Жаңа заман дәуіріндегі нидерландтар (Голландия) философиясы. - раздел Образование, МОДУЛЬДЕГІ ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ Xvi-Xvii ғ.ғ. Голландия Дамыған, Алдынғы қатарл...
XVI-XVII ғ.ғ. Голландия дамыған, алдынғы қатарлы ел болды. Оның алғы шарттары, себептері:
ü сауда мен кәсіпкерліктегі Нидерландықтардың жетістігі (жаңа техникалық құралдарды қолдану, суда жүзу, коммуникация және т.б.);
ü өзге Еуропалық елдерге қарағанда буржуазиялық қоғами - экономикалық қатынастардың ерте басталып, қалыптасуы;
ü Еуропадағы ең алғашқы буржуазиялық - демократиялық революцияның болуы;
ü халықтың сауаттылық деңгейінің жоғары болуы, кітап басудың дамуы, гуманизм идеясының кең тарауы.
Қайта өркендеу және Жаңа Заман дәуіріндегі атақты Голландия философтары- Э. Роттердамский, Г.Гроций, Б. Спиноза.
Дезидерий Эразм Роттердамский (1469-1536)- философ, діндар, гуманист, "Солтүстік Қайта Өрлеу" өкілі. Ең атақты философиялық шығармасы "Ақымақтықты мадақтау". Эразм философиясының негізгі қағидалары:
ü ортағасырлық схоластиканы сынау, келеке ету;
ü ерте христиандықты мадақтау ("ерте христиандық ренессансқа" оралу, католицизм идеясын қабылдамау);
ü моральдік іс-әрекетке шақыру ("Ғайса философиясын"сақтау);
ü идеалды мемлекет деп күшті, бірақ гуманистік монархияны ұғыну;
ü дүние екіұдайлы (диалектикалық) -қарама-қарсы құбылыстар, процестер өзара байланысты, бүтіннің әртүрлі жақтары болады;
ü дау, жанжал, эксцесс, аффект, экзальтациядан ада болу керек.
Адам мәселесін зерттей келе Эразм оның жақсы және нашар қасиеттерін көрсеттіп берді. Жақсы қасиеттер:
ü еркіндік, бейбітшілік, ұстамдылық, қарапайымдылық, сауаттылық;
Нашар қасиеттер:
ü фанатизм, надандық, зорлық, екіжүзділік, шектен асқан интеллектуалды шытырмандық ("схоластиканы" терістеу, сынау).
Гуго Гроций (1583-1645) - философ, заңгер, қоғам қайраткері, Голландиялық әлеуметтік - саяси және құқық философиясының көрнекті өкілі.
Гуго философиясының негізгі мәселелері:
ü гносеология, таным мәселесі;
ü мемлекет пен құқық мәселесі;
ü соғыс пен бейбітшілік мәселесі;
ü халықаралық қатынастар мәселесі.
Гроций табиғи құқық теориясының негізін қалаушыларның бірі, оның идеялары:
ü құқықты Құдай бермеген;
ü құқық бастапқыдан адамда бітімделген;
ü барлық берілген құқықты екі үлкен тарауға бөліп қарастырды- табиғи құқық және жазылған (позитивтік) құқық;
ü табиғи құқық - адам табиғаты, болмысымен бітімделген (өмір сүру құқы, еркіндікке құқық, әділеттілік және т.б.) құқық, ол заңда жазылса да, жазылмаса да мүлтіксіз орындалуы керек;
ü позитивтік (жазылған) құқық-ресми құжаттарда, заңдарда жазылған, адам жасайтын тәртіп нормалары;
ü ресми (жазылған, позитивтік) құқық табиғи құқыққа негізделіп, оған кереғар болмауы керек.
Тақырып бойынша негізгі ұғымдар: Рационализм, эмпиризм, субстанция, монодология, таза тақта, индуктивтік-эмпириялық әдіс, дедуктивтік-рационалдық әдіс т.б.
