Теориялық мәлімет - раздел Информатика, Информатика пәні бойынша барлық Утилиттер– Бұл Мамандандырылған Бағдарлама. Ол қызмет...
Утилиттер– бұл мамандандырылған бағдарлама. Ол қызмет етуге, ықшамдауға жүйе жұмыстарына, бағдарламалар - көмекшілерге , шешуші мақсатқа арналған бағдарлама. Утилиттер операциялық жүйе атқара алмайтын жұмыстарды атқарады. Утилиттердің көпшілігі файлдық жүйе және дискілер үшін қызмет етуге арналған және де утилиттер архивтерді басқаруы үшін қолданылады, ал арнайы вирусқа қарсы бағдарламалар компьютерлік вирустің жүйе қорғанышын қамсыздандырады.
Утилиттер (утилиты; utility program) - операциялық жүйенің мүмкіндіктерін кеңейтетін қосалқы бағдарламалар: файлдарды басқаратын, компьютер туралы мәлімет беретін бағдарламалар, құрылғылардың дұрыс жұмыс істеуін тексеру, жиі ұшырасатын жұмыс екпінін бәсеңдететін мәселелерді шешу, оларды аластау, компьютердің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету, дискідегі мәліметтерді динамикалық түрде қысу, архивтеу, дискілерді ықшамдау және т.б. программалар. Кең тараған утилиттерге Norton utilities, PC Tools жатады, олар каталогтар мен файлдарды басқару, кездейсоқ жойылған файлдарды қалпына келтіру, вирустан сақтану, компьютер туралы мәлімет алу, дискідегі файлдардың біртұтастығын сақтау, файлдарды парольмен қорғау тәрізді әрекеттерді орындайды.
Қазіргі уақытта көптеген утилиттердің түрлері бар (Microsoft PLUS 98, Norton Utilities, Nuts and Bolts), және де көптеген арнайы утилиттер (Anti Viral Toolkit Pro, First Aid (Cubermedia), Power Strip (Etitech), SciTech Display,Win Boots (Magellas Corp т.б.).
Утилиттердің кейбіреуіне тоқтала кетелік:
· бақылау, тестілеу және диагностика программалары – компьютер құрылғыларының жұмыс істеуінің дұрыс – дұрыс еместігін тексеру және оны пайдалану процесінде пайда болатын ақауларды табу үшін пайдалынады; ақаулардың себебін және орнын көрсетеді.
· драйвер-программалар – оперативті жадты, енгізу-шығару құрылғыларын және т.б. басқару бойынша операциялық жүйенің мүмкіндіктерін кеңейтеді; драйверлердің көмегімен компютерге жаңа құрылғыларды қосуға немесе қосылғандарды басқаша пайдалануға мүмкіндік береді.
· буып-түюші программалар (архиваторлар) информацияларды магнитті тасымалдаушыларда тығыздап жазуға мүмкіндік береді және бірнеше файлдардың көшірмесін біріктіріп бір архивті файлға жазуға мүмкіндік береді.
· антивирустық программалар – компьютерлік вирустарды жұқтырып алудан сақтандырады және вирустар жұққан жағдайда оның салдарын құртады.
Компьютерлік вирус деп қандай-да бір зиянды әрекеттерді орындау үшін өзін басқа программаларға “енгізіп” – файлдарды бұзуға, оперативті жадты бүлдіруге және т.б. арналған, арнайы жазылған шағын ғана программаларды айтады.
· дискілік кеңістіктің сапасын тиімділеу және тексеру программалары;
· информацияларды қалпына келтіретін, форматтайтын, мәліметтерді қорғайтын программалар;
· коммуникациялық программалар – компьютерлер арасында информациялар алмасу үшін арналған программалар;
· жадты басқаруға арналған программалар оперативті жадты икемді пайдалануға арналған;
· CD-ROM,CD-R–лерді жазуға арналған программалар және көптеген басқа программалар.
Утилиттердің кейбіреулері операциялық жүйе құрамына кірсе, кейбіреулері өз бетінше жұмыс істейді.
Драйвер – компьютерді құрал-жабдықтармен және құрылғылармен байланысын қамтамасыз ететін бағдарлама. Драйверлерді бағдарламамен қамтамасыз етпесе қосылып тұрған құрылғылардың дұрыс жұмыс істеуі мүмкін емес, мысалы бейнетақта немесе баспа.
Драйвер – «үлкен» компьютерді сыртқы құрылғылармен байланысын қамтамасыз ететін утилит. Драйвердің міндеті компьютердің мен операциялық жүйедеге арнайыланған командаларды білгілі бір құрылғының әмбебап командалары етіп айналдыру.
