Прадмет гістарычнай навукі - гэта рух грамадства ў часе, мінулае краін, народаў, чалавецтва, асобных бакоў дзейнасці грамадства

1. Прадмет, задачы і змест курса гісторыі Беларусі. Кыніцы.Перыядызацыя гісторыі Беларусі.

Прадмет гістарычнай навукі - гэта рух грамадства ў часе, мінулае краін, народаў, чалавецтва, асобных бакоў дзейнасці грамадства. Змест гісторыі - гістарычны працэс, які раскрываецца ў з'явах жыцця людзей. Задачы айчыннай гісторыі наступныя: 1) вывучэнне гістарычнага працэсу, каб лепей разумець рэчаіснасць і болыл грунтоўна прадбачыць будучыню; 2) тлумачэнне з'яў, падзей і працэсаў з пазіцый аб'ектыўнасці і крытычнасці, іншымі словамі, не даваць факты толькі з негатыўных пазіцый альбо рэдагаваць толькі на станоўчы бок; 3) авалодванне навыкам пошуку прычынна-выніковых сувязей, дзеючых фактараў у гістарычным працэсе; 4) абуджэнне гістарычнай памяці, нацыянальнай самасвядомасці і пачуцця грамадскай годнасці і гонару; 5) выхаванне патрыёта сваёй Радзімы, добрага гаспадара на зямлі Беларусі і адказнасці ў яго за будучыню краіны. Гісторыя займае галоўнае месца сярод грамадскіх навук і цесна звязана з іншымі грамадскімі навукамі: сацыялогіяй, псіхалогіяй, філалогіяй, мовазнаўствам і г. д. У адрозненне ад іншых навук гісторыя разглядае працэс развіцця грамадства ў цэлым, аналізуе сукупнасць з'яў грамадскага жыцця, усіх яго бакоў (эканомікі, палітыкі, быту, культуры). На сутарэнні гістарычных і іншых навук утвараюцца памежкавыя навукі: гістарычная геаграфія, гістарычная геалогія, філасофія гісторыі і г. д.Крыніцы па гісторыі Беларусі вельмі разнастайныя па форме, зместу і дакладнасці інфармацыі. Гісторыкі карыстаюцца некалькімі тыпамі крыніц. Кожны тып, у сваю чаргу, можа падзяляцца на больш дробныя састаўныя часткі.Археалагічныя крыніцы. Гэты тып крыніц – асноўны для даследчыкаў да з’яўлення крыніц пісьмовых. Да археалагічных крыніц адносяць: рэшткі старажытных паселішчаў, стаянак, гарадзішчаў, гарадоў; выкапневыя прылады працы, прадметы побыту, хатняе начыненне, адзенне; горныя выпрацоўкі, гідратэхнічныя збудаванні, палі старажытнага земляробства, дарогі; зброю, абарончыя збудаванні; магільнікі і інш. На ўсёй тэрыторыі Беларусі зарэгістравана каля 6 тысяч буйных археалагічных помнікаў, што ахопліваюць храналагічны перыяд ад часоў першых пасяленцаў (каля 100-40 тыс. гадоў да н.э.) і да XV ст. Помнікі пісьменнасці. Пісьменнасць ва ўсходніх славян звязана з увядзеннем братамі Кірылам і Мяфодзіем у 863 г. кірылічнай азбукі, якая пакладзена ў аснову алфавітаў сучаснай беларускай, рускай і ўкраінскай моў.Раннія пісьмовыя крыніцы – гэта «Аповесць мінулых гадоў», Лаўрэнцьеўскі, Іпацьеўскі, Радзівілаўскі летапісы, «Руская праўда», «Слова аб палку Ігаравым» і інш. дакументы. У іх мы знаходзім самыя раннія звесткі пра гарады Полацк, Тураў, Брэст, Мінск, Друцк, аб рассяленні ўсходніх славян на тэрыторыі Беларусі, іх гаспадарчай дзейнасці, грамадскім ладзе. Разам з археалагічнымі крыніцамі яны даюць досыць поўнае ўяўленне аб жыцці і занятках насельніцтва старажытнай Беларусі.Беларускія летапісы складаліся ў межах Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага ў XIII-XVI стст. на старажытнарускай, старабеларускай і польскай мовах. Ранні этап беларускага летапісу прадстаўлены кароткімі летапіснымі рэдакцыямі. Гэта Супрасльскі, Увараўскі, Познанскі, Нікіфараўскі, Слуцкі, Акадэмічны летапісы. Да падрабязных летапісаў адносяцца «Хроніка Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкага», а таксама спісы Красінскага, «Летапіс Быхаўца». Яны адлюстроўваюць заканчэнне працэсу этнічнай, палітычнай і эканамічнай кансалідацыі беларускіх земляў, што адбылася да XVI ст. Летапісы канца XVI-пачатку XVII ст. (Баркулабаўскі летапіс, Віцебскі летапіс) аб беларускіх землях гавораць як аб адзіным палітычным і эканамічным рэгіёне.Гаспадарчыя дакументы XV – першай паловы XIX ст. як крыніцы па гісторыі гаспадаркі Беларусі маюць выключную каштоўнасць. Мемуарная літаратура і дзённікі ўтрымліваюць вельмі каштоўныя звесткі аб настроях, якія панавалі ў грамадстве ў тыя часы, а так сама спосабах вядзення гаспадаркі ў кожным канкрэтным маёнтку, якім валодаў аўтар. Перыядычныя выданні – гэта агульная перыёдыка, прадстаўленая грамадска-палітычнымі, культурнымі часопісамі і газетамі «Русский архив» (1863-1917), «Русская старина» (1870-1918 гг.), «Губернскія ведамасці», “Мінскі лісток”, гарадскія газеты-капейкі, першымі беларускімі газетамі “Наша доля” і “Наша ніва”. Архіўныя матэрыялы можна разглядаць як асобны тып крыніц. Зараз ў Нацыянальным архіве Беларусі налічваецца 7089 фондаў (па дакументах з XIV да XIX ст. – 3089, па дакументах XX ст. – 4000), у якіх захоўваецца больш за 2 млн. спраў, частка з іх – каштоўныя крыніцы па эканамічнай гісторыі Беларусі. Гісторыя Беларусі вывучаецца на падставе розных перыядызацый. Выкарыстоўваюць еўропацэнтрысцкую, простую і ўніверсальную перыядызацыю. Згодна з ёй, гісторыя Беларусі падзяляецца на наступныя перыяды: старажытны (100 тыс. г. да н.э. – V ст. н.э.). Гэты перыяд падзяляецца на 3 этапы: каменны век(100 тыс.г. да н.э. – 2 тыс.г.да н.э.), бронзавы век (каля 2 тыс.г.да н.э. –пач. 1 тыс. да н.э.) і жалезны(пач.1 тыс. да н.э. – 5 ст. н.э.) сярэднія вякі (VI ст. н.э. – XV ст. н.э.), падзяляюцца на 3 перыяды: ранняе сярэдневечча(к.5-пач.9 ст.ст.), высокае сярэдневечча (сяр.9-канец 14 ст.ст.), поздняе (кан.14-16 ст.ст.) новы час (XVI ст. – пачатак XX ст.); навейшы час (з 1914 г. па сённяшні дзень).