Тақырып бойынша тест тапсырмалары:
1. Бұл дәуірде философия ғылыммен бірікті:
А. Ортағасыр
В. Антика кезеңі
С. Жаңа заман
D. Қайта өрлеу дәуірі
Е. Ағартушылық кезең
2. «Монада» ұғымын енгізген қай философ:
А. Лейбниц
В. Бэкон
С. Декарт
D. Локк
Е. Юм
3. Эмпирикалық әдістің негізін салушы:
А. Дж.Локк
В. Т.Гоббс
С. Р.Декарт
D. Ф.Бэкон
Е. Спиноза
4. Адам санасын «таза тақтаға» теңестірген жаңа заман философы:
А. Ф.Бэкон
В.Т.Гоббс
С.Д.Беркли
D. Спиноза
Е. Дж.Локк
5. Лейбництің философиялық жүйесінің негізгі ұғымы:
А. Монада
В. Атом
С. Материя
D. Геометрия
Е. Логос
6. Т.Гоббс бойынша «адамдардың табиғи жағдайы»:
А. Жақыныңа деген махаббат
В. Бәрінің барлығына қарсы күресі
С. Рахаттану
D. Махаббат пен жек көру теңдігі
Е. Шынайылықпен келіс
7. Р.Декарт, Г.Лейбниц, Б.Спиноза, Б.Паскаль мына ағымның өкілдері:
А) Эмпиризм
В) Сенсуализм
С) Позитивизм
D) Рационализм
E) Постпозитивизм
8. Р.Декарт ғылымындағы жаңа білім алудың екі жолы бар деп есептеледі. Декарт бойынша ол қандай екі жол?
А) Тәжірибе және практика
В) Бақылау және индукция
С) Математика және интуиция
D) Интуиция және дедукция
E) Логика және германевтика
9. “Левиафан” еңбегінің авторы:
А) Дж.Локк.
В) Т.Гоббс.
С) Лейбниц.
D) Д.Юм.
Е) И.Кант.
10. Р.Декарт ілімі бойынша, абсолюттік күмәнсіз пікір:
А) “Менің білетінім, ештеңе білмейтінім”.
В) “Мен түсіну үшін, сенемін”.
С) “Мен ойлаймын, яғни өмір сүремін”.
D) “Субстанция – барлығының себебі”.
Е) “Өз - өзіңді танып біл”.
Все темы данного раздела:
МОДУЛЬДЕГІ ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Философиялық-мәдени пәндер
_____________fil 1111___________
(модуль шифры)
__Жалпы міндетті
Гуманитарлық және жаратылыстану пәндері кафедра отырысында талқыланды
Хаттама № ____ «_____» ______________________________ ___________ж.
Кафедра меңгерушісі Құсайынова Ж.Д.
______________ «_____» __
ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(syllabus)
Модуль пәнінің атауы: «Философия. Антропосоциогенездің философиялық-құқықтық аспектілері»
Дәріс пен семинар сабақтарының тақырыптық жоспары
Модульдің атауы: Философиялық-мәдени пәндер
Модуль пәннің атауы: Философия. Антро
СӨЖ және СӨОЖ тапсырмаларын орындау мен тапсырудың тақырыптық жоспары
Модуль пәнінің атауы: Философия. Антропосоциогенездің философиялық-құқықтық аспектілері
Негізгі әдебиеттер
1. Иманқұл Н.Н. Философия әлемінде. Алматы, 2006.
2. Иманқұл Н.Н. Бөрібаев Т.Қ. Іліми философия Астана, 2009.
3. Әбішев. Философия.
Осымша әдебиеттер
106 философов: жизнь, судьба, учение в 2 томах. М., 1994 Философия в 2 частях. Ч. 1 История философии М., 2002 Хрестоматия по философии РнД., 1997 С
Білімдер бағалау жалпы шкаласы
Аттестациялық әріптік баға
Баллдардың сана эквиваленті
Оқу пәннің меңгеру дәрежесінің %-ды мазм&
Философия социомәдени феномен ретінде
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Дүниеге көзқарас -объективтік дүниеге, болмысқа, адамға ж|
Философия – бұл дүниеге көзқарас формасы ретінде төмендегі қай ұғымға сүйенеді?
А) Сезім мен елестеуге.
В) Ақыл мен ойлауға.
С) Жоғары табиғи көштерге сену.
D) Эмоция мен түйсікке.
Е) Сенім мен болжауu
Философия қай елде пайда болды?
А) Еуропада.
В) Ежелгі Қытайда.
С) Ежелгі Үндістанда.
D) Ежелгі Грекияда.
Е) Бір уақытта ежелгі Үнді, Қытай және Грекия жерле
Философия оның тарихи «өлшемінде». Ежелгі Қытай, Ежелгі Үндістанның философиялық ойлары.
