H 1111 Өмір тіршілік қауіпсіздігі пәні бойынша

Р білім және ғылым министрілігі

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Қоршаған ортаны қорғауды басқару және инжиниринг халықаралық кафедрасы

 

 

..

 

 

OBZh 1111 Өмір тіршілік қауіпсіздігі пәні бойынша

ОҚУ – ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

 

 

 

Астана

ҰЕУФ 703-01-11Пәннің ОӘК. Екінші басылым

 

Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны

Оқытушы туралы мәліметтер, пәннің пререквизиттері, постреквизиттері, пәннің… Пәнді оқытудың…

Оқу тәртібінің мінездемесі

Оқу тәртібінің бағыты

Пәнді оқытудың мақсаты

Қауіпсіздік саласында жалпы біліктілікті көтеру, адамдардың ойлау қабілетін өмірдің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағыттау.

Пәнді оқытудың міндеттері

- адамның еңбек қызметінде және демалысында қолайлы жағдай тудыра білу;

- адамды және оның өмір сүру ортасын зиянды әсерлерден қорғау;

- қауіп – қатерлерді тани білу: оның түрлерін, болып жатқан жерін, мүмкін зардаптың, зиянның шамасын, қатер болу мүмкіншілігін және т.б.;

- болғалы тұрған қауіп – қатердің алдын алу;

- қауіп – қатер болғанда, төтенше жағдай кезінде алған білімдерін тәжірибелік қызметте қолдана білу және білікті іс – әрекет жасай білу.

Оқу тәртібінің мазмұны

Қауіпсіздік түсінігі, Азаматтық қорғаныс жүйесінің құрылымы мен рөлі, төтенше жағдайларда халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі және аумақ пен ұйымдарды қорғау саласындағы Азаматтық қорғаныстың міндеттері мен қолданатын шаралары, табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар, әсері күшті улы заттардың түрлері, тұрғындарды қорғау шаралары, терроризммен күресу шаралары, зардап шегушіге алғашқы медициналық көмек көрсету, Қазақстандағы аса қауіпті, әлеуметтік мәнді аурулар, салауатты өмір салтын түзу.

 

Оқу пәндерін оқытудың жоспары

  Зақымдану ошағы: - АЭС-дағы авариялар кезіндегі жергілікті…   Зілзала және…   Қазақстандағы әлеуметтік …

ГЛОССАРИЙ

Өмір тіршілік қауіпсіздігі дегеніміз - адам өміріне төнетін жалпы қауіп-қатерлерді зерттейтін, соған… Қауіпсіздік - сыртқы және ішкі қатерден… Азаматтық қорғаныс (АҚ) дегенімізбасқару органдарының мемлекеттік жүйесі…

Дәріс тақырыбы: Төтенше жағдайда тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру.

-«Өмір тіршілік қауіпсіздігі» (ӨТҚ) пәнінің мазмұны, курстың мақсаты. -негізгі түсініктер… -төтенше жағдай жөніндегі ҚР Агенттігі, оның мақсаты, құрамы…

Сурет - Қауіп-қатерді белгілері бойынша топтау

  Қауіпсіздік - сыртқы және ішкі қатерден… Азаматтық қорғаныс(АҚ)дегенімізбасқару органдарының мемлекеттік жүйесі…

Р Азаматтық қорғанысына тікелей басшылық ТЖ жөніндегі ҚР Агенттігіне жүктелген.

Төтенше жағдайлар жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия тұрақты жүмыс істейтін орган.

Бақылау сұрақтары: 1. ӨТҚ пәні, мақсаты, әдісі, міндеті. 2. ӨТҚ-ні оқытудағы актуалды мәселелер.

Жоғары оқу орындарының Азаматтық қорғанысын (АҚ) ұйымдастыру.

ЖОО Азаматтық қорғанысының бастығы - ректор. Ол Азаматтық қорғаныстың ұйымдастырылуы мен жәй-күйіне, оның күштері мен құралдарының құтқару және өзге шұғыл жұмыстарды жүргізуге тұрақты даярлығына, сондай-ақ, профессор-оқытушы құрамының, студенттер мен қызметкерлердің тосын жағдайлардағы іс-әрекетке икемділігі үшін жеке жауап береді.