Әр сандық құрылғы өзіндік командалар жинағы арқылы басқарылады. Бірдей үлгідегі қағазды баспаға шығарса да Epson принтерлерінің командалары Canon принтерлерінің командаралынан бөлек болады. Барлық құрылғылармен оның командаларын «білетін» операциялық жүйені құру мүмкін емес. Оның орнына ДК операциялық жүйесі мен құрылғы, тіпті сыртқы құрылғылар арасындағы аралық жұмысшы ретінде драйверлер бағдарламалары қолданылады.
Сыртқы және интегралданған драйверлер
Ережеге сәйкес команиялар құрылғылармен бірге олардың дайверлерін де шығарады. Құрылғылар драйверлері көбінесе CD жазылады. Сонымен қатар, драйверлерді Интернеттен корпоративті сайттардан да көшіріп алуға болады.
Оған қоса Windows операциялық жүйесіндегі көптеген құрылғылармен компьютер базасынының жұмыс істеу қабілетін қамтамасыз ететін интегралданған драйверлер де бар.
Сондықтан мысалға, тышқанды компьютерге қосқан сәттер бастап ол өз жұмысын бастайды, оған драйверді орнату қажет емес. Бірақ интегралданған драйверлерді орнатуды қажет етпейтін кейбір жағдайлар бар:
1. ДК мен оның операциялық жүйесінен кейін шығарылған құрылғыға Windows ХР бірннеше жыл қолданылып келеді. Сондықтан осы типтес көптеген операциялық жүйелер ескірді, ал құрылғылар драйверлер болса оның құрамында жоқ. Кері жағдай да көптеп кездеседі: жаңа операциялық жүйенің ескірген құрылғыларға арналған драйверлері жоқ. Оған мысал Windows Vista. өкініштісі көптеген өндірушілер жаңа операциялық жүйелер құрамында ескірген құрылғыларға арналған драйверлерді орнату қажет деп санамайды. Ондай жағдайда Windows ХР-де жазылған драйверді қолдануға болады. Егер бұл нұсқа да жұмыс істемесе онда пайдалаланушыға екінің бірін таңдауға тура келеді: ескі құрылғысы не жаңа операциялық жүйе.
2. Құрылғы Windows деректер базасына кірмейтін аз танымал немесе «экзотикалық» өндірушімен шығарылған.
3. Windows-тың интегралданған драйвері дұрыс жұмыс істеймейді немесе компьютер мүмкіндіктерін толығымен қолдануға мүмкіндік бермейді. Фирмалық драйверлер құрылғының көптеген мүмкіндіктерін қолануға рұқсат береді: тышқанның жалжитын батырмасына қосымша міндеттерді хабарлап «іліп» қоюға, принтер картриджіндегі бояу мөлшерін көрсетуге, монитордағы сурет өзгретілімдерін өзгертуге.
Драйверлерді жаңарту
Драйверлерде қателіктер болуы мүмкін кез-келген компьютерлік бағдарламалар сияқты, сол себепті құрылғылардың дұрыс жұмыс істемеуіне әкеп соқтырады. Құрал-жабдықтарды шығаратын кәсіпорындарда жедел оралып қателіктерімен жіберілетіні жиі кездеседі. Сондықтан корпоративті сайттарда кәсіпорын драйверлерінің жаңа түрі көптеп кездеседі, онда бұрығы жіберілген қателіктерсіз олардың қызмет ету уақыттары да кеңейтілген. төменгі құрылғылардың драйверлері жиі жаңартуды қажет етеді:
1. Графикалық карта. Әрбір жаңа өнім құрамында компьютер жұмысы өнімділігін арттыратын, жаңа ойындарды оқитын элементті амтиды. Оған қоса, бейнекарталарға арналған жаңа драйверлер жаңа грфикалық эффектілер қосуға мүмкіндік береді.
2. Принтерлер. Драйверлерді құрылғы ақаулықтармен жұмыс істеген сайын жаңалай керек: мысалға, Windows жүйесі түрлі түсті принтерді монохромды принтер ретінде таныса және сапа шығарушы айтқандай болмаса. Драйверді жаңарту арқылы баспа жылдамдығым үлкейтуге болады.
3. Дыбыстық карталар. Егер дыбыспен келеңсіздіктер туса (шертулер дыбысы, дыбыс шуы және жоғалауы) онда оны драйверді жаңарту арқылы жөндеу көп жағдайда дұрыс болады. Оған қоса, драйверді жаңарту дыбыстық картаға жаңа мүмкіндіктер сыйға береді, мысалға, жаңа дыбыс форматын оқуға.
Жаңа шыққан драйверлерді қайдан алуға болады?
