Dziedzictwo biologiczne Formowanie osobowości

Socjologia; 3 teorie socjalizacji:

1) Determinizm biologiczny

2) Założenie idealistyczne

3) Uproszczona pedagogika

Społeczeństwo:rzeczywistość obiektywna

rzeczywistość subiektywna

Społeczeństwo, jako proces dialektyczny złożony z trzech momentów :

1. eksternalizacji

2. obiektywizacji

3. internalizacji.

Każdy z nich zachodzi niemalże jednocześnie, w każdej sekundzie istnienia społeczeństwa.

Socjalizacja–proces nabywania świata obiektywnego i subiektywnego; wszechstronne i zwarte wprowadzenie jednostki w obiektywny świat społeczeństwa albo jakiś jego sektor; z jego pomocą jednostka staje się członkiem społeczeństwa.

Jednostka rodzi się jako “kandydat” na członka społeczeństwa.

1) Socjalizacja pierwotna:

– jednostka poznaje podstawowe role, uczy się elementarnych zachowań

– jest to proces przejmowania świata i uznawania go za rzeczywisty

– rodzi się podstawowa tożsamość

– narzuceni “znaczący inni”, bliska więź emocjonalna (dziecko zespolone z rodzicami, “znaczący inni” wyznacznikiem świata)

– brak problemu identyfikacji, internalizacja jednego świata

– socjalizacja ta jest silnie zakorzeniona w człowieku

– osobowość jest wynikiem odbicia (odbija postawy przyjmowane najpierw wobec jednostki przez znaczących innych)

– socjalizacja pierwotna prowadzi do stopniowego abstrahowania w świadomości dziecka od ról i postaw określonych innych i dostrzeżenia ról i postaw w ogóle

Treści internalizowane w socjalizacji pierwotnej:

– język (jako narzędzie socjalizacji)

– schematy motywacyjne i interpretacyjne zdefiniowane instytucjonalnie

– zaczątki aparatu uprawomocniającego (dlaczego jest tak, jak jest?)

Socjalizacja pierwotna kończy się z chwilą utrwalenia w świadomości jednostki pojęcia uogólnionego innego, świadomość, że rodzina nie jest całym światem (ogólnospołeczne reguły).

Socjalizacja pierwotna, wg. G. Mead, dopracowany przebieg:

1) Zabawa (do 4 roku życia; naśladowanie, odgrywanie)

2) Gra (od 12 roku życia; pojawiają się reguły, zyskuje się tożsamość, ocenianie przez innych)

3) Uogólniony inny (etap, kiedy zachowujemy się w określony sposób, reguły stają się abstrakcyjne)

2) Socjalizacja wtórna – każdy następny proces, który wprowadza jednostkę, mającą już za sobą socjalizację pierwotną, w nowy sektor obiektywnego świata jego społeczeństwa.

Treści internalizowane w socjalizacji wtórnej:

– słownictwo związane z rolami

– rozumienie “ukrytych znaczeń”, ocen i emocjonalnego kolorytu pól semantycznych

– zaczątki aparatu uprawomocniającego + symbole materialne/rytualne

– socjalizacja wtórna polega na nabyciu wiedzy związanej z rolami, które pośrednio lub bezpośrednio wywodzą się z podziału pracy

– znaczący inni nie są narzuceni, brak związku emocjonalnego

– wchodzimy w nowe role społeczne, poznajemy dalsze role społeczne związane z pracą

– rzeczywistość wtórnej socjalizacji jest z reguły słabiej zakorzeniona w świadomości jednostki i dużo łatwiej jest jednostce się do niej zdystansować i być np. skrytym w tym nowym środowisku (lepiej nam to wychodzi wobec urzędnika niż wobec rodziców).

– role z którymi mamy do czynienia w socjalizacji wtórnej cechują się wysokim stopniem anonimowości, tzn. mogą zostać oddzielone od ich konkretnych wykonawców (jednego nauczyciela można zastąpić drugim)

– niektóre role uczone wtórnie też wymagają ogromnej identyfikacji i zaangażowania, potrzeba ta pochodzi z charakteru roli samej w sobie (socjalizacja do takich grup musi odgrywać się tak, jak socjalizacja pierwotna– muszą być znaczący inni)

– poszerzamy nasz język (najważniejsze narzędzi internalizacji!)