АҚ құрамаларының негізі түрлері:

- құтқару құрамалары

- инженерлік құрамалар

- АҚ және ТЖ қызметтерінің құрамалары

Азаматтық қорғаныс» туралы Қазақстан Республикасының Заңы

Азаматтық қорғаныс туралы Казақстан Республикасының Заңы 1997 жылғы 7 мамырда қабылданды. Заң Қазақстан Республикасының Азаматық қорғанысының негізгі міндеттерін, кұрылуы және жұмыс істеу принцип, орталық, жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың, ұйымдардың өкілеттілігін және Азаматтық қорғаныс(АҚ) саласындағы азаматтардың құқықтары мен міндеттерін анықтады.

Азаматтық қорғаныстың мақсаттары:

• әр қоғамдағы ең басты және бағалысы – адам. Сондықтан барлық қорғану шараларында адамдардың кауіпсіздігін ескерту – негізгі мақсат. Адамды қорғай білу – мемлекет үшін маңызды. Сондықтан халықты қорғау адамның өмірін сақтап қалу, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету азаматтық қорғаныс жүйесінің негізгі жұмысы.
• халықтың еңбегімен жасалған барлық байлықты сақтап қалу. АҚ ережелерінде олар сенімді түрде қорғалуы қажет деп көрсетілген.

Азаматтық қорғаныс міндеттері:

• халықты жаппай қыру құралдарының (ядролық, химиялық, бактериялық) зардаптарынан сақтап қалу;
• төтенше жағдайда өндіріс орындарының тұрақты жұмысын қамтамасыз ету;
• зардапқа ұшыраған адамдарды құтқару және қалпына келтіру жұмыстарын жеделдетіп жүргізу;
• апат болған, қираған жерлерде барлау жұмыстарын жүргізу;
• зардап шеккен адамдарды іздестіру, құтқару, оларға қажетті көмек көрсету;
• төтенше жағдайда шыққан өртпен күресу, олардың өршуіне жол бермеу;
• өндірістік орындардағы апаттық көрші тұрғын объектіге зиянын келтірмеуін көздеу және қалпына келтіру;
• адамдарды және техникаларды басқа да объектілерді улы, бактериялық, химиялық заттардан санитарлық тазалықтан өткізу;

 

 

 

Сурет- Азаматтық қорғаныс штабының құрылымы

 

Бақылау сұрақтары:

1. Жоғары оқу орындарының Азаматтық қорғанысын (АҚ) ұйымдастыру.

2. АҚ құрамалары, оның мақсаты мен құрылу тәртібі.

3. «Азаматтық қорғаныс» туралы Қазақстан Республикасының Заңы.

4. Азаматтық қорғанысты ұйымдастыру принциптері мен тәртіптері.

5. АҚ және төтенше жағдайды (ТЖ) басқару органдары мен қызметтері.

 

Дәріс тақырыбы: Бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайлар

-Төтенше жағдай, туындау себептері. - табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар; - техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар;

Дәріс тақырыбы: Зақымдану ошағы.

- АЭС-дағы авариялар кезіндегі жергілікті жердегі радиациялық қауіп аймағы; -радиация көздері, табиғи радиоактивтілік, жердің… -аумақтың радиоактивті ластануы;

Дәріс тақырыбы: Төтенше жағдайлар туғызған зардаптарды бағалау.

-Зақымдану ошақтарын барлау; -радиациялық, химиялық барлау және дозиметрлік бақылау… -зақымдау ошағындағы радиациялық ахуалды бағалау;

Дәріс тақырыбы: Төтенше жағдай аумағында құтқару және басқада шұғыл жұмыстарды жүргізу мен ұйымдастыру.

Жоспар:

-Құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізу мен ұйымдастыру негіздері;

-құтқару және өзгеде шұғыл жұмыстарды өткізу тәсілдері мен әдістері;

- жарақат алғандар мен ауруларды тасымалдау.

Тірек сөздер:құтқару, жарақат.