Құрылғылар драйверлерінің жаңа нұсқаларын олардың рәсімделген сайттарынан алуға болады. Онда жаңа дайверлерге енгізілген қасиеттер туралы жазылады. Сондықтан драйвердй жаңарту алдында оның функцияары сіздің құрылғыңызға жаңа мүмпкіндіктер береме дегенді анықтап алу қажет.
Драйверді жазып алмас бұрын оның сіздің құрылғыңызға арналғандығына көз жеткізіңіз. Кері жағдайда бағдарламалық қамсыздандыру дұрыс жұмыс істемейді. Егер құрылғы моделі сізге белгісіз болса, онда оның эсуплуатациясы туралы жетекшілікке хабарлысыңыз. Мысалы, EVEREST. Бұл утилит ДК орнатылған барлық құрылғылар туралы ақпаратты шығарады.
Сонымен қатар ол драйвердің мәні мен басқа да міңездемелерін шығарады.
1. қолданылатын операциялық жүйе. Драйверді сіздің ДК орнатылған операциялық жүйеге сәйкес келетіндігіне көз жеткізіңіз: Windows 98, ХР немесе Vista. Vista-ны қолданушылар ОЖ-ге байланысты 64 биттік жіне 32 биттік драйверлердің бірін таңдай керек.
2. тілі. Көбінесе драйверлер жиынында олар басқару утилиттерімен бірге болады. Бұл бағдарламадағы қолданушы интерфейсі ағылшын, орыс ждәне басқа да тілдерде жазылуы мүмкін.
3. драйвер статусы. өндіруші сайтында, драйвердің соңғы нұсқалары жаныңда оның бета – нұсақалары болады. Бұл драйверлер әлі барлық міндеттер тестісінен өтпеген, сондықтан оны тәуекелдеп қолдануға болады: олар орнықты жұмыс істемейді. Олардың кесірінен компьютерге еш зиян болмайды.
4. Орнату алгоритмі. Көп жағдайда компьютерге құрылғы қосылғаннан кейін компьютер «девайс» белгісін береді де сізден құрылғы драйвері жазылған дискні сұрайды. Бірақ басқа да тәсілдерді де қолдануға болады. Мысалға, кейде драйверді орнатуға арналаған файлы құрылғыны қоспас бұрын орындауды сұрауы мүмкін. Айта кететін жайт, драйверді жаңартудың да өзіндік алгоритмі болуы да мүмкін.
Драйверді орнату.
Фирмалық драйверлер орындалатын файл түрінде қойылады. Файлды көшіріп алғаннан соң ДК –дегі барлық қолданудағы ұсыныстарды жауып, тышқанның сол жағы екі рет шерту арқылы оны қосыңыз. Осы дан кейін монитордағы нұсқаулар бойынша әрекет жасаңыз. Көбінесе орнату аяқталғаннан кейін компьютерді қайтадан жүктеуге тура келеді.
Драйверді орнату кезінде Windows бұл драйвер Microsoft-та тестілеуден өткізілмеген деп ақырын жұмыс істеуі мүмкін. Бұл драйверді қолдануға болмайды дегенді білдірмейді. Драйвердің соншалықты жаңалығы оның әлі де сертификациядан өтпегендігіне немесе өндіруші ақшасын үнемдеу үшінг тіркемеген (тіркеу ақылы түрде).
Драйверлерді қалпына келтіру және жаңарту. Егер құрылғы ойдағыдай жұмыс істемесе немесе орнатылған бағдарлама драйверді жаңартуды сұраса онда оны Windows Жаңарту Орталығы арқылы жаңартуға болады. Егер техникалық құптау қызметі дискіден не web-бөлімнен орнатуды талап етсе, оны қолмен орнатуғңа да болады.
Драйверді Windows Жаңарту Орталығы арқылы жаңарту.
1. Windows Жаңарту Орталығын ашыңыз. Егер сұраса администратор кодын енгізіңіз.
2. сол жақтан Жаңартуды түзету-ді таңданыз.
3. драйвердің жаңартуында қолдануға мүмкіндері болса, Просмотр дступных обнавлений-ді басыңыз. Windows Жаңарту Орталығы компьютерде орнатылған жаңартуға мүмкіндердің барлығын тізіп шығады.
4. жаңарту болса орнатылған драйверді шертіп орнатыңыз. Егер сұраса администратор кодын енгізіңіз.
Драйверді қолдан жаңарту.
Бұл әркеттерді орындау үшін администратор құқығы арқылы жүйеге кіру керек.
1. Диспечер устоиств-қа кіріп егер пароль сұраса еңгізіп, ОК басыңыз.
2. Диспечер устоиств-тан жаңартуға қажет құрылғыны таңдап оны екі рет шертіңіз.