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Қытай философиясы өзінің даму барысында үш негізгі кезеңнен өтт
БУДДИЗМ ЖӘНЕ ОНЫҢ НЕГІЗГІ ИДЕЯЛАРЫ.
Буддизм- Үндістанда (б.з.д.V ғ. кейін), Қытайда, Оңтүстік - Шығыс Азияда (ІІІ ғ. кейін) және басқа өңірлерде ке
Конфуций шығармасы:.
А) Чочун-юн.
В) Дао-сюэ.
С) Лунь-юй
D) Мэн-цзы.
Е) Ли- цзы.
5. Көне үнді философиясындағы орталық жазба ескерткіші:
Ежелгі грек өркениетінің сипаты және антикалық философиялық дәстүрдің ерекшелігі
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Ежелгі Грек философиясы (ілімі, мектебі) деп қазіргі заман Грекия территориясындағы, К
Дәріс № 5.
Ренессанс дәуіріндегі философия
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Қайта Өрлеу Заманы фил
Дж. Бруно, Г.Галилей Қайта өрлеу дәуірінің қандай бағытының өкілдері?
А) Натурфилософия.
В) Реализм.
С) Неоплатонизм.
D) Гуманизм.
Е) Реформизм.
9. Қайта өрлеу дәуірі бойынша адам анықтамасы
Жаңа заман дәуірінің жалпы сипаты.
XVII-XVIIIғ.ғ. батыс Еуропа елдерінде капитализм қалыптасты, мануфактура дамыды. Бұл заманды ерте буржуазиялық революция дәуірі деп те атайды. Материалдық
Декарттың рационалдық философиясы.
Рене Декарт(1596-1650) француздың атақты ғалымы, математик, механик, оптик, физик, физиолог, психолог, философ. Оның ғылымда ашқан жаңалы&
XIX ғ. - XX ғ. және XXI ғ.басы. мәдениетіндегі батыс Еуропалық философия
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Классикалық неміс философиясы әлемдік философияның дамуына зор ықпал етті. Ол онтологиялы&#
Азақ мәдениетіндегі философия феномені.
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Қазақ философиясы тарихын мына кезеңдерге бөлеміз:
Адам бол” - бұл принципті алғаш жариялаған кім?
А) Абай.
В) А.Байтұрсынұлы.
С) Ш.Уәлиханов.
D) Ә.Бөкейханов.
Е) Шәкәрім.
7. Түркі әлемінде
Май ана” түркі ұғымында қандай қасиетке ие?
А) Ана мен бала қорғаушысы.
В) Жер мен аспан қорғаушысы.
С) Күн мен түн қорғаушысы.
D) Өлім мен өмір қор
Философияның теориялық негіздері. Болмыс философиясы. Философиялық білім жүйесіндегі гносеология.Эпистемология
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Болмыс мәселесін қарастыратын философия бөлімін онтология деп атайды. Философиян
Эмпирикалық таным формасы
А) Теория
В) Ойқорытынды
С) Гипотеза
D) Пайымдау
E) Ғылыми факты
7. Ғылыми танымның екі деңгейі бар:
Антропосоциогенездің мәні мен ерекшелік белгілері
Дәрістің қысқаша мазмұны:
Адам мәселесі сана мәселесі сияқты философиядағы ең күрделі, шешімін таппай кел
Адам – барлық заттың өлшемі» сөзінің авторы кім?
А) Анаксагор
В) Протагор
С) Аристотель
D) Сенека
E) Сократ
4. Адам мен қоғам даму процесін білдіретін термин:
A. а
Адам және оның болмысы философиялық және психологиялық антропологияның орталық мәселесі ретінде
АДАМИ АДАМ
Философиялық әдебиетте адам баласының мынадай атаулары кездеседі: «саналы пенде», «саяси хайуан» (Аристотель), «табиғат мұраты», «өмір тx
Дәріс№ 13. Адам санасы философиялық анализдің пәні ретінде.
Сана мәселесі философиядағы ең күрделі, осы күнге дейінгі шешімін таба алмай келе жатқан мәселе. Философия сана туралы мына жәйтті айта алады:
САНА ФОРМАЛАРЫ.
Сана формалары:
1. Жеке сана, 2. Қоғамдық сана.