Заманауи зақымдау құралдары (ЗЗҚ) қолданылған ошақтарда құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізудің бірнеше ерекшеліктері бар. Олар бір-бірінен табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған кезде жүргізілетін жұмыстар түрлеріне қарай ерекшеленеді. Бұнда басты рольді АҚ құралымдарының атқаратынын ескерген жөн. Олардың негізгі міндеттері адамдар мен материалдық құндылықтарды сақтау болып табылады. Ядролық зақымдану ошағындакелесі құтқару және басқа да қауырт жұмыстардың келесі түрлері көп орындалады: уақытша өткелдерді жабдықтау, құлаған жасырыну ғимараттарын ашу және оларға ауаның өтуін қамтамасыз ету, адамдарды қираған немесе бір бөліктері құлаған ғимараттар мен құрылыстардан құтқару, жұмыстар жүргізілетін аумақтардағы өрттерді жою және сөндіру, ғимараттар мен құрылыстардың конструкцияларын нығайту немесе құлату, тіршілік қамтамсыз ету объектілеріндегі аварияларды жою. Химиялық зақымдану ошағындакелесі іс-шаралар жүргізіледі:зақымдану ошағын химиялық және медициналық барлау, ҚЗ зақымдалғандарға алғашқы медициналық көмек көрсету және оларды емдеу мекемелеріне эвакуациялау, адамдарды санитарлық өңдеу және олардың киімдерін залалсыздандыру, ғимараттарды, жерді, техниканы дегазациялау. ҚЗ улану ошағында жүргізілетін іс-шаралар қоздырғыштар мен оның қолданылу тәсіліне қарай екі кезеңде жүргізіледі. Бірінші кезең – қоздырғыш түрін анықтағанға дейінгі кезең. Бұл кезеңде жалпы эпидемияға қарсы және эпизоотияға қарсы іс-шаралар: карантинді хабарлау, улану ошағының өлшемі, сынақтар алынып, қоздырғыштар түрін анықтау үшін зертхналарға жіберіледі. Аумақтарды, ғимараттарды залалсыздандыру, санитарлық өңдеу бойынша іс-шаралар жүргізіледі. Екінші кезең– қоздырғыш түрін анықтаған соң. Бұл кезеңде карантиндік режим сақталады, немесе обсервациямен ауыстырылады. Карантин хабарланған аумақтағы кейбір аурулар аумағында қауіпті аумақ белгіленеді. Бұл аумақта медициналық және ветеринарлық бақылау ұйымдастырылады, азық-түлік өнеркәсібіндегі кәсіпорындарға, қоғамдық тамақтану орындарына бақылау ұйымдастырылады. Карантин хабарланған аумаққа апаратын барлық жолдарға ескерту белгілері қойылады.

Бақылау сұрақтары:

1. Құтқару жұмысына нелер жатады?Құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізудің мақсаттары қандай?

2. Құтқару жұмыстарының мазмұны қандай?Жедел қалпына келтіру жұмысына нелер жатады?

3. Қираған ғимараттардағы зақымданушыларды құтқару қалай жүзеге асырылады?

4. Зақымданушыларға көрсетілетін алғашқы медициналық көмектің ұйымдастырылуы.

 

Дәріс тақырыбы: ТЖ халықты, аумақты қорғау шаралары

-Халықты қорғаудың негізгі принциптері мен қорғау әдістері; -халықты қорғаудың ұжымдық және жеке… -жарақаттар, бас жарақаттары,сүйектің сынуы алғашқы көмек;

Сурет - Көпшілікті қорғау құралдарының топталуы

 

Дәріс тақырыбы: Зілзала және оның салдарымен күрес.

- жер сілкінісі, сел, қар көшкіні, опырмалар, қар басу, дауыл, таудың су тасқыны, табиғи өрттер,… Тірек сөздер:зілзала, жер сілкінісі, сел, қар көшкіні,… Зілзала дегеніміз тұрғындардың қалыпты тіршіліктерінің тұтқиыл…

Дәріс тақырыбы: Адамдарды санитарлық тазалау, малды ветеринарлық сақтандыру, техникамен автокөлікті арнайы тазалау

Жоспар:

1. Суды, азық – түлікті, жемді ТЖ жағдайда қорғау және залалсыздандыру.

Тірек сөздер:жартылай және толық санитарлық тазалау, қорғау, залалсыздандыру.

 

Радиоактивті шаң топырақ пен өсімдіктерді ластайды. Бөлшектердің көлеміне байланысты өсімдік бетіндегі жерге түскен радаоактивгі шаң 8 – 25% құрайды.

Табиғи жағдайларда радиоактивті шаңды үстіңгі беттен жел ұшырып алып кетеді және жаңбыр шайып кетеді. Осының, сондай - ақ вегетативті массаның өсуінен жайылымдық өсімдіктердің радиактивтілігі екі аптадан кейін орташа екі есе азаяды. Көрсетілген мерзім жартылай тазару мерзімідеп аталады.

Хайуанаттар мен өсімдіктердің, ауылшаруашылығы өнімдері мен жануарларды, су көздерін қорғау бойынша Азаматтық қорғаныс іс шараларын орындау мақсатында хайуанаттар мен өсімдіктерді қорғау қызметтері мен қызмет бөлімшелері құрылады.

Қызметтердің негізгі міндеттері:

§ мал мен өсімдіктерді, ауылшаруашынық өнімдерін және өсімдік шаруашылығын, су көздері мен сумен жабдықтау жүйесін радиоактивтік, химиялық, бактериологиялык (биологиялық) зақымданудан қорғау жөніндегі шараларды ұйымдастыру және орындау;

§ ветеринарлық және фитологиялық барлауды, зақымданған хайуанаттарды емдеуді ұйымдастыру;

§ зақымдалған хайуанаттарды амалсыз союды және оларды көмуді ұйымдастыру; егістікті, жайылымды және мал мен өсімдік шаруашылығы өнімдерін залалсыздандыру;

§ ауылшаруашылығы өнімдері мен малды қауіпсіз аймаққа апаруды ұйымдастыру;

§ жем-шөп пен астықтың артық қорын жасау;

§ қызмет бөлімшелерін мақсат бойынша іс-әрекеттерге даярлата ұстау және оларды жеке құралмен, техникамен және мүлікпен қамсыздандыру;

§ дәрі-дәрмектердің, залалсыздандырғыш заттардың қорын жасау және де дер кезінде жаңарту;

§ төтенше жағдайдағы, зақымдану ошақтарындағы іс-әрекеттерге ауыл халқын оқытып-үйретуді ұйымдастыру және өткізу.

Шаруашылықтағы мал мен өсімдіктің зақымдалуын оқшауландыру және жою жұмыстары төтенше жағдай аймағында тікелей іс-әрекет ететін мал мен өсімдікті қорғау командасына (МӨҚК) жіктеледі, олар:

§ хайуанаттарға ветеринарлық көмек көрсетеді;

§ оларды көшіріп, қоныстандырады;

§ зақымданған хайуанаттарды, өсімдіктерді сынақтама тексерінен өткізеді, ескереді және зерттеу үшін зертханаға жеткізеді;

§ хайуанаттар нысандарына залалсыздандыру жүргізеді және зақымдалған хайуанаттарға ветеринарлық ем-дом жасайды;

§ улы химикаттар көмегімен зақымдалған егістіктерді залалсыздандырады.

Бақылау сұрақтары:

1. Жартылай санитарлық тазалық дегеніміз не?

2. Толық санитарлық тазалық дегеніміз не?

3. Суды, азық – түлікті, жемді залалсыздандыру жолдары қандай?

 

 

Дәріс тақырыбы: Терроризммен күресу жолдары.

-Терроризм, терроризм актiсi, террористiк ұйым, террористiк акция. -ҚР «Терроризмге қарсы күрес туралы» Заңы. -Терроризммен күресу жолдары.

Дәріс тақырыбы: Бақытсыз оқиғалар кезіндегі алғашқы көмек.

1. Күйіктер, үсік шалу. Алғашқы көмек. 2. Суға бату, электр жарақаты, күннің өтуі… 3. Жүрек- тамыр аурулары. Алғашқы көмек.

Дәріс тақырыбы: Қазақстандағы әлеуметтік маңызы бар аурулар. Аса қауіпті инфекциялар (жұқпалар).

Жоспар:

1. Туберкулез, бруцеллез.

2. Терінің паразитарлық аурулары.

3. Оба (чума), тырысқақ (холера).

4. АИТВ (ВИЧ) инфекциясы және ЖИТС (СПИД).

Тірек сөздер:әлеуметтік, паразитарлы аурулар.