Қол қойылған драйвер – құрылғы драйверінің сандық қолы (таңбасы) бар бағдарлама. Сандық қол (таңба) – бағдарламалық қамсыздандыру шығарушысы мен драйверлік пакеттің алғашқы құрамының қорғанысының электрондық белгісі. Егер драйвер шағрушы сертификатталған қолымен анықталса онда оны ешқандай өзгертуге түспеген деп білуге болады.
Windows келесі белгілердің бірін береді: драйверге қол қойылмаған, шағарушы қолы орталықпен сертификатталмаған не драйвер шағарудан кейін өзгертілген.
Егер Windows берілген драйвердің шығарушысын ексере алмайды деген ақпарат шықса онда драйвердің сандық қолы жоқ, не ол орталықпен бекітілмеген. Тек дайындаушы дискісінен алынған не жүйелік драйверлерді пайдаланыңыз.
Егер Windows берілген драйверді орната алмаса.
Windowsтың 64 разрядты нұсқалары қол қойылмаған не қол қойылғаннан кейін өзгертілген драйверлерді орнатпайды.
Егер драйверді орнату барысында айтылған хабарламалар пайда болса, шығарушы қолын алу үшін қолданушының веб-бұрышына хабарласыңыз.
Архивтеу – алдын-ала сығу жолымен файлдардың көшірмесін дискіде немесе дискетада магнитті таспада сақтау. Ақпаратты архивтеу үшін «Мәліметтерді архивтеу, қалпына келтіру, файлдарды салыстыруға арналған ішкі беттерден тұратын Backup терезесі ашылады. Бұл бағдарлама сонымен қатар ақпараттың резервті көшірмесін құру мен қатарбұрын көшіріліп қойған ақпараттарды қалпына келтіру мақсатында да қолданылады.
Файлдың немесе буманы дискетке көшіру үшін, ол алдын ала ақпарат жазуға дайындалған, яғни форматталған болуы керек. Пайдаланып жүрген дискетті немес дискіні қайта форматтау кезінде онда бұрын сақталған ақпараттар жойылып кететінін есте сақтаған жөн. Дискетті форматтау үшін қажетті дискіні таңдап, белгілеп алғаннан соң меню жолынан Файл-Форматтау жолын немесе тышқанның оң жақ батырмасы арқылы Форматтау командасын таңдау қажет.
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмалар:
1. Дискілермен жұмыс істеуге арналған бағдарламалармен танысу.
2. С дискісін дефрагментациялау терезесінің құрылымын және оның орындалу барысымен таныса отырып талдау жұмыстарын жүргізу.
3. Дискетті форматтау үшін қажетті бағдарламаның жұмысымен танысу:
а) Форматтау барысында орындалған әрекеттерді талдау,
б) Форматтау тәсілдері қатарында нелер көрсетілген және сен қай бөлімді таңдадың,себебі неде?
4. Дискеттегі мәліметтерді архивтеу жұмысын жүргізу.
5. Бірнеше файлдарды және папкаларды таңдап мәлімет жинақтауыштарға көшіру жұмысын орындау (мәлімет жинақтауыш құрылғыларына нелер жатады?)
Бақылау сұрақтары:
1. Дискілермен қандай жұмыс істеуге болады?
2. Жалпы диск дегеніміз не, ол қандай мақсатпен қолданылады?
3. Дефрагментациялау дегенді қалай түсінесің?
4. Операциялық жүйенің мүмкіндіктерін кеңейтетін қосалқы бағдарламаларды басқаша қалай атайды?
5. Антивирус не үшін қолданылады, қандай түрлерін білесің?
6. Дискіні дефрагментациялау программасын іске асыру үшіін қандай әрекеттер орындаймыз?
7. Мәліметтерді архивтеу не үшін қолданылады?
8. Дискетті форматтаудың қажеттілігін айтып бер.
Лабораториялық жұмыс №17 (1 сағат)
Тақырыбы: «Word мәтіндік редакторы»
Жұмыстың мақсаты:мәтін параметрлерін редакциялау, форматтау және өзгерту дағдыларын меңгеру
Тапсырма:
1. Word-ты іске қосу
2. Құжатты құру және мәтінді баспаға шығару. Құжатты сақтау
ара анды Экономикалы Университеті... АЕЖ кафедрасы...
Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ:
Теориялық мәлімет
Что будем делать с полученным материалом:
Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:
Олдану.
Ақпарат шешім қабылдау кезінде қолданылады.
Алынған ақпараттың дұрыстығы, толықтығы, объективтілігі сізге дұрыс шешім
Орғау.