Насельніцтва Беларусі каменнага, бронзавага і ранняга жалезнага веку.

Балты і славяне ў VI-VIII стст. Усходнеславянскія саюзы плямён.

4.Першыя дзяржавы-княствы на Беларусі (Полацкае, Тураўскае і інш.), іх сацыяльна-эканамічнае развіццё(X-XIII ст.) У IХ –ХII стст. у усходніх славян фармуецца феадальны уклад. З пачатку… 5.Утварэнне і умацаванне ВКЛ, рост яго тэрыторыі,дынастычная барацьба. Першае ўпамінанне пра Літву ўтрымліваецца ў…

Палітычная і прававая сістэма. Статуты ВКЛ.

Сельская гаспадарка і гарадское жыцце на беларускіх землях у14-пп 16 ст.

Сяляне. Найбольш шматлікім з'яўлялася сялянскае саслоўе. Аднак сяляне былі самай бяспраўнай групай насельніцтва і цалкам залежалі ад феадалаў.…

Знешняя палітыка ВКЛ. Барацьба з Тэутонскім ордэнам, татарамі і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай.

Царква і культура Беларусі ў 10-13 ст.

Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у ВКЛ.

Існаванне Вялікага княства Літоўскага стварала новыя ўмовы для далейшага фарміравання беларускай народнасці. Гэтаму садзейнічала мноства фактараў.…  

Утварэнне РП і статус ВКЛ у яе складзе.

— мова афіцыйнага справаводства (старабеларуская — у ВКЛ, польская і лацінская — у Польшчы). 3. Вынікі Люблінскай уніі заключаліся ў тым, што ВКЛ… 12. Знешняя палітыка РП. Першай вайной Рэчы Паспалітай, атрыманай ёй у спадчыну ад Вялікага княства Літоўскага, была Лівонская. У падзеле…

Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя на тэр. Беларусі ў першай палове 19 ст. Беларусь у вайне 1812 г. Паўстанне 1830-1831 гг.

Вайна 1812 года і Беларусь.

 

Адмена прыгоннага права Буржуазныя рэформы 60-70-х гг. 19 ст.

Паўстанне 1863-1864 гг. і яго сацыяльна-палітычны вынік.