Жеке сана:
· сезімдік таным – түйсік, елестету, қабылдау, қиял;
САНАНЫҢ НЕГІЗГІ ҚАСИЕТТЕРІ
Сана психика дамуының жоғарғы сатысы ретінде, ең алдымен, жалпыны және болмыстағы елеуліні тану қабілеті сияқты қасиетімен ерекшеленеді. Жалпын
ЗІНДІК САНА-СЕЗІМ
Адамның жануарлардан айырмашылығы — ол өзін танитын және білетін, өзін түзетіп және жетілдіріп отыруға қабілетті тіршілік иесі.
Ө
Оғам: анализдің философиялық негізі
Қоғам(лат., социалис) – адам қызметінің тарихи қалыптасқан формаларының (территориясы, дәуірі, дәстүр мен мәдениет
Экофилософия; экоэтика; экоқұқық; экоаксиология.
· экогуманизм– табиғатта адам болмысын қарастыру, табиғат адамның рәміздік болмысы – дейді.
· «экологиялық пессимистер»
Мәдениет феноменін зерттеуде антропологиялық негіздемесі. Құқықтық мәдениет
Мәдениетараб., «мәдине» - қала, шаһар деген сөзінен шыққан.
«Культура» (латын., cultio, cultura - өң
ГЛОССАРИЙ
Мифология –(грекше мифос – аңыз, шежіре;логос-сөз,ілім) – алғашқы қауымдық қоғамға тән дүниетуралы қияли-
Сағат саны – 2 сағ. Құрастырушы: ф.ғ.к., аға оқытушы Иманқұл А.Н.
Тарихи анықтама: Зенон (б.з.д. 490-430 ж.ж.).
Сағат саны – 1 сағ. Құрастырушы: ф.ғ.к., аға оқытушы Иманқұл А.Н.
Ф.ғ.к., аға оқытушы Иманқұл А.Н.
Тарихи анықтама:
Иммануил Кант (22 сәуір 1724, Кёнигсберг, Пруссия - 12 ақпан 1804) — классикалық неміс философиясын негізін салушы.
Негізгі философиялы
И. КАНТ
Қарастырылу объектісі: «Фирмадағы келіспеушілік»
Қарастырылу пәні: Канттың категориялық императиві
Тапсырма
1. Философия тарихы және оны кезеңдерге бөлу.
2. Ежелгі Қытай мен ежелгі Үнді философияларын салыстырмалы талдау жасау, кестені толтыру:
Тапсырма
1. Антикалық (Грек) философиясына сипаттма беру.
2. Сократтың Майевтика ілімін талдау. Сократтың атақты афоризмдерін талдау
3. Келесі тест
Грек тілінен «атом» сөзінің аудармасы қандай?
А. Пайда болу
В. Білім, таным
С. Бөлінбейтін, мәңгі
D. Еркін қозғалыс
Е. Басқарылатын
5. Фалес бойынша |
Тапсырма
1. Ортағасырлық философиясының бағыттарына талдау жасау
&
Тапсырма
Қайта өрлеу заманы философиясының ерекшеліктері. Кесте толтыру:
Бағыттар
Көрнекті өкілде
Тапсырма
1. Жаңа заман философиясының негізгі даму бағыттары
Эмпиризм және сенсуализм
Бэкон, Гоббс, Локк
Тапсырма
1. Неміс классикалық философиясына сипаттама беру.
2. НКФ басты ерекшеліктерін қарастыру
3. Келесі тест сұрақтарына жауап б
Тапсырма
1. Ницшенің идеяларын жазып шығып, сипаттама беру.
1………..
2...........
3............
4...
СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІН ӨЗІ БАҚЫЛАУ ҮШІН ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ
1. Дүниетанымның тарихи үш түрі:
А. Мифология, дін, философия
В. Аңыздар, ертегілер
С. Мифтер, эпостар, аңыздар
D. Дін, u
Философия» пәнінен 1-ші аралық бақылау сұрақтары
1. Философия – дүниеге көзқарас формасы, философиялық білім ерекшеліктері.
2. Философия пәні және әдістері.
3. Философия функциялары.
Философия» пәнінен II аралық бақылау сұрақтары
1. Неміс классикалық философиясының маңызы.
2. Иммануил Кант философиясы.
3. И. Канттың категориялық императиві.
4. Фихтенің «Мен» ж&#
Новости и инфо для студентов