Ақпаратты қорғаудепалдын алудыайтады:
· сәйкес рұқсаты жоқ (санкцияланбаған, жасырын кіру мүм
Бақылау мысалы.
Өңдеуге 100 жолдан тұратын құжат келіп түсті, оның әрбір жолы экономикалық мәліметті көрсетеді және келесі реквизиттерден т&#
Теориялық мәлімет
Логика алгебрасының негізгі жағдайларын XIX ғ. ағылшын математигі Джордж Буль жасаған. Логика алгебрасын булевтік алгебра деп те атайды.
Теориялық мәлімет
Графтар теориясы–жас ғылым (айталық, геометриямен салыстырғанда). 1736 жылы Санкт-Петербург ғылым академиясында Леонард Эйлердің еңбегі жарыu
Бағдарланған графтар
Орграф (Бағдарланған графтар) - бұл граф, оның барлық қабырғаларының бағыты бар. Осындай бағытталған қабырғалар доu
Лшенген графтар
Өлшенген(басқа аты: таңбаланған) граф (немесе орграф) - бұл граф (орграф), оның кейбір элементтеріне (төбелерге, қабырғалар
Негізгі анықтамалары
Ағаштардың көптеген анықтамалары бар, мыналар солардың тек кейбіреулері ғана.
1. Ағаш - бұл циклсыз байланысқан граф.
2. А
Теориялық мәлімет
Алғаш дербес компьютер, яғни жеке пайдаланушыға арналған компьютерді 1981 жылы IBM фирмасы ұсынды. IBM РС компьютерімен бірлескендіктен, бірлескен деп
Теориялық мәлімет
Өзіңізге қолдануға, қойылған талапқа дұрыс жауап беретін, тиімді компьютер таңдау үшін, дербес жүйенің жо
Дістемелік нұсқау.
Есептеу процесінің үш түрі бар:
· Сызықтық
· Тармақталу
· Циклдық
Сызықтық
Теориялық мәлімет
Алгоритмді компьютерге бағдарламалау тілдері түсінікті етіп көрсете алады. Алдымен әрқашан да алгоритм әрекеті әзірленеді, сонан кейін ол мұндай т
Сурет 11.3. Басқару тақтасы.
Form Editor (Формалар редакторы) аспаптар тақтасы формадағы басқару элементтерінің өлшемдерін өзгертуге, орындарын ауыстыру және түзету
Теориялық мәлімет
Арифметикалық өрнек – нақты түрде ауыспалы, тұрақтылар, функциялар сияқты сандарды, сонымен қатар арифметикалық амалдарды (+, -, *, /, ^) u
Дістемелік нұсқаулар
Көптеген бағдарламаларда таңдау болады: ақиқат – жалған. Осындай шешімдерді қабылдау үшін If… Then и Select Case шартты операторлары
Дістемелік нұсқаулар
Циклдік бағдарламалар.
Visual Basic процедураларында ќайталану процестерін ұйымдастыру үшін келесі циклдік операторлар ќолданылады:
1. For K=m To
Теориялық мәлімет
Компьютер тапсырмасын шешуге арналған бағдарламалар жиынтығы бағдарламалық қамтамасыз ету деп аталады. Компьютердің бағдарламалық қамтама
Жүйелік бағдарламалық қамтамасыздандыру.
Бұл компьютерді нақты қолдануымен байланысты емес жалпы қолданыстағы бағдарламалар және дәстүрлі қызметтерді орындайды: тапсырмаларды бас
Windows жүйесіндегі жұмыс істеу негіздері.
1981 жылы MS(PC)-DOS операциялық жүйесі IBM дербес компьютерлермен бір мезгілде пайда болып, әрбір компьютерге орналастырылған болатын.
MS-DOS операциялық ж&#
Windows жүйесінің негізгі функциялары
Кез келген операциялық жүйе сияқты Windows ортасының негізгі ядросы, жедел жадты басқаратын ішкі жүйесі, файлдық жүйесі, енгізу-шығару қ&
WINDOWS жүйесінің негізгі ұғымдары
Терезе экранның төртбұрышты қоршаулы аймағы. Онда әр түрлі программалар орындалады. Кез келген мәліметтер өңделіп түзетіледі
Windows анықтама жүйесі
Windows-тағы анықтама жүйесі пайдаланушыға амалдық жүйемен жұмыс істеу жөнінде туындайтын сұрақтардың көпшілігі бойынша аны&#
Файлдармен және бумалармен тиімді жұмыс істеу
Windows амалдық жүйесінде көптеген тапсырмаларды орындау файлдармен және бумалармен жұмыс істеуді қамтиды. Windows компьютерде файлдарды сақтау жүйес
Файлдардың аттары
Амалдық жүйе және басқа бағдарламалар файлдарға жүгіне алуы үшін, файлдардың белгіленуі болуы тиіс. Бұл белгілеу әдетте файлдыv
Каталогтар бұтағы
Каталог - бұл файлдардың аттары, файл көлемі, олардың соңғы рет жаңартылған уақыты туралы мәліметтер, файлдардың атрибуттары са
Сурет 15.1. Бағыттауыш бағдарламасы
Бағыттауышты ашу үшін Іске қосу батырмасын басып, Бағдарламалар -Стандартты - Бағыттауыш әмірлерін таңдаңыз.