– rzeczywistość życia codziennego utrzymuje się poprzez zrutynizowanie, które jest istotą instytucjonalizacji

– może prowadzić do kryzysu osobowości (konflikt światów)

W socjalizacji pierwotnej dużą rolę dla kolejności uczenia się odgrywają ograniczenia biologiczne (dziecko roczne nie nauczy się tego, co czteroletnie), zaś w socjalizacji wtórnej kolejność uczenia się jest ustalana w zależności od wewnętrznych cech wiedzy, jaką chce się nabyć (wiedza musi przebiegać etapami)

Ostatni rodzaj socjalizacji:

3) Resocjalizacja (alternacja)– próba zmiany osobowości jednostki, celem jest całkowita przemiana osobowościowa; brak czystej karty (mamy zapis, który chcemy­ wymazać), podstawą jest teraźniejszość.

W skrócie:

TEMAT 7: KONTROLA SPOŁECZNA

1) Emile Durkheim – “Samobójstwo” (“Le suicide”, z: “Logika analizy socjologicznej” A. Sułek)

II. Przyczyny społeczne i typy społeczne

– każda grupa społeczna przejawia specyficzną tendencję do samobójstw – ta tendencja zależy od różnorakich przyczyn społecznych

– w. w. tendencja nie zależy od właściwości indywidualnych jednostki ani od natury środowiska fizycznego

Durkheim dokonuje klasyfikacji samobójstw nie według ich cech, ale według przyczyn sprawczych (przejście od całości do części).

Trzy typy społeczne samobójstwa:

1) egoistyczne

2) altruistyczne

3) anomiczne

Badanie to stawia na boku jednostkę jako jednostkę, jej idee i pobudki, a dąży bezpośrednio do określenia jaki jest stan różnych środowisk społecznych (wyznań religijnych, rodziny, społeczności politycznych, grup zawodowych, itd.), w zależności od którego zmienia się liczba samobójstw.

Samobójstwo egoistyczne:

E. Durkheim zwrócił uwagę na poziom wskaźnika ze względu na religię dominującą w danym kraju. Wyróżnił państwa: protestanckie, mieszane, katolickie i greckokatolickie. Najwyższa średnia występowała w krajach protestanckich,, najmniejsza w krajach grecko-katolickich. Porównanie tych wyników jest pobieżne, gdyż środowiska społeczne, w których żyją mieszkańcy tych krajów nie są identyczne.

Obserwacje E.D są następujące:

1) Liczba samobójstw była tym większa, im większa była liczba protestantów. Odwrotnie działo się katolikami.

2) Ogólnie ludzie wyznań protestanckich wykazywali o wiele większą liczbę samobójstw w porównaniu z innymi badanymi religiami.

3) Najmniejsza liczba takich przypadków śmierci– wyznanie żydowskie.

Wnioski:

1) zarówno katolicyzm, jak i protestantyzm zakazują samobójstwa

2) protestantyzm dopuszcza swobodne studiowanie prawd wiary i przyznaje jednostce większą, niż katolicyzm, swobodę myśli (postępujący indywidualizm)

3) społeczność religijna u protestantów jest luźniejsza, mniej socjalizuje ludzi i jest niespójna

4) sytuacja Żydów: potępiani, odizolowani, czuli wrogość ze strony chrześcijan– stąd wykształciło się u nich poczucie solidarności, byli zjednoczeni i zwarci

5) katolicyzm– mało samobójstw

Dawni autorzy dopatrywali się zwiększenia ryzyka samobójstwa w małżeństwie i rodzinie. Jednak Durkheim i Bertillon podkreślili, że mimo większej częstości samobójstw wśród żonatych i zamężnych niż u ludzi stanu wolnego, w małżeństwach samobójstwa zdarzały się rzadziej niż u osób wolnych w tym samym wieku. Według E.D. przed samobójstwem podtrzymuje posiadanie dzieci.

Ważne zależności: stan społeczeństwa politycznego a samobójstwo:

rewolucje -> spadek -> warunek: -> pobudzanie

kryzysy polit. samobójstw wydarzenia patriotycznych

wojny angażowały masy integracji

“Samobójstwa zmieniają się w odwrotnym stosunku do stopnia integracji grup społecznych, których częścią jest jednostka”:

– integracja społeczności religjnej

– integracja społeczności rodzinnej samobójstwa

– integracja społeczności politycznej

Konkluzja:

nadmierny indywidualizm jednostki => stawianie siebie ponad osobowość zbiorową => egoistyczne samobójstwo => dezintegracja społeczeństwa

Definicja: Anomia – zjawisko społeczne, które polega na rozpadzie powszechnie przyjętych norm, więzi społecznych, występujące w czasie wielkich kryzysów politycznych, społecznych i ekonomicznych, tzn. W warunkach destabilizacji. Inaczej: stan alienacji, dezorientacji, zagubienia się jednostki w takiej sytuacji. <gr. anomia – “bezprawie”>