Туберкулез – созылмалы жұқпалы ауру. Ол әртүрлі органдарда жайылуы мүмкін. Оларда ұсақ бұдырмақтар, латынша туберкулдер пайда болады, аурудың туберкулез атауы осыдан шыққан.

Сақтандыру. Әлеуметтік, санитарлық және арнайы сақтандыру шараларын қамтиды. Әлеуметтік сақтандыру халықтың денсаулығын жақсартуға, ана мен баланы қорғауға, елді мекендерді көріктендіруге, халықтың жалпы мәдениетін көтеруге, дене шынықтыру мен спортты дамытуға бағытталуы тиіс.

Бруцеллез – бруцелл тобы қоздырғыштары туғызатын жұқпалы ауру. Адам ауру жануарлардың сүтін және сүт өнімдерін ішу кезінде немесе малды жайғаған кезде тері жамылғысының зақымдануы аркылы қоздырғыштың өту кезінде ауруға шалдығады.

Вирустык гепатит – жалпы уландыратын және негізінен бауырды закымдайтын жұқпалы ауру.

СПИД – адамның иммунды дефицит вирусынан туындаған (ВИЧ) және жыныстық қатынас кезінде сонымен қатар адам қанымен берілетін жұқпалы аурудың соңғы сатысы.

Терінің паразитарлы аурулары

Сақтандыру. Қотыр шыққандарды өз уақытында анықтау, оларды емдеу, аурумен бірге тұратын адамдарды… Педикулез (биттеу) Биттеу – адамның биттен зақымдануы. Биттер – қан сорғыш жәндіктер, адамның…

Дәріс тақырыбы: ТЖ халықты психологиялық дайындыққа әзірлеу.

- Темперамент туралы жалпы ұғым. - Темперамент түрлері: холерик, сангвинник, флегматик, меланхолик. - ТЖ халықты психологиялық дайындыққа әзірлеу.

Дәріс тақырыбы: Салауатты өмір салтын қалыптастыру

-Өмір салты және денсаулық; -денсаулық және жастардың өмір салты; -денсаулық және экология.

Практикалық жұмыс

  Мақсаты:Студенттерді «Өмір тіршілік қауіпсіздігі»…  

Практикалық жұмыс

Тақырыбы: Шаруашылық обьектісі Азаматтық қорғанысының ұйымдық құрылымы. Азаматтық…   Мақсаты:Азаматтық қорғанысының ұйымдық құрылымын, негізгі…

Практикалық жұмыс

  Мақсаты:ҚӘУЗ түрлерін талқылау,… Оқыту әдісі: топтық нұсқау -оқытушы кілтті деректерді немесе…

Практикалық жұмыс

  Мақсаты:Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар… Әдістемелік нұсқаулар:Мәселелік сауалдар қою және олардың шешілу жолдарын…

Табиғи сипаттағы төтенше жағдай топтары

 

Негізгі әдебиеттер: 1-11.

Қосымша: 1-13.

 

 

Практикалық жұмыс

Тақырыбы:Транспорттық авариялар: темір жол, теңіз, әуе, автомобильді және т.б. апаттар.   Мақсаты:Транспорттық авариялар түрлерін талқылау.

Техногендік сипаттағы төтенше жағдай топтары

 

Негізгі әдебиеттер: 1-11.

Қосымша: 1-13.

 

Практикалық жұмыс

Мақсаты: Құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізу мен ұйымдастыру негіздерін… Әдістемелік нұсқаулар:Мәселелік сауалдар қою… Сабақтың барысы:

Кесте:Химиялық барлау приборлары

№	Химиялық барлау приборлары	Түрлері	Жұмыс істеу принциптері

Кесте:Дозиметрлік барлау приборлары

№	Дозиметрлік барлау приборлары	Түрлері	Жұмыс істеу принциптері

Негізгі әдебиеттер: 1-11.

Қосымша: 1-13.

 

Практикалық жұмыс

Мақсаты:Адамдарды санитарлық тазалаудан өткізу жолдарын талқылау. Әдістемелік нұсқаулар:Жеке және топтық… Сабақтың барысы:

Практикалық жұмыс

Мақсаты:Төтенше жағдай кезіндегі көмек шараларын ұйымдастыру, халықты қорғаудың негізгі… Әдістемелік нұсқаулар:Мәселелік сауалдар қою… Сабақтың барысы:

Рт сөндіру жеңдері

 

 

Ашық түрдегі өрт сөндіру қалқаны

 

Өрт сөндіргіш Ұнтақты құрамдар

 

 

Негізгі әдебиеттер: 1-11.

Қосымша: 1-13.

 

Практикалық жұмыс

Тақырыбы: Техногенді сипаттағы экстремальды жағдайлар. Мақсаты:Техногенді сипаттағы экстремалды жағдайлар… Әдістемелік нұсқаулар:Тақырып бойынша жалпы шолу – ұсынылған тақырып бойынша…

Практикалық жұмыс

  Мақсаты:Қазақстан Республикасының «Терроризммен… Оқыту әдісі:Топтық талқылау – аудитория 2 топқа бөлініп өзіндік ой…

Практикалық жұмыс

Мақсаты:Жыныстық қатынастан туындайтын аурулар туралы мәліметтер беру. Әдістемелік нұсқаулар:Жеке және топтық… Сабақтың барысы:

Практикалық жұмыс

Мақсаты:Бақытсыз оқиғалар кезіндегі алғашқы көмек шараларымен танысу. Әдістемелік нұсқаулар:Мәселелік сауалдар қою…  

Практикалық жұмыс

Тақырыбы: Биологиялық қауіпті және әлеуметтік маңызы бар аурулардың сипаттамасын зерттеу: туберкулез… Мақсаты:Қазақстандағы аса қауіпті,… Әдістемелік нұсқаулар:Мәселелік сауалдар қою және олардың шешілу жолдарын…

Практикалық жұмыс

Тақырыбы: Еңбек пен демалыстың тиімді режимдері, тиімді тамақтану.   Мақсаты:Тиімді режимдері, тиімді тамақтану жолдарын қарастыру.

Практикалық жұмыс

  Мақсаты:Экологиялық тепе – теңдіктің бұзылуын… Әдістемелік нұсқаулар:Жеке және топтық талқылау, өзіндік ізденушілігін…

Улы химиялық заттардың пайдалануына байланысты жіктелу топтарына сипаттама бер.

1. өнеркәсіп улары - өндірісте қолданылатын заттар;

2. улы химикаттар – ауыл шаруашылығында қолданылатын заттар;

3. дәрі-дәрмектер;

4. тұрмыс химикаты;

5. өсімдіктер және жануарларда, саңырауқұлақтарда, құрт-құмырсқаларда болатын заттар;

6. әскери улаушы заттектер.

Адам организміне әсер ету сипаты бойынша улы заттар топтарын сипатта.

• жалпылама улылар – организмді жалпы улайтын, жеке органдарды ауру етіп, істен шығаратын улы заттар;
• қоздырғыштар – тыныс жолдарының шырышты (слизистый) қабатын, көзді, өкпені, теріні ауру ететін заттар;
• аллергия тудыратын заттар;
• мутагендер – генетикалық кодты бұзатын заттар;
• канцерогендер – қауіпті ісіктер тудыратын заттар;
• репродуктивті әсері бар улар – қорғасын, сынап, стирол, радиоактивті басқа да заттар.

Негізгі әдебиеттер: 1-11.

Қосымша: 1-13.

Студенттердің өзіндік жұмысының тақырыптары және бақылау түрі

№	Тақырып	Тақырып мазмұны, бақылау түрі	Қолданылатын әдебиеттер
	Табиғи қауіптер.	1. Табиғи қауіптер, сипаттамасы. 2. Қар көшкіні (оползень) мен опырылу (обвал). (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж. 2. Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности. Редакциясын басқарған С.И. Самыгина. Дондағы Ростов. “Феникс”, 1993.
	Метеорологиялық қауіпті құбылыстар және олардың сипаттамасы.	1. Қарлы боран. 2. Қауіпті қар басу. 3. Бұршақ. 4. Нөсер (жауын). (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж. 2. Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности. Редакциясын басқарған С.И. Самыгина. Дондағы Ростов. “Феникс”, 1993.
	Инфекциялық, әлеуметтік маңызы бар аурулар.	1.Биологиялық қауіптер. 2.Инфекциялық аурулардың алдын алу шаралары. 3. Инфекциялық аурулар жайында мәлімет және сипаттамасы. 4. Аллергиялық аурулар сипаттамасы. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж. 2. Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности. Редакциясын басқарған С.И. Самыгина. Дондағы Ростов. “Феникс”, 1993.
	Генетика және аурулар.	1. Генотип, аурулар және қоршаған орта. 2. Қоғам: дамуын болжамдау. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж. 2. Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности. Редакциясын басқарған С.И. Самыгина. Дондағы Ростов. “Феникс”, 1993.
	Тамақтану және аурулар.	1. Дұрыс тамақтану. 2.Дұрыс тамақтанбаудан шығатын аурулардың алдын алу. 3.Дұрыс тамақтанбаудан шығатын ауруларды емдеу тәсілі. (Дискуссия. Презентация). .	1. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж. 2. Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности. Редакциясын басқарған С.И. Самыгина. Дондағы Ростов. “Феникс”, 1993.

 

	Темекі тарту, алкоголизм (ішімдікке берілу), наркомания (нашақорлық).	1. Алкоголь (ішімдік) және туа біткен ауытқулар (аномалия). 2. Темекі тарту. 3. Наркомания (нашақорлық) және оның зардабы. 4. Нашақорлықпен күресудің заңнамасы. (Слайдтармен жұмыс).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
	Алғашқы көмек көрсету.	1.Құтырған жануарлар, улы жыландар, құрт-құмырсқа тістеп-шаққандағы алғашқы көмек. 2. Улы өсімдіктермен уланғандағы алғашқы көмек. 3. Жарақаттанғандарды тасымалдау. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
	Алғашқы көмек көрсету.	1.Қан кету. 2. Саусағы, қол-аяғы шыққан кездегі, басқа да жарақат алғандағы алғашқы көмек көрсету. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
	Террористтік әрекет қауіпі төнгендегі халық міндеті.	1. Жарылыс құралдарын тапқан жағдайдағы іс-әрекет. 2. Телефон арқылы қорқыту, кепілге алынғанда, ұшақ басып алынған жағдайда іс-әрекет. (Баяндама. Презентация). .	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966

 

 

	Қоғамдық ұйымдардың төтенше жағдайға дайындықтағы рөлі.	1. Төтенше жағдайға дайындық жүргізудегі ҚР-нің қоғамдық ұйымдарының мүмкіндіктері. 2. Қызыл Крест пен Қызыл Жарты Ай халықаралық ұйымы жұмысының негізгі қағидалары. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
	Салауатты өмір салты – ҚР ұлттық саясаты.	1.Салауатты өмір салтын насихаттау мәселесі: қазіргі кезеңін сараптау және болжамдау. 2. «Әлеуметтік реабилитация (ақталу)» бойынша реферат дайындау. (Презентация). .	1. Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж. 2. Школа выживания. Обеспечение безопасности жизнедеятельности.
	Ионизациялық сәулелер.	1. Радиация түсінігі. 2. Адам ағзасындағы биологиялық өзгерістер, сәулелердің алып келетін зардабы. 3. Сәулеленудің зиянсыз мөлшері. Сәулеленудің негізгі көздері. 4. Адам ағзасын сәулеленуден қорғау. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
	Тұқым қуушылық (тектілік) және аурулар.	1.Тұқым қуалаушылыққа бейімделген аурулар. 2. Жүктілік кезінде ұрықтың зақымдануы. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966

 

 

	Салауатты өмір сүруді қалыптастыру.	1. Алкоголь (ішімдік) және туа біткен өзгерістер (аномалия). 2. Зиянды әдеттер. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
	Аурудың туындауындағы генетикалық фактордың рөлі.	1. ҒТР (НТР) және адам факторы: адам ағзасының өзгеріске ұшырауы (мутация) – аналитикалық сараптама жасау. (Ауызша сұрау немесе презентация).	1. Популярная медицинская энциклопедия. Редакциясын басқарған Б.В. Петровский. М., “Советская энциклопедия”, 1988 2. Популярная энциклопедия выживания. А. Ильичев. Челябинск, Оңтүстік-Орал баспасы, 1966
Барлығы	15 сағат

 

СОӨЖ тақырыптары және бақылау түрі

    ҚР төтенше жағдай министрлігінің қызметі. …       Атмосфера, гидросфера және …