Паўстанне 1863—1864 гг. выклікала вялікі грамадскі рэзананс у тагачаснай Расіі і, між іншым, прыцягнула ўвагу грамадства да Беларусі як да з'явы з… Паўстанне і антыруская прапаганда вакол яго ў еўрапейскім друку паўназначна…

Грамадска-палітычнае жыццё Беларусі ў пач. 20 ст. Беларускі нацыянальна-культурны рух. Наша ніва.

  21.Беларусь ў часы рэвалюцыі 1905-1907 гг. Першая сусветная. У пачатку ХХ ст. у Расii склалася рэвалюцыйная сiтуацыя. Эканамiчны крызiс 1900–1903 гг. i руска-японская вайна…

Культура Беларусі ў другой палове 19-пач.20 ст.

Беларусь пасля свяржэння царызму. Усталяванне савецкай улады.

Утварэнне Беларускай Народнай Рэспублікі.

Стварэнне Беларускай савецкай дзяржаўнасці.

Грамадска-палітычнае жыццё БССР у 20-30 гг. 20 ст.

 

Ндустрыялізацыя і калектывізацыя на Беларусі.

Станаўленне і развіцё савецкай беларускай культуры ў 20-30гг.20 ст.

30.Грамадска-палітычнае, эканаічнае нац.-культурнае становішча Заходняй Беларусі у складзе Польшчы. -31.Рэвалюцыйны і нац.-вызваленчы рух ў Заходняй… У выніку савецка-польскай вайны 1919–1920 гг., паводле Рыжскага мірнага…  

Прычыны і пачатак Другой сусветнай вайны.

На некалькi дзен затрымалi фашыстау на рацэ Бярэзiне у раёне Бабруйска..Савецкiя воiны вымушаны былi аставiць 27 лiпеня Магiлёу i 19 жнiуня -…

Акупацыя фашысцкай Германіяй Беларусі. Акупацыйны ражым.

Баявая дзйнасць партызан і падпольшчыкаў ў часы ВАВ.

Вызваленне Беларусі ад акупантаў.

Вынікі вайны для беларускага народу і яго ўклад у перамогу.

 

Аднаўлення прамысловасці і гаспадаркі. Калектывізацыя ў Заходняй Беларусі.

Канфрантацыя паміж сусветнымі дзяржавамі. Пачатак халоднай вайны. Геапалітычная сітуацыя ў свеце ў 60-90 гг.

Такім чынам у пасляваенныя гады ў свеце назіраліся наступныя асноўныя тэндэнцыі: 1. Былі ўтвораны 2 звышдзяржавы, што спаборнічалі паміж сабой.2. Свет быў…

Знешпалітычная дзейнасць і міжнародныя сувязі.

 

Сац.-эканамічнае развіццё БССР у другой палове 40 х-першай палове 80 х гадоў. Застойныя з’явы.+41.Грамадска-палітычнае жыццё ў БССР.

У 1956 г. былі пашыраны правы саюзных рэспублік, у іх распараджэнне быў перададзены шэраг прадпрыемстваў і арганізацый саюзнага значэння. (У 1956 г.… Верасёўскі (1965) Пленум ЦК КПСС прыняў пастанову «Аб паляпшэнні кіравання,…

Адукацыя, навука і культура ў БССР у 1945-1985 гг.

У пасляваенны перыяд адбылося аднаўленне і далейшае развіццё сістэмы адукацыі.У 70-я гады была ўведзена ўсеагульная сярэдняя адукацыя…

Палітыка перабудовы ў СССР. Пачатак працэсу дэмакратызацыі.

Абвяшчэнне і ўмацаванне дзяржаўнага суверэненітэту Беларусі.

Адзінага погляду на прычыну краху савецкай таталітарнай сгстэмы не існуе. Але трэба адзначыць, што выбар шляхоў развіцця быўдобраахвотным. Ён стаў… 27 ліпеня 1990 г. Вярхоўны Савет БССР прыняў "Дэкларацыю аб дзяржаўным… Палітычны крызіс працягваўся. 8 снежня 1991 г. у Белавежскай пушчы (у Віскулях Камянецкага раёна Брэсцкай вобласці)…

Эвалюцыя палітычнай сістэмы Беларусі.

Важнейшым крокам да станаўлення незалежнасці было 8 снежня 1991 г. У гэты дзень кіраўнікі Беларусі, Украіны і Расіі прынялі рашэнне і падпісалі… Такім чынам, Беларусь уступіла ў новы этап свайго развіцця. Вялікае значэнне… Канстытуцыя—гэта асноўны закон дзяржавы, які вызна-чае дзяржаўны і грамадскі лад, прынцыпы і парадак стварэння…

Эканамічныя пераутварэнні, пераадоленне крызісу і пераход да устойлівага росту.

Знешпалітычная дзейнасць Беларусі ў 1990-2012 г.

Беларусь у інтэграцыйных працэсах на постсавецкай прасторы.

Знешэканаічныя сувязі РБ. Глядзець пытанне 47-48.

Адукацыя,навука і культура Беларусі 1990-2012