Бағыттауы
Жаттарды әзірлеу тәсілдері
Microsoft Word ашық терезесінде жаңа құжат жасау үшін мына әрекеттердің бірін орындау қажет:
1.Стандартты құралдар үстелін
Сурет 17.2. Құжаттар үлгілері
Ашық тұрған Word бағдарламасында бұрыннан бар құжатты атау үшін мына тәсілдердің бірін қолдану керек:Файл
Мәтінді енгізу ережелері
Мәтінді енгізер алдында жүгіргіні (курсорды) мәтінді енгізу орнына апарып, мәтінді қай жерге енгізетініңізді көрсету қажет. Егер Сіз жаңа u
Мәтін үзінділерін ерекшелеу ережелері
Мәтінге қатысты қандай бір әрекетті (көшіру, пішімдеу, жою. т.б.) орындар алдында мәтіннің қажетті бөлігін - сөз, сөйлем, абзац. т.
Емле ережесін тексеру
Word бағдарламасы құжаттағы емле ережесін тексеріп, қателерді түзетіп отырудың тамаша мүмкіндігін ұсынады. Қателерді тексеру және т
Сурет 17.3. Қаріп сұхбат терезесі
Аралық қосымшасы қаріп таңбалары аралығын белгілейді.
Эффектілер қосымшасы пәрменді эффектілерді жасауға мүмкіндік бе
Сурет 17.8. Бет нөмірлері сұхбат терезесі
Word мәтінді газет бағандары түрінде ұсынуға мүмкіндік береді. Газет бағандарында мәтін сол беттегі бір бағаннан екіншісіне
Ехсеl терезесіне шолу
Місrоsoft Ехсеl – Місrоsоft Оffiсе дестесінің электрондық кестелерді әзірлеуге және өңдеуге арналған қолданбалы бағдарламасы. Электрондық
Сурет. Деректердің негізгі пішімдері.
Егер кесте ұяшықтарындағы мәліметтер мәні өзге ұяшықтар мазмұнына тәуелді болмаса, олар негізгі деп аталады, кері
Сурет 18.9. Қатар жасауды аяқтау.
Сондай-ақ, Прогрессия жетесінің көмегімен, мынадай әрекеттер ретін орындап та, біртекті деректер қатарын жасауға болады:
1.
Яшықтарды пішімдеу
Ұяшықтарды пішімдеу – бұл олардың сыртқы көрінісін безендіру, сондай-ақ олардың мазмұнының мәліметтер пішіміне түзетул
Диаграммаларды құрастыру
Диаграммалар - бұл деректерді сызбалық түрде ұсыну амалы. Диаграмманы бетке кірістіруге немесе жеке бетте орналастыруға болады.
Ди
Сурет 18.22. Дайын диаграмма.
Өз бетімен орындауға арналған тапсырмалар:
Тапсырма 1.
Келісім хаттарды орындауды тіркеу ведомості.
Тауар балансы
№
Тауар аты
Периодтың басындағы тауар қоры
Период ішінде түскен тауарлар
Период ішінде тауарларды сату
Тапсырма 14
Тауарларды және тараларды есептеу ведомості
Тауар коды
Өлшем бірлігі
Баға
Факт
ЭЕМ-де қалдық
Шығын құжаты
№ п/п
Тауар аты
Өлшем бірлігі
Саны
Баға
Сомасы
Рнектерді пайдалану және қарапайым есептеулер
Місrоsoft Ехсеl бағдарламасы қарапайым есептеулерді оңай орындауға мүмкіндік береді. Алу, қосу, көбейту және бөлу амалдарынан басқа, б
Сурет 19.1. Өрнекті енгізу.
Өрнекті тышқан көмегімен енгізу:
1. Өрнекті енгізу қажет ұяшықты белсендендіріңіз.
2. «=» таңбасын қойы
Зқосынды
Бетте орындалатын есептеулердің ең көп тарағандарының бірі - ұяшықтар ауқымдарын қосу болып табылады. Ұяшықтар ауқымын ау
Сурет 19.2. Өзқосынды әмірі
Ол үшін:
1. Қосындысын шығару қажет ұяшықтардың барлығын бөлектеп алыңыз.
2. Станда
Стандартты функцияларды пайдалану
Ехсеl-дің Кірістірумәзірінің Функциялар пунктіне көптеген стандартты функциялар енгізілген. Олардың көпшілігі формулаларда пайдаланылады:
Сурет 19.3. Функция шебері терезесі
Кірістіру - Функциякомандасын беріп, ашылған терезеден Ма-тематикалық категориясы, одан әрі Sinфункциясы тандалған кезде көрін
Сурет 19.4. Sin үшін формулалар панелі
ЕГЕР(ЕСЛИ) функциясы Функциялар шебері терезесінің "Логика-лық" категориялар құрамында. Оның формула ретінде ағымдық
Сурет 19.5. Тест қорытындысы
Қысқа түрде үяшықтарды "Студент" не "Конкурс"сөздерімен толтыру әдісі:
- С1 ұяшығын ағ
Сүзгілер және өзпішім
Сүзгі – бұл деректердің көбін іздеп, тізімдегі деректермен жұмыс істеудің ең жылдам әрі оңай тәсілі. Сүзгіден
Сурет 20.6. Кесте.
Өзпішімдегіш жетесі кестедегі мәліметтерді кәсіби әзірленген қалып бойынша пішімдеуге мүмкіндік береді. Өзпішімдегі
Деректерді сұрыптау
Кей кездері енгізілген кесте деректерін артуына немесе кемуіне қарай сұрыптау қажеттілігі туындап отырады. Ехсеl бағдарламасында сұрыптаудың екі түрі бар:
Теориялық мәлімет
Access үшiн Windows 95/98 немесе Windows NT, Office 2000 пакетi (немесе тек қана Access) қажет. Offic-тi стандартты орналастыруда 32Мб оперативтi зерде,Pentium про
Сурет 21.3. Толтырылған деректер базасы
Өрiстердiң орындарын ауыстыру сол өрiстi белгiлеп алып, керек жерге қоюмен шектеледi. Мысалы, көлем өрiсiн халық саны өрiсiнiң
Сурет 22.1. Сұранысты құру түрлері
3. Ашылған Создание простых запросов терезесiнде Таблицы и запросы өрiсiнде кесте не сұранысты таңдау керек.
4. Керек өрiстердi Доступные пол
Сурет 22.2. Конструктор сұхбат терезесі
Поле жолында өрiстер тiзiмi болады.
Имя таблицы жолында қай кестеден алынғаны тұрады.
Сортировка жолын ашсаңыз қажетiv
Теориялық мәлімет
Автоформа көмегімен форма құру. Кесте мен сұраулар құру үшiн жылдам әдiс Автоформа көмегiмен орындалады. Автоформа – қол
Форманы Формалар мастерi арқылы құру .
Ол үшiн Евразия базасындағы Формы режимiн белгiлеп, Создать батырмасын таңдаңыз. Ашылған Новая форма терезесiнде Мастер форм жолын ж
Сурет 23.4. Лента типтес форма.
Формалар конструкторы терезесi.Формалар конструкторы арқылы шақырылатын Форма макетi өзгерiстер енгiзуге болатын терезесi түрiнде болады. Б
Форма мен есептiң салыстырмалы шолуы.
1. Есеп формаға қарағанда экранға емес баспаға шығаруға арналған. Экранда есептiң бiр бөлiгi ғана тұруы мүмкiн.
Фамилия адрес ел телефон
Депардье Ж. Сатыбалдина 25-8 Франция 14587
Жолшубаев А. Пр.Республики18-56 Кыргызстан 14545
Леонардо Д. Бухар-Жырау 45-58 Бразилия 25631
Макартни П. Степной 2-2-563 Англи
Есептiң жазбаларын сұрыптау мен топтау.
1. Есептiң конструкторының саймандар тақтасындағы Сортировка и группировка батырмасын таңдаңыз.
2. Ашылған диалогты терезедегi Поле/выра
Сурет 23.7. Пошта наклейкасының мастерi.
Наклейка шрифтi мен форматын таңдау.
1. Өлшем бiрлiктi таңдау керек, ол Система единиц тобында Метрическая немесе Британская
Сурет 23.8. Жеке пошта наклейкаларын құру
2. Название өрiсiнде жаңа формат атауын енгiзiңiз.
3. Система единиц, Тип наклеек, Ориентация тобында қажет параметрлердi таңдаңыз.
Сурет 23.9. Наклейканы сорттау.
Жұмыс аяқталған соң нәтижесiн көрiңiз.
Жұмысымыздың келесi бетi диаграмма құру. Ол үшiн:
1. Отчет
Сурет 23.10. Диаграмма құру.
5. Жоғарыдағы терезеде таңдалған өрiстi Образец бөлiмiндегi Ряды батырмасына қойыңыз
Есептiң жаз
Теориялық мәлімет
PowerPoint 2007 бағдарламасын бірінші рет ашқан кезде пайдаланушылық тілдесудің өзгергенін көресіз. Терезенің жоғарғы бөл
Теориялық мәлімет
Жұмыс істеу территориясына байланысты АЕЖ келесілерге бөлінеді:
- жергілікті (ЖЕЖ немесе LAN – Local Area Network);
- аймақтық ((региональные) РЕЖ немесе M
Есептеуіш желінің жалпыланған құрылымы
Желі құрылымында коммуникациялық және абоненттік ішкі желілерді ерекшелеуге болады.
Коммуникациялық ішкі желі жұмыс станциялары мен серверлерді бір-бірі
Сурет 25.1. «Шина» топологиялы қарапайым желі
"Шина" топологиясында компьютерлер мәліметтерді электрлі сигнал түрінде кабель арқылы белгілі бір компьютерге жібереді. Компьютердін шина арқылы &#
Жұлдызша
"Жұлдызша" топологиясында кабель сегмент көмегімен барлық компьютерлер концентратор (hub) аталынған орталық компонентке қосылады. Беруші компьют
Сурет 25.2. Жұлдызша топологиялы қарапайым желі
Егер желіде тек қана бір компьютер концентратормен байланып істен шықса, онда осы ғана компьютер желіде ақпарат ала алмайды. Қалған желідегі комп
Біріктірілген тoпoлoгиялар
Қазіргі кезде шина, жұлдызша, сақина принципі бойынша желілерді біріктіру топологияларын жиі қолданады.
Жұлдызша-шинa
Жұлдызша-шина топо
Сурет 25.4. Жұдызша-шина топологиялы желі
Мұндай жағдайда бір компьютердін істен шығуы желіге ешқандай әсерін тигізбейді, басқа компьютерлер сол қалпы бір-бірімен әрекеттеседі
Жергілікті желімен жұмыс істеу тәртібі
Жұмыс үстелiнде жсргiлiктi желiмен жұмыс icтeyгe арналған Желiлiк орта калтасының белгiшесi көрініс табады.
Компьютерлердi жергiлiктi желiге бiрi
Интернет желісі туралы жалпы түсінік
Интернет желісін ұйымдастыру үшін қор болып ғылыми ұйымдардың, әскери мекемелердің компьютерлерін байланыстыру үшін 70ж. Басында құ
Яndex іздеу жүйесі
Танымал әлемдік, ақпарат іздеу жүйелерінің (АІЖ) басқаларын атаймыз:
-Іnktomі (www.іnnktomі.com);
-Fast Search (www.alltheweb.com);
-Hot Bot
Теориялық мәлімет
Компьютерлік графика – әр түрлі кескіндерді (суреттерді, сызбаларды, мультипликацияларды) компьютердің көмегімен алуды қарастыратын ин
Бірінші топ құралдары
Олар сол жақ панельге енгізілген жоғарғы онтөртбұрышты құралдар. Олардың атаулары (жоғарыдан төмен қарай ретімен):
Екінші топ құралдары
Paintредакторының кескіндер, фигуралар салу құралдары алтау: сызық, қисық, тік төртбұрыш, көпбұрыш, эллипс, бүйір қабырғ
Теориялық мәлімет
СorelDraw – машиналық графиканың нағыз шедеврлерін жасау үшін қолданылатын компьютерлік дизайнердің құралы.
Объектілерді ерекшелеу
Әр түрлі өзгерісте объект немесе объектірінің топты дайындау үшін – форматты, түсті, орналастыру, өзгерту үшін ерекшелеу қажет болады.
Объектілермен операциялар
1) Суреттілген объекттерінін жасау үшін аспап панелімен пайдалану қажет, мысалы Овал, Прямоугольник, Многоугольник. Қара маркерлермен бейнелеутін өлшемді өзгертеді, кі
Теориялық мәлімет
Ақпараттық жүйенің қауіпсіздігі –бұл компьютерлік жүйеде қалыпты қызметістеуді немесе азаматтардың,кәсіпорындарды&
Олданылған әдебиеттер тізімі
1. Макарова Н. В., Матвеев Л. А., Бройдо В. Л. и др. Информатика / Под ред. Макаровой Н. В. М., 2003.
2. Молдабекова Б.К., Информатика, Қарағанды, КЭУК, 2008
Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Подпишитесь на Нашу рассылку
Наша политика приватности обеспечивает 100% безопасность и анонимность Ваших E-Mail
Новости и инфо для студентов