156; ниг. низ.: Benveniste Е., 1934, р. 265–274.

[173]Henning. W В., 1951, р. 44-45.

[174] Дьяконов И. М., 1956, с. 169.

[175] Пьянков И. В., 1966, с. 9.

[176]Geiger W., 1881, s. 66–67.

[177] Масъалаи манзил гирифтани тоифа[ои сакоb хеле мураккаб аст. Ба ин xи[ат дар адабиёти илмb нуrтаи назар[ои мухталиф бисёранд. Мо яке аз он[оро rабул мекунем (навтарин таxрибаи баёни ин масъаларо ниг.: Грантовский Э.А., 1963; Литвинский Б.А., 1969).

[178] Duchesne-Guillemin J., 1953; Duchesne-Guillemin J., 1962; Zachner R.S., 1961.

[179] Gershevitch I., 1964.

[180] Заратуштра (Зардушт) шакли мифb аст, ки бо каме таuйирот дар Эрони Сосонb дар шакли Зардушт ривоx ёфтааст (шакли тоxикии он [ам [амин хел аст). Зароастр, ки дар забон[ои аврупоb истифода мегардад, зо[иран ба тавассути забони юнонb ба шакли форсии rадим Заратуштра мерасад (Gershevitch I., 1964, p. 28-38).

[181] Баъзе муаллифони советb маздакияро ма[з як навъи аrоиди rадими эронии бо зардуштия марбути Осиёи Миёна номидаанд. Дар чунин маврид бояд Маздакияи Осиёи Миёна гуфт, то ки дар[ам-бар[амb ба миён наояд.

[182] Чунон ки дар манбаъ[ои хаттb зикр шудааст, дар Осиёи Миёна то аср[ои миёна ва дар байни сокинони назди Помир ва яuноби[о то имрeз, [атто тасаввуроти [амчун накeкор на фаrат ба xинси мард, балки ба xинси зан тааллуr доштани xин ма[фуз мондааст.

[183] Очерк[ои умумиро ниг.: Duchesne-Guillemin J., 1962, р. 71-223; Widengren G., 1965, 5. 7-110 (рeйхати муфассали библиографb дар [амон xо).

[184] Gershevitch I., 1964, р. 12-15.

[185] Gershevitch I., 1959 (адабиёти муфассал дар [амон xо); Ringbom L. -I., 1957 (ахбори ноrис, вале манфиатнок).

[186] Иностранцев К.А., 1909; Ставиский Б.Я., 1952; Herzfeld Е., 1947, II, р. 747–748; Humbach H., 1961; Рапопорт Ю.А., 1971.

[187] Абаев В. И., 1956, с. 23-56.

[188] Ба истиснои но[ия[ои xануби uарби Эрон, ки дар он xо [анeз дар нимаи дувуми [азораи III пеш аз милод давлати Аллом ба вуxуд омада буд.

[189] Бе[тарин тадrиrоти оид ба таърихи давлати Мидb асари И.М. Дьяконов (1956) мебошад, [амчунин ниг.: Алиев И., 1960. Аз асар[ои хориxиён: Cameron G., 1936.

[190] Дьяконов И.М., 1956, с. 417–422.

[191] Тадrиrи муфассали таърихи онваrтаи Эрон асари М.Дандамаев аст: Дандамаев М.А., 1963 а. Наrли батафсили таърихи сиёсb: Olmstead A. U., 1959. Назари мо доир ба таърихи иxтимоb-иrтисодии давлати {ахоманишb дар асари муаллиф (Uафуров Б.U., 1966; 1971) муфассалтар баён ёфтааст.

[192] Нашри катиба[о: Kent R.G., 1953, р. 116-134. (матн ва тарxумаи англисb); тарxумаи пурраи русb: Дандамаев М. А., 1963, с. 262-270.

[193] Дандамаев М.А., 1963 а, с. 116 ва мобаъд.

[194] Массон В.М., Ромодин В.А., 1964, с. 58.

[195] ИТН, I, с. 190-192.

[196] Benveniste E., 1934, 1947, р. 163-164. Ниг.: та[лили муфассал, Б.А.Литвинский; ИТН, I, с.528. Навтарин та[лили забоншиносb; Eilers W., 1964 s. 180-236 (хусусан аз xи[ати ареал му[им аст); Абаев В. И., 1967, с. 286-291 (этимологияи мeътамад).

[197] Та[лили манбаъшиносb: Пьянков И.В., 1964.

[198] Herrman А., 1914, s. 19; Пьянков И.В., 1964, с. 126-130; муr. Струве В.В., 1968, с. 51-66.

[199] Ин сана аз [уxxат[ои бобулb муrаррар мегардад: [уxxати охирин аз номи Куруши Сонb 12 августи соли 530 rабл аз милод, [уxxати аввал аз номи Камбуxиё 31 августи соли 530 rабл аз милод сабт шудааст. Аз ин маълум мешавад, ки хабари [алокати Куруш ба Бобул дар миёна ва ё нимаи дувуми [амин мо[ расида будааст (Раrкеr R. and Dubberstein W.Н., 1956, р. 14; Дандамаев М.А., 1963 а, с. 117). Санаи дигар, яъне соли 529, ки го[о дучор меояд (масалан, Массон В.М., Ромодин В.А., 1964, с. 57) нодуруст аст.

[200] Дьяконов М. М., 1961, с. 79.

[201] Дандамаев М. А.. 1963 а, с. 116-117.

[202] Ба тадrиrи ин шeриш асари махсуси В.В. Струве «Шeриши Марuиён дар а[ди Дорои I» (Струве В.В., 1949) мавxуд аст.

[203] Струве В.В., 1949, с. 24.

[204] Струве В.В., 1968; Дандамаев М.А., 1963 6.

[205] Литвинский Б.А., 1960, б, с. 91-92.

[206] ИТН, I, с. 209-211.

[207] Чунон ки Р.Фрай менависад, сатрап[о гeё подшо[ча[ое буданд, ки монанди [укумати марказb дарбор ва дастго[и идораи худро доштанд.

[208] Талант – rариб 30 кг нуrра.

[209] Marquart J., 1938, 9; Дьяконов И. М., 1956, с. 357; Массон В. М., 1967 а, с. 172-175.

[210] Тереножкин А. И., 1947, с. 128; 1950 б, с. 153, 155-156

[211] Тереножкин А.И., 1950 б, с. 153–156; Шишкин В.А., 1969, с. 148-149; Шишкина Г.В., 1969 б, 1969, а; Филанович М.И., 1969, с. 206 ва мобаъд; Uуломов Я.Г., 1969, с. 7; История Самарканда, 1, 1969; Пьянков И.В., 1970. Муносибати нигилистона нисбат ба баробарии Мароrанд (Смараканд) ва Самарrанд (Пачос М. К., 1967) ба назари мо тамоман беасос менамояд.

[212] Толстов С.П., 1962, с. 96-117.

[213] Пиотровский Б.Б., 1949, с. 35-41; Массон В.М., 1954.

[214] Марущенко А.А., 1959, с. 54-72.

[215] Зеймаль Т.И., 1971, с. 52.

[216] Доир ба [африёти Балх: Schlumberger D., 1949, р. 1973-190.

[217] Дьяконов М.М., 1954 б.

[218] Зеймаль Т. И., 1971, са[,. 50-52.

[219] Нашри пурра: Dalton O.М., 1964; Bellinger А.Н., 1962, 51-57. Доир ба вазъу [олати бозёфт ниг.: Зеймаль Т.И., Зеймаль Е.В., 1962. Баъзе олимони uарб исбот мекунанд, ки дар он бисёр ашёи аз хориxа оварда мавxуд аст. Мо аrидае дорем, ки вай асосан аз маснуоти бохтарист. Он чи ки санъати Бохтар ва вилоят[ои uарбии Эрон бисёр xи[ат[ои муштарак дошта, ба якдигар нуфуз кардаанд, гапи дигар аст ва ба ин [еч шуб[ае нест. Воrеан, асари М.Далтон, ки аввалин бор соли 1905 ва бо баъзе тас[е[от соли 1926 чоп шуда буд, [оло дар rисмати тадrиr тамоман кe[на шудааст. Акнун ваrте расидааст, ки кашфиёти тозаи дар xанбаи санъати бостонии Эрон ва дигар кишвар[ои шарrи хориxb ва [амчунин Осиёи Миёна ба даст омадаро пурратар ба [исоб гирифта, ашёи хизонаи Амударё аз сари нав мавриди та[rиr rарор дода шавад."

Тадrиrоти Р.Д.Бэрнетт (Barnett R.D., 1968) дар ин ро[ фаrат як rадами хеле хурд ба шумор меравад.

[220] Ghrishman R., 1964, с. 88-94, Barnett R.D., 1968, с. 35-52 Бояд rайд кард, ки Р.Бэрнет дар санагузории худ, алалхусус, ба фикри В.В.Тарн дар бобати набудани тилло дар Бохтар такя мекунад. Аммо ин ба [аrиrат рост намеояд, зеро осори кон[ои тилло дар замини Бохтар боrист.

[221] Вишневская О. А., 1973, с. 67-68.

[222] Кузьмина Е.Е., 1975, с. 291-292.

[223] Dumezil G., 1930, с.123-124; 1926; Грантовский Э.А., 1950; Раевский Д.С., 1977, с.46-71.

[224] Раевский Д.С., 1977, с.129-130.

[225] Раевский Д.С., 1977, с.130.

[226] Дар [амон xо, с.128-121.

[227] Литвинский Б. А., 1968 б.

[228] Dalton O.M., 1905, р. ХIII; Артамонов М.И., 1977, с. 14-15.

[229] Дьяконов И.М. ва Л

– Конец работы –

Эта тема принадлежит разделу:

ТАЪРИХИ RАДИМТАРИН

ТОXИКОН... ТАЪРИХИ RАДИМТАРИН... RАДИМ АСР ОИ МИ НА...

Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: ФЕ{РИСТИ АШХОС

Что будем делать с полученным материалом:

Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:

Все темы данного раздела:

ДУШАНБЕ
НАШРИЁТИ «ДОНИШ» 2008

САРЧАШМАИ ХУДШИНОСИИ МИЛЛB
  Агар кас гузаштаи аxдоди худро надонад, инсони комил нест! Ин хитобаи сода, вале дар айни замон xиддии бузургони илму адаби мо аз rаъри аср[о ба гeш мерасад ва [ушдор меди[

МУRАДДИМА
  Халrи тоxик ба итти[оди бузурги миллат[ои сотсиалистb, ки Иттифоrи Республика[ои Советии Сотсиалистиро ташкил додаанд, дохил мешавад. Вай [амро[и бародари калони худ – халrи кабири

Осори палеолити поин
Замони пайдоиши нахустин одамонро дар сарзамини Осиёи Миёна ба таври яrин муайян кардан хеле душвор аст, зеро осори аз [ама rадимаи [аёти он[о боrb намондааст. Ба гумони баъзе олимон, гeё Осиёи Миё

Осори палеолити миёна
Дар Осиёи Миёна аз мар[илаи баъди [аёти башари аввалия – палеолити миёна ёдгори[ои фаровон боrb мондааст. Ин замони нашъунамои маданияти мусте, замони мавxудияти неандертал[о буд, ки дар [удуди пал

Осори палеолити боло
Тахминан 40–35 [азор сол пеш ташаккули навъи имрeзаи башар Homo sapiens сурат мегирад. Дар ин давра асбобу олоти сангb босуръат такмил меёбад. Ба ивази се-чор намуди асосии олат[ои замони

Тавсифи xамъияти палеолит
Мо дар асоси материал[ои археологb инкишофи тадриxии rувва[ои исте[солкунандаи xамъияти давраи палеолити Осиёи Миёнаро мавриди тадrиr rарор додем. Аммо масъалаи такомули тадриxии иxтимоии ин xамъия

МЕЗОЛИТ ВА НЕОЛИТ
Замони мезолит ва неолитро одатан ба 10–15 [азор сол тахмин мекунанд. Лекин давоми ин давраи [аёти инсонb дар [ар ма[ал [ар хел будааст. Дар асоси маълумот ва мадрак[ои мавxудаи археологb ба чунин

Осори мезолит
Осори давраи мезолит хусусан дар ма[ал[ои со[или Каспb ба таври муфассал тадrиr шудааст. Намунаи барxастаи он бозёфти диrrатангези А.П.Окладников - uори Xабал мебошад. Маълумот ва мадрак[ои аз ин x

Осори неолит
Тахминан 9–7 [азор сол rабл аз ин асри нави санг оuоз ёфтааст. Дар Осиёи Миёна се умумияти мадании таърихиро, ки аз якдигар бо шароити зиндагb ва осори худ фарr мекунанд, метавон аёнан муш

Rадимтарин тасвир[ои рeи санг
Тасвир[ои рeи санг, ки барои дарк намудани тафаккури башари rадим ва тасаввуроти нисбат ба му[ит пайдокардаи e кeмак мерасонанд, мавриди таваxxe[и му[аrrиrони таърихи бостон rарор гирифтаанд.

Гузариш ба сохти rавмии падарb
Асри биринxb му[имтарин давраи таърихи инсоният мебошад. Дар ин давра чи дар тараrrиёти rувва[ои исте[солкунанда ва чи дар сохти иxтимоии xамъият таuйироти xиддb ба вуreъ меояд: истихроx ва гудозиш

Rувва[ои исте[солкунанда
Бо мурури аср[о олоти исте[солот беш аз пеш такмил ёфта, техника тараrrb намуд. Яке аз равия[ои ин тараrrиёт ба пайдоиши фулузгудозb оварда расонид. Илм дар ихтиёри худ мадрак[ои аниr ва даrиrи ба

Вилоят[ои таърихию мадании Осиёи Миёна
Сайри тараrrиёти таърихии а[ди биринxb дар rисмат[ои мухталифи Осиёи Миёна яксон набуд. Дар ин бобат ду вилояти калонро метавон зикр кард: 1) xанубу uарбb (xануби Туркманистон); 2) шимолу шарrb (rи

Сохти xамъиятb
Масъалаи сохти xамъиятии а[ди биринxb мавриди ба[су мунозира[ои бени[ояти мутахассисон rарор гирифтааст. Роxеъ ба ин масъала бисёр аrида ва фарзия[ои ба [ам мухолиф мавxуданд. Бештар муло[

Умумияти [индуэронb. Ориёи[о
Протсесс[ои этникие, ки дар Осиёи Миёнаи а[ди биринxb ба амал меомаданд, [ам барои тараrrиёти ояндаи худи ин сарзамин ва [ам барои таърихи як rатор кишвар[ои [амсоя, ки аз {индустон то Аврупои xану

Ро[[ои кeчиши тоифа[ои [индуэронb ва комплекс[ои археологии Осиёи Миёна
Тоифа[ои [индуэронb то замони аз [ам xудо шудани худ дар куxо сукунат доштанд, кай ва бо кадомин ро[[о кeчидан аз ма[ал[ои аслии гузаштагони ин ва ё он тоифа[ои эронb ва [индуориёb ба амал омад? До

Металлургияи о[ан
Материал[ои археологb бо rиёси баъзе мадрак[ои забонb ва [амчунин сарчашма[ои хаттии rадим, ки ба давра[ои баъдтар тааллуr доранд, манзараи [аёти xамъиятии Осиёи Миёнаи охири [азораи II – ибтидои [

Маскан[о
Ёдгори[ои асри аввали о[ан дар Осиёи Миёна назар ба ёдгори[ои пешини аср[ои санг ва биринxb ни[оятдараxа кам кашф ва та[rиr гардидаанд. Дар xануби Туркманистон баъзе маскан[ои rадима, ки [

Авесто» [амчун сарчашмаи таърихb
«Авесто», ки аз маxмeи матн[ои пайравони оини зардуштb иборат аст, му[имтарин маъхази оид ба таърихи rадимтарини Осиёи Миёна мебошад. {оло uайр аз теъдоди андаке дар Эрон, зиёда аз 100 [азор зардуш

Масъалаи ташаккули rадимтарин давлат[о
Та[лили вазъи иxтимоию иrтисодии Осиёи Миёна нишон меди[ад, ки мамлакат дар мар[илаи гузариш ба xамъияти синфb буд. Комилан табиист, ки дар баъзе аз но[ия[ои мутараrrии Осиёи Миёна аввалин давлат[о

Зардуштия
Дар боло ишора кардем, ки «Авесто» – маxмeи аносири аxноси мухталиф ва дар замони гуногун ба вуxуд омадааст. Кай[ост, ки му[аrrиrон доир ба таxзияи ин аносир ва муайян намудани xанба[ои rадимтарини

Ба вуxуд омадани давлати {ахоманиши[о
Пайдоиши нахустин падида[ои давлат дар Эрон ба аср[ои IХ-VII пеш аз милод тааллуr дорад[188]. Дар ин аср[о аксари но[ия[ои Эрони uарбb ба [айъати давлат[ои Ошур ва Урарту дохил мешуд (вилоят[ое, ки

Футу[оти Куруши II дар Осиёи Миёна
Натиxа[ои давраи аввали фаъолияти Куруши II ин буд, ки давлати {ахоманишb ба иrтидори бузурге со[иб гардид, нуфуси мамлакат ва манбаъ[ои моддии он афзуд. {амаи ин барои амалb гардидани ният[ои Куру

Шeриши зидди Хахоманиши[о дар а[ди Дорои I
Uалабаи бодиянишинони Осиёи Миёна бар Куруши II дар [алли таrдири давлати {ахоманишb роли калоне бозид. Аз як тараф, бунёдгузори тавонои давлати {ахоманишb кушта шуд, аз тарафи дигар, писар ва вали

Осиёи Миёна дар [айъати давлати {ахоманишb
Мувофиrи маълумоти сарчашма[о, rисмати му[ими Осиёи Миёна дар [айъати давлати {ахоманишb rарор гирифта буд. Дар навиштаxоти Тахти Xамшед rайд шудааст, ки давлати {ахоманишb аз сарзамини «сакои[ои п

Сохти иxтимоию иrтисодb, маданият ва дини Суuд, Хоразм ва Бохтар дар аср[ои VI–IV пеш аз милод
Сохти xамъиятии халr[ои шарrиэронии Осиёи Миёна дар давраи [укмро-нии сулолаи [ахоманиши[о, чунон ки аз тадrиrи тамоми сарчашма[ои мавxуда маълум мегардад, аз сохти xамъиятии эрониёни uарбb мо[ията

ОСИЁИ МИЁНА ВА ЭРОН ДАР А{ДИ САЛТАНАТИ {АХОМАНИШИ{О
Давлати бузурги [ахоманишb, ки яке аз пуриrтидортарин империя[ои xа[они а[ди rадим [исоб меёфт, мавxудияти худро беш аз 200 сол ниго[ дошта, дар таърихи Шарrи бостонb мавrеи ба назар намоёне ишuол

Тараrrии Маrдуния
Дар а[ди салтанати Файлаrуси II (359–336 пеш аз милод) иrтидори Маrдуния афзуда, марказиятнокb ва итти[оди он устувор мегардад, ки дар ин бобат бар[ам додани майл[ои xудоихо[ии аъёну ашрофи маrдунb

Шикасти давлати {ахоманишb
Искандар ба тавассути хабар[ое, ки аз Форс мерасид, аз вазъияти ноустувори давлати {ахоманишb ба хубb ого[ гардида буд.[231] Подшо[и [ахоманишb Ардашери II Мнемон 115 писар дошт. Пас аз фа

Му[ориба[о дар дамга[и Осиёи Миёна
Дар сарчашма[ои хаттb роxеъ ба чораxeи[ои Бесс баъзе маълумот мавxуд аст. Аввалан, e кeшиш кард, ки xи[ати rонунии [окимияти худро таъмин намояд. Зу[уроти чунин кeшиш[ои Бессро дар ахбори Диодор (Х

Rувва[ои [арбb ва [унари xангии халr[ои Осиёи Миёна
Халr[ои Осиёи Миёна бо кадомин rувва[о муrобили Искандари Маrдунb муrовимат карданд? Бояд rайд кард, ки камбудии асосии rувва[ои мудофиавии Осиёи Миёна марказият надоштани он[о буд. Дар даврае, ки

Амалиёт[ои [арбb дар Мовароунна[р
Арриан (III, 28, 9-10) воrеаро ба rарори зайл наrл мекунад: «Ваrте ки ба Бесс наздик расидани Искандарро хабар доданд, e аз дарёи Окс (Амударё– Б.U.) убур намуд: кишти[оеро, ки он[о аз дарё гузашта

Шeриши сол[ои 329–327 пеш аз милод
Ба муборизаи ба[ри истиrлолияти Суuд ва Бохтар сипа[солори ма[аллb Спитаман, ки яке аз симо[ои хеле барxаста дар таърихи аxдоди rадими халrи тоxик буд, сарварb мекард. Дар соли 329 Спитаман бо rувв

Инrирози империяи Искандари Маrдунb ва оrибати футу[оти маrдуни[о
Искандар Бобулро пойтахти давлати нави худ rарор дод ва асосан [амон усули мамлакатдории давраи {ахоманиши[оро нига[ дошта, бо тамоми [астиаш барои ба даст овардани ягонагии давлат саъй намуд. Аз с

ОСИЁИ МИЁНА ДАР {АЙЪАТИ ДАВЛАТИ СЕЛЕВКИЁН
Яке аз сарлашкарони Искандари Маrдунb - Селевк соли 312 пеш аз милод дар Бобулистон ба сифати сатрап мавrеъ ёфт. Минбаъд дар муддати нe[ сол вай тадриxан [укми худро ба Uарбу Шарr, аз xумла, ба Эро

Пайдоиш ва таърихи давра[ои аввали Порт ва Юнону Бохтар
Дар айни муборизаи байни ду бародарон (Селевки II ва Антиохи Гиеракс) барои со[иб шудан ба тахт аз давлати Селевкиён порт[о xудо шуданд, ки ба он[о Андрагор ном юноние сардорb мекард. Мувофиrи риво

Муборизаи зидди истилокории Селевкиён
Сипас, ахбори маъхаз[о моро ба да[сола[ои охири асри III пеш аз милод меоварад. Дар ин мобайн Порт давлати муrтадир гардид. Барои муста[кам кардани [окимияти худ Ашкониён баробари rувваи яроr, инчу

Равнаrи давлати Юнону Бохтар
Масо[ати давлати Юнону Бохтарро писари Евтидем Деметрий аз [исоби хоки {индустон вусъат дод. Юстин (ХII, 6,4) Деметрийро «шо[и [индувон» меномад. Страбон (ХI, II, I) мегeяд, ки {индустонро Деметрий

Давлати Юнону Бохтар
Ни[оят кам будани маъхаз[ои таърихb имкон намеди[ад, ки сохти давлатb ва xамъиятии Юнону Бохтар муфассал тавсиф карда шавад. Дар а[ди [окимони тавонотар давлат ба андозае со[иби марказият буд ва да

Давлати Порт
Агар бо сана[ои ин фасл ма[дуд нашавем ва материал[ои давраи сонитарро ба назар гирем, маълумот дар бораи сохти дохилии давлати Порт нисбат ба Юнону Бохтар бештар аст. Баъзе маълумот[ои муаллифони

Дигар но[ия[ои Осиёи Миёна
Яке аз му[имтарин но[ия[ои зироатии Осиёи Миёна – Фарuона мувофиrи маълумоти маъхаз[ои охири асри II пеш аз милод дар давраи пешина ва дар давраи Юнону Бохтар со[иби иrтисодиёти мутараrrие буд. Рос

Кeчманчиён ва Порт
Соли 138/7 ба тахти Порт Фар[оди II нишаст. Худи Фар[од [анeз хурд буд ва давлатро модараш идора мекард. Амнияти мамлакат талаб мекард, ки подшо[ дар шарr бошад. Вале кор якбора ранги дигар гирифт

Масъалаи пайдоиши йуxи[о
Xараёни воrеа дар Юнону Бохтар тамоман дигар буд. Барои фа[мидани он ва фа[мидани вазъияти умумии Осиёи Миёна ба воrеа[ое муроxиат кардан даркор, ки дар шимолу шарrи хоки Осиёи Миёна ба вуreъ омада

Страбон Помпей Трог
Аси[о Аси[о Пасиан[о (асиан[о) Асиан[о Та[ори[о Тахори[о Сакараул[о (=сакараук[о) Сараук[о (=сакарук[о) Акнун ба маъхаз[ои хитоb муроxиат мекунем. Дар он[о усуни

Амлаи rатъb ба Юнону Бохтар
Соли 206 пеш аз милод, да[[о сол rабл аз он, ки йуxи[о ба хоки Осиёи Миёна дохил шуданд, дар сар[ад[ои давлатии Юнону Бохтар аллакай урду[ои сершумори кeчманчиён меистоданд. Таназзули минбаъдаи дав

Бохтар ва Суuд
Аз тарафи йуxи[о истило шудани Бохтар боиси минбаъд пароканда ва uайримутамарказ шудани он гардид. Ваrт[ои аввал дар [ар як ша[р ва ма[ал[ои атрофи он [оким менишаст. Ин тарзи идора аз замон[ои дав

Давлати rадимии Фарuона – Даван
Дар маъхаз[ои хитоии аср[ои II–I пеш аз милод Даван ном як кишвари васеи пурсарвати серодам тасвир шудааст. Аксарияти куллии му[аrrиrон – [ам рус[о ва [ам хориxиён Даванро дар Фарuона xой меди[анд.

Халr[о ва но[ия[ои шимолb
Яке аз халr[ое, ки дар мушкилb дастгири фарuонаги[о шуд, канuуй[о буданд (талаффузи rадимиаш khan-kiah). Дар сарчашма[о Канuуй муфассал тасвир шудааст. Аз як тараф Канuуй бо Даван, яъне Фарuона, [а

Порт. Uалабаи Порт бар Рим
Иrтидори Порт дар а[ди Ме[рдоди II ни[оят афзуд. Баъд аз сари вай (соли 88/7 пеш аз милод) кори Порт аввал омад накард. Дар [амин ваrт Рим дар шарr сиёсати ни[оят таxовузкорона мебурд. {ар ду тараф

Давраи аввали давлати Кушон
Дар Осиёи Миёна ва инчунин дар но[ия[ои xануби он – то худи хоки шимолу uарби Покистон бисёр ваrт танга[ое ёфт мешаванд, ки дар он[о аз миён боло сурати марде тасвир шудаасту он мард дар сар пешона

Масъалаи хронологияи Кушон
Масъалаи хронологияи Кушон, ки олимон сад сол боз бо xeшу хурeш му[окима мекунанд, [оло [ам масъалаи дандоншикан аст. Ба назари аввал кор осон менамояд – катиба[оеро, ки дар {индустону Покистон ёфт

Забти сарзамин[о
«{окими Гуйшуан Киотсзюкю» (ба rавли П.Пелйо, ин ном дар rадим K’iəudz ‘iəu kiəp талаффуз карда мешудааст), ки дар маъхаз[ои Хитой зикр шудааст, [амон Куджула Кадфиз мебошад, ки дар

Исло[оти пулии Кадфизи II
Кадфизи II дар сиёсати пул исло[оте ба амал оварда, танга[ои тиллоро ба муомилот андохт. Одатан, чунин аrида маъмул буд, ки вазни танга[ои тиллоии Кадфизи II дар асоси меъёри вазни танга[ои римb –

Канишка ва равнаrи давлати Кушон
Маш[уртарин шо[и Кушон - Канишка мебошад. Та[лили номи вай дар илм боиси мубо[исаву мунозираи дурударозе гардид. Г.Бейли из[ори андеша кард, ки rисми аввали ин ном аз калимаи «kan» («хурд, xавон»)

Таназзули давлати Кушон. Кушониён ва Сосониён
Мувофиrи катиба[ои [индb баъди Канишка ба тахт Васишка нишаст, вале тангае бо номи e нест, танга[ое [астанд, ки дар онњо Хоэрко (аслан Хоэшко, зеро дар хатти бохтарb овози «ш» бо «р» ифода мешуд) з

Бохтари шимолb
Ба туфайли тадrиrот[ои муфассалу мунтазами археологии территорияи Осиёи Миёна, Афuонистон ва шимоли {индустон имкон шуд, ки масъалаи як навъ тамаддуни ша[рb будани империяи Кушонро пеш гузорем. Баu

Суuд, Фарuона, Чоч, Хоразм
Ша[ру манзил[ои давраи Кушониёни Суuд, Фарuона, Чоч нисбат ба ша[ру манзил[ои давраи Кушониёни Бохтари шимолb хеле камтар тадrиr шудаанд. Калонтарин ша[ри он давра Самарrанд буд. Дар Суuд

Хоxагии rишлоr. Обёрb
Тадrиrи муфассали археологии майдон[ои фарох нишон меди[ад, ки дар он давра тамоми но[ия[ои асосии Осиёи Миёна барои зироат истифода мешуданд. Дар води[о бо киштукор (асосан киштукори обb) ва чорво

Бинокорb ва [унармандb
{ангоми [африёти археологb чунин намуд[ои иморату иншоот ёфт шуданд: 1) rаср[о, 2) маъбад[о, 3) бино[ои истиrоматb, 4) корхона[о, 5) анбор[о, 6) rалъа[о, 7) иншооти обёрb ва u. Аксари ин иморату ин

Савдои дохилb ва хориxb
Ба давраи Кушониён системаи мутараrrии пулb, ни[оят гуногун будани rимати танга[о ва хеле зиёд будани шумораи он[о хос мебошад. {амаи ин далолат мекунад, ки дар мамлакат исте[соли мол ва гардиши он

Осори хаттb
Дар давраи Кушониён дар со[аи маданияти маънавии халr[ои Осиёи Миёна дигаргуни[ои xиддb рeй доданд. Ин давраи пури [одиса[ои ни[оят мураккабу аксаран мухталиф, давраи ба [ам омехтани тамоилу [одиса

Аrоиди маз[абb
Аrоиди маз[абии давраи Кушониён ни[оят печдарпеч ва муракккаб аст. Rисми асосии а[олии Осиёи Миёна мисли пештара зардуштияро мепарастид. Масалан, суuди[о бино бар номи он[о (зиёда аз 20), ки дар «М

ИСТОРИОГРАФИЯИ МАСЪАЛА{ОИ ФОРМАТСИЯИ ИXТИМОИЮ ИRТИСОДИИ UУЛОМДОРИИ ОСИЁИ МИЁНАИ RАДИМ
Нотавонии илми буржуазb, алалхусус [ангоми чун як чизи том омeхтани таърихи иxтимоию иrтисодии Осиёи Миёна ва Шарr маълум шуд. Муаррихони буржуазb барои шар[у тафсири ин масъала[о усулеро пеш гириф

Таrсимоти иxтимоb ва молумулкb
Аллакай дар охири [азораи III ва аввали [азораи II пеш аз милод дар Туркманистони xанубb таrсимоти молумулкb равшан ба назар мерасад. Дар Теппа[исор ном осори эронb, ки ба [амин давра[о тааллуr дор

Таркиби xамъияти Осиёи Миёна дар охири [азораи I пеш аз милод ва ибтидои [азораи I милодb
Дар танга[ои Юнону Бохтар ва давра[ои баъдтар ва инчунин дар танга[ои Кушониён чунин унвони юнонb ё худ шарrиэронии сардори давлат сабт гардидаанд – «волb», «шо[», «ша[аншо[». Дар як мe[ри [индb ба

Давлати Сосониён
Дар ибтидои асри III милодb дар натиxаи xанг[ои дурударози пурта[лукаи зидди рими[о ва низову хархаша[ои дохилb давлати Порт завол ёфт. Зиддияти синфии байни ашрофу uуломдор ва а[ли xамоату uуломон

Кидориён
Мадраки асосb роxеъ ба Кидориён дар ахбори маъхаз[ои зерин [астанд. Дар солномаи Бэй-ши ривоят мешавад, ки [окими йуxи[о аз [амлаи жож[о хавф бурда, дарбори худро ба ша[ри Боло кeчонд. «Пас аз ин п

Хиёниён
Соли 346/47 шо[и Сосониён Шопури II дар сар[ади шарrии давлати худ меистод, зеро ба он xо, ба rавли Аммиан Марселлин (16, 9, 4), «хиёниёну авсан[о», ки худ «еусан» мегуфтаанд, [уxум карданb будаанд

Айтолиён
Инак, дар ахбори муаррихи арман, ки ба соли 450 нисбат дорад, «кишвари [айтолиён» номбар шудааст. Егише Вардапет хабар меди[ад, ки сол[ои 453–454 Яздгурди II боз ба шо[и Кушониён дарафтоданb шуд, в

Масъалаи пайдоиши хиёниён ва [айтолиён
Нависандаи суриёнии аввали асри VI Яшу Стилат менависад, ки: «хиёниён, ки худ гунн [астанд».[594] Вале ин даъворо бечунучаро rабул кардан лозим не. Дар назари муаллифони онзамонаи uарб тамоми кeчма

Xамъияти [айтолиён
Прокопий Кесарский дар бораи «гунн[ои сафед» – [айтолиён гап зада, навишта буд, ки он[о «аз rадим» муrимb мебошанд, «ба як подшо[ итоат мекунанд» ва «давлати rонунb» доранд. Менандр аз номи [айъати

Не[зати Маздак
Дар [удуди аср[ои V–VI дар Эрони Кайrубодшо[ (сол[ои 488–531) бар зидди муносибат[ои феодалb, ки нав ташаккул меёфт, баромад[ои тавонои оммаи халr ба вуreъ омад.[655] Ба ин не[зат шахсе сардорb мек

Хоrонии турк ва нуфузи [окимияти он дар Осиёи Миёна
Дар асри VI хеле дур аз [удуди Осиёи Миёна дар Олтой зери унвони «Хоrонии турк» (сол[ои 551-744) итти[оди давлатие пайдо шуд, ки дар таърихи Осиёи Миёна роли му[им бозид. Турк[о дар сарчашма[о бо н

Турк[о ва {айтолиён
{анeз ваrте ки турк[о ба Осиёи Миёна сар медароварданд, бояд ба {айтолиён дучор меомаданд. Ваrте Хоrонии турк ба нияти тасхири Осиёи Миёна афтод, задухeрд ногузир гардид. Вазъияти {айтолиё

Низои турк[о ва Сосониён. Иrтисодиёт ва сиёсат
{амин ки давлати {айтолиён бар[ам дода шуд, байни собиr иттифоrчиён низоъ хест. Дере нагузашта алангаи низоъ боло меравад ва акнун сабаб на манмани[ои сиёсии тарафайн, балки зиддияти манфиат[ои иrт

Муносибати хоrони турк ва [окимони ма[аллb. Синтези Осиёи Миёнаву турк
Аввал[о сиёсати турк[о, ки Осиёи Миёнаро ишuол карда буданд, аз сиёсати {айтолиён фарrи казоb надошт,[693] яъне он[о ба [окимони ма[аллb андоз муrаррар карданд, сулола[ои пештара боrb монданд ва rо

Не[зати Абрeй
А[воли а[ли ме[нат ни[оят вазнин буд.[702] Ба ин муносибат маълумоти не[зати Абрeй ни[оят му[им аст. Ин маълумот аз як боби асари Абдурра[мон Му[аммади Нишопурb (асри ХI) – «Хазината-л-улум» («Хази

Маълумоти сарчашма[о дар бораи вазъияти Тахористон дар асри VI – ибтидои асри VIII
Номи «Тахористон» бори аввал дар як асари тарxумавии соли 383 зикр мешавад.[707] Маъхаз[ои хитоb ин мамлакатро «Тухоло» (Т'оu-hо-1о, Тоu-hо-1-о ё Тоu-hои-1о)[708] номидаанд. Тахористон но[

Таърихи сиёсb
Мо дар боло наrл карда будем, ки дар а[ди Туншаху (вафоташ соли 630) хоrонии uарбии турк Тахористонро забт намуд. Сюан-сзан, ки андаке баъди ин воrеа[о ба ин xой[о омадааст, волии турк[оро дид.[733

Обёрb. Хоxагии rишлоr
Аз афти кор, аксарияти мардуми Тахористон машuули зироат буд. Дар ривояти Сон Юн (ниг. ба боло) ба вуxуди обёрb ишорате [аст. Албатта, дар водb шабакаи мукаммали обёрb буд: дар но[ия[ои баландтар л

Унармандb ва тиxорат
Дар Тахористон конковb хеле ривоx дошт. Аз рeи хабари сайё[он ва маълумоти содироти ин ё он мол[756] мо медонем, ки дар ин сарзамин санг[ои rиматба[о ва аз афти кор, пеш аз [ама, лаъли маш[ури Бада

Бинокорb. Меъморb
Дар Тахористон бисёр ша[р[о, rаср[ои де[rонон ва ибодатго[[о [африёт шудаанд. {африёте, ки дар Тирмиз шуд (сол[ои 1936–1938 зери ра[барии М. Е. Массон), маълумоти аниrи равшан надод, ки дар он давр

Санъати тасвирb
Санъати рассомb дар Балаликтеппа, Аxинатеппа ва Rалъаи Кофарни[он махсусан муфассал инъикос шудааст. Дар яке аз хона[ои чоркунxаи Балаликтеппа дар сат[и девори кабудранги сиё[ча як силсила расм[о к

Айкалтарошb, кандакории чeб ва дигар намуд[ои санъат
Баъзе асар[ои санъати [айкалтарошb дар осори гуногун дучор мешаванд. Дар Аxинатеппа як силсила муxассама[ои буддоb ба даст омад. Тамоми [айкал[ои буддоb аз лой буда, аз дарун rафасаи чeбин надоранд

Тавсифоти умумb
Номи «Суuд» дар маъхаз[ои гуногунзабон дар муддати мадид дучор мешавад.[802] Му[аrrиrи маш[ур В. Томашек тахмине пеш ни[од, ки калимаи «суuд» аз калимаи умумиэроние бармеояду маънояш «рахшидан», «д

Сюан-сзан ва Хой Чао дар бораи Суuд
Сюан-сзан ба Суuд соли 629 омад. Вай менависад, ки Самокиён ё Самосзан (Самарrанд) – мулкест, ки аз шарr ба uарб тeл кашидааст. Андозаи пойтахти кишвар баробари Тирмиз будааст. Мулки Самокиён аз чо

Таърихи сиёсb
Ал[ол мадракоти кофb нест, ки таърихи сиёсии Суuд, алалхусус, таърихи сиёсии мулк[ои он тартиб дода шавад. Маъхаз[о фаrат маълумот[ои берабти ало[ида-ало[ида меди[анд. Дар ибтидои асри VII

Обёрb. Хоxагии rишлоr
Се канали асосии обёрb, ки замин[ои xануби Самарrандро шодоб мекард, дар аср[ои миёна аз Вараuсар («Сари дарuот») ном ма[алле ([озир номи ин ма[ал «Работи Хоxа») сар мешуд. В.В.Бартолд rайд карда б

Унармандb ва тиxорат
Кe[[ои атрофи Суuд пур аз маъданиёт аст. Мувофиrи маъхаз[ои хаттb, баъзеи он[о истихроx карда мешуд. Масалан, маълумоти аниr [аст, ки тилло ва навшодир истихроx мешуд.[851] Тилло на фаrат истихроx

Мустамликадории Суuдиён
Мустамликадории суuдиён дар ин давра, аз як тараф, ба [аёти тиxоратию иrтисодb ва, аз дигар тараф, ба протсесс[ои умумии иxтимоию иrтисодb ва сиёсb вобаста буд, ки дар дохили худи xамъияти суuдиён

Кашфи Rалъаи кe[и Муu ва [африёти Панxакенти rадим
Дар тадrиrи давра[ои аввали таърихи асримиёнагии Суuд кашфиёту тадrиrот[ои археологb чунон маrому а[амиятеро со[иб аст, ки зо[иран ин гуна маrому а[амияти он[о дигар дар [еx куxо ба назар намерасад

Самарrанд, Варахша ва дигар бошишго[[ои ша[рb
Маркази Суuд ша[ри Самарrанд буд. Ша[р дар димнаи Афросиёб xой дошт.[901] Вусъати димна 219га аст. Дар Афросиёб Н.И. Веселовский, В.В. Бартолд, В.Л.Вяткин [африёт гузаронидаанд. {африёте, ки А.И. Т

Бинокорb
Дар боб[ои пешина мо камубеш бисёр масъала[ои бинокориро аз назар гузарондем. Дар аввал[ои аср[ои миёна дар Суuд ва, умуман, дар тамоми Осиёи Миёна масоле[и асосии деворзанb похса ва хишт[ои калони

Санъати тасвирb
Осори санъати тасвирb аз Панxакенти rадим, Варахша ва Самарrанд падид омад. Дар Панxакент дар 60 хона расми рeи девор ёфт шуд. Ин шумораи зиёд нишон меди[ад, ки одати ороиши девор[ои хона

Айкалтарошb. Санъати мусиrb ва раrсb
Дар санъати Суuд дар баробари рассомb [айкалтарошb [ам маrоми му[им дошт. Масоле[и [айкалсозb гил, гаx ва чeб буд. Дар Панxакент [айкали азими гилb ёфт шуд. Ин [айкал замоне айвони маъбадр

Хати суuдb ва адабиёти он
Чи тавре дар боло гуфта гузаштем, хати суuдb аз хати оромb бармеояд. Дар он даврае, ки ал[ол мавриди назар аст, хати суuдb хати курсив буд. Одатан дар амалия 18-19 [арфи алифбо ба кор мерафт ва баъ

Аrоиди маз[абb
Дар бораи аrоиди маз[абии а[ли Суuд дар маъхаз[ои гуногуни суuдb, хитоb, арабb ва тоxикию форсb маълумот ба назар мерасад. Вале муrоисаи ин маълумот[о кори ни[оят душвор аст, ба ин сабаб дар бораи

Уструшан
Дар маъхаз[ои хитоb ин но[ия Сао (Саои шарrb), ё худ Су-дуй-ша-на (Suо-tuâi-şа-nâ)[959] номида шудааст. Маълумоти маъхаз[о дар бораи ин но[ия ни[оят кам аст. «Тан-шу» хабар меди[ад

Фарuона
Дар маъхаз[ои хориxb Фарuона дар аср[ои VI-VII Фейхан, Бохан, Паханна номида шудааст. Дар асоси ин транскрипсия ва номи суuдии Фарuона гуфтан мумкин аст, ки дар rадим Фарuона Фар[о]uона ё Фраuона т

СОХТИ ИXТИМОИЮ ИRТИСОДB. ТАШАККУЛИ МУНОСИБАТ{ОИ ФЕОДАЛB
Маъхаз[ои хаттb дар бораи сохти иxтимоию иrтисодии давра[ои аввали асримиёнагии Осиёи Миёна он rадар маълумоти воrеb намеди[анд, ки сохти иxтимоию иrтисодии аср[ои V–VIII Осиёи Миёнаро, алалхусус,

Арабистон дар арафаи ислом
Дар асар[ои таърихшиносb аксар ваrт аrибмондагии араб[о дар арафаи пайдоиши ислом таъкид мешавад. Ин аrида яктарафа ва нодуруст аст. Соли 1853 Ф.Энгелс навишта буд: «Дар xое, ки араб[о зиндагии муr

Пайдоиши ислом. Шикасти давлати Сосонb
Чанд сухан дар бораи пайдоиши ислом. Му[аммад пайuамбари Олло[и таоло ва яккаву ягона гардид. E аслан аз калонтарин маркази Арабистон – ша[ри Макка буд, чун дар зодго[и худ ба чизе муваффаr нашуд,

Парокандагии сиёсии Мовароунна[р дар миёна[ои асри VII
Араб[о аз [амон рeзе, ки ба Эронзамин rадам гузоштанд, uасб кардани вилоят[ои дар ин сeи Омударё воrеъгардидаи Осиёи Миёна, яъне Мовароунна[рро маrсади асосии худ rарор доданд. Чи навъе ки дар «Таъ

Ба сар[ади Осиёи Миёна расидани лашкари араб. {амла[ои нахустин ба Мовароунна[р
Мувофиrи ривоят[ои араб, лашкари ислом пас аз му[орибаи назди На[ованд (с.642) reшуни шикастхeрдаи сосониро таъrибкунон, гeё то фавти халифа Умар, яъне то соли 644 бо туркони Тахористон алоrа пайдо

Муборизаи суuдиён, тахористони[о ва дигар халr[ои Осиёи Миёна бар зидди истилогарон
Аъёну ашрофи араб фаrат пас аз он ки дар замони хилофати Абдулмалик ибни Марвон (685–705) низоъ[ои дохилии хилофатталабb бар[ам хeрда, шeриш[ои мардуми кишвар[ои тобеъ фурe нишонда шуданд, ба истил

Мудофиаи Самарrанд
Чунон ки дар боло оварда шуд, [укмрони Самарrанд подшо[и Суuд - Тархун бо араб[о сул[ кард. E дар айни ваrт e[дадор шуд, ки ба он[о хироx меди[ад. Пас аз як сол Rутайба бародараш Абдурра[монро баро

Иттифоrи Суuд, Чоч, Фарuона ва Туркон
Дар сол[ои 712–713 ба муrобили араб[о иттифоrи хоrони турк ва се давлати калони истиrлолияти худро ниго[ дошта - Суuд, Чоч ва Фарuона баромад мекард. Низоъ[ои байнихудии ашрофи Суuд ба он

А[воли халr[ои Осиёи Миёна
Араб[о дар тамоми ша[ру де[а[ои бузурги Осиёи Миёна rувва[ои [арбии худро гузошта, бо пуштибонии он[о а[олии ма[аллиро дар зери итоат ниго[ медоштанд ва молиёт xамъоварb мекарданд. {укмрон

Муборизаи суuдиён, фарuони[о ва туркон дар сол[ои 720–722
Дар таълифоти таърихшиносb го[е ба иштироки Хитой дар муборизаи зидди араб[о ишора карда мешавад. Ин тамоман дар заминаи uалат ва иштибо[ ба миён омадааст. Дар [аrиrат, чунон ки сарчашма[ои хаттb ш

Муборизаи Хатлонзамин бар зидди истилогарон
Мардуми далер ва озодихо[и Хатлон (Хаталон) ба истилогарони араб муrобилати сахт нишон доданд. Он ваrт[о Хатлон тамоми хоки гурe[и район[ои Кeлоб ва водии Вахшро дар бар мегирифт ва дигар но[ия[ои

Оrибати ба хилофати араб [амро[ карда шудани Осиёи Миёна
{ангоми ба[о додан ба а[амияти таърихии аз тарафи араб[о истило шудани Осиёи Миёна, чунон ки дар баъзе тадrиrот ба шакли пардапeшида ба назар мерасад, набояд ба ифроту тафрит ро[ дод. Дар ваrти та[

Гурe[[ои мухолиф дар хилофат
Рe[ияи душманона нисбат ба [окимияти хилофат на тан[о дар Осиёи Миёна, балки дар дигар кишвар[ои та[ти тасарруфи араб[о низ хеле пурrувват буд. Усули идораи халифа[ои араб на фаrат норизоияти оммаи

Не[зати Абeмуслим
Абeмуслим аслан аз оилаи барзгар баромада, бар тибrи баъзе маълумот, дар аввал[о uулом будааст. Абeмуслим дар наздикии бузургтарин ша[ри Хуросон – Марв rарорго[и худро таъин намуда, [амчун «як шахс

Шeриши Сумбоди Муu ва не[зати Муrаннаъ
Дар замони хилофати Аббосиён а[воли оммаи васеи халr на тан[о бе[тар нашуд, балки назар ба давраи Умави[о боз бадтар гардид. Оидоти замини иxора бештар ба шакли молb буд. Аз замин[ои лалмb нисфи [о

Rувват гирифтани ашрофи феодалии ма[аллb
Шeриш[ои пай дар пайи халr[ои Мовароунна[р, ки аз замони мавриди ис-тилои хилофат rарор гирифтани Осиёи Миёна сар карда, ба муrобили [укм-ронии араб[о давом менамуд, пас аз хобонидани шeриши Муrанн

Таъсиси давлати Сомониён
Сарсилсилаи хонадони Сомониён – Сомон аслан аз вилояти Балх ё худ атрофи Самарrанд ва ё аз Тирмиз буд.[1087] Ба тибrи маълумоте, e дини исломро rабул карда, дар шахсияти [окими Хуросон Асад ибни Аб

Сохти давлатb ва ташкили дастго[и идораи он
Асосгузори давлати Сомониён Исмоили Сомонb ба хубb медонист, ки таъмин кардани истиrлолияти Мовароунна[р ва аз хилофати Араб озодона нашъунамо ёфтани вай фаrат [амон ваrт мумкин мешавад, ки дар ин

Низоъ[ои байнихудии феодалb ва суст шудани давлати Сомониён. Истилои Rарохониён
Баъд аз вафоти Исмоили Сомонb (с.907), дар аввал[ои салтанати А[мад ибни Исмоил (907-914) якбора дар якчанд вилоят[о исён сар зад. {окимони Самарrанд, Рай ва Систон шeриш бардоштанд. Пас аз хобонид

Хоxагии rишлоr
Аксари а[ли ме[нат машuули зироат ва чорводорb буд. Зироати обb дар Осиёи Миёна ва дар Хуросон ба uояти равнаr расид, шабакаи пурвусъати ан[ору канал[о ва иншооти мураккаби обёрb самараи зироатро н

Исте[соли маъдан ва кe[корb
Исте[соли маъдан низ хеле равнаr гирифт. Дар Фарuона о[ан, rалъагb, нуrра, симоб, мис, сурб ва, инчунин мум, сангпахта, фирeза, навшодир ва u. исте[сол мекарданд; аз Rарамазор, аз rарибии Хуxанд ну

Исте[соли шиша ва сафололот
{ангоми тадrиrи ша[ру де[оти асримиёнагb бевосита дар болои хок ва [ангоми [африёти археологb дар маuзи rабат[ои археологb, андаруни вайронаи бинову хона[о, чуrури[ои ахлотпартоb ва u. бисёр шишаи

Дигар намуд[ои касбу [унар
Дигар намуд[ои касбу [унар ва ма[сулоти он[оро, ба мисли шишагарb ё кулолb, ин rадар муфассал тавсиф кардан аз имкон берун аст. Дар ин [олат мо асосан ба маъхаз[ои хаттb истинод карда метавонем. Ма

Бинокорb ва меъморb
Дар маъхаз[ои хаттb хабар дода мешавад, ки дар аср[ои IХ-Х бисёр бинову иморат[о сохта шуда буд, вале аз он[о хеле кам то ба рeз[ои мо омада расидаанд.[1123] Бисёр кeшку rаср[о, сарою дeко

Тиxорат ва муомилоти пул
Калонтарин ша[р[ои Осиёи Миёна дар аср[ои IХ–Х марказ[ои тиxорати дохили вилоят[о, байни вилоят[о ва баъзеи он[о маркази тиxорати байни мамлакат[о буданд. Вале тиxорат на фаrат дар ин гуна марказ[о

Бухоро – маркази давлати Сомониён
Асри VIII барои а[олии ша[р[ои Мовароунна[р асри бени[оят вазнин буд. Наршахb дар «Таърихи Бухоро» навиштааст, ки араб[о соли 709 Бухороро ишuол карда, на фаrат нисфи [авлии [ар як а[олии ша[рро ка

Созмони инъомоти феодалb ва заминдории шартb
Асри Х давраи феодализми мутараrrb мебошад. Давлати Сомониён давлати феодалие буд, ки манфиати заминдорону тоxирони калонро дастгирb менамуд. Ана ба [амин сабаб зикри равнаrи хоxагb, ривоxи зироат,

Рентаи феодалb, [аёти де[rонон ва не[зат[ои халrb
Дар а[ди То[ириён ва Сомониён «тамuазании» де[rонон, ки он[оро то ба дараxаи uулом паст мекард, rатъ гардид ва зотан ба rатъи ин одати бера[монаву пурозор исёни Муrаннаъ дар Мовароунна[р (ки дар бо

Анxоми ташаккули халrи тоxик
Дар [амон даврае, ки [окимият дар Мовароунна[ру Хуросон дар дасти Сомониён буд, ташаккули халrи тоxик анxом ёфт. Дар шароити нави истиrлоли давлатb бисёр анъана[ои мадании пештара боз таxдид гардид

Тараrrиёти адабиёти бадеb
Вазъияти сиёсии Осиёи Миёна [анeз дар ибтидои асри IХ барои тараrrии адабиёти нави китобии тоxик, ки бар асоси эxодиёти да[анакии халr rарор гирифта буд, шароити мусоид фаро[ам овард, вале ин шарои

Илму фан
Комёби[ои илму фанни давраи сомонb камтар аз муваффаrият[ои адабиёти нафиса набуд. Аммо фарr дар ин буд, ки асар[ои илмb мисли пештара аксаран ба забони арабb таълиф меёфтанд. Забони арабb дар байн

Муборизаи бесамари Абeибро[ими Мунтасир барои аз нав барrарор намудани [окимияти Сомониён
Дар сол[ои аввали асри ХI, пас аз забт кардани Мовароунна[р ба Rарохони[о лозим омад ба муrобили амалиёти бародари Абдулмалик Абeибро[им Исмоил ибни Нe[, ки дар му[ориба[ои зидди Rарохониён бо номи

Халrи тоxик дар давраи салтанати Uазнавиён
Давраи [амчун як маркази сиёсb сар бардоштани Uазнин [анeз аз аввал[ои нимаи дувуми асри Х сар мешавад.[1196] Дар сарчашма[ои таърихb Сабуктегин [амчун асосгузори сулолаи Uазнавиён дар аср

Салxуrи[о ва суrути давлати Uазнавиён
Як гурe[ амалдорони олимаrоми дарбори uазнавb бо сардории [оxиб ба васияти султон Ма[муд амал намуда, писари хурди e - Му[аммадро ба тахт нишонданд. Вале писари бузурги вай - Масъуд аз ин [ол бохаб

Давлати Uури[о
Дар аср[ои миёна кишвари кe[истониеро, ки дар сарга[и {арируд воrеъ гардида, аз {ирот то Бомиён ва [удуди Кобулу Uазна вусъат дошт, «мамлакати Uур» меномиданд. Ин мамлакат аз тараф[ои uарб, шимол в

Салxуrи[о ва Низомулмулк
Xанги Дандонаrон, ки дар соли 1040 сурат гирифта, таrдири давлати Uазнавиёнро [ал карда буд, боиси тамоман ба Хуросон со[иб шудани Салxуrиён гардид.[1209] Туuралбеки Салxуrb (1040–1063) па

Не[зати исмоилия
Не[зати исмоили[о [1212] таrрибан муддати чорсад сол дар таърихи Осиёи Миёна ва Эрон роли калоне бозb кард. Ф.Энгелс навишта буд: «Оппозитсияи револютсионb нисбат ба феодализм дар тамоми давраи аср

Rарохониён
Таърихи Осиёи Миёнаи а[ди Rарохониён [анeз ба дараxаи кофb омeхта нашудааст. Манбаъ[ои хаттb доир ба xараёни вуrуоти сиёсb ва низоми дохилии давлати Rарохониён фаrат маълумоти xузъb меди[анд. Муарр

Rарохониён ва rарахитои[о
Дар аввали чоряки дувуми асри ХII мардуми сершумори кидонb {афтрудро бо ша[ри Баласоuун ишuол намуда, империяи бузурги худро, ки то шимоли шарrии дарёи Енисей рафта мерасид, таъсис карданд. Сипас,

Хоразм ва давлати Салxуrb
Uалабаи Rарахитои[о дар соли 1141 Салxуrиёнро хеле заиф гардонид. Дигар аз воrеа[ои rобили диrrате, ки дар ин давра ба амал омада, яке аз омил[ои рe ба суrут ни[одани давлати салxуrb гарди

Иrтаъ ва заминдории шартb дар аср[ои ХI–ХII
Дар аср[ои ХI–ХII иrтаъ ва иrтаъдорb, яъне ба тариrи хизматона инъом карда шудани замин[ои кишт хеле ривоx ёфт, вале ин усул барои давлат[ои Uазнавиён, Rарохониён, Салxуrиён ва Хоразмшо[иён якранг

Моликияти замин ва де[rонон
Яке аз протсесс[ои хоси иxтимоии давраи мавриди та[rиr таuйир ёфтани [айъати заминдорони калон ва, [атто миёна мебошад. То истилои араб со[ибони асосии замин де[rонон буданд. Вале пас аз истилои ар

Ша[р[ои Осиёи Миёна дар аср[ои ХI–ХII
Тараrrиёти босуръати ша[р[о, исте[солоти молb ва тиxорати пулb аз му[имтарин аломат[ои давраест, ки мо ба та[rиrи он пардохтаем. Ша[р[ои Осиёи Миёна калонтар ва а[олии он[о зиёдтар мегарди

Касбу [унар дар аср[ои ХI–ХII
Маркази асосии касбу [унар ва тиxорат ша[р буд. Касбу [унари ша[рии онваrта аксаран ба тавассути маълумот ва мадрак[ои бостоншиносb омeхта шудааст. Бостоншиносон, беш аз [ама, доир ба тавлиди масну

Муомилоти пул
Тараrrиёти rувва[ои исте[солкунанда, беш аз пеш xудо шудани касбу [унар аз хоxагии rишлоr, инкишофи минбаъдаи исте[солоти молb, алоrаи наздик бо rабила[ои бодиянишин боиси ривоxи доду гирифт дар до

Бинокорb, меъморb ва [унари амалb
Аз аср[ои ХI–ХII ва ибтидои асри ХIII миrдори зиёди осори меъмории мe[ташам то замони мо омада расидааст. Ин албатта, бесабаб нест. Агар теъдоди ин бино[ои таърихb бо маълумоти роxеъ ба сохтмони rа

Илму адаби тоxик дар асри ХI– аввали асри ХIII
Таuйироти сиёсии охир[ои асри Х, яъне аз байн рафтани давлати сомонb, ба Мовароунна[р со[иб шудани Rарохони[о ва ба дасти Uазнавиён гузаштани Хуросон ба [аёти фаннb ва адабии халrи тоxик таъсир нак

Па[н шудани тасаввуф ва ро[ ёфтани он ба адабиёти форсу тоxик
Яке аз му[имтарин хусусият[ои ин давра ба адабиёт ро[ ёфтани uоя[ои тасаввуф мебошад. «Тасаввуф», ки дар адабиёти илмии ба забон[ои аврупоb бо номи «суфизм» маълум аст, xараён ва назария[ои идеолог

Уxуми eрдуи Чингизхон ба Осиёи Миёна
Давлати хоразмшо[b дар сол[ои бистуми асри ХIII боз [ам бештар сабзида, uайр аз Хоразм ва Мовароунна[р Афuонистони кунунb ва rисмати бузурги Эронро низ дар бар мегирифт. Вале xанбаи марказият ёфтан

Мудофиаи rа[рамононаи Хуxанд. Темурмалик
Он rисмати лашкари муuул, ки барои забт кардани Хуxанд фиристода шуда буд, агарчи муддати зиёде ин ша[ри rадими тоxиконро ба му[осира гирифт, вале дар ишuоли он муваффаrияте ба даст оварда натавони

Футу[оти минбаъдаи Чингизхон дар Осиёи Миёна
Истилогарони муuул а[олии зиндамондаи Бухоро, Самарrанд ва Хуxандро ба азобу уrубат[ои да[шатангезе гирифтор намуда, пас аз андак таваrrуф ба тарафи дашти Rаршb ва Тирмиз [аракат карданд. Он[о ша[р

Аёти хоxагb пас аз истилои муuул
Чингизхон давлати бузурги императории ташкилкардаашро дар байни писарони худ таrсим намуд. Писари калони e - Xуxb [анeз дар соли 1207 ба идора кардани «халr[ои xангалнишин» e[дадор гардида

Шeриши Ма[муди Торобb
Аз сол[ои 30-юми асри ХIII дар байни а[олии во[а[ои зироатb ва пешаварони ша[р xунбиши зидди золимони аxнабb ва ма[аллb шурeъ гардид. Ин xунбиш махсусан дар Бухоро пурrувват шуд ва дар соли 1238 шe

Мангуrоон ва [окими тоxир - Масъудбек
Аз истилои Осиёи Миёна ва Эрон дере нагузашта дар байни хон[о ва ашрофи муuул нисбат ба а[олии муrимии но[ия[ои забтшуда ду тамоюл ба таври равшан падидор гардид. Асос[ои иxтимоии ин тамоюлот аз та

Исло[оти пулии Масъудбек. Rисман барrарор шудани [аёти ша[р ва тиxорат
Дар ибтидои сол[ои 70-уми асри ХIII Масъудбек му[имтарин исло[оти пулb ба амал овард.[1307] Ин аз uалабаи нави хеле xиддb ва пайдарпаи тамоюли дувум гуво[b медод. Исло[от соли 1271 эълон шуда, асос

Осиёи Миёна дар нимаи аввали асри ХIV
Кабакхон аввалин [укмрони муuул аст, ки умеди худро тамоман ба Мовароунна[р алоrаманд намуд. Худи e аслан бутпараст буда, дини исломро rабул накарда буд, вале бо уламои ислом доир ба мавзeъ[ои динb

Категория[ои моликияти замин. Суюрuол
Муносибати иxтимоию иrтисодии замони муuул[о, таъсири истило ва фармонфармоии он[о ба созмон[ои гуногуни иxтимоию иrтисодии давлати [улокуи[о [аматарафа омeхта шудааст.[1319] Албатта, мушо[ида ва х

Категория[ои де[rонон. Масъалаи сохти крепостноb. Uуломb
Де[rонон дар замони муuул[о, мисли пештара ва давра[ои баъдина, гуногунтаркиб буданд. Гурe[е аз он[о дорои имтиёз ва моликияти хусусb буда, ба давлат назар ба дигарон камтар андоз мепардохтанд (зо[

А[воли пешаварон
Сиёсати ба rайди асорат даровардани а[олb, ки муuул[о xорb мекарданд, махсусан дар муносибати он[о бо пешаварон возе[у равшан зо[ир мегардад. Дар ин бобат ша[одати яке аз маъхаз[о хеле xолиб аст. Т

Меъморb. Касб[ои амалb. Санъат
Вусъати фаъолияти бинокорb, ки дар миёна[ои асри ХIII ва алалхусус, асри ХIV ба вуreъ пайваст, ба [олати муrаррарb даромадан ва, сипас, нисбатан боло рафтани [аёти ша[р ва умуман хоxагии мамлакатро

Илму адаби тоxик дар асри ХIII – миёна[ои асри ХIV
Аз тарафи eрду[ои Чингизхон истило шудани Осиёи Миёна ба тараrrиёти фан ва адабиёт зарбаи калоне расонид. Дар асри ХIII ва авоили асри ХIV адабиёт махсусан дар Осиёи Саuир, xануби Эрон ва {индустон

Темур ва аввалин rадам[ои e дар ро[и ба даст овардани [окимият
Хон[ои муuул батадриx дини исломро rабул карда, ба атрофи худ намояндагони уламо ва тоxиронро xамъ намуда, сиёсати марказият додани [окимияти [омиро пеш гирифтанд. Чунин рафтори он[о норизогии пешв

Xунбиши сарбадорон
Дар [амин гуна як ваrти навмедb ва ла[заи мураккаб мардуми за[маткаш ташаббуси мудофиаи ша[рро ба дасти худ гирифтанд.[1333] {ангоме ки а[олии Самарrанд ба масxиди xомеъ омаданд, Мавлонозода ном як

Ба сари [окимияти Мовароунна[р омадани Темур ва футу[оти минбаъдаи e
Пас аз забт шудани Самарrанд муносибати байни амир {усайн ва Темур вайрон гардид. Темур дар ваrти [укмронии амир {усайн [окими Ша[рисабз ва Rаршb буда, ба муrобили муттафиrи собиrи худ ба таври мах

Муборизаи сулолавии Темуриён
Пас аз марги Темур давлати бузурги императории ташкилкардаи e аз по афтода, Мовароунна[р ба са[наи мубориза[ои хунини сулолавb табдил ёфт. Темур [анeз дар ваrти [аёти худ давлатро дар байни фарзанд

Укмронии Улуuбек
Ваrте ки Шо[рух писари понзда[солаи худ - Улуuбекро [укмрони Самарrанд таъин кард, зимоми [окимият амалан дар дасти сипа[солори номдор, [амразми Темур амир Шо[малик буд. Аз ваrти ба тахт нишастани

Rатли Улуuбек. Низоъ[ои феодалb
Улуuбек пас аз вафоти Шо[рух (1447) муддате чанд ша[ри пойтахтии {иротро xои истиrомати худ rарор дод. Вале дар [амин ваrт eзбекони бодиянишин ба Самарrанд [уxум карда, ша[рро ба му[осира гирифтанд

Вазъи умумии хоxагb ва истисмори де[rонон
Дар замони Темуриён вазъияти хоxагии rишлоr назар ба замони муuул[о хеле бе[тар гардид. Xанг[ои Темур харобиовар буданд, e мардуми бисёреро нобуд сохт, хусусан дар ша[ру rишлоr[ои муrобилатнишондод

Категория[ои моликияти феодалон ба замин. Суюрuол дар асри ХV
Замин ва об аз рeи [уrуrи моликият ба [амон категория[ое, ки собиrан вуxуд доштанд, таrсим мешуд. Мо дар боло милк[ои де[rононро хотиррасон намудем. Дар давоми асри ХV захираи замин[ои ваrф, хусуса

Тиxорат
Падидаи аз [ама шоёни таваxxe[и [аёти иrтисодии асри ХV дараxаи баланди тараrrиёти касбу [унар ва тиxорати пулии дохилb буд. Чb навъе ки аз та[rиrи rиёсии мадрак[ои сиккашиносии аср[ои IХ-ХVIII маъ

Ша[р ва касбу [унар
Ма[з дар асри ХV ва ибтидои асри ХVI ба болотарин [адди тараrrиёти худ расидани муносибат[ои моливу пулb як [одисаи xудогона ва мунфарид набуд. Вай [амон мавrеи дар [аёти ша[р[ои онваrтаи Осиёи Миё

Бинокорb ва меъморb
Аз асри ХV ба замони мо миrдори зиёди ёдгори[ои мe[ташами меъморb боrb мондааст, вале ин фаrат як rисмати камест аз он чи ки дар он даврони таърих ба вуxуд омада буд. Темур ва Темуриён сохтмони бин

Санъати наrrошb ва миниётур
Чунон ки манбаъ[ои хаттb ша[одат меди[анд, иморат[ои бошукe[, алалхусус, rаср[ои Темур ва Темуриён аксаран бо тасвир[ои тамоми рeи девор[о зинат меёфтанд. Сюжети он[оро манзара[ои xангу му[осираи ш

Илму адаб дар нимаи дувуми аср[ои ХIV-ХV
Яке аз олимони маъруфи замони Темур, ки бор[о дар мубо[иса[ои илмии дарбори e ширкат намудааст, Саъдуддин Масъуд ибни Умари Тафтозонb (1332-1389) мебошад. Саъдуддини Тафтозонb то охири умри

Сиёсати дохилии Шайбонихон
Дар охир[ои асри ХV ва ибтидои асри ХVI eзбек[ои бодянишин бо сардории Му[аммад Шайбонихон Мовароунна[ри марказb ва андаке баъдтар тамоми rисмати боrимондаи давлати Темуриёнро забт намуданд. Давлат

Муборизаи байни Шайбониён ва Бобур
Дар сарзамини па[новари давлати Шайбониён чанд сол сул[у осоиш [укмфармо гардид ва ба ин восита [аёти хоxагии мамлакат rадре рe ба бе[будb ни[од. Вале дар соли 1510 якбора аз ду самт – [ам аз шимол

Осиёи Миёна дар нимаи аввали асри ХVI
Дере нагузашта Шайбониён [амаи вилоят[ои Осиёи Миёна: Тошканд, Фарuона, {исор ва u.-ро аз сари нав ба зери тасарруфи худ гирифтанд. Вале сарзамини Осиёи Миёна тамоман ба харобb рe ни[ода буд. {уxум

Моликият ва истифодаи замин
Дар асри ХVI замин аз рeи [уrуrи моликият, мисли пештара, ба 5 категория таrсим мешуд. Истилокори[ои Шайбониён дар ин xи[ат ягон дигаргунии xиддие ба миён наовард. Бо вуxуди ин, баъзе [одисот ва та

Касбу [унар, тиxорати дохилb ва муомилоти пулb
Дар адабиёти илмb доир ба вазъияти исте[солоти [унармандии Осиёи Миёнаи асри ХVI ду фикри ба [ам мухолиф баён ёфтааст: баъзе муаллифон чунин мепиндоранд, ки касбу [унар пас аз истилои Шайбониён рe

Тиxорати хориxb. Муносибат[ои дипломатb
Устувор гардидани муносибат[ои иrтисодb ва дипломатb бо Россия омили тараrrиёти таърихии Осиёи Миёна дар асри ХVI буд[1450]. Ин бештар аз [ама дар нимаи дувуми аср, ки рафтуомади сафирони рус ба Ос

МАСЪАЛАИ ЭТНОГЕНЕЗИ ХАЛRИ EЗБЕК
Масъалаи этногенези халrи eзбек фаrат дар илми таърихнигории марксистии советb аввалин бор бар асоси илмb гузошта шуд. Дар асар[ои шарrшиносони тоинrилобии рус ва [амчунин хориxb нуrтаи назаре [укм

Бинокорb ва меъморb
Дар асри ХVI бинокорb хеле авx гирифт. Хусусан, сохтмони бино[ои маъмурb, хоxагb ва маданию маишb вусъати зиёде пайдо намуд, ки ин яке аз xи[ат[ои хоси ин давра ба шумор меравад. Дар бисёр ша[р[о в

Адабиёти бадеb ва таърихнигории тоxик дар асри ХVI
Чи навъе ки дар боло rайд карда шуд, адабиёт ва фан, ки дар замони [укмронии Улуuбек хеле пеш рафта буд, ба зудb пас аз марги e дар натиxаи таъсири иртиxопарастонаи рe[ониёни ислом ва дарвешон ба [

Низоъ[ои байнихудии феодалон дар асри ХVII
Хони Шайбониён - Абдуллохони II соли 1598 вафот кард ва ба xои e писараш - Абдулмeъмин ба тахт нишаст. Лекин азбаски e монанди падараш дар мамлакатдорb таxрибаи кофb надошт, гурe[[ои хусуматпарвари

Афзудани парокандагии феодалb. Сиёсати дохилии Убайдуллохон
Дар давраи [укмронии кeто[муддати Убайдуллохон (1702–1711) муборизаи байни [укумати марказb ва феодалон хеле шиддат ёфт. Убайдуллохон охирин кас аз хонадони салтанатии Xониён буд, ки дар ро[и ма[ду

Вазъи хоxагb. Даромади замин. Андоз[ои ша[р
Чунон ки аз гуфта[ои боло маълум гардид, [укумати марказb, дар воrеъ, иrтидори xиддие надошт. Xониёнро [атто расман ду пойтахт буд – Бухоро ва Балх. Дар Бухоро худи хон нишаста, дар Балх валиа[даш

Ба дасти феодалон xамъ шудани моликияти замин
Дар айни замон ба дасти феодалони калони xудогона ва шайхони бонуфуз xамъ шудани мулк ва сарват[ои замин ба вуreъ меомад. Алалхусус, амирони тоифа[ои eзбек дар а[ди салтанати Xониён ба заминдорони

Xунбиш[ои халrb
Зулму ситами тоrатшикан ва истисмори бера[монаи феодалb, xанг[ои дохилb ва фаrру гуруснагb норозигии оммаи халrро ни[оятдараxа зиёд кард. Ин буд, ки дар ма[ал[ои гуногун дам ба дам шeру ошeб[ои хал

Касбу [унар, тиxорат, муомилоти пулb
Дар давлати Xониён шароит барои тараrrиёти касбу [унар ва тиxорати дохилию хориxb хеле номусоид буд ва ба rадри авx гирифтани низоъ[ои салтанатталабb ва xанг[ои феодалb боз [ам бадтар мешуд. Баъзе

МАДАНИЯТИ МОДДB ВА МАЪНАВB МЕЪМОРB ВА САНЪАТ
Хусусият[ои [аёти хоxагb ва иxтимоию иrтисодии аср[ои ХVII–ХVIII ба со[аи меъморb низ наrши маълуме гузошт. Нуфуз, [окимият ва сарвати табаrа[ои фавrонии тоифа[ои eзбек, алалхусус амирон торафт афз

Адабиёти бадеии тоxик ва солнома[ои таърихии асри ХVII – ибтидои асри ХVIII
Дар а[ди Xониён ду маркази адабb вуxуд дошт, ки яке Бухоро ва дигаре Балх буд. Дар ин давра адабиёти тоxик назар ба асри ХVI бештар ба тараrrb рe ни[од. Лекин дар замони Суб[онrулихон шароит ба дар

Уxуми Нодиршо[ ба Бухоро ва Хева
Дар миёна[ои асри ХVIII Осиёи Миёна, ки дар натиxаи xанг[ои дохилb пароканда ва аз хароби[ои иrтисодb хеле заиф шуда буд, ба [уxуми шо[и Эрон Нодиршо[и Афшор дучор гардид. Нодиршо[ дар му[ориба[ои

Оuози [укмронии Манuития
Соли 1747, аз кушта шудани Нодиршо[ дере нагузашта, Му[аммадра[имбb Абулфайзхонро бо ду писараш ба rатл расонид ва бо [имояти табаrаи ашроф ва рe[онb ба тахти хонии Бухоро нишаста, дар соли 1753 ба

МУБОРИЗА ДАР РО{И МУСТА{КАМ КАРДАНИ АМОРАТИ БУХОРО
Чунон ки дар боло rайд карда шуд, норизоятии оммаи халr тамоми аморати Бухороро фаро мегирифт. Дониёлбb на фаrат худсари[ои феодалонро бартараф карда натавонист, балки худаш торафт бештар мутеи куш

Аморати Бухоро дар нимаи аввали асри ХIХ
Пас аз фавти Шо[мурод писараш - амир {айдар (1800– 1826) ба тахти аморат нишаст. Вай аксарияти ваrтро ба мутолиаи асар[ои фиr[ ва муноrаша[ои бемаънии шар[у [ошия[о сарф мекард. Шояд аз [а

Давлати хонии Хerанд дар нимаи аввали асри ХIХ
Таърихи хонии Хerанд бо вуxуди ба андозаи фаровон мавxуд будани манбаъ[ои мeътамад, мадрак[ои мустанад ва хотироти сайё[он [анeз ба дараxаи кофb тадrиr нашудааст.[1559] Дар асри ХVIII Фарu

Нобудшавии а[олb ва харобии хоxагb дар натиxаи xанг[ои байни давлат[ои феодалb
Мо [ангоми баёни воrеа[ои таърихии аморати Бухоро ва хонии Rerанд бор[о xанг[ои барои Eротеппа сарзадаро ёдоварb намудем.[1562] Дар нимаи дуввуми асри ХVIII Eротеппа мулки калоне буд, ки ба [айъати

Rувва[ои исте[солкунанда
Масо[ати аморати Бухоро 180 [азор километри мураббаъро ташкил мекард.[1570] Ма[ал[ои ин сарзамин аз xи[ати xойгиршавии а[олb яксон набуданд: води[ои Зарафшон ва Rашrадарё сернуфуз ва Бухорои Шарrb

Тиxорат
Н.В.Хаников таъкид мекунад, ки Бухоро, Самарrанд ва Rаршb марказ[ои асосии тиxорати аморати Бухоро ма[суб меёфтанд.[1614] Ба радифи ин марказ[о Ша[рисабз ва дар Бухорои Шарrb {исор ва Кeлобро низ б

Заминдории феодалb. А[воли оммаи халr
Усули заминдории феодалb дар охири асри ХVIII-нимаи аввали асри ХIХ, умуман [амон тавре ки дар замон[ои гузашта буд, боrb монд.[1637] Вале бо вуxуди ин, баъзе тафовут[о дар истило[от ва сохти замин

Муборизаи синфb
А[олии ша[ри Бухоро ва но[ия[ои атрофи он бор[о ба муrобили амирони манuит шeриш бардоштанд. Ин rабил шeриш, аз xумла, дар соли 1758 барпо гардида, шeришчиён дар кeча[ои ша[р сангар[о сохта буданд.

МУНОСИБАТ{ОИ ИRТИСОДИИ БАЙНИ ОСИЁИ МИЁНА ВА РОССИЯ. ТАДRИRИ ОСИЁИ МИЁНА АЗ ТАРАФИ ОЛИМОНИ РУС
Соли 1781 мутарxим М. Бекчурин ба сифати сафири [укумати Россияи подшо[b ба Бухоро фиристода шуд. Вазифаи асосии сафорат муайян кардани имконоти инкишофи тиxорати Россияву Бухоро ва ба воситаи Росс

Тавсеаталабии Британия дар Осиёи Миёна ва раrобати Англияву Россия
Инкишофи муносибат[ои мутаrобилаи тиxоративу сиёсии байни Россия ва давлат[ои Осиёи Миёна аз ибтидои асри ХIХ бо мудохилаи rувваи севум ба мушкилот рe ни[од. Ба rадре, ки империяи Британия мавrеи х

Тадrиrи илмии давлат[ои Осиёи Миёна
Чунон ки гуфта шуд, [укуматдорони подшо[b аз натиxа[ои умумии музокироти намояндаги[ои дипломатии худ дар Бухоро, Хева ва Хerанд rонеъ нагардида буданд. Кeшиш[ои истифода бурдани робита[ои иrтисодb

Бинокорb ва меъморb
Дараxаи тараrrиёти санъати меъмории Осиёи Миёна алалхусус дар бобати сохтмони бино[ои бошукe[ дар давраи мавриди тадrиr назар ба асри гузашта хеле поин рафт. «Дар нимаи асри ХVIII бинокори[ои азими

Аёти илмb ва адабb
Дар шароите, ки мамлакат аз xи[ати иrтисодb хеле аrиб монда, нуфуз ва эътибори рe[ониёни иртиxоии ислом бе[ад пурrувват мегардид, дар бораи тараrrиёти бомуваффаrияти [аёти илмb xои [арф задан [ам н

Инкишофи минбаъдаи робита[ои тиxоратию сиёсии Россия бо давлат[ои Осиёи Миёна
Чунон ки дар боло rайд карда шуд, [укумати подшо[ии рус саъй менамуд, ки бо ро[и иrтисодb ва дипломатb мавrеи худро дар Осиёи Миёна муста[кам карда, нуфузи [укмфармои худро дар Бухоро, Хева ва Хerа

Уxуми reшун[ои подшо[b ба Осиёи Миёна
Дар соли 1864 [уxуми rатъии кeшун[ои подшо[b ба Осиёи Миёна сар шуд. Дар мо[и сентябри соли 1864 Чимкент забт гардид. Сипас reшуни подшо[b ба тарафи Тошканд [аракат кард. Дар охири мо[и апрели соли

Таъсиси генерал-губернатории Туркистон ва пешравии минбаъдаи reшун[ои подшо[b
{укумати подшо[b барои идора кардани rисмати ишuолшудаи Осиёи Миёна дар соли 1867 бо фаро гирифтани вилоят[ои Сирдарё ва {афтруд генерал-губернатории Туркистонро таъсис намуд. Дар сари он генерал-а

Муборизаи Англия ва Россия барои доираи нуфуз. Вусъати мулк[ои Россия дар Осиёи Миёна
Пешравии reшун[ои Россияи подшо[b дар Осиёи Миёна наrша[ои империяи Британияро вайрон намуд. Дар соли 1869 Англия роxеъ ба таъсиси давлати «буфер», яъне бетараф дар байни минтаrа[ои та[ти тасарруфи

Уxуми reшун[ои подшо[b ба Туркманистон
Нимаи дувуми сол[ои 70-ум ва ибтидои сол[ои 80-уми асри ХIХ давраест, ки доира[ои [укмрони Россия амалиёти худро дар rисмати uарбии Осиёи Миёна, яъне дар Туркманистон вусъат меди[анд. Дар ин иrдом

Масъалаи Помир» ва [алли он
Охирин муаммои раrобати байни Англия ва Россия дар асри ХIХ, ки дар ва[лаи аввал бояд [ал мешуд, «масъалаи Помир» буд. Кe[истони бузурги Помир ба ду rисмати асосb xудо мешуд: яке Помири Uа

А{АМИЯТИ ПРОГРЕСИВИЮ ТАЪРИХИИ БА РОССИЯ {АМРО{ ШУДАНИ ОСИЁИ МИЁНА
Дар ваrти [амро[ шудан ба Россия дар Осиёи Миёна муносибат[ои патриархалии феодалb [укмфармо буданд. Давлат[ои Осиёи Миёна аз тамоми xа[они мутамаддин rариб xудо буданд. Аз тараrrиёт бозмондани rув

Ду мар[алаи сиёсати иrтисодии [укумати мутлаrа дар Осиёи Миёна. Ро[ ёфтани муносибат[ои капиталистb
Сиёсати дар Осиёи Миёна xорикардаи [укумати мутлаrаи подшо[иро ба ду мар[ала xудо кардан мумкин аст: мар[алаи якум аз аввали футу[от то сол[ои 90-ум ва мар[алаи дувум аз замони барrарор гардидани д

А[воли косибон
Дар сол[ои аввали баъди ба Россия [амро[ шудани Осиёи Миёна косибb ба андозае ривоx ёфт. Сабаб [амин буд, ки дар Осиёи Миёна шумораи аскару афсарони армияи подшо[b хеле афзуд, барои таъмини он[о бо

ВАЗЪИЯТИ ОММАИ ХАЛR ДАР КИШВАРИ ТУРКИСТОН ВА АМОРАТИ БУХОРО
Дар натиxаи ба Россия [амро[ шудани Осиёи Миёна шакл[ои асримиёнагии хоxагb беш аз пеш вайрон гардид: дар сол[ои 80-ум нуфуси ша[р[о афзуда, нахустин корхона[ои саноатb ба вуxуд омаданд. Дар дохили

АРАКАТ{ОИ ХАЛRB ДАР ОСИЁИ МИЁНА ВА ДАР ОН{О ИШТИРОК КАРДАНИ ТОXИКОН
Дар хоки генерал-губернатории Туркистон ва [амчунин дар rаламрави аморати Бухоро муттасил шeру ошeб[ои халrb ба амал меомаданд. Дар ин [аракат[о тоxикон низ баробари дигар халr[ои Осиёи Миёна фаъол

Ошeб[ои халrb дар бекии Балxувон
Дар сол[ои 70-уми асри ХIХ дар бекии Балxувон ошeб[ои пурзeри халrb ба амал омаданд. Соли 1870 ду [азор де[rонон аз худсарию зиёд шудани миrдори хироxу закот ба шeр омада, rалъаи Балxувонро му[осир

Ошeб[о дар дигар ма[ал[ои Осиёи Миёна
Соли 1872 дар Хуxанд, соли 1873 дар Пашb ном де[аи Eротеппа ошeб[ои калон шуданду барои rатъи он[о [атто аскар даъват карданд. Соли 1875 дар Eротеппа [ам мардум сахт ошeб бардоштанд, ки сабабаш [ам

Тараrrиёти саноатии кишвари Туркистон. Сармояи банк[о
Дар охири асри ХIХ ва аввали асри ХХ капитализм дар Россияи подшо[b ба мар[алаи олb, мар[алаи империалистии тараrrиёти худ rадам ни[од. Капитализми навбаромади Россия ба иrтисодиёти кишвар

А[воли ме[наткашон
{оxати гап нест, ки [амаи ин дасиса[о ба дeши ме[наткашон бори гарон мегардид ва он[оро ба uуломони якумраи як олам судхeрон табдил медод. Миrдори rарзе, ки пахтакорон аз муассиса[ои rарзди[андаву

ВАЗЪИЯТИ АМОРАТИ БУХОРО ДАР АРАФАИ РЕВОЛЮТСИЯИ СОЛ{ОИ 1905-1907
Аморати Бухоро дар давраи аз соли 1868 то охири асри ХIХ истиrлолияти худро торафт бештар аз даст меди[ад. Дар соли 1886 дар Бухоро «Агентии сиёсии императории Россия» таъсис меёбад, ки он ба вазир

Равнаrи муомилоти тиxорат
Пас аз анxоми сохтмони ро[и о[ани Тошканд, ки Осиёи Миёнаро бо Оренбургу Москва пайваст, тиxорат хеле равнаr ёфт. Масалан, агар соли 1865 содироти Бухоро 3306 [азор сeми тилло ва воридоташ 1913 [аз

А[воли а[ли ме[нат
Дар хоxагии rишлоr ривоx ёфтани муносибат[ои пулию молb таxзияи де[rононро хеле тезонд–дар як rутб бой[ои кулак ва дар rутби дигар камбаuалон, батрак[ои безамин (мардикорон, ятимон, хизматгорон), м

Шeру ошeб[ои халrb
Авxи шeру ошeб[ои халrb дар беки[ои uарби Помир [одисаи xудогонаву мустасно набуд. Худи [амин хел [одиса[о ва дар [амин шакл дар но[ия[ои гуногуни аморати Бухоро ба амал меомаданд. Дар Бухорои шарr

РЕВОЛЮТСИЯИ СОЛ{ОИ 1905-1907 ВА ИШТИРОКИ МЕ{НАТКАШОНИ ТОXИК ДАР ОН
В.И.Ленин навишта буд: «Капитализми xа[онb ва [аракати рус дар соли 1905 Осиёро тамоман бедор карданд. Сад[о миллион а[олие, ки дар бе[аракатии асримиёнагb хорузор ва ва[шb гаштааст, ба [аёти нав в

Ривоxи минбаъдаи [одиса[ои револютсионb
Дар ин давра газетаи «Самарrанд», ки ба он болшевикони дар боло номбурда М.В.Морозов ва П.В.Позняков (сонитар М.В.Морозов ба Тошканд кeчида омад) ро[барb мекарданд, тарuиботу ташвиrоти револютсиони

Вазъияти кишвари Туркистон ва аморати Бухоро баъд аз револютсияи сол[ои 1905–1907 ва то Xанги якуми xа[онb
Ба [укуматдорони подшо[b муяссар гардид, ки муваrrатан uолиб омада, аввалин револютсияи русро буub кунанд. Аммо он[о зиддият[ои оштинопазиреро, ки пояи империяи калони подшо[иро суст мекарданд, [еx

Авx гирифтани фаъолияти миллатчиёни буржуазb
Робитаи миллатчиёни буржуазии Туркистону Туркия [анeз дар охири асри ХIХ сар шуда буд (дар ин кор миллатчиёни тотор [ам са[м гузоштаанд), яъне дар [амон даврае сар шуда буд, ки панисломия ва пантур

Таъсири харобиовари xанги соли 1914 ба иrтисодиёти Россия
Дар соли 1914 Xанги якуми империалистии xа[онb сар зад. Азобу кулфати xанг, талафоти бисёри одамон, белаёrатии [айъати фармонди[ии [укумати подшо[b ва хиёнаткори[ои бевоситаи [укуматдорони намоёнта

Саршавb ва xараёни шeриш
Ошeб[ои аввалин дар ша[ри Хуxанд сар шуданд. Аз рeи таrсимот мувофиrи вилоят ва уезд[ои кишвари Туркистон уезди Хуxанд бояд 9 [азор мардикор медод. Ба мардикоргирb 4(17) июли соли 1916 бояд шурeъ м

РЕВОЛЮТСИЯИ БУРЖУАЗB-ДЕМОКРАТИИ ФЕВРАЛИ 1917 ВА А{АМИЯТИ ОН ДАР {АЁТИ ХАЛRИ ТОXИК
Xанги якуми xа[онb, ки оrибат ва ифодаи бe[рони умумии капитализм ба шумор мерафт, ин бe[ронро тезутунд гардонда империализми xа[ониро суст намуд. Коргарон ва солдат[о 27 феврали (12 марти) соли 19

Маорифпарварb дар нимаи дувуми асри ХIХ – ибтидои асри ХХ
Ба Россия [амро[ шудани Осиёи Миёна ба равнаrи маданияту санъату адабиёт объективона мусоидат кард. Олимони тараrrипарвари Россия дар бобати тадrиrи иrтисодиёт, этнография, таърих, забон, адабиёт,

Фаъолияти адибони пешrадами тоxик
Дар ибтидои асри ХХ фаъолияти баъзе адибони пешrадами тоxик басо вусъат ёфт. {айрат, Са[бо, Асирb, Айнb ва баъзе дигарон аз xумлаи он адибон буданд. Шиносоb бо адабиёти рус ба эxодиёти он[о таъсири

Монография ва маrола[о
  Абаев В.И., 1945.– В.И. Абаев. Надпись Дария I о сооружении дворца в Сузе.–«Иранские языки», 1. М.–Л., 1945. (Серия Iranica. Материалы и исследования по иранским языкам», № 3).

Сарчашма[о
Абдурраззоrи Самаркандb. - Notice de l’ourage persaё1ёёn qui a pour tite Matla-assaadein ou-madjma albahrein I) Матлаъ-ус-саъдайн ва маxмаъ-ул-ба[райн et qui continent Lhistore des de

РEЙХАТИ ИХТИСОРА{О
АДД — Автореферат докторской диссертации АКД — Автореферат кандидатской диссертации АПТ — «Архитектурные памятники Туркмении». Ашхабад Ар. СССР — «Архитектура СССР»,

Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Education Insider Sample
Подпишитесь на Нашу рассылку
Наша политика приватности обеспечивает 100% безопасность и анонимность Ваших E-Mail
Реклама
Соответствующий теме материал
  • Похожее
  • Популярное
  • Облако тегов
  • Здесь
  • Временно
  • Пусто